عنوان مقاله:
دستاورد هاي فرهنگي انقلاب اسلامي
استاد مربوطه :
جناب آقای دکتر ---
محقق:
---
بهار ---
 
فهرست مطالب

مقدمه  3
الف - نفي مظاهر فرهنگي غرب و مقابله با تهاجم فرهنگي  5
ب – عمومي شدن آموزش و ارتقاي سطح علمي جامعه  7
كارنامه جمهوري اسلامي بر اساس شاخص هاي توسعه يافتگي  8
نتیجه  12
منابع  13
 
 
 
 
 
 
 
 
دستاورد هاي فرهنگي انقلاب اسلامي
 
مقدمه:
در بررسي اين موضوع ابتدا بخشهائي از سخنان مقام معظم رهبري که حاوي نکات بسيار ارزنده اي است ارائه شده و سپس مروري بر دستاوردهاي فرهنگي انقلاب اسلامي مي نمائيم
« بسم اللّه الرّحمن الرّحيم. اين يكي از طبيعي‏ترين و منطقي‏ترين سؤالهايي است كه جوانان امروز مي‏توانند طرح كنند و اين دختر عزيزمان سؤال را خيلي خوب و با عبارات شيوا و دلنشين طرح كردند؛ ان‏شاءالله كه موفق باشند؛ من هم تا آن‏جايي كه وسعت جلسه اجازه مي‏دهد، پاسخ مي‏دهم. انقلاب ما يك حركت عظيم مردمي بر عليه حكومتي بود كه تقريباً تمام خصوصيات يك حكومت بد را داشت؛ هم فاسد بود، هم وابسته بود، هم تحميلي و كودتايي بود، و هم بي‏كفايت بود.
انقلاب اسلامی در اواخر قرن بیستم، جهان را به لرزه درآورد و نور امید را در دل مسلمانان و مستضعفان عالم روشن کرد. این انقلاب عظیم دستاوردهای فراوانی در داخل و خارج از کشور داشت. اگر چه احصاء كامل اين دستاوردها، سال‌ها به طول می‌انجامد، اما بررسي گذراي آنها از باب (و اما بنمه ربك فحدث) خالي از فايده نيست.
انقلاب اسلامي ايران، انقلابي ارزشي و معنوي است انقلابي براي خدا ومعنويت كه تحول روحي و فرهنگي عظيمي در آحاد ملت ايران به وجود آورد. اداره جامعه براساس دين و ارزشهاي اصيل آن، افزايش سطح آگاهي و مشاركت مردم در فعاليتهاي مختلف سياسي، اجتماعي و فرهنگي و نيز تغيير الگوهاي رفتاري مردم با جهت گيري خصلتهاي اخلاقي و انساني ازجمله اين تحولات است. در ادامه به برخي از دستاوردهاي فرهنگي انقلاب اسلامي مي پردازيم.
از تحولات چشمگير در جامعه ايران پس از انقلاب اسلامي، تغيير در نگرش و نحوه زندگي مردم است.  در دوران پهلوي،  سياست آن رژيم،  تبليغ غربزدگي و تبعيت از فرهنك غرب بدون توجه به ارزشهاي ديني و ملي مردم ايران بود؛ تجمل پرستي و پوچ گرايي تشويق مي شد و در تعيين منزلتهاي اجتماعي از سوي رژيم،  ميزان غربزدگي و خودباختگي افراد در برابر فرهنك بيگانه،  نقش مهمي داشت انقلاب اسلامي دريچه جديدي را بر روي مردم ايران گشود ارزشهايي چون خودباوري، آزاديخواهي، فداكاري، پايداري و استقامت و پس از سالها دوباره در روح جامعه ايران دميده شد. جايگزيني ارزشهاي اصيل اسلامي به جاي معيارهاي مبتذل گذشته،  تحول فرهنگي و اخلاقي نسل جوان، افزايش روحيه تلاش و اعتماد به نفس در مردم و اقشارجوان و تحصيلكرده جامعه،  ازجمله دستاوردهاي فرهنگي انقلاب اسلامي به شمار مي روند.
تحول فرهنگي و اخلاقي نسل جوان از ره آوردهاي انقلاب اسلامي است جوانان مسلمان به عنوان بخش فعال جامعه، در تمام رويدادهاي انقلاب اسلامي حضوري چشمگير داشتند انقلاب اسلامي از اين جوانان، نسلي مسئوليت پذير، سرشار از ايمان و خودباور ساخت كه در صحنه ها و نهادهاي مختلف جامعه، مشاركتي سازنده دارند. پس از انقلاب اسلامي، اين جوانان مومن و بااخلاص بودند كه در برابر انواع توطئه هاي داخلي و خارجي ايستادند و از كيان انقلاب اسلامي و آرمانهاي آن دفاع كردند. صحنه هاي هشت سال دفاع سلحشورانه ملت ايران در برابر تجاوز رژيم بعت عراق كه با حمايت گسترده دولتهاي غربي صورت گرفت،  بيانگر عمق دلبستگي و ايمان اين جوانان به ارزشهاي مقدس انقلاب اسلامي است جوانان انقلابي ايران با شجاعت فوق العاده در جبهه هاي جنك تحميلي عراق عليه ايران حضور يافتند و صحنه هايي زيبا و با شكوه از رشادت، گذشت و انسانيت را در صفحات تاريخ به ثبت رساندند.

الف - نفي مظاهر فرهنگي غرب و مقابله با تهاجم فرهنگي:

استعمار نو شگردهاي خود را براي غارت اموال و منابع کشورهاي جهان سوم بر پايه ي سلطه ي فرهنگي استوار ساخته است. بيگانه ساختن مسلمانان از فرهنگ اصيل اسلامي از بارزترين توطئه هاي استعمارگران در تثبيت سلطه بر کشورهاي اسلامي بوده است. امام خميني(ره) با درک عميق از علل عقب ماندگي مسلمانان آن ها را چنين مورد خطاب قرار مي دهد. چنان غرب در نظر يک قشري از اين ملت جلوه کرده است که گمان مي کنيم غير از غرب، ديگر هيچ چيز نيست اين وابستگي فکري، عقلي و مغزي غربي منشأ اکثر بدبختي هاي ملت ها و ملت ما نيز هست.پس از انقلاب اسلامي، احياي فرهنگ اسلامي و ارزش هاي آن مورد توجه قرار گرفت و علاوه بر مراکز آموزشي کشور رسانه هاي گروهي اعم از صدا و سيما، روزنامه ها، مجلات و حتي سينما، تئاتر و ساير وسايل هنري فرهنگي در جهت رشد فرهنگ جامعه اسلامي به کار گرفته شدند.

يکي از مظاهر بارز مقابله با تهاجم فرهنگي غرب، تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعي در ايران بود. شرکت هاي چند مليتي با غارت منابع داخلي ما «اعم از نيروي کار، مواد اوليه ارزان و ...» فقر و تنگ دستي را بر سراسر کشور ما گسترده بودند. در داخل کشور نيز مرفهين بي درد و وابسته به نظام طاغوت، سرمايه هاي کشور را در دست داشتند. در اين کشور حاکميت سرمايه و سرمايه داري برقرار بود. دستاورد انقلاب در اين زمينه دگرگون ساختن ملاک هاي برتري اجتماعي از بعد اقتصادي به تقوا بود. حضرت امام خميني(ره) بارها با ذکر رنج هاي بي شماري که بر اقشار محروم اجتماع رفته اصرار داشتند که بزرگ ترين افتخار در نظام اسلامي خدمت به محرومين است. يکي ديگر از دستاوردهاي فرهنگي انقلاب، مشخص شدن جايگاه واقعي زن مسلمان در خانه و اجتماع بود. بر اساس خود باختگي فرهنگي و رواج ارزش هاي غربي در عصر پهلوي، هوّيت اسلامي زن مسلمان ايراني مورد تهديد واقع شده بود. در جامعه به تدريج فرهنگ برهنگي و بي عفتي رواج مي يافت و از فعاليت هاي اجتماعي و مفيد زنان کاسته مي شد. پس از انقلاب اسلامي جايگاه زن در جامعه اسلامي تعيين شد و همان گونه که زنان در جريان انقلاب فعاليت داشتند پس از انقلاب به جايگاه واقعي که مسئوليت در برابر مصالح اجتماعي و سياسي جامعه و حضور فعال در صحنه هاي مختلف بود دست يافتند.

ب – عمومي شدن آموزش و ارتقاي سطح علمي جامعه:
پيش از پيروزي انقلاب اسلامي ايران به رغم هياهوهاي زيادي که در تبليغ رشد فرهنگي کشور و مبارزه با بي سوادي مي شد درصد بسياري از مردم ايران حتي در شهرها بي سواد بودند. در نظام جمهوري اسلامي به خصوص پس از پايان جنگ نهضت مدرسه سازي و افزودن فضاي آموزشي به وسيله دولت رُشد شتابنده اي يافت به طوري که هر ساله بيش از صد هزار متر مربع به فضاي آموزشي کشور اضافه مي گردد. نهضت سواد آموزي در با سواد کردن ميليون ها نفر که از نعمت خواندن و نوشتن محروم بودند موفقيت چشمگيري داشته است. تعداد دانشجويان که قبل از انقلاب 160 هزار نفر بودند. اکنون به بالاي يک ميليون نفر رسيده است که اين آمار، نشان از رشد فرهنگي مردم و آموزش نيروهاي متخصص و مورد نياز کشور دارد. در راستاي همين رشد فرهنگي، قدرت ابتکار و خلاقيت اقشار ملت به ثمر نشسته به طوري که جهان هر ساله شاهد پيروزي هاي نخبگان ايراني در رشته هاي مختلف در سطوح جهاني است.
كارنامه جمهوري اسلامي بر اساس شاخص هاي توسعه يافتگي
به رغم وجود اين موانع و تغيير قابل توجه شرايط در سال هاي پس از انقلاب، شاخص ها و شواهد بسياري حكايت از رشد و توسعه كشور در بسياري از زمينه ها و ابعاد مي كند كه به عنوان نمونه به برخي از آنها اشاره مي كنيم. لكن قبل از آن بايد به اين نكته توجه شود كه به دليل وجود شرايط بحراني و جنگي در دهه اول انقلاب، نمي توان اين دوره را در فرايند توسعه كشور مورد محاسبه قرار داد زيرا در حقيقت،دوره سازندگي و توسعه كشور، پس از جنگ شروع مي گردد؛ به همين جهت ، اكثر قريب به اتفاق شواهدي كه در اين بحث به آنها اشاره مي شود، به بعد از سال 1368 مربوط مي گردد.
رشد علمي و آموزشي
موفقيت هر ساله دانش آموزان ايراني در دست يابي به مقامات جهاني در المپيادهاي علمي در رشته هاي مختلفي همچون فيزيك، رياضي، شيمي، كامپيوتر و ... در رقابت با كشورهاي پيشرفته علمي يكي از شواهد رشد و توسعه علمي كشور در سال هاي پس از انقلاب ا ت.
اين موفقيت ها در رشته هاي مختلف المپيادهاي دانش آموزي از اولين سال حضور جوانان مستعد ايراني هر ساله با پيشرفت بسياري همراه بوده است: 3 بار مقام اول جهاني (المپياد شيمي 1374 و 1375، المپياد رياضي 1377)، 2 بار مقام دوم جهاني (المپياد فيزيك 1378 و المپياد شيمي 1380) و 2 بار مقام سوم جهاني (المپياد فيزيك در سال هاي 1374 و 1377) از دست آوردهاي دانش آموزان ايراني است. حاصل شركت ايران در المپيادهاي جهاني دانش آموزي در طي سال هاي 1366 تا 1380 در رشته هاي رياضي، فيزيك، كامپيوتر، شيمي و زيست ، 57 مدال طلا، 92 مدال نقره و 58 مدال برنز بوده است.
از جهت رشد كمي در حالي كه تعداد دانشجويان دانشگاه هاي كشور قبل از انقلاب ، از مرز 150 هزار نفر تجاوز نمي كرد ، امروزه به حدود دو ميليون و چهارصد هزار نفر رسيده است.
كشوري كه در سال 56 با 33 ميليون جمعيت، نيازمند ورود پزشك خارجي (از كشورهاي در حال توسعه اي همچون هند، بنگلادش ، پاكستان و ...) بوده هم اكنون با جمعيتي بيش از دو برابر، و به تبع آن با نيازي بيشتر به پزشك با مازاد پزشك روبه روست در زمينه پزشك روبه روست در زمينه پزشك متخصص نيز از رقم 7000 نفر در سال 57 به رقم 72792 نفر بيش از 10 برابر رسيده كه آما كم نظيري است.
از جهت رشد كيفي نيز بايد يادآور شد در حالي كه در سال تحصيلي 1359-1358 تعداد دانشجويان دانشگاه هاي دولتي در مقطع دكتري فقط 452 نفر بوده اين تعداد در سال تحصيلي 1381-1380 به بيش از 23000 نفر رسيده است . به عبارت ديگر 5/26 برابر رشد داشته است كه اگر آمار دانشگاه آزاد نيز به آن اضافه شود، به بيش از 50 برابر خواهد رسيد.
بر اساس گزارش موسسه بين المللي اطلاعات علمي ، تعداد مقالات علمي چاپ شده از محققان ايراني در مجلات معتبر بين المللي در طول 10 سال (1993-2003) 600 درصد رشد داشته است كه 3 برابر رشد متوسط جهاني در اين دوره است. طي دهه اخير، مركز فرهنگي سازمان ملل (يونسكو) چند بار ايران را به عنوان يكي از موفق ترين كشورهاي جهان در مبارزه با بي سوادي معرفي كرده است؛ زيرا ايران توانسته نرخ با سوادي جمعيت 6 ساله و بالاتر را از رقم 7/28 درصد در سال 55 به حدود 85 درصد در سال 1383 ارتقا دهد. هم اكنون ما شاهد اين هستيم كه ايران در بسياري از فناوري ها نه تنها خودكفا شده بلكه به كشور صادر كننده خدمات فني مهندسي در حوزه هاي صنعت نفت، كشاورزي، بهداشت، سدسازي، تراكتورسازي، هسته اي، خودروسازي ، سلول هاي بنيادين و ... تبديل شده است. در عرصه علوم نوين، دانشمندان ايراني توانسته اند تا مرزهاي جديد دانش بشري پيش روند و در مواردي نيز از اين مرزها نيز عبور كنند. موفقيت بينظير دانشمندان ايراني در تهيه، انجماد و نگهداري سلولهاي بنيادي جنيني، كه پيش از آن در انحصار 9 كشور دنيا بود، درمان ناباروري، نارسايي قلب و تلاش براي ترميم لوزالمعده براي توليد انسولين به منظور درمان بيماري قند (ديابت) براي اولين بار در جهان از اقدامات كم نظير دانشمندان جوان ايراني در عرصه مهندسي ژنتيك است. در عرصه علوم هسته اي، با وجود موانع و ممانعت كشورهاي غربي و تحريم تجهيزات دو منظوره- داراي كاربرد مشترك در فعاليتها و تحقيقات هستهاي صلحآميز و غير صلحآميز- امروزه ايران به فناوري پيچيده غني سازي اورانيوم دست يافته و به جمع 10 كشور داراي اين فناوري نوين در جهان پيوسته است.
بي شك بالاترين و والاترين عنصري كه در موجوديت هر جامعه دخالت اساسي دارد فرهنگ آن جامعه است. اساسا فرهنگ هر جامعه هويت آن جامعه را تشكيل مي دهد و حيات و مرگ يك جامعه به حيات و مرگ فرهنگ آن جامعه وابسته است از نظر فرهنگي، فرهنگ كشور قبل از انقلاب بيشتر برگرفته و متأثر از فرهنگ منحط غرب بود، عرصه فرهنگي كشور صحنه تاخت و تاز بيگانگان بود و رژيم گذشته نيز به اشكال مختلف در گسترش و تسلط اين فرهنگ مبتذل تلاش مي نمود. حاكمان وقت نيز نه تنها به ارزش ها و سنت ها و معتقدات جامعه كه عميقا ريشه مذهبي داشت بي اعتنا بودند كه به طرق مختلف سعي در از بين بردن ارزش هاي مسلط بر جامعه و جايگزيني آنها با فرهنگ بيگانه مي نمودند.
آزادي و بي بند و باري زياده از حد، رواج فساد و فحشاء، عدم مراعات عفت عمومي، برگزاري جشن هاي سلطنتي و تغيير تاريخ هجري و جايگزيني تاريخ شاهنشاهي به منظور بازگشت به ارزش ها و سنت هاي قبل از اسلام و تبليغ و ترويج آنها و ... گوشه اي از اين تلاش هاست اما انقلاب اسلامي با احياي فرهنگ، تفكر و هويت ديني، شخصيت مردم به ويژه نسل جديد و حضور فعال آنان را در صحنه هاي مختلف اجتماعي تثبيت و تضمين نمود. پيروزي انقلاب اسلامي نقطه عطفي براي احياي هويت ديني و نفي هر گونه خود باختگي بود، انقلاب اسلامي اين باور را در ميان ملت هاي مسلمان ايجاد كرد كه مي توان با تكيه بر فرهنگ اصيل اسلامي و هويت ديني به مجد و عظمت واقعي دست يافت، در واقع انقلاب اسلامي با ساختار فرهنگ ديني خود فرهنگ استعماري غرب را زير سؤال برد و به همين جهت نظام استكباري غرب به نابودي فرهنگ انقلاب و نظام مبتني بر آن همت گماشته است و امروز به اعتراف صريح نظريه پردازان غربي درگيري اصلي بين فرهنگ انقلاب و نظام اسلامي با فرهنگ غربي است.
 
نتیجه:
رژیم پهلوی فاسد بود؛ فساد مالي داشتند؛ فساد اخلاقي داشتند؛ فساد اداري داشتند. در فساد ماليشان همين بس كه خود شاه و خانواده‏ي او در بيشتر معاملات اقتصادي كلان اين كشور داخل مي‏شدند. خود او و برادران و خواهرانش، جزو كساني بودند كه بيشترين ثروت‏اندوزي شخصي را كردند.
آزادي و بي بند و باري زياده از حد، رواج فساد و فحشاء، عدم مراعات عفت عمومي، برگزاري جشن هاي سلطنتي و تغيير تاريخ هجري و جايگزيني تاريخ شاهنشاهي به منظور بازگشت به ارزش ها و سنت هاي قبل از اسلام و تبليغ و ترويج آنها و ... گوشه اي از اين تلاش هاست اما انقلاب اسلامي با احياي فرهنگ، تفكر و هويت ديني، شخصيت مردم به ويژه نسل جديد و حضور فعال آنان را در صحنه هاي مختلف اجتماعي تثبيت و تضمين نمود. پيروزي انقلاب اسلامي نقطه عطفي براي احياي هويت ديني و نفي هر گونه خود باختگي بود، انقلاب اسلامي اين باور را در ميان ملت هاي مسلمان ايجاد كرد كه مي توان با تكيه بر فرهنگ اصيل اسلامي و هويت ديني به مجد و عظمت واقعي دست يافت، در واقع انقلاب اسلامي با ساختار فرهنگ ديني خود فرهنگ استعماري غرب را زير سؤال برد و به همين جهت نظام استكباري غرب به نابودي فرهنگ انقلاب و نظام مبتني بر آن همت گماشته است و امروز به اعتراف صريح نظريه پردازان غربي درگيري اصلي بين فرهنگ انقلاب و نظام اسلامي با فرهنگ غربي است.
 
 
منابع:

1. کتاب : دستاوردهاي انقلاب اسلامي ايران ، مرکز طرح و برنامه ريزي سازمان صدا و سيماي ج.ا.ا. : توضيح اينکه ؛ در فصلي از اين کتاب به نام «دستاوردهاي فرهنگي»، 21 دستاورد به نام هاي: کاهش نرخ بيسوادي، گسترش تحصيلات تکميلي، ارتقاي وضع فرهنگي دانشگاهها، پيوند ميان حوزه و دانشگاه، ارتقاي توجه و اهتمام به امور فرهنگي و آموزش زنان در جامعه، ارتقاي معنوي و گسترش فرهنگي ديني، تقويت فرهنگ شهادت و تحقق روحيه شهادت طلبي، توسعه و تقويت انجام فرايض ديني و مناسک مذهبي، افزايش سطح فهم عمومي، از مفاهيم ديني و قرآني و معارف اهل بيت (ع)، دين پاسخگوي نيازهاي فردي و اجتماعي امروز، ارتقاي فضايل اخلاقي، بازيابي جايگاه حقيقي علما و روحانيون نزد مردم، خودباوري و خداباوري، حذف علايم و مظاهر ضدديني از جامعه، حذف افراد معتقد به اديان استعمار از ساختار مديريت و تصميم گيري کشور، تقويت اعتماد مردم به وعده هاي الهي و ... مورد بحث قرار گرفته است.
   2-  پايگاه اطلاع رساني دستاوردهاي انقلاب اسلامي ؛ http://www.dastavardha.com(لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبري، كد: 1/100111894)