مقدمه

اختلال اظطراب اجتماعی شدن یکی از شایع ترین اختلال های کودکی ونوجوانی میباشد.
این اختلال در11درصد3.7درصد ازجمعیت کلی کودکان ونوجوانان دیده میشود و3تا13درصد جمعیت بزرگ سالان دیده شده است. به طور کلی اختلال به عملکرد تحصیلی ضعیف ومشکلات روان شناختی مانند افسردگی وسوء مصرف موادمخدر منجرمیشود.
افزون بر این نوجوانان مبتلا به اضظراب اجتماعی در خطر ناپختگی اجتماعی قراردارند.اختلالی که در ماندگی و اجتناب از روابط اجتماعی را در پی دارد که دراین پژوهش بیشتر به توضیح این مسئال میپردازیم (یکی از عوامل موثر برای کاهش میزان اجتماعی درآن مهارت اجتماعی است که ...)
یکی از عوامل موثر برای کاهش میزان اضطراب اجتماعی در آن  مهارت اجتماعی است که :
آموزش مهارت ها ی اجتماعی برای رسیدن به دونوع هدف لازم است:
1)اهداف خسیسه ای که برای شکل دهی ارتباط های خشنود کننده با دوستان وآشنایان برقرار کردن دوستی که گذراندن اوقات فراقت با دوستان و...است.
2)اهداف ابزاری که ایجاد توانایی برای فعالیت های موفق در جامعه شامل خرید وفروش و استفاده از بنیادهای اجتماعی وامکانات ومصاحبه های شغلی وکاری.
اگرچه بسیاری از افراد نیازمند آموختن مهارت های اجتماعی هستند اما بسیاری از این افراد از دریافت چنین آموزش های محروم هستند.خیلی از افراد می خواهند بدانند که چطوریک فرد ملاقات کنند وچطور با دیگران با روش های موثز ارتباط برقرار کنند وچگونه از دیگران کمک طلب کنندو...آموزش های مهارت اجتماعی طبقه های مختلفی راشامل میشود.
 

بیان مسئله

_مسئله اجتماعی شدن توانایی تعامل با دیگران در تمام مراحل زندگی اهمیت دارد .مهارت اجتماعی شدن یک نوع مهارت اکتسابی است که فرد را قادرمیسازد بادیگران درتعامل باشد که احتمال بروز رفتارهای مثبت آنان را بیشتر کرده و از واکنش منفی آنها اجتناب ورزد.
مهارت اجتماعی مجموعه رفتار هایی است که متناسب با هنجار های اجتماعی و موقعیت در ارتباط فردی با سایرین به کار گرفته میشود ونتایج مثبتی را به بار می آورد .
یکی از اضطراب های شایع دربین دانش آموزان اضطراب اجتماعی است .
اضطراب به معنای ترس مقاوم وشدید ازشئ یا موقعیتی که درواقع خطرناک نیست چنین ترسی به تمایل شدید برای اجتناب از موقعیت های اضطراب می انجامد .
اظطراب ها شایع ترین،اختلال طبقه اختلالات اضطرابی میباشند درI DSM این اضطراب  به سه دسته عهده تقسیم میشود 1-گذر هراسی 2- هراس خاص 3- اضطراب اجتماعی
_اجزاء تشکیل دهنده مهارت های اجتماعی که باعث میشود از وجود اضطراب دورکند عبارتند از:

1. مهارت ارتباطی سه مهارت کلامی یا غیر کلامی :مهارت های اولیه .
2. مهارت مربوط به پژوهش حس همکاری احساس مسئولیت پذیری ونوع دوستی .
3. مهرت خود گردانی .
4. مهارت های درک اجتماعی وشناسایی ارزش جامعه

اشلر وتبلور(1981) در تحقیق خود تحت عنوان رشد اجتماعی که باعث افزایش مهارت های اجتماعی افراد میشود شامل ارتباط سالم (بدون خشونت) ومنطبق بر موقعیت در افراد است نتایج به دست آمده از پژوهش نشان میدهد که پرخاشگری دانش آموزان یا اضطراب آنها با مورد آزاد از پیشینه نظری قرارگرفتن آنها رابطه دارد .
برای اینکه مهارت اجتماعی بهتری داشته باشیم باید:
دیگران را دوست داشته باشید واین علاقه وتوجه نشان دهنده انسان ها نیاز دارند براثر مورد توجه وعلاقه دیگران هستند .
_ دراین پژوهش میخواهیم مهارت های اجتماعی را مورد بررسی قرار بدهیم وچگونگی تاثیرات آموزش مهارت اجتماعی بر میزان اضطراب میباشد که این تاثیرات آموزش مهارت  اجتماعی را برروی اظطراب دختروپسر چگونه مثر خواهد بود.
موردی که در اینجا حائز اهمیت میباشد این است که آموزش مهارت اجتماعی برروی اضطراب اجتماعی برروی کدام جنسیت تاثیر بیشتری دارد؟

اهداف کلی

کلی بررسی تاثیر مهارت اجتماعی بر اضطراب اجتماعی دانش آموز اسفراینی های سال تحصیلی 97-96
اهداف جزئی
جزئی

1. بررسی تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر دوره راهنمایی
2. بررسی تاثیر آموزش مهارت اجتماعی دانش آموزان پسر دوره راهنمایی .

سوالات:
(سوالات کلی)
آموزش مهارت اجتماعی بر اضطراب اجتماعی دانش آموزان اسفراین چه تاثیری داد؟
(سوالات جزئی)

1. آیا آموزش مهارت اجتماعی بر اضطراب اجتماعی دختر دوره راهنمایی اسفراین اثر بخش است؟
2. آیا آموزش مهارت اجتماعی بر اضطراب اجتماعی پسر دوره راهنمایی اسفراین اثر بخش است؟
3. میزان اضطراب اجتماعی برروی مهارت اجتماعی در دختر وپسر به چه اندازه میباشد؟مستقیم یا معکوس

(تعریف متغییر مفهومی:)
مهارت اجتماعی عبارت است ازتوانایی برقراری رابطه بین فردی بادیگران به طوری که از نظر جامعه قابل قبول بوده ومنطبق بر عرف جامعه باشد ودرعین حال برای جامعه سودمند بوده وبهره ای دوجانبه داشته باشد. تحقیق وپژوهش های مختلف نشان داده اند
هرچه ارتباط اجتماعی سالم تر وبیشتری داشته باشیدوازسلامت جسمی وروانی بالاتری برخوردارخواهد بود به همین دلیل بسیار مهم است که در شروع زندگی بزرگسالی خود با این مهارت های آشنا شده،آنها را تمرین وتکرار کرده ودرصورت نیاز از دیگران ومتخصصان صورت بگیرید.
اضطراب اجتماعی یا هراس اجتماعی نوعی اضطراب است که باترس واضطراب است که باترس واضطراب شدید درموقیعت های اجتماعی شناخته میشود وحداقل بخشی ازفعالیت های روزمره شخص رامختل میکند.اضطراب اجتماعی یک مفهوم ترکیبی است که از دوجزءاضطراب واجتماعی ترکیب شده است.(1376 داستان)
واژه اضطراب به حالت روانی و عاطفی اشاره دارد،که ممکن است ازیک احساس ناراحتی کوچک به ترس یا وحشت حاد ادامه میابد.فرد مضطرب در معرض هراس دایمی قرار دارد،که مبادا ارزش های اساسی زندگی اش را از دست دهد.اضطراب عموما واکنشی است که در شرایط ترس آور رخ میدهد و باورافکار منفی وهراس آورشدید میشود.
واژه اجتماعی به درمیان جمع بودن اشاره دارد وضعیت هایی مانند محبت در جمع رفتن به جلسه امتحان ورستوران،نوشتن در مقابل دیگران حضور در جلسات عمومی،حضور دراماکن عمومی و صحبت با تلفن نمونه ای ازقرارگرفتن در وضعیت های گوناگون اجتماعی است (سادوک2000)

تعریف متغیرعملیاتی

_ دراین پژوهش مملو از راز مهارت های اجتماعی نمره ای بهتر است که از پرسشنامه مهارتهای اجتماعی نوجوانان (TISS) ایندربیتزن وفوستر(1992) به دست می آید .
نحوه ارزیابی مهارت اجتماعی هرفرد تنها این پرسشنامه بدین صورت است که اگر فرد نحوه اش بالاتر از حد میانگین باشد دارای مهارت اجتماعی بالایی است واگر پایین تر از حد میانگین باشد مهارت اجتماعی پایین دارد.نمره حد میانگین دراین پرسشنامه 98 بر اساس استاندارد است در نظر گرفته شده است.
_ در این پژوهش متلور از اضطراب اجتماعی نمره ای است که از پرسشنامه کانون(SPI) بدست آمده بر اساس نتایج بدست آمده برای تغییر نمرات پیش 4e با کار گشایی دقت تشخیص  20% و نقطه برش 50 با کارایی 29% افراد مبتلا به هراس اجتماعی از افراد غیر مبتلا متمایز میکند.

پیشینه

1. در این پژوهش منظور از اضطراب اجتماعی نمره ایی است که از پرسش نامه کانو به دست آمده بر اساس نتایج به دست آمده برای تغییر نمرات نقطه برش افراد مبتلابه هراس اجتماعی را از افراد غیر مبتلا متمایز می کند.
2. بررسي تاثير آموزش مهارت هاي اجتماعي مبتني بر رويکرد شناختي–رفتاري بر سازگاري دانش آموزان-  این  پژوهش توسط پرویز شریفی درامدی در دانشگاه علامه طباطبا  با هدف بررسي تاثير آموزش مهارت هاي اجتماعي بر سازگاري دانش آموزان پسر پايه سوم راهنمايي انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردي و روش آن نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون–پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماري کليه دانش آموزان پايه سوم راهنمايي شهر اصفهان است. حجم نمونه شامل 36 دانش آموز پسر نابينا که به صورت نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و کنترل (هر گروه 18 نفر) جايگزين شده اند. ابزار پژوهشي پرسشنامه سازگاري بل (1961) بود که قبل از انجام مداخله (ارايه متغير مستقل) دو گروه با استفاده از آن پيش آزمون شدند. سپس گروه آزمايش در جلسات آموزش مهارت هاي اجتماعي مبتني بر رويکرد شناختي–رفتاري ميچن بام (1977) به صورت گروهي شرکت داده شدند

جامعه آماری

روش پژوهش دراین به صورت کاربردی است و چون تاثیر یک متغییر برمتغییر دیگری است از روش آزمایشی استفاده میشود.جامعه آماری دراین پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر وپسرنهایی شهرستان اسفراین میباشد
دو قسمت جامعه

اول			دوم		سوم
	دختر	پسر	دختر	پسر	دختر	پسر
شهر	130	120	160	110	170	200
روستا	90	40	30	20	80	50

جدول یک
 
 
 

حجم نمونه

نمونه این تحقیق مشتمل بر291 از جامعه مذکور وطبق جدول مرگان میباشد

نمونه گیری

.با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای مورد بررسی وانتخاب رو نمونه گیری جامعه آماری قرار داده ایم.
در روش طبقه ای تعداد کل دختر وپسر را نهایی اعم از شهروروستا طبق آماربرآورد میکنیم وحجم جامعه را توسط جدول مرگان بدست می آوریم.سپس تعداد دختروپسر شهروروستا جداکرده وتعدادرا تشخیص میکنیم پس از روش احتمالی تعداد جامعه جنسیت های شهروروستا راجدامیکنیم. نسبت افراد را میکنیم ودرصد بدست آمده حاصل از تقسیم e=n/N درتعدادحجم آماری ضرب کردیم تعداد احتمالی افراد مود انتخاب از شهر وروستا بدست بیاید
N:1200جامعه آمار
N:291~290 جامعه
تعداد:1208
 

در قسمت روش نمونه گیری

دختر			پسر
شهر		روستا	شهر	روستا
تعداد جامعه	460	200	430	110
نسبت افراد	39%=1200/460	16%=1200/200	36%=1200/430	09%=1200/110
تعدا افراد نمونه	112=290*39%	46=220*16%	104=290*36%	29=290*09%

جدول دو
*برای انتخاب شدن این تعداد به صورت احتمالی ازروش سیستماتیک (منظم) باداشتن اسامی میتوان این اعداد را به صورت تصادفی هر4نفر از لیستیک نفر را انتخاب کرد    4=291/1200
(روش گرد آوری داده های (ابزارها) )

پرسشنامه مهارت اجتماعی :

_ پرسشنامه مهارت اجتماعی ایندر بیتزن وفوستر (1992)میباشد که حاوی 35 سوال 5گزینه ای است که آزمودنی پاسخ خودرا در هرمورد هر سوال در دانه ای از گزینه ها اصلا نمیکند تاهمیشه صدق میکند ابزار مینماید .
شیوه نمره گذاری عبارت این پرسش نامه دردو زمینه رفتار های مثبت ومنفی هستند هرعبارت دارای شش گزینه است در گزینه های مثبت نمره مربوط به:گزینه اصلا درست نیست (0)خیلی کم درست است(1)کمی درست است(2)تا حدی درست است (3)بیشتراوقات درست است(4)همیشه درست است(5)میباشد . درگزینه های منفی روش نمره گذاری معکوس است.
بخش رفتارهای مثبت شامل عبارت شماره 3-6-7-9-11-15-17-18-24-25-26-28-29-30-33-34-35-38-39
وبخش رفتار های منفی عبارت شماره 2-1-4-5-8-10-12-13-14-16-19-20-21-22-27-31-39-36 است.
ایندر بیتزن وگاربین (1992)درپژوهش خود وخورده مقیاس را برای این پرسشنامه درنظر گرفته است:

	خرده مقیاس رفتار اجتماعی مطلوب
2-1-4-5-8-12-10-13-14-16-19-20-21-22-27-31-39-36

 
نحوه ارزیابی مهارت های اجتماعی هرفرد توسط این پرسشنامه بدین صورت است که اگر فردی نمره اش بالاتر از حدمیانگین باشد دارای مهارت اجتماعی بالایی است واگر پایین تر از میانگین باشد مهارت اجتماعی پایینی دارد .لازم به ذکر است نمره 98 براساس استاندارد است وبه عنوان میانگین در نظر گرفته شده است.

• ویژگی های روان سنجی روایی وپایایی)

اعتبار این سیاهه توسط ایندر بیتزن وفوستر(1992)90%گزارش شده است. روایی همگرایی پرسشنامه مهارت اجتماعی ایندربیتزن وفوستر به شیوه های مختلف مانند مقایسه آن با اطلاعات ارزیابی خویشتن،ارزیابی همسالان وداده های جامعه سنجی وروایی تشخیص آن به وسیله بررسی همبستگی بین نمرات مهارت های اجتماعی ومطلوبیت اجتماعی،وضعیت اقتصادی،اجتماعی ودیگر ابزار مداد کاغذی به وسیله ایندر بیتزن وفوستر مورد ارزیابی قرار گرفته ونتیج به دست آمده دلالت برروایی همگرا وروایی تشخیص قابل قبول این پرسشنامه بوده است (دورن 1380)
پایایی این پرسشنامه امینی(1378)درشهر تهران برای دانش آموزان دوم راهنمایی برای گزارهای مثبت ومنفی به ترتیب 71%و68%برگزارش کرده است . برای بخش مثبت این پرسشنامه فریب پایایی با انتقاد از آکنای کر ومباخ71/80 برای بخش منفی فریب پایایی 51/80 به دست آمده است ( دوران 1380)
ارجمندی با استفاده از آلفای کر و مباخ پایایی این پرسشنامه 84% بدست آورده است .پایایی این پرسشنامه توسط ایندر بیتزن و فوستر طراحی شده است برای سنجش بخش منفی 72%بوده و ثبات درونی 88%گزارش شده است.
_ پرسشنامه دوم:
پرسشنامه اضطراب اجتماعی:
پرسش نامه هراس اجتماعی کانور (اس پی آی)یک مقیاس خود سنجی شامل 97ماده است واز3زیرمقیاس فرعی ترس (6ماده)اجتناب (7 ماده) وناراحتی غیر یولوژیک (4ماده)تشکیل میشود .نمره گذاری این مقیاس براساس مقیاس لیکرت پنج درجه ای بوده وامتیاز هرکدام از گزینه ها به شرح زیر است :
0)گزینه اصلا1)گزینه کم2) تا حدودی3) زیاد4) خیلی زیاد
بر اساس نتایج به دست آمده برای تفسیر نمرات ، نقطه برش 40 با کارایی بی دقت تشخیص 80% ونقطه برش 50با کارایی 89% افراد مبتلا به هراس اجتماعی را از افراد غیر مبتلا متمایز میکند. (فتحی آشتیانی،1388)
روایی و پایایی
این پرسشنامه از اعتبار و روایی بالایی برخوردار است. اعتبار آن با روش باز آزمایی در گروه هایی با تشخیص اختلال هراس اجتماعی برابر با 78%تا89%بوده و ضریب همسانی درونی آن (آلفای کرونباخ)دریک گروه بهنجار 94%گزارش شده است .
همچنین برای مقیاس های فرعی ترس 89%اجتناب 91% وناراحتی فیزیولوژیکی 80%گزارش شده است. روایی سازه در مقایسه نتیج این آزمون در دو گروه از آزمودنیها با تشخیص اختلال هراس اجتماعی و آزمودنیها با تشخیص اختلال هراساجتماعی و آزمودنیها ی گروه افراد بهنجار بدون تشخیص روانپزشکی بررسی شد که تفاوت معنا داری باهم نشان داده اند که این خود حاکی از اعتبار بالای آن است.
(سلاحقبه و بخشانی 1393)
دراین پژوهش از آزمون های مستقل برای مقایسه میانگین دو گروه کنترل وآزمایش استفاده خواهد شد.
 
 

• منابع )

روانشناسی مرض تحولی از کودکی تا بزرگسالی. ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی . تاریخ نشر: 24/11/1390
بیان زاده ، سید اکبر ، ارجمندی ، زهرا (1382) ،بررسی تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر رفتار ناسازگارنامه کودک . مجله اندیشه و رفتار ، سال نهم ، شماره ، تابستان.
شهیم ، سیما ، (1381)بررسی مهارت های اجتماعی در گروهی از دانش اموزان از نظر معلمان . مجله روان شناختی و علوم تربیتی ، دانشگاه تهران سال ،ص 121
معتمدی ، زهره ، سیف ، علی اکبر ، ژانت هاشمی ، (1387) بررسی اثر بخشی آموزش های راهبردی فراشناختی بر میزان سازگاری دختران ناسازگار شهر تهران . پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی تهران.