Hw,g
 

عنوان مقاله :
انواع سیستم فاضلاب
درس: فناوری نوین ساختمان
 
استاد راهنما:
جناب ---
گردآورنده:
---
 
سال ---
 
فهرست مطالب
مقدمه. 3
انواع روش های دفع فاضلاب... 3
روش های دفع فاضلاب با چاه 3
احیاء چاه آب با روش های اصولی برای دفع فاضلاب... 6
انواع سیستم های هوادهی.. 7
انواع فاضلاب... 10
روش های دفع فاضلاب حاصل از شستشو. 12
تصفیه فاضلاب های صنعتی.. 13
انواع لوله جهت اجرای سیستم فاضلاب... 14
وسایل بهداشتی متصل به سیستم فاضلاب ساختمان.. 19
سپتیک تانک (SEPTIC TANKS) 19
مزایای دستگاه سپتیک تانک.... 20
موارد کاربرد دستگاه سپتیک تانک.... 21
منابع.....................................................................................................................................................................................22
 

 
 
 
 

مقدمه

یکی از بخش های مهم در هر ساختمونی، سیستم دفع فاضلاب است. در این مطلب با انواع سیستم های دفع فاضلاب آشنا میشیم و میخونیم که چه تاثیری بر روی محیط زیست داره؟ شما در طول سال مسلما نیازمند به فرآیند تخلیه چاه پیدا می کنین که بهتره با توجه به ظرفیت چاه فاضلاب درخواست ماشین تخلیه چاه متناسب با همان ظرفیت چاه را ثبت کنین.

انواع روش های دفع فاضلاب

سیستم های مختلف دفع فاضلاب
۲ نوع سیستم های دفع فاضلاب داریم؛ سیستم فاضلاب شهری و سیستم چاه. متاسفانه در بیشتر شهر های کشورمون به دلیل ضعف و نقص در بخش سیستم فاضلاب شهری، هنوز برای دفع فاضلاب از سیستم چاه استفاده میشه. سیستم چاه برای دفع فاضلاب، ضرر های جدی به محیط زیست و سلامتی انسان میزنه.

روش های دفع فاضلاب با چاه

برای دفع فاضلاب ۲ نوع چاه داریم:
    چاه سپتیک
    چاه جذبی
در انتخاب روش دفع فاضلاب باید به نوع خاک و سطح آب های زیرزمینی ناحیه توجه کنیم. بهتره در محدوده هایی که بیشتر ماسه، شن و خرده سنگ داره از چاه جذبی و در محدوده هایی که دارای سطح آب زیرزمینی بالا، باتلاقی یا خاک شون رس زیادی داره از چاه سپتیک استفاده کنیم. گاهی چاه به علت پر شدن سر ریز می شه و شاهد بالا آمدن آب از کف سرویس بهداشتی و کفشورها خواهید بود که در این صورت باید سریعا چاه را تخلیه کنین. گاها شما شاید شاهد نم زدن دیوار و رطوبت سقف و یا کف باشید که اگر از پر نبودن چاه اطمینان دارین، احتمال ترکیدگی لوله ها زیاده که در این صورت پیشنهاد می شه تا برای تشخیص ترکیدگی لوله با دستگاه، نشت یابی، رفع نم و رطوبت در مشهد و یا در هر شهر دیگر که حضور دارین، از خدمات افراد متخصص در زمینه تشخیص ترکیدگی لوله استفاده کنین.
چاه جذبی
چاه جذبی همون طور که از اسمش پیداست بر اساس جذب کار میکنه؛ یعنی برای دفع فاضلاب باید آب رو جذب کنه. کارکرد چاه جذبی شدیدا وابسته به جنس خاک و نوع زمین اطرافش هست، بطوری که نوع خاک اون ناحیه باید جذب کننده آب باشه. خوبه که بدونین شن و ماسه بدلیل دارا بودن سوراخ های ریز بین شون از بهترین جذب کننده های آب هستن.
به یاد داشته باشین هیچ وقت نباید در منطقه هایی که خاک رس دارند، چاه جذبی حفر کرد؛ چون خاک رس نمیتونه فاضلاب رو دفع کنه و چاه به سرعت پر میشه.
چاه جذبی ۳ بخش داره: گلدونی، میله و انباره.
نقش احیا چاه در سیستم های دفع فاضلاب
گلدونی
به بخش دهانه که به شکل گلدون، مخروط یا قیف هست، گلدونی میگن. گلدونی جایی هست که فاضلاب از لوله ها به درون چاه منتقل میشه.
میله
بدنه چاه که تا لایه نفوذ پذیر خاک ادامه داره، میله میگن. توصیه میشه برای هماهنگ بودن حفر چاه با سازه ساختمون، دست کم عمق میله ۶ متر و قطر اون ۸۰ تا ۱۰۰ سانتی متر باشه.
انباره
 
در لایه نفوذپذیر آب مخزنی گنبدی شکل حفر میشه که به اون انباره میگن. در انباره فضولات نشت میکنن و با جذب آب در لایه نفوذپذیر، آب و فاضلاب از هم جدا میشن.
بهتره که چاه فاضلاب انسانی از آب بارون جدا باشه و در صورت امکان ازهم فاصله داشته باشن.
حجم انباره به عوامل زیر بستگی داره:
    تعداد طبقه های ساختمون
    نوع استفاده از ساختمون
    تعداد حمام و دست شویی
    تعداد افرادی که توی ساختمون زندگی میکنن
    عمر چاه
    میزان نفوذ آب در خاک اون محدوده
در صورتی که آب بارون هم وارد چاه بشه باید اون رو هم حساب کنیم.
چاه سپتیک
برای ساخت بدنه چاه سپتیک از موادی استفاده میشه که نفوذپذیر نباشه. این مواد باید مقاوم باشن برای همین بیشتر از بتن، پلی اتیلن، مواد پلیمری و… استفاده میشه. نقش چاه سپتیک نگهداری فاضلابه و نباید اجازه بده فاضلاب به محیط اطراف نشت کنه. چاه سپتیک باید در مدت زمان های مشخص و کوتاه توسط تانکر ها تخلیه بشه. تخلیه چاه در کرج و در دیگر شهرها توسط افراد حرفه ای انجام می شود که می توانید از طریق همین سایت به اطلاعات آنها دسترسی داشته باشید.
اساس کار چاه سپتیک اینطوریه که اول فاضلاب داخل چاه میشه و تا زمانی که چاه پر بشه باقی میمونه تا بعد از مدتی با دستگاه های مخصوص اینکار تخلیه بشه.
۲ نوع چاه سپتیک داریم:
    چاه سپتیک یک بخشی
    چاه سپتیک دو بخشی
چاه سپتیک یک بخشی
همونطور که از اسمش پیداست این نوع چاه دارای یک بخش هست. در چاه سپتیک یک بخشی بوسیله دیوار هایی کوتاه که به اونا موج گیر هم میگن، میزان حرکت فاضلاب رو کم میکنن تا مواد اضافی راحت تر ته نشین بشن.

احیاء چاه آب با روش های اصولی برای دفع فاضلاب

چاه سپتیک دو بخشی
در چاه سپتیک دو بخشی، ۲ یا چند بخش (اتاقک) وجود داره. این اتاقک ها به یکدیگر مرتبط هستن که این ارتباط باعث میشه که در اتاقک های اول، آب از پسمانده ها جدا بشه.
مزایا و تفاوت روش های دفع فاضلاب
اگه بخوایم از این نظر که “کدوم چاه برای محیط زیست بهتره؟” به کارایی ۲ نوع چاه نگاه کنیم، قطعا چاه سپتیک بهتره؛ چون چاه سپتیک فاضلاب های آلوده رو وارد سفره های زیرزمینی نمیکنه.
تفاوت اصلی چاه جذبی و سپتیک در اینه که چاه جذبی آب و فاضلاب رو دفع میکنه ولی چاه سپتیک از نفوذ فاضلاب درون زمین جلوگیری میکنه.
در آخر این رو هم بگیم که سیستم چاه برای دفع فاضلاب هیچ وقت جایگزین شبکه فاضلاب و روش های جدید تصفیه نمیشه.
 
با توجه به مطالب بالا، بعد از انتخاب نوع چاه، نیاز به حفر چاه توی خونه تون داشتین میتونین از طریق صفحه ی خدمات حفر چاه اقدام به جستجوی افراد فنی مورد نیازتون کنین.

انواع سیستم های هوادهی

انواع سیستم های هوادهی فرآیند لجن فعال که از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است شامل جریان قالبی ، اختلاط کامل، هوادهی غیر یکنواخت ، هوادهی مرحله ای، هوادهی اصلاح شده، تثبیت تماسی ، هوادهی ممتد، هوادهی سریع ،فرایند کراوس، اکسیژن خالص ، برکه اکسایش، رآکتور ناپیوسته کار، رآکتور چاه عمیق شوره سازی تک مرحله ای، شوره سازی در مرحله مجرا.
انواع-سیستم-های-هوادهی
در اینجا به توضیح انواع سیستم های هوادهی در تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال می پردازیم.
جریان قالبی معمولی
فاضلاب ته نشینی شده و لجن فعال برگشتی به سرگاه مخزن هوادهی وارد می شود و به کمک هوای پخش شده یا هوادهی مکانیکی مخلوط می شود. میزان هوای ورودی معمولا در تمام طول مخزن یکسان است. در خلال هوادهی، جذب سطحی، لخته سازی، اکسایش مواد آلی انجام می شود. جامدات لجن فعال در مخزن ته نشینی ثانویه جدا می شوند.
اختلاط کامل
یکی از انواع سیستم های هوادهی اجرا شده در فرآیند لجن فعال که ارتقا یافته است فرآیند اختلاط کامل است. در این فرآیند جریان فاضلاب به صورتی همانند جریان در رآکتور مخزنی همزن دار با جریان پیوسته است. فاضلاب ته نشینی شده و لجن فعال برگشتی در چند نقطه به مخزن هوادهی وارد می شوند. بار آلی در مخرن هوادهی و اکسیژن مورد نیاز در تمام طول مخزن یکسان است.
هوادهی غیر یکنواخت
یکی از شکل های اصلاح شده فرآیند لجن فعال قالبی معمولی است. میزان هوادهی هر طول مخزن متغیر است و به مقدار اکسیژن مورد نیاز بستگی دارد. هوای ورودی به ابتدای مخزن هوادهی بیشتر است و با نزدیک شدن محلول آمیخته به انتهای مخزن خروجی ، مقدار هوای ورودی نیز کاهش می یابد. هوادهی غیر یکنواخت معمولا با فاصله گذاری متفاوت بین دیفیوزر های هوادهی در طول مخزن انجام می شود.
هوادهی مرحله ای
هوادهی مرحله ای یکی از انواع سیستم های هوادهی فاضلاب می باشد که اصلاح شده فرایند جریان قالبی معمولی است. در این حالت فاضلاب پس از ته نشینی در چند نقطه به مخزن هوادهی وارد می شود تا نسبت F/M در نتیجه نیاز به اکسیژن اوج کاهش یابد و معمولا از ۳ یا چند مجرای موازی استفاده می شود. انعطاف پذیری بالا یکی ازجنبه های مهم این فرآیند است.
هوادهی اصلاح شده
این فرآیند از هر لحاظ شبیه فرآیند جریان قالبی معمولی است. به جز اینکه از زمان هوادهی کمتر و نسبت F/M بالاتری استفاده می شود. بازده حذف bod در مقایسه با سایر فرآیند های لجن فعال پایین تر است.
تثبیت تماسی
در این فرآیند از دو مخزن مجزا یا یک مخزن دو قسمتی برای تصفیه فاضلاب و تثبیت لجن فعال استفاده می شود. لجن فعال تثبیت شده با فاضلاب ورودی خام یا ته نشین شده ، مخلوط می شود. این عمل در یک مخزن تماسی صورت می گیرد.محلول آمیخته در یک مخزن ته نشینی ثانویه ته نشین می شود و لجن برگشتی به منطور تثبیت مواد آلی در یک مخزن هوادهی مجدد ، هوادهی می شود. میزان هوادهی لازم معمولا ۵۰ درصد ار فرآیند  جریان قالبی معمولی کمتر است.
هوادهی ممتد
 
یکی دیگر از انواع سیستم های هوادهی ، هوادهی ممتد است که شبیه فرآیند جریان قالبی معمولی است. به جز اینکه در مرحله تنفس درون زاد منحنی رشد کار می کند. کار کردن در این مرحله مستلزم بارگذاری اندک مواد آلی و هوادهی طولانی است.  این فرآیند در پکیج های تصفیه فاضلاب انسانی و بهداشتی پیش ساخته کاربرد فراوان دارد.
هوادهی سریع
هوادهی سریع یکی از شکل های اصلاح شده این فرآیند است که به کمک آن غلظت های  mlss بالا با بار حجمی زیاد تلفیق می شود. این تلفیق استفاده از نسبت f/m بالا و میانگین زمان ماند طولانی را با زمان نگهداشت هیدرولیکی نسبتا کوتاه امکان پذیر می سازد. در این روش اختلاط کافی از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این آموزش به بررسی سیستم فاضلاب ساختمان شامل دسته بندی فاضلاب ها، انواع چاه فاضلاب و اجزای آن می پردازیم و همچنین درباره روش های دفع فاضلاب با هم صحبت می کنیم. با ما باشید.
بررسی سیستم فاضلاب ساختمان ها

انواع فاضلاب

فاضلاب را با توجه به محتویات آن به دو دسته فاضلاب سبک و سنگین دسته بندی می کنند.
فاضلاب سبک : محتویات فاضلاب سبک آب خالص و مواد سبک است که برای تخلیه آن از پمپ های عادی استفاده می شود. در سیستم فاضلاب ساختمان ، فاضلاب کف سرویس بهداشتی منازل در این دسته قرار می گیرد. که با تخلیه و لایروبی و کف تراشی، چاه مورد نظر دوباره قابل استفاده می شود.
فاضلاب سنگین : دسته دیگر فاضلاب ها نوع سنگین آن است که از مواد سنگین و فضولات انسانی و حیوانی تشکیل شده و برای حمل آن از لوله هایی با شیب و قطر بیشتر استفاده می شود. دستگاهی که برای تخلیه و حمل فاضلاب سنگین کاربرد دارد پمپ های مکنده و تانکرهای حمل فاضلاب است که این مواد را به تصفیه خانه منتقل می کند.
نکته ای که در حفر چاه فاضلاب مورد توجه است جنس خاک آن است که لازم است از قدرت جذب بالایی برخوردار باشد.
انواع چاه در سیستم فاضسیستم فاضلاب ساختمانلاب ساختمان
معمولا سه نوع چاه در ساختمان حفر می شود:
    چاه فاضلاب آشپزخانه
    چاه فاضلاب حمام و دستشویی
    چاهی برای جذب آب باران
از جمله اجزای تشکیل دهنده سیستم فاضلاب ساختمان ، لوله های حامل فاضلاب های سنگین و سبک، لوله ای برای تخلیه آب باران، لوله هایی برای حمل آب باران و فاضلاب سبک و سیستم تهویه هستند.
دریچه بازدید
با استفاده از دریچه بازدید می توان لوله فاضلاب را به هنگام گرفتگی باز کرد یا آن را تمیز نمود. برای اطلاعات بیشتر می توانید مطلب «دریچه بازدید فاضلاب» را نیز مطالعه نمایید.
سیفون
برای جلوگیری از ورود گازهای فاضلاب به درون ساختمان در محل اتصال لوله فاضلاب و وسیله بهداشتی از سیفون استفاده می شود. که از جمله این وسایل بهداشتی می توان به دستشویی، وان حمام و سینک آشپزخانه اشاره کرد.
فشار معکوس فاضلاب
با افزایش فشار گازهای موجود در لوله های سیستم فاضلاب ساختمان ، ممکن است سیفون متصل به لوله فاضلاب از جای خود کنده شده و فاضلاب به بیرون لوله پاشیده شود که برای مهار این فشار از لوله های تهویه استفاده می شود.
روش های دفع فاضلاب حاصل از شستشو:
الف) چاه جذبی:
یکی از روش های دفع فاضلاب در سیستم فاضلاب ساختمان، حفر چاه فاضلاب جذبی است. منظور از چاه محفظه‌ای است که فاضلاب در آن ذخیره شود به نحوی که حشرات و حیوانات به آن دسترسی نداشته باشند. جهت جلوگیری از آلودگی چاه آب توسط چاه فاضلاب، چاه فاضلاب در ارتفاع پایین‌تر از چاه آب و در فاصله 15 تا 30 متری زمین حفر گردد. هر چه جنس زمین چاه جذبی سست و قابل نفوذ باشد این فاصله زیادتر است و بر عکس. کف چاه در زمینهای یکنواخت غیر آهکی بایستی حداقل 5/1 تا 3 متر بالاتر از سطح آب زیرزمینی قرار گرفته باشد. علت این امر جلوگیری از انتشار آلودگی چاه جذبی در محیط است. دیواره قسمت بالایی چاه جذبی فاضلاب باید طوقه چینی شده و قطر آن کمتر از قسمتهای دیگر باشد و با مصالح بادوام پوشش داده شود. اگر فکر می کنید چاه قدیمی منزل شما کارایی لازم را ندارد و به همین علت میخواهید چاه فاضلاب حفر کنید، خوب است بدانید با لایروبی و میتوانید چاه کهنه را بازسازی کنید و با نوسازی آن دیگر نیازی به حفر چاه فاضلاب نخواهید داشت.
ب) شبکه جمع آوری فاضلاب
یکی دیگر از روش های دفع فاضلاب، شبکه فاضلاب است. در صورتیکه در روستا شبکه جمع آوری فاضلاب ایجاد شده باشد با اتصال فاضلاب ساختمان به شبکه فاضلاب می‌توان به راحتی فاضلاب را دفع کرد. فاضلاب جمع آوری شده در شبکه فاضلاب به تصفیه خانه فاضلاب منتقل شده و پس از انجام فرایندهای تصفیه، در محل مناسبی که آلودگی زیست محیطی ایجاد نکند دفع میگردد.
 ج) سپتیک تانک
آخرین روش دفع فاضلاب ساختمان استفاده از سپتیک تانک یا انباره تعفن و یا گندانبار است. در صورتیکه در روستا شبکه جمع آوری فاضلاب وجود نداشته باشد و جنس زمین اجازه استفاده از چاه جذبی را نمی‌دهد می‌توان از سپتیک تانک جهت دفع فاضلاب استفاده کرد.
سپتیک تانک یک مخزن ته نشینی غیر قابل نفوذ است که فاضلاب تولیدی از طریق لوله فاضلاب به داخل آن ریخته می‌شود. سپتیک تانک به جداسازی و تجزیه مواد جامد از فاضلاب کمک می‌کند. پساب سپتیک تانک معمولا به کمک چاه جذبی در زمین دفع می‌شود و لجن باقیمانده در مخزن هرچند وقت یک بار تخلیه میگردد.
مسائل زیست محیطی دفع و تصفیه فاضلاب
متأسفانه بیشتر اثرات فاضلاب ها بر محیط زیست منفی هستند. قاعدتاً قبل از این که فاضلاب به اقیانوس ها، دریاها، دریاچه ها یا رودها ریخته شوند باید به طور مناسب تصفیه شود ولی حتی اگر فاضلاب به درستی و کامل تصفیه نشود، میتواند آب را آلوده کند و اثرات زیست محیطی بدی بر اکوسیستم آنجا باقی بگذارد.

تصفیه فاضلاب های صنعتی

در روش های دفع فاضلاب صنعتی و تصفیه آن، بسته به نوع صنعت و فاضلابی که تولید میکند، باید از روش های روش های دفع فاضلابمتفاوتی برای دفع فاضلاب صنعتی و تصفیه آن استفاده کنند مانند روش های پیشرفته ای که برای تصفیه آب از موادی مثل فلز های سنگین و مواد شیمیایی سمی استفاده میشود. در کنار روش هایی که برای تصفیه فاضلاب وجود دارد، روش های پیشگیری نیز در کمک به صنایع برای کاهش مواد آلوده کننده محیط زیست اثربخشی بالایی دارند. این روش ها با حذف،بازیافت یا جایگزینی  مواد آلوده کننده با موادی که کمتر برای محیط زیست خطر دارند، مشکلات ناشی از فاضلاب های صنعتی را به خوبی میتوانند کاهش دهند. امروزه صنایع به سمتی میروند که با تصفیه و استفاده دوباره از آب به طور مکرر، هر چه کمتر و کمتر خروجی فاضلاب داشته باشند تا جایی که خروجی فاضلاب نزدیک به صفر شود.
خصوصیات اساسی سیستم فاضلاب
هر ساختمان باید دارای یک سیستم اصولی(فاضلاب) باشد. سیستمی که بتواند به طور کامل و صحیح فاضلاب را از تمام سرویس های بهداشتی و تجهیزات موجود در آن جمع آوری کرده و آن را به شبکه فاضلاب شهری ، شبکه های خصوصی منتهی به شبکه فاضلاب شهری ، مخازن سپتیک و دیگر نقاط تعیین شده منتقل نماید.به طور کلی یک سیستم فاضلاب ساختمانی هنگامی اصولی و منطبق با ضوابط خواهد بود که علاوه بر انتقال فاضلاب به محل های مورد اشاره ،دارای ویژگی های زیر هم باشد.
    به حد اقل رسانیدن امکان گرفتگی ،انسداد و نشت
    ممانعت از ورود گازهای آلوده و بوهای ناخوشایند فاضلاب به درون ساختمان در همه شرایط
    مجهز بودن به لوله های هواکش و هواکش دفع فاضلاب
    دارا بودن امکان بازدید ،پاک کردن و زدودن گرفتگی های احتمالی در صورت نیاز(دریچه بازدید)
    حفظ کارآئی در شرایط نشست ولرزش ساختمان
انتخاب متریال لوله فاضلاب
انواع لوله جهت اجرای سیستم فاضلاب :
    لوله های پی وی سی
    لوله های پلی اتیلن
    لوله های پوش فیت
    لوله های چدنی
لوله های پی وی سی: (pvc)
این نوع لوله ها در اندازه های متری در بازار توزیع می گردد و به وسیله سوکت و چسب مخصوص به اتصالات محکم می شود.
    مزایا : نخواستن ابزار زیاد و اجراء آسان و قابل اشتعال نبودن
    معایب : شکنندگی بالا
لوله های پلی اتیلن :
این نوع لوله از جنس پلی اتیلن ساخته شده در اندازه های 6متری یا رول 100 متری در بازار توزیع می‌گردد و به وسیله جوش لب به لب به اتصالات محکم می‌شود. در این روش یک دستگاه اتو دو طرفه با درجه حرارت بین دو سر قرار گرفته و پس از ذوب شدن دو سر اتو را از بین سرها برداشته و دو سر را به هم می‌چسبانند که زائد هایی هم در بیرون و هم در داخل لوله ایجاد می‌شود.
مزایا : به بخش لوله پلی اتیلن مراجعه شود
لوله فاضلاب
لوله های پوش فیت :این لوله های از جنس پلی پروپیلین باوزن مولکولی بالا ساخته شده و به وسیله سوکت واورینگ به اتصالات محکم می شود و به دلیل ثابت بودن سوکت در هنگام تولید به اندازه 30-50-100-150-200-300-میلیمتری در بازار توزیع می گردد.
    مزایا : غیر قابل اشتعال بودن و خراب نشدن اتصالات به دلیل سوکت واورینگ و فاقد تردی و شکنندگی
    معایب : قیمت بالا نسبت به لوله های دیگر وبست زدن پس هر اتصال بخاطر فرار نکردن اتصال در هنگام فشار
لوله های چدنی :جنس اين لوله ها از چدن ريخته گري است و بر حسب نوع كاربرد آنها انواع و مقدار آلياژ ، شكل و طول لوله ،‌نوع اتصالات آنها با هم متفاوت هستندو اغلب در سيستم لوله كشي فاضلاب استفاده مي شوند .
لوله هاي چدني كه در سيستم لوله كشي فاضلاب به كار مي رود :
    الف) سرتوپي (يك سرتوپي –دو سرتوپي)
    ب) دو سر تخت
مزاياي لوله هاي چدني :در برابر فشار وارده به جداره هاي خارجي داراي مقاومت و استحكام خوبي هستند . فرسودگي اين لوله ها كمتر از لوله هاي فلزي است . مي توان براحتي از دستگاه تراكم هوا جهت باز كردن و رفع گرفتگي لوله استفاده نمود . قيمت لوله هاي چدني نسبت به لوله هاي آهني ارزانتر است .
معايب لوله هاي چدني :نصب لوله هاي چدني نسبت به لوله هاي آهني كندتر انجام مي شود . لوله هاي چدني به علت تاثير مواد شيميايي موجود در فاضلاب زنگ مي زنند و جلوگيري از زنگ زدگي آنها ميسر نمي باشد . داشتن وزن زياد قطعات و كثر اتصالات و در نتيجه زياد پيوند از معايب ديگر لوله هاي چدني مي باشدشبکه های جمع آوری فاضلاب به دو دسته شبکه های  مجزا و شبکه های ترکیبی طبقه بندی می شوند. در شبکه مجزا فاضلاب بهداشتی از طریق یک مجرا و سیلاب ناشی از انواع بارندگی (شامل باران،برف، تگرگ، یخ، برفک و …) توسط مجرایی دیگر و بدون اختلاط با یکدیگر انتقال خواهند یافت. بدلیل مجزا شدن فاضلاب بهداشتی از سیلاب، شدت جریان عبوری نیز به دو بخش مجزا تفکیک شده و نتیجتا موجب کاهش قطر مجرای فاضلاب رو و کوچک تر بودن سایز این آبراهه نسبت به مجرای ترکیبی خواهد شد. ضمنا عدم اختلاط سیلاب و فاضلاب بهداشتی کمک خواهد نمود تا آبِ بارانِ وارد شده به مجرای فاضلاب رو بدون تصفیه و یا با درجه تصفیه بسیار کم، قابلِ دفع و انتقال به درونِ رودخانه ها باشد. در مناطق سنگلاخی و صخره ای که هزینه خاکبرداری به نسبت دیگر اراضی بیشتر است، با توجه به قطر کمتر لوله های فاضلاب رو در شبکه های مجزا، اجرای این نوع شبکه جمع آوری فاضلاب موجب صرفه جویی در هزینه های اجرایی خواهد بود. البته با عنایت به آنکه جهت استفاده از شبکه مجزا باید اقدام به کارگزاری دو نوع خط لوله جداگانه نمود، انجام برآورد اقتصادی میان هزینه اجرا با عمق خاکبرداری کمتر در اراضی سنگلاخی و نیز اجرای دو نوع فاضلاب رو جداگانه ضروری است. از سوی دیگر در صورتیکه منطقه طرح دارای اقلیم خشک بوده و بخش بزرگی از فصول سال را ماه های خشک تشکیل دهند، اجرای شبکه ترکیبی به لحاظ فنی قابل پیاده سازی نیست چرا که در شبکه ترکیبی، دبی طراحی از مجموع دبی فاضلاب بهداشتی و نیز دبی سیلاب ناشی از بارندگی بدست می آید فلذا چنانچه تعداد ماه های خشک سال زیاد باشد، دبی طرح قابل تأمین نبوده و سرعت جریان عبوری در مجرای فاضلاب رو از حداقل مجاز کمتر خواهد شد. دیگر ایراد وارده بر شبکه های فاضلاب رو ترکیبی امکان سرریز فاضلاب بهداشتی در زمان وقوع بارندگیهای شدید است. نکته دیگری که در این میان خودنمایی می کند آن است که در صورت نیاز به پمپاژ فاضلاب، با توجه این مسئله که در سیستم مجزا بدلیل دبی کمتر (نسبت به سیستم ترکیبی) بار فاضلابی وارده به واحد تصفیه خانه کمتر است نتیجتا در چنین شرایطی نیز اجرای سیستم فاضلاب رو مجزا در اولویت قرار خواهد داشت. در کنار مزایای بر شمرده جهت سیستم فاضلاب رو مجزا توجه به این نکته ضرورت می یابد که کوچک تر بودن قطر لوله، احتمال گرفتگی مجرای فاضلاب رو را افزایش داده و در مناطقی که پتانسیل گرفتگی فاضلاب رو بالا باشد، لازم است که پس از تأمین نظر مساعد کارفرما، قطر مجرای فاضلاب رو بجای حداقل سایز تعریف شده در استاندارد (معمولا دویست میلیمتر)، یک سایز بزرگتر (و مثلا برابر با دویست و پنجاه میلیمتر) در نظر گرفته شود.
در یک دسته بندی دیگر سیستم های جمع آوری فاضلاب به دو گروه شاخص تحت عنوان متعارف و غیر متعارف طبقه بندی می گردد. بنا به تعریف، شبکه های فاضلاب که عمل انتقال جریان را با استفاده از نیروی جاذبه و بصورت ثقلی انجام می دهند، شبکه های متعارف و سایر انواع شبکه ها را (تحت فشار، تحت خلأ و …) غیر متعارف می نامند. در اکثر نقاط جهان خصوصا کلان شهرها، استفاده از شبکه های متعارف که انتقال فاضلاب در آنها به صورت ثقلی صورت می پذیرد رواج و محبوبیتی بیشتر داشته و غالبا سیستمهای منعارف مورد استفاده واقع خواهند شد. با توجه به آنکه عبور جریان در مجرا بر اثر نیروی جاذبه صورت پذیرفته و تحت تأثیر نیروی ثقل می باشد، سرعت حرکت جریان موجود در فاضلاب رو نیز بر اساس شیب خطوط لوله تعیین می گردد. در عمق ثابت و با دبی مشخص، جریان فاضلاب فقط و فقط تحت تأثیر شیب  کارگزاری لوله ها می باشد. شیب یاد شده باید در حدی باشد که سرعت خود شستشو در تمامی مقاطع تأمین شده و دست کم یکبار در هر روز تکرار گردد. سرعت خود شستشو سرعتی است که در آن امکان حمل و انتقال ذرات جامددر داخل مجرای فاضلاب رو فراهم آید. این ذرات در سرعتی پایین تر از سرعت خود شستشو ته نشین شده و در مجرای فاضلاب رو رسوب می نمایند. در شرایطی که شیب فاضلاب رو کمتر از حد مجاز جهت تشکیل سرعت خود شستشو شود این امر به تولید گازهای سپتیک منجر شده و با تولید بویی بد و آزار دهنده، موجبات نارضایتی شهروندان را فراهم خواهد ساخت. از سوی دیگر چنانچه شیب فاضلاب رو از حد مجاز بیشتر شود علاوه بر آنکه موجب فرسایش و ساییدگی لوله می گردد در شرایط پرش هیدرولیکی، تلاطم زیاد جریان موجب تولید گاز سولفید هیدروژن و خوردگی خطوط مجرای فاضلاب رو خواهد بود. بنابر این باید تعادلی میان قطر و شیب فاضلاب رو ایجاد نمود تا علاوه بر تأمین سرعت خود شستشو در مجاری فاضلاب رو جهت ممانعت  به عمل آوردن از ته نشین شدن مواد آلی و معدنی، سرعت جریان از حد مجاز نیز تجاوز ننموده و موجب فرسایش و خوردگی فاضلاب رو نگردد.

وسایل بهداشتی متصل به سیستم فاضلاب ساختمان

برخی از وسایل بهداشتی که به سیستم فاضلاب ساختمان متصل می‌شوند عبارتند از:
    دستشویی
    مستراح
    وان حمام
    سینک آشپزخانه
    ظرفشویی
    کفشوی
    و غیره

سپتیک تانک (SEPTIC TANKS)

سپتیک تانک یا مخزن تعفن ساده‎ترین نوع تصفیه‎خانه تک واحدی است که تصفیه زیستی و تصفیه مکانیکی (ته نشینی) با کمک باکتری‎های بی‎هوازی به صورت همزمان در آن انجام می‌شود. سپتیک تانک از انبار سرپوشیده‎ای از جنس بتن ساخته شده است که فاضلاب پس از ورود به انباره و به علت کاهش سرعت جریان آن، قسمتی از مواد معلق خود را بصورت رسوب و ته نشینی از دست می‌دهد و از سوی دیگر انباره به سمت بیرون می‎رود. مواد ته‎نشین شده در سپتیک تانک بصورت لجن در کف انباره آن به کمک باکتری‎های بی‎هوازی هضم می‎شود. از این عملیات و فرایند غیرهوازی در تصفیه فاضلاب می‌توان بدون استفاده از تکنولوژی پیچیده و پرهزینه روش‎های معمول، تصفیه فاضلاب را با هزینه بسیار کمتر و به نحو مطلوب‎تری به انجام رساند و به راحتی فاضلاب تولیدی را تصفیه کرد.
در این روش (استفاده از سپتیک تانک) در صورتیکه به فاضلاب اکسیژن نرسد، باکتری‎های هوازی فعالیت رشد و نمو خود را از دست داده و در عوض باکتری‎های بی‎هوازی فعالیت خود را شروع می‌کنند. کار باکتری‎های بی هوازی بر این اساس است که اکسیژن مورد نیاز خود را از تجزیه مواد معدنی و مواد آلی موجود در فاضلاب بدست می‎آورند و به عبارت دیگر این باکتری‎ها برخلاف باکتریهای هوازی، مواد نامبرده را احیاء می‌کنند.
نتیجه این فعالیت، تجزیه مواد آلی ناپایدار و تبدیل آنها به نمک‎های معدنی پایدار و نیز گازهایی مانند گاز کربنیک، متان، هیدروژن سولفوره و ازت می‌باشد. به این ترتیب، ترکیبات آلی موجود در فاضلاب توسط یک دسته از میکروارگانیسم‎ها به اسید استیک و گازهای هیدروزن و دی اکسید کربن تبدیل شده و سپس به وسیله دسته دیگری از میکروارگانیسم‎ها به گاز متان تبدیل می‌شود که گاز متان حاصله از تجزیه، خود موجب از بین رفتن باکتری‎های موجود می‌گردد.

مزایای دستگاه سپتیک تانک

از مزایای دستگاه سپتیک تانک بی‎هوازی، سرعت عملکرد، مقرون به صرفه بودن از نظر زمان، آسانی حمل و نصب آن در هر مکان، عدم نیاز به فضا و مکان گسترده، عدم نیاز به هزینه نگهداری بعدی و سرویس تعمیرات، عدم نیاز به قطعات مکانیکی و کادر متخصص می‌باشد. از دیگر مزایای سپتیک تانک عدم نیاز به تخلیه چاه است. با استفاده از سپتیک تانک دیگر نیازی به تخلیه چاه نخواهید داشت.

موارد کاربرد دستگاه سپتیک تانک

از دستگاه‎های سپتیک تانک در پروژه‌های مختلف جهت تصفیه فاضلاب آپارتمان‎ها و ساختمان‎های مسکونی، ویلایی ، هتلها، مراکز درمانی، بیمارستان‎ها، کارخانجات، فاضلاب‎های شهری و روستایی، مراکز آموزشی، پادگان‎ها ، پایانه‎های باربری و مسافربری و ... میتوان استفاده کرد.
نکات اجرایی سیستم های فاضلاب خانگی شهری و سیستم فاضلاب صنعتی
در اینجا نکاتی وجود دارد که در طراحی زهکشی باید مد نظر قرار گیرد.
۱.به آب ناشی از توالت ها، حمام، دوش و ظرفشویی گفته می شود
۲.سیستم ونت تک لوله ای کارامد از دو لوله ای بوده چرا که هزینه کمتری دارد.
۳.در سیستم دو لوله ای از هر یک از لوازم بهداشتی یک دریچه به ونت متصل می شود. در حالی که در سیستم تک لوله ای یک لوله ساده وجود دارد.
سیستم تک لوله ای سیستم دو لوله ای
۴.تمام سیستم ها باید برای گرفتن بو و هوای ناپاک ونت یا تله داشته باشند
۵. لوله های بیش از ۶.۴ متر معمولا نیاز به لوله ونت دارند.
۶. اگر لوله خروجی از سینی سیفون شیب تند داشته باشد ممکن است که آب موجود در تله مکیده شود و هوای ناپاک در محیط پخش شود. (زیرا همواره مقداری از سطح آب باید در تله سیفون وجود داشته باشد.)به این حالات سیفوناژ خود به خودی گفته می شود.
سیفوناژ
۷. با افزایش فشار مکش در سیستم درین، سیفوناژ اتفاق می افتد. فشار مکش ۵۰۰N/m۲ سطح آب سینی را تا ۲۵mm کاهش می دهد.
۸. در سیستم هایی که اصولی طراحی نمی شوند به دلیل فضای محدود دریچه های خروجی، برگشت فشار اتفاق می افتد و آب لوازم بهداشتی مخلوط می گردند.
۹. لوله های فاضلابی که به لوله های بزرگتر تخلیه می شوند مشکلات سیفوناژ کمتری در آن رخ می دهد چرا که معمولا پر یا خالی نمی شوند.
۱۰. لوله های فاضلابی که به لوله هایی با قطر یکسان تخلیه می شوند معمولا با اتصال شیب و خم محدودیت ها را به حداقل می رسانند.
۱۱. گاهی اوقات می توان برای جلوگیری از نوسانات فشار در لوله دریچه هایی تعبیه نمود.
۱۲. سرعت جریان در لوله افقی برای جلوگیری از تجمع ذرات شناور ۰.۶-۰.۷۵ m/s می باشد.
۱۳. نقاط دسترسی جهت تعمیر و نگه داری باید در جاهای زیر قرار داشته باشد:
    در خم یا تغییر مسیر باشد    در محل اتصال باشد مگر اینکه هر کدام دسترسی جدا داشته باشد
    رو یا نزدیک خروجی و تخلیه باشد    در مسیر تغییر سایز لوله ها باشد
 
منابع :
آمار و ارقام آرشیو شرکت آب و فاضلاب کشور
شایگان ، عظیمی ، اندازه گیری معیارهای تصفیه خانه های فاضلاب شهری