اهمیت و چگونگی تغذیه در مدارس

تامین انرژی و مواد لازم برای فعالیت های ذهنی کودکان علاوه بر اینکه سلامت جسم آن ها را تامین می کند به انها کمک می کند تا از ساعات حضور در کلاس ها بهترین بهره را ببرند و یادگیری مطالب درسی به بالاترین حد ممکن خود برسد. از اینجا پی به اهمیت تغذیه درست دانش آموزان در ساعات اولیه صبح(صبحانه و تغذیه در زنگ تفریح )می بریم.

 

تغذیه در فرهنگ معین به معنی خوراک دادن و خورانیدن و خوردن است. پس تغذیه در مدارس به معنی خوراک دادن به دانش آموزان در ساعات حضور در مدرسه است. می دانیم دانش آموزان در هنگام حضور در مدرسه باید به فعالیت های ذهنی وجسمی بپردازند که به انرژی زیادی احتیاج دارد . این انرژی علاوه بر صبحانه که مهمترین وعده غذایی دانش آموزان است و باید کامل و پر از انرژی باشد از طریق میان وعده هایی در زنگ تفریح دانش آموزان تهیه می شود.تامین انرژی و مواد لازم برای فعالیت های ذهنی کودکان علاوه بر اینکه سلامت جسم آن ها را تامین می کند به انها کمک می کند تا از ساعات حضور در کلاس ها بهترین بهره را ببرند و یادگیری مطالب درسی به بالاترین حد ممکن خود برسد. از اینجا پی به اهمیت تغذیه درست دانش آموزان در ساعات اولیه صبح(صبحانه و تغذیه در زنگ تفریح )می بریم. ولی چه مواد خوراکی به این منظور باید استفاده گردد. ● آیا تا بحال کلمه سو تغذیه پنهان را شنیده اید؟ سو تغذیه پنهان به حالتی گفته می شود که شخص ظاهرا از مواد غذایی متنوع و کافی استفاده می کند ولی در واقع مواد لازم برای رشد و فعالیت ذهنی و جسمی به بدن او نمی رسد.و بطور خلاصه بد مصرف کردن مواد غذایی است. ایجاد عادات غذایی مناسب وسالم سخت است ولی از به هدر رفتن و قت و انرژی دانش آموزان و پول و انرژی خانواده ها و دولت جلوگیری می کند. مصرف مواد غذایی مثل پفک چیپس ،انواع شکلات و ... امروزه در مدارس بسیار معمول است. در حالیکه این مواد نه تنها هیچ نوع انرژی و مواد مغذی به بدن دانش آموز نمی رساند بلکه حاوی رنگ ها ،اسانس ها و روغن مضر هستند و با ایجاد سیری کاذب دانش آموزان را ازخوردن مواد غذایی لازم و ضروری باز می دارند . علاوه بر این ها با داشتن چربی های مضر زمینه ابتلا به انواع بیماری ها را ایجاد می کند. شاید یکی از علل شیوع استفاده از این مواد راحتی تهیه و حمل ونقل آن ها باشد که در بسته های آماده برای فروش در بازار موجودند. ما راهکارهای زیر را به والدین پیشنهاد می کنیم تابتوانند در تغذیه سالم کودکان خود نقش موثری داشته باشند: با اولیا مدارس برای تهیه یک برنامه صحیح تغذیه دانش آموزان همکاری کنید. لیستی از مواد غذایی مناسب که به راحتی حمل می شود و قیمت آن مناسب بودجه خانواده شما است تهیه کنید. برنامه ثابتی برای تغذیه داشته باشید تا مواد لازم را از قبل تهیه کنید و در دسترس داشته باشید. به ذائقه کودک خود توجه کنید و از او هم برای تهیه لیست خود کمک بگیرید. از دادن مواد تکراری در یک روز اجتناب کنید .( صبحانه و تغذیه د رمدرسه) با مادران دیگر هم در مورد تغذیه سالم صحبت کنید و آن ها را به دادن مواد غذایی سالم تشویق کنید چرا که کودکان از عادات تغذیه ای هم تقلید می کنند. ● مواد غذایی زیر سالم نیستند: ▪ پیراشکی، همبرگر، چیپس : چون در روغن در حال جوش سرخ می شوندو دارای مواد سرطان زا هستند. ▪ سوسیس و کالباس: دارای مواد نگه دارنده ای هستند که مضر است. ▪ خوراکی های رنگی مثل بستنی و شکلات و اسمارتیز و آبنبات رنگی : به دلیل مصرف رنگ که در دراز مدت مشکل ایجاد می کند. ▪ نوشابه گازدار و پفک : دارای مواد کم ارزشی هستند که باعث چاقی و انواع بیماری های ناشی از آن می شود. انواع لواشک و آلوچه که به شکل غیر بهداشتی تهیه شده با

دکتر محمد جواد حسین زاده در گفت ‌و گو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری دانشجویان ایران، درباره ی تغذیه ی درست دانش‌ آموزان اظهار کرد: تغذیه ی صحیح دانش‌ آموزان موجب افزایش تمرکز و یادگیری آنان می ‌شود اما خانواده‌ ها برای بهبود کیفیت آموزشی فرزندان خود هزینه زیادی در زمینه استخدام معلم خصوصی یا ثبت نام در مدرسه‌ های معتبرتر می ‌کنند اما معمولا به تغذیه آنان توجه کافی نمی ‌کنند.
 
بروز برخی از بیماری‌ ها نتیجه کمبود دریافت برخی مواد مغذی است که می ‌تواند زمینه ساز اشکال در یادگیری و تمرکز و حافظه شود. به عنوان نمونه کم خونی فقر آهن به ویژه در دختران نوجوان می ‌تواند زمینه ساز ایجاد مشکل در قدرت یادگیری و تمرکز شود بنابراین لازم است که خانواده‌ ها احتمال ابتلای فرزندان خود به این بیماری را بررسی و در این جهت با متخصصان مشورت کنند تا در صورت لزوم رژیم غذایی آنان اصلاح شود.
 
برخی افراد در دوره ی نوجوانی و تحصیل از صبحانه خوردن فرار می‌ کنند یا این وعده ی غذایی اصلی را فراموش می‌ کنند یا به عنوان منبع انرژی قابل قبول محسوب نمی ‌کنند چرا که بچه‌ ها معمولا دیر از خواب بلند می ‌شوند یا خانواده ‌ها به موقع برای آماده کردن آنان برای رفتن به مدرسه اقدام نمی‌ کنند، در نتیجه صبحانه به عنوان یک منبع انرژی قابل قبول فراموش می ‌شود این در حالی است که دانش ‌آموز در ساعات مختلف روز در مدرسه نیاز به تمرکز دارد و زمانی که به اندازه ی کافی یا به‌ گونه ‌ای مناسب صبحانه نخورده باشد، امکان کاهش قدرت یادگیری او وجود دارد و این مورد در مطالعات علمی اثبات شده است.
 
حسین ‌زاده به دانش آموزان و دانشجویان توصیه کرد: این گروه باید در دوران تحصیل، وضعیت صرف صبحانه را به حالت ایده آل نزدیک کنند به گونه ‌ای که صبحانه حاوی مواد مغذی باشد تا هم انرژی لازم بدن آنان را تامین کند و هم ویتامین‌ ها و مواد معدنی را به اندازه کافی به بدن برساند تا در طی روز قدرت لازم را برای یادگیری داشته باشند.
 این متخصص تغذیه ادامه داد: طبق مطالعات انجام شده افرادی که به هر دلیلی صبحانه نمی ‌خورند دچار مشکلاتی در یادگیری می‌ شوند بنابراین لازم است دست کم درشت مغذی‌ ها (پروتئین ‌ها، کربوهیدرات ها و چربی ‌ها) را به میزان لازم در وعده صبحانه مصرف کنند چرا که این مواد حاوی انرژی هستند.
 وی با اشاره به میان وعده ‌هایی که دانش آموزان در مدارس مصرف می‌ کنند، اظهار کرد: متاسفانه برخی اوقات، میان وعده‌ ها کیفیت لازم و کافی را ندارند بنابراین اگر بتوانیم کودکان و نوجوانان را به صرف یکی از میوه ‌ها و سبزی‌ ها در مدرسه عادت دهیم، به وضعیت تغذیه جامعه کمک بزرگی کرده‌ ایم چرا که این کار موجب جلوگیری از ابتلای آنان به برخی از بیماری ها در سنین بزرگسالی می‌ شود.
 
به گفته ی متخصصین تغذیه، اگر بچه ‌ها تمایلی به مصرف میوه‌ یا سبزی به عنوان میان‌ وعده ندارند، می‌ توان استفاده از برخی آجیل ‌ها به میزان مناسب را به عنوان میان وعده به آنان توصیه کرد چرا که این مواد جایگزین خوبی برای چیپس، پفک و برخی دیگر از تنقلات آماده است. در واقع خوردنی ‌هایی مانند چیپس و پفک هم انرژی زیادی وارد بدن بچه ‌ها می ‌کند و هم موجب ورود مواد غیر ضروری به جسم آنان می ‌شود که این وضعیت تبعات منفی برای این گروه سنی دارد.
 با بیان این که یکی از مشکلات روز افزون نوجوانان در حال حاضر مساله ی چاقی است، تاکید کرد: با توجه به این شرایط به وعده‌ های غذایی اصلی مانند صبحانه و ناهار و میان وعده ‌ها باید توجه ویژه‌ ای شود. در واقع میان وعده‌ ها را نباید طوری انتخاب و مصرف کرد که وعده‌ های اصلی غذایی را تحت تاثیر قرار دهد این در حالی است که استفاده از برخی از تنقلات باعث ایجاد اشکال در اشتهای نوجوانان می ‌شود.
 برخی نوجوانان با مصرف نوشابه‌ های حاوی کالری زیاد باعث می ‌شوند که برخی مواد معدنی مانند کلسیم در معده به خوبی جذب نشوند بنابراین باید وعده ‌های غذایی اصلی به اندازه کافی مصرف شود.
 
متخصصین  تغذیه درباره وعده صبحانه اظهار کردند: صبحانه به شکل سنتی شامل نان، پنیر، مغز گردو، یکی از سبزیجات و شیر می ‌شود. شیر منبع بسیار خوبی از کلسیم برای نوجوانان است و می ‌تواند در استحکام سیستم اسکلتی در دو دهه اول زندگی بسیار موثر باشد و از ابتلا به مشکلات جسمانی در سنین سالمندی جلوگیری کند.
 
برخی کیک ‌های آماده، چیپس و تنقلات متاسفانه از روغن‌ هایی که حاوی چربی با ترانس بالا هستند، تولید می‌ شوند که مصرف آنان در دراز مدت تاثیر منفی زیادی بر سلامت افراد می ‌گذارد این در حالی است که بچه‌ ها گاهی اوقات به علت مصرف نکردن صبحانه، آب میوه‌ های آماده و کیک را از بوفه مدارس تهیه و استفاده می‌ کنند.
 
خانواده ‌ها می‌ توانند در کنار یکدیگر و با صرف وقت کافی، صبحانه‌ سالمی را بخورند؛ با این کار به سلامت کل جامعه کمک می ‌کنند چون مصرف اسنک ‌ها و برخی تنقلات در دراز مدت می‌ تواند آثار منفی را بر سلامت دانش ‌آموزان بگذارد.