عنوان مقاله:
رشد اجتماعی بین 8 تا 18 سال
استاد مربوطه :
جناب آقای دکتر---
محقق:
----
بهار ---
 
 
سخن آغازین
کودک با ورود به مرحله عینی، خود مداری اش کاهش می یابدو نیازها و علایق دیگران را در نظر می گیرد .
کودک در توصیف خود برای دیگران ، خصوصیات جسمانی خود را که عینی و قابل مشاهده است ، مانند رنگ مو، بلندی یا فعالیت مورد علاقه را ذکر می کند .در اواسط این دوره توصیف به تدریج انتزاعی تر می شودو به مفاهیم روانی و انگیزشی تبدیل می شود.
کودک در این دوران متوجه می شود که می تواند افکارش را کنترل کند.و دیگران را تحت تاثیر افکار خود قرار دهد. کودک به دلیل داشتن احساسات و افکار مختص به خود ، احساس می کند از دیگران فاصله دارد .
کودک به توان مندیهای خود توجه می کند و خود را با دیگران مقایسه می کند.
کودک در این دوره سنی می فهمد که دیگران بر اساس رفتارش درباره اش قضاوت می کنند و عقایدی پیدا می کند.
کودک دوستان خود را کسانی می داند که به او کمک می کنند و با او علایق مشترکی دارند . اعتماد متقابل و داشتن خصوصیات مشترک مثل دوستی و ملاحظه کاری از جنبه های مهم دوستی است .
کودک 7-8ساله در مورد تسلط و قدرت ، دید عمیق تری نسبت به سنین 5-6سالگی دارد و به ان عنوان یک رابطه دو طرفه نگاه می کند از نظر او ، رابطه با مرجع قدرت ، اساسا داوطلبانه و با تشریک مساعی همراه است و شخصیت مسلط ، مسئول رفاه شخصیت مطیع است .
در 11-12 کودک در بالاترین سطح استدلال است و معتقد است ، روابطی که بر پایه تسلط یکی است کاملا همیارانه و متکی بر توافق و در ارتباط با موقعیت های خاصی تلقی می شود، نقش مرجع قدرت حتی اگر طولانی مدت باشد ، فقط در شرایط خاصی مجاز است و باید با توافق فرد مطیع باشد.
در این دوران یک یا چند دوست همیشگی برای خود پیدا می کند و به احتمال زیاد یک یا چند دشمن دائمی خود را نیز شناسایی می کند.
دعوا و زد و خوزد میان پسرها رواج دارد اما بیشتر دعواها لفظی است و گروهی از این کودکان با یکدیگر گلاویز می شوند به یکدیگر تنه می زنند. (صبوری محمد ،1379)
رقابت در بین کودکان مشهود است و لاف زدن بین انها رواج دارد.
موضوعهای مورد علاقه پسران و دختران ، در درس و در بازی تفاوت دارد ، کودکان نقش متفاوت زنان و مردان را خیلی زود متوجه می شوند.
برای جلب تائید و تحسین بزرگترها در انجام تکالیف کوشش می کند.
به بازیهای توام با حرکات علاقمند است و به بازیهای تیمی و گروهی علاقمند است .
قوانین از نظر کودک ثابت و غیر قابل تغییر است .
به قواعد و مقررات بازی اهمیت می دهد ، پسرها فوتبال و تیر اندازی و دخترها از جهیدن و لیلی کردن لذت می برند.
از مسائلی که مخالف میلش باشد ، با غرغر کردن کنار می رود.
کودک در سنین مدرسه ، نیازمند آزادی ، فعالیبت و تصمیم گیری است و از اینکه والدین در کارهای او دخالت کنند ، ناراحت می شود
در 9-12سالگی ، دوره شیفتگی ورزشی و قهرمان پرستی رواج دارد . گاهی معلم و زمانی یک ورزشکا ر مورد ستایش کودک است .
در 8 سالگی از نظر کودک ، هیچ کاری مشکل نیست و حس مبارزه طلبی در او قوی است .
از نظر اخلاقی نظریه گهلبرگ ، کودک در سطح قرارداری است خوب یا بد بودن در ارتباط با دیگران مطرح  است ان چیزی خوب است که جمع می گوید و اگر احساس کند از جمع طرد شده ناراحت می شود.
از نظر اریکسون بین دو حد احساس حقارت – اشتغال به کار سودمنداست ، اگر ارزش گذاری متناسب در کار جمعی نباشد ، کودک به سمت حقارت پیش می رود.
همانند سازی از وقایع با اهمیت این دوران است . (صبوری محمد ،1379)
از نظر فروید ، 6-11سالگی ، مرحله بالنسبه آرام است و کودک نیروهای بالقوه خود را به سوی موضوعات ملموس و پذیرفتنی از نظر اجتماع همچون ورزش و سرگرمی و فعالیت های فکری هدایت می کند. کودک فرمانبردار است .
از نظر گزل  9-11 سالگی دوره سازش یافتگی کودک است .
کودک 6-9 سالگی نسبت به انتقاد حساس است .
 - از سن 6 تا 7 سالگی به بعد در کودکان تغییرات قابل ملاحظه  ای پدید می آید. بدین معنی که کودک از لحاظ جسمی به طور مرتب رشد کرده و کم  کم قدرت لازم را برای رفع احتیاجاتش کسب می کند حرکات و رفتارهایش از  پختگی خاصی برخوردار می شود و از لحاظ عاطفی، روانی و ذهنی هم رشد می کند
- این مرحله (سال های دبستان) را آخرین مرحله کودکی می نامند
- کودکان در مرحله عملیات ذهنی یا عینی (7 تا 11 سال) با اشیا و امور عینی  آشنا می شوند. وقتی در این مرحله مسئله ای برای کودکان مطرح شود که در آن  فرضیه هایی وجود دارد ، کودکان از حل آن باز می مانند، اما اگر همان مسئله  را برای آنان با کلمات و تعابیر عینی و واقعی شرح دهیم آن را حل خواهند کرد
- حساسیت آن ها از 7 سالگی به بعد نسبت به احساسات دیگران بیشتر می شود و احساسات دیگران رادر شرایط مختلف می فهمند(صبوری محمد ،1379)
- یکی از ویژگی های شناختی این سنین، خودمحوری سال های قبل از دبستان است که در این سنین کم تر می شود
- این ویژگی (خودمحوری) در سنین دبستان نسبت به قبل کم تر می شود
- حساسیت آن ها نسبت به احساسات دیگران بیشتر می شود و احساسات دیگران رادر  شرایط مختلف می فهمند مثلاً غم، شادی و... و آثار خودمحوری کلام (زبان) هم  در این سنین کم تر می شود
- ویژگی دیگر بازگشت پذیری است. کودک می تواند  در این سنین عملیات ها را به شکل معکوس انجام دهد. مثلاً یک گلوله خمیر را  دوباره به شکل یک کرم دراز در می آورد و سپس می تواند این عملیات را معکوس  کند و کرم دراز را به شکل گلوله خمیر درآورد. مثلا یک کودک 6 ساله که یاد  گرفته عدد سه به علاوه دو می شود پنج. اگر از او بپرسید عدد دو به علاوه سه  چند می شود خواهد گفت نمی دانم اما کودکان دبستانی متوجه بازگشت پذیری این  مسئله می شوند و در این مورد مشکلی ندارند
دگرگونی کودک بعد از 6 سالگی (کتاب تغذیه، تربیت و نگهداری کودک/دکتر بنیامین اسپاک)
- رفتار کودک به صورت چشمگیری تغییر می کند(صبوری محمد ،1379)
- احساس استقلال بیشتری می کند
- نسبت به گفتار و رفتار سایر کودکان تمایل بیشتری نشان می دهند
- به یادگیری علوم مجرد مانند ریاضیات یا فراگیری اصول مکانیک و برق، اظهار علاقه می کنند
- رهایی از پیوندهای خانواده آغاز می شود و کودک به عنوان فردی مستقل راه تازه ای را در پیش می گیرد
- کودک 6 سال به بالا به اندازه کودک 3 تا 5 ساله از والدین خویش حرف شنوی ندارند
- کودک باید بفهمد که تنها به نیروها و غریزه های جسمانی اش تکیه نکند و  رفتار با سایر افراد را یادبگیرد و قواعد و مهارتهای زندگی جمع را بیاموزد.
- کودک زیر 6 سال به تقلید از والدین می پردازند اما کودکان بالای 6 سال به  دلیل رهایی از خانواده بیشتر تقلید از دوستان و یا آموزگار مورد علاقه خود  می پردازند و ممکن است رفتارهای اشتباه آنان را نیز یاد بگیرند
- بعد از 6 سالگی نیز بدون شک والدین شان را دوست دارند اما از آشکار ساختن این محبت پرهیز می کنند
- نسبت به دیگران سردی نشان می دهند مگر آنکه اطمینان پیدا کنند که آنها را افراز برجسته ای به حساب می آورند(صبوری محمد ،1379)
- می خواهند با آنان مانند افرادی مهم و با شخصیت رفتار شود
- با وجودی که افکار درست و نادرست والدین به صورت جزیی از شخصیت کودک  درآمده است، اما فرزند نسبت به تذکرات پدر و مادر کم حوصلگی نشان می دهد و  میل دارد مسئولیت کارها را خود بر عهده گیرد.
 
رفتار ناپسند
- در این مرحله برخی واژه های زاید مودبانه بزرگسالان را حذف می کنندو لحن خشن می گیرند
بر  خلاف میل والدین، آرایش مو و لباسی مشابه سایر همسالان خود می خواهد، این  تقلید از اعضای غیر خانوداه بر شکل غذا خوردن و سایر فعالیت های کودک نیز  اثر می گذارد.
کودک در این دوره شروع به نشان دادن ناهنجاری هایی می  کند، به عنوان مثال لباسهای خود را به گوشه ای پرتاب می کند و ... این  رفتار والدین را ناراحت کرده باعث می شود تصور کنند تربیت انها موثر نبوده،  در صورتی که این عکس العمل کاملاً طبیعی بوده و زمانی که کودک به استقلال  کامل برسد تمام تربیت صحیح پدر و مادر بروز می کند. بهتر است در این زمان  با خشونت با او رفتار نکرده و با صحبتهای تحقیر آمیز آنها را سرزنش نکنیم.  بهترین روش توضیح دادن در مورد عواقب این موارد است. به طور مثال زمانی که  با دستهای کثیف به سر میز می آید می توان به جای جر و بحث خشونت او را از  بیماریهایی که او را تهدید می کند آگاه ساخت تا خود او  تصمیم بگیرد.  اینگونه هم به او آزادی عمل برای تصمیم گیری و القای حس استقلال داده شده و  هم از عمل زشت او جلوگیری شده. (صبوری محمد ،1379)
مشارکت در گروه ها
- در این مرحله شروع مشارکت در گروه های همسالان و تشکیل دسته هاس گوناگون بازی، سرگرمس و رفاقت است
- برای گروه خود آئین نامه و مقرراتی وضع می کنند
- محلی بر ای گردهمایی های گروه معین می کنند
- این مرحله، آموزش و تجربه ایست برای زندگی بزرگسالی و گزینش همفکرانی که راه و رسمی مشترک را دنبال می کنند
- بعد از مدتی گروه کودکان تلاش می کنند افراد تازه ای را به عضویت بپذیرند و  تبلیغ برای پذیرش افراد و رفتارشان با دیگر گروهان متفاوت از رفتاری است  که بزرگسالان در همچین شرایطی دارند.
 
رشد جسمانی در کودک 7-9 سال - کودکان 6-9  سال نیاز به فعالیت دارند و چون در مدرسه باید آرام و بی سرو  صدا باشند ، انرژی موجود خود را به صورت عادت های عصبی مانند مداد و ناخن  جویدن ، انگشت گاز گرفتن ، مو پیچاندن و بیقراری کلی نشان می دهند
- کودک 6-9 ساله به هنگام نیاز به استراحت فراوان دارند و بر اثر فعالیت های ذهنی زود خسته می شود
- کودک 9-12 سال بر ماهیچه های ظریف خود تسلط پیدا کرده و به نقاشی، موسیقی و کارهای دستی حرفه ای علاقه نشان می دهد. (صبوری محمد ،1379)
- تا کودک به سن 8 سالگی نرسد چشمانش همسانی کامل ندارد در نتیجه حروف چاپی نباید ریز باشد.
- فعالیت های بدنی زیادی دارند، به مهارت های خود اعتماد دارند و خطرات بدنی را ناچیز می شمارند
- دختر ها در این دوره سنی از پسران همسن خود بلندتر و سنگین وزن ترند
- پسران نسبت به دختران در نیروی بدنی و استقامت برتری دارند و از بازیهای خشن لذت میبرند
- کودک به بازی های توأم با حرکت علاقمند است تا سرعت و قدرت و مهارت خود را نشان دهد
 
ویژگی های شناختی
- کودک می تواند به طور همزمان به جنبه هاب مختلف یک شیء یا پدیده توجه کند و ارتباط بین ابعاد مختلف را درک کند
- بر اساس یک یا چند خصوصت، نسبت پدیده ها را می شناسد (بزرگ، کوچک، زشت، زیبا)
- در عین استقلال به راهنمایی و ارشاد نیاز دازد و این امر موجب رفتارهای نامنظم و پیش بینی نشده ای را بوجود می آورد
- در سه سال اول دبستان علاقه فراوانی به یادگیری دارد
- علاقه کودک به صحبت کردن بیشتر از نوشتن است. بی آنکه اشتیاق زیادی به پاسخ دادن داشته باشد.
- به از حفظ خواندن مطالب گرایش فراوانی نشان می دهد
- درباره هر موضوعی کنجکاوی نشان می دهد. از هر موضوعی به صورت کلکسیون دوست  دارد داشته باشد، اما ناگهان همه آنها را یکی یکی کنار گذاشته و به کار  دیگری می پردازد
- کودک در ابتدای ورود به مدرسه، 2500 کلمه می داند و در تعبیرات گفتاری خود از 6 کلمه در یک جمله استفاده می کند
- سرعت رشد گویایی در سنین 5-13 بسیار سریع است
- رغبت در یادگیری و درک این سن (7-12)، 10 دقیقه است
- یادگیری مشاهده ای و تقلید از الگو موثرتر است و بهتر است به صورت عینی باشد
- کودک با ورود به مدرسه و تماس با دیگر کودکان، از نسبی بودن منطقه نظر  خویش آگاه شده و به نقطه نظرهای متفاوت توجه می کند و خود را به جای دیگران  تصور می کند
- خودمداری اش تعدیل شده، به حقوق مساوی پی برده و رعایت می کند
 
ویژگی های اجتماعی
- کودک در این دوران متوجه می شود که می تواند افکارش را کنترل کند، و دیگران را تحت تأثیر افکار خود قرار دهد
- کودک دوستان خود را کسانی می داند که به او کمک می کنند و با او علایق  مشترکی دارند. اعتماد متقابل و داشتن خصوصیات مشترک مثل دوستی و ملاحظه  کاری از جنبه های مهم دوستی است
- دعوا و زد و خورد میان پسرها رواج  دارد اما بیشتر دعواها لفظی است و گروهی از این کودکان با یکدیگر گلاویز می  شوند و به یکدیگر تنه می زنند
- رقابت بین کودکان مشهود است و لاف زدن بین آنها رواج دارد(صبوری محمد ،1379)
- موضوع های مورد علاقه پسران و دختران، در درس و در بازی تفاوت دارد، کودکان نقش متفاوت زنان و مردان را خیلی زود متوجه می شوند
- به بازیهای توأم با حرکات علاقمند است و به بازیهای تیمی و گروهی علاقمند است
- قوانین از نظر کودک ثابت و غیر قابل تغییر است
- یه قواعد و مقررات بازی اهمیت می دهد، پسرها فوتبال و تیراندازی و دخترها از جهیدن و لی لی کردن لذت می برند
- کودک در سنین مدرسه، نیازمند آزادی، فعالیت و تصمیم گیری است و از اینکه والدین در کارهای او دخالت کنند، ناراحت می شود
- در 9-12 سالگی، دوره شیفتگی ورزشی و قهرمان پرستی رواج دارد. گاهی معلم و زمانی یک ورزشکار مورد ستایش کودک است
- در 8 سالگی از نظر کودک، هیچ کاری مشکل نیست و حس مبارزه طلبی در او قوی است
- از نظر فروید، 6-11 سالگی، مرحله بالنسبه آرام است و کودک نیروهای بالقوه  خود را به سوی موضوعات ملموس و پذیرفتنی از نظر اجتماع همچون ورزش و سرگرمی  و فعالیت های فکری هدایت می کند. کودک فرمانبردار است
- 9-11 سالگی دوره سازش یافتگی کودک است
- کودک 6-9 سالگی نسبت به انتقاد حساس است
- کودک 10-11 ساله نیاز به استقلال دارد و این نیاز از طرف بزرگترها نادیده  گرفته می شود و همین امر موجب تضاد و اختلاف بین پدر و مادر و کودک می  گردد. کودک 6-9 ساله به تشویق و توجه نیاز فراوان دارد و تشویق غبر منتظره  اثر مثبت تری نسبت به تشویق مورد انتظار در روحیه کودک می گذارد
- درک  کودک 9-12 ساله وجدان اخلاقی کودک رشد می یابد و معلم با بیان غیر مستقیم و  از ورای قصه و شعر مفاهیم اخلاقی را برایشان بیان کند
- پسرها بیش از دخترها در این دوره پرخاشگر می کنند، البته الگویی که به آنها ارائه می شود در ایجاد و تثبیت پرخاشگری موثر است
- حس تشخیص و تمیز در او بیشتر است و به خواندن علاقه نشان می دهد
- بعضی روزها قدرت یادگیری مطلب را خوب دارد و بعضی روزها همه چیز را فراموش می کند
مشکلات این دوره
- اختلالات یادگیری
- شب ادراری
- ترس و اضطراب (تاریکی، رعد و برق و موجودات فوق طبیعی)
- سوء استفاده جنسی
- بیش فعالی
عوامل موثر بر عزت نفس
- فرهنگ: در مدارس آسیایی مقایسه بیشتر است به همین دلیل عزت نفس پایین تر است
- از طرفی در فرهنگ شرق فروتنی و هماهنگی اجتماعی ارزش دارد و همه ازینکه  خود را مثبت ببینند خودداری می کنند و معمولاً دیگران را تحسین می کنند
نکاتی در آموزش این گروه
- در آموزش سه مرحله مجسم، نیمه مجسم و مجرد به ترتیب رعایت شود
- در آموزشی ابتدا بررسی شود که کودک از مرحله حسی – حرکتی گذشته باشد
- مطالب تا جایی که ممکن است عینی باشد، یادگیری از روش مشاهده و ارائه الگو مناسب باشد
- یادگیری از طریق کارتون، بازی و سرگرمی موثرتر است
- زمان رغبت برای کودک 10 دقیقه است، در حداقل زمان یک مظلب از روش غیر مستقیم آموزش داده شود
- تشویق روشن و منطقی از رفتارهای مثبت او در یادگیری موثر است، بخصوص جایزه غیر منتظره موجب افزایش رفتار مثبت در کودک می شود
- محتوی یادگیری بر پایه ی نیازهای آنی و فعالیت شخصی دانش آموزان باشد،  زیرا کودک نمی تواند فعالیت خود را در یک زمان، در چند عمل متمرکز کند
فعالیتهای کودکان در سنین مختلف ..- قبل از هشت سالگی:
• با کارد گوشت پخته را میبرد و برای خوردن غذاهای سخت نیاز به کمک دارد
• از ساعت برای خودش استفاده کند
• بدون کمک سایرین موهایش را بروس میزند و مرتب میکند
• در بازیهای دسته جمعی شرکت می کند
- قبل از ده سالگی:
• درباره کلیه لوازم میز هنگام صرف غذا خودش مراقبت می کند
• اشیاء مورد نیازش را می خرد و در خرید ابراز ذوق و سلیقه می کند. توانایی مراقبت از پولهای خود را دارد
• آزادانه به گردش می پردازد و مناطق ممنوعه برای گشت و گذار را به خوبی تشخیص میدهد
تأثیر مطالعات بر طراحی
با  نگاهی به نکاتی که ذکر شد،ش بیان چند موضوع با توجه به تکرار چندین و  چندباره ی آنها در منابع مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
- القای حس استقلال به کودک با مسئولیت دادن به او در زمینه هایی که توان فعالیت در آن را دارد
- جنب و جوش بسیار زیاد در این دوره
- توجه به جنسیت کودک، به دلیل تفاوت رفتار و انجام فعالین ها
- انتخاب الگو برای زندگی خود از افراز غیر خانواده
- توجه بیشتر به دوستان و تقلید از آنان
- پرخاشگری نسبت به تذکر والدین و انجام رفتار ناشایست
- علاقه بیشتر به کلاسهای علمی / یادگیری از طریق بازی و فیلم و کارتون
- نیاز به استراحت
- تشکیل گروه به همسالان خود / تعیین قوانین و مقررات / پیروی از این مقررات در عین دموکراسی مطلق
- نشان دادن علاقه به فعالیت های گروهی
- اردو و اردوگاه نقش بسزایی در مستقل بار آمدن و شکل گیری شخصیت کودک در بزرگسالی دارد
- در هنگام آموزش به تشویق علاقه ی بسیاری دارد و تشویق غیر منتظره انگیزه ی او را در یادگیری افزایش می دهد(صبوری محمد ،1379)
- توجه به این موضوع که مطالب چاپی  باید درشت و خوانا باشد
با  نگاهی دوباره به این نکات مهم، به این نتیجه خواهیم رسید که فضاهای آموزشی  فضاهایی هستند که تأثیر مستقیمی بر تربیت کودکان و شکل گیری شخصیت  بزرگسالی و موفقیت آنان در آینده دارد که در مجموعه های آموزشی حال حاضر  جای خالی آنها احساس می شود.
همانطور که گفته شد کودک به استراحت بسیاری  نیاز دارد، به این دلیل که ذهن او سریع خسته می شود. پس بهتر است کلاس های  درس دارای فضای استراحت و تفریح باشد و چیدمان کلاس به گونه ای باشد که  بتوانند در تمام زمان حضور در کلاس در کنار همگروهی های خویش باشند
کودکان  علاقه زیادی به تشویق شدن دارند و تمام تلاش خود را برای جلب نظر والدین،  آموزگاران و افراد پراهمیت زندگی آنان میکنند. و با توجه به در نظر گرفتن  کوتاه بودن مدت توجه کودکان به یک موضوع، می توان فضایی شبیه به گالری در  نظر گرفت تا با برگزاری نمایشگاه هایی در فواصل کوتاه، هم موضوع انتخابی  کودک را به سرانجام رسانده و کودک بتواند از آن نتیجه گیری کند و هم با  حضور افرادی غیر از همکلاسیان و کادر آموزشی در مدرسه مورد تشویق قرار  گیرد.
فعالیت بیش از اندازه علاقه به ورزشهای پر تحرک در میان کودکان  سبب می شود تا فضای ورزشی و تحرک زیادی برای کودکان در نظر بگیریم و در  طراحی مجموعه آموزشی این مورد را یکی از سرفصل های مهم قلمداد کنیم.علاقه  کودک به بازی، فیلم و کارتون و یادگیری سریع او از این طریق میتواند  انگیزه ای باشد برای طراحی فضایی جداگانه در مجموعه شبیه به سینما. زمانی  که به مورد الگو سازی کودکان در این سنین و تقلید از افراد غیر خانواده  توجه می کنیم، میتوانیم به این نتیجه برسیم که ساخت یک سالن چند منظوره به  مراتب بهتر است و در این سالن به غیر از نمایش فیلم و کارتون به معرفی  افراد موفق در زمینه های مختلف و حضور افراد و توضیح در مورد شغل و حرفه ی  خود تا کودک شناخت کاملی از حرفه ها را داشته باشد و همچنین میتوان در این  سالن به اجرای نمایش هایی که خود کودکان در آن بازی کرده اند پرداخت تا هم  مورد تشویق دیگران قرار گیرند و هم به یادگیری مسائل مختلف به همسالان خود  کمک کنند.می توان در محیط آموزشی از المان های آموزشی مختلفی استفاده کرد تا تداعی آموزش های مربیان باشد.توجه  به شادی و تفریح در هنگام یادگیری و ساعات آموزش بسیار مهم است تا کودک از  مدرسه گریزان نشود و به بودن در محیط آموزشی علاقه نشان دهد، این شادی و  نشاط را میتوان با تنوع رنگی در محیط آموزشی و یا ایجاد فضای سبز در تمام  قسمت ها ایجاد نمود.
ویژگی های هیجانی – عاطفی کودک
کودک در بیان و اظهار حالات عاطفی اش در سن6-8 سالگی صمیمی و آزاد است و گاهی دیده می شود که این عواطف را تا حدودی کنترل می کند و به انها رنگ اجتماعی می دهد .
کودک 9-11 ساله نیاز به استقلال دارد و این نیاز از طرف بزرگترها نادیده گرفته می شود و همین امر موجب تضاد و اختلاف بین پدر و مارد و کودک می گردد.کودک 6-9  ساله به تشویق و توجه نیاز فراوان دارد و تشویق غیر منتظره اثر مثبت تری نسبت به تشویق موردانتظار در روحیه کودک می گذارد .کودک 6-9  رضایت و خوشحالی معلم خود را دوست دارد و برای جلب رضایت او ، حاضر به هر گونه تلاش است .
در کودک 9-12 ساله وجدان اخلاقی کودک رشد می یابد و معلم با بیان غیر مستقیم و از ورای قصه و شعر مفاهیم اخلاقی را برایشان بیان کند.کودک می تواند پیوند های عاطفی اش را معقول تر سازد و برای مدتی بطور موقت از افراد خانواده که دوستش دارند بدون اضطراب جدا شود.کودک در این دوره یاد میگیرد که روابط در خانه فردی تر و عاطفی تر و در مدرسه جمعی تر و منطقی تر است .پسرها بیش از دخترها در این دوره پرخاشگری می کنند، البته الگویی که به آنها ارائه می شود در ایجاد و تثبیت پرخاشگری موثر است .7-12سالگی  کودک اشکارا گریه نمی کند ولی گریه اش از ته دل است .دوگانگی روانی دارد ف بعضی روزها شاد و بعضی روزها ناشاداست .
از تراشیدن مداد و تیز کردن نوک آن لذت می برند.حس تشخیص و تمیز در او بیشتر است و به خواندن علاقه نشان می دهد.بعضی روزها قدرت یادگیری مطلب را خوب دارد و بعضی روزها همه چیز را فراموش می کند.
طبق نظر هانت کودک در این سن فردی عینی است انگیخته عمل می کند ، فوری واکنش نشان می دهد ، سریع جواب می دهد و در برابر مشکلات کم تحمل است .( قدرت حل مساله ندارد و محیط علمی را فراهم کنیم .)
 مشکلات این دوره رشد
* اختلالات یادگیری
* شب ادراری
* ترس و اضطراب ( تاریکی، رعدوبرق و موجودات فوق طبیعی، فوبی مدرسه)
* بیش فعالی
رشد عزت نفس در این دوره
عزت نفس به سطح واقع بینانه تری می رسد
هارتر در پژوهش خود نشان داد کودک  6تا7 ساله سه نوع عزت نفس مجزا را شکل می دهند
1-     تحصیلی (عملکرد تحصیلی و...)
2-     اجتماعی (ارزشمندی اجتماعی نسبت به همسالان و روابط والدین)
3-     جسمانی (ادراک ظاهر جسمانی)

• با افزایش سن پالایش بیشتری می یابد
• در اوایل دوره دبستان بعلت مقایسه خود با همسالان ، عزت نفس کاهش می یابد و بتدریج با ارزیابی واقع بینانه از ویژگیها و شایستگی ها و نگرش خویشتن پذیری  و احترام به خود  بتدریج  افزایش می یابد.

 عوامل موثر بر عزت نفس
* بین رفتار روزمره و عزت نفس رابطه نیرومندی وجود دارد، پیشرفت تحصیلی عزت نفس تحصیلی را پیش بینی می کند.
*     فرهنگ : در مدارس آسیایی مقایسه بیشتر است به همین دلیل عزت نفس پایین تر است
    * از طرفی در فرهنگ شرق فروتنی و هماهنگی اجتماعی ارزش دارد و همه از اینکه خود را مثبت ببینند خودداری می کنند و معمئلا دیگران را تحسین می کنند
    * روشهای فرزند پروری
    * در شیوه صمیمانه و مثبت فرد احساس ارزشمندی بیشتری دارد و رفتارهای خود را با معیارهای معقول ارزیابی می کند.
   * انتسابهای پیشرفتی:    *  توجیهات رایج و روزمره برای علتهای رفتار   *  (نظریه اسناد واینر)
  نکاتی در آموزش این گروه

• در آموزش سه مرحله مجسم ، نیمه مجسم و مجرد به ترتیب رعایت شود.
• در آموزشی ابتدا بررسی شود که کودک از مرحله حسی –حرکتی گذشته باشد.
• مطالب تا جایی که ممکن است عینی یاشد، یادگیری از روش مشاهده و ارائه الگو مناسب باشد
• یادگیری از طریق کارتون، بازی و سرگرمی موثرتر است
• زمان رغبت برای کودک 10 دقیقه است ، در حداقل زمان یک مطلب از روش غیر مستقیم آموزش  داده  شود.
• تشویق روشن و منطقی از رفتارهای مثبت او در یادگیری موثر است، بخصوص جایزه غیر منتظره موجب افزایش رفتار مثبت در کودک می شود.
• محتوی یادگیری بر پایه ی نیازهای آنی و فعالیت شخصی دانش آموزان باشد، زیرا کودک   نمی تواند فعالیت خود را در یک زمان، در چند عمل متمرکز کند.
• در ابتدای این دوره کار با تصویر باشد و به تدریج به سمت نوشتن کودک سوق داده شود.
• در برنامه ریزی باید به قوانین ثابت و محدود بودن برنامه توجه شود.
• انتظارات از کودک برای او باید روشن باشد و برنامه گام به گام، کوتاه وبا تنوع زیاد باشد.
• شروع برنامه باید با مواد عینی باشد.
• جان لاک معتقد است این کودکان از طریق نمونه بهتر می آموزند. درکار باید کودک را به تمرین رفتار مطلوب و مورد نظر ترغیب کرد و هیچ گاه فرمان صادر نکرد.
• روسو تاگید بر آموزش از طریق حواس دارد و در نظر گرفتن سن دانش آموز در مواد یادگیری
• پاژه معتقد است معلم باید آموزش به شکل یک فرآین فعال اکتشافی متناسب با سن کودک داشته باشد.
• گهلبرگ معتقد است چون قوانین در این سن از نظر کودک ثابت غیرقابل تغییر است ، برنامه آموزشی در قواعد کوتاه و ثابت بیان شود.
• با توجهبه انرژی زیاد این سن برنامه ها به گونه ای باشد که با تخلیه صحیح این انرژی همراه باشد و کودک تحرک  لازم را در کار داشته باشد . ازدادن مشق و کاهرهای نوشتنی زیاد خودداری شود.
• معلمین باید کودکان خجل و گوشه گیر را با ترتیب بازی های جمعی ، دعوت یه همکاری کند و ارتباط فعال بین افراد برقرار کند.
• کود ک چون در دوره اخلاق واقع گرا قرار دارد، از هر نوع تبعیضی در مورد هرکس که باشد ناراحت می شوند.
• با توجه به علاقه کودک 12-9 ساله به کارهای عملی در یادگیری مطالب از روش مدل سازی، نقاشی ، کارهای دستی تشویق شوند.
• باتوجه به قدرت حفظ و یادگیری این کودکان مطالب به صورت شعر و ریتم به کودکان آموزش داده شود.

ارتباط با همسالان-اواسط کودکی
در اواسط کودکی، اجتماع همسالان، بستر بسیار مهمی برای رشد می شود. همان گونه که دیدیم، تماس با همسالان نقش مهمی در درک دیگران و آگاهی از خود و دیگران ایفا می کند. این تحولات به نوبه خود، به کیفیت تعامل با همسالان کمک می کند و در سالهای تابستانی بیشتر نوع دوستانه می شود. در راستای این تغییر، پرخاشگری، مخصوصاً حملات بدنی، کاهش می یابد
کودکان پایه اول را آغاز می کنند ،دیگر علاقه ای ندارند بیشتر اوقات تنها بمانند .دوست دارند با دوستانشان باشند(لاد،1990).اگرچه هنوز در پی یافتن رفیق همراه مخصوص هستند اما دایره دوستانشان را وسعت می دهند.در دوره پیش دبستانی ،اکثر دوستان آنها از همسایگان همجوار آنان بودند،ولی اکنون با دوستان زیادی از نواحی دیگر که آنها نیز شاگرد همان مدرسه هستند،آشنا می شوند.برخی از آنها با افرادی که کودکان معمولا با آنها بازی می کنند فرق دارند.این تفاوتها ،آشنایی و یادگیری نحوه کنارآمدن با آنها را برای کودک دشوار میکند،ولی از سوی دیگر ،تجربه ای شکوفا کننده است که به رسیده شدن آنها کمک می کند.در سال های میانه و پایانی كودكی ارتباط براساس كمك به یكدیگر و رفع نیازهای هم شكل می گیرند و اعتماد به هم نقش مهمی در تداوم آن ایفا می كند. كودكان دركی ذهنی از دوستان پیدا می كنند و دوستان تنها اشخاصی نیستند كه با هم بازی می كنند، بلكه كسانی اند كه ویژگی ها و مشتركات خاصی بین آنها برقرار است كه یكی از آنها دوست داشتن همدیگر است(صبوری محمد ،1379)
ارتباط با همسالان-نوجوانی
در سنین نوجوانی روابط میان همسالان شکل های خاص و جالبی به خود می گیرددر سال های اولیه نوجوانی، نوجوانان افرادی را به عنوان دوست برمی گزینند که تا حدودی به آنان شباهت داشته باشند. افزون بر این، آن ها در میان سایر نوجوانان از موقعیت مشابهی برخوردار باشند. ولی به تدریج این ملاک ها تغییر می کنند. آن ها دوستانی را انتخاب می کنند که از لحاظ نگرش ها، علایق، ارزش ها و شخصیت به خود آنان شبیه باشند. از دید یک نوجوانان دوست کسی است که تا حدودی به او شباهت داشته و ضمن قابل اعتماد بودن بتوان با او تبادل نظر کرد. روابط دوستی در میان دختران نوجوان زودتر و عمیقتر از پسران شکل می گیرد. معمولاً دختران به صورت گروه های 2 یا 3 نفری و پسران در گروه های وسیعتری دوست می شوند. دوستی های میان دختران نوجوان بین 14 تا 16 سالگی تحکیم می یابد و از لحاظ عاطفی ماهیتی بسیار عمیق دارد. دوستان نزدیک افکار، احساسات و اسرار زندگی خود را با یکدیگر در میان گذاشته و گاهی شیفته یکدیگر می شوند. ناگفته نماند که اینگونه دوستی های شدید گاهی خالی از ضرر نیست؛ غالباً میان دختران نوجوان وابستگی های شدید، احساس مالکیت و حتی حس حسادت اوج گرفته و با کوچکترین علامتی حاکی از عدم وفاداری نسبت به یکدیگر به خشم می آیند. بین سنین 17 تا 18 سالگی دختران نوجوان در دوستی های خود تنش کمتری تجربه می کنند، و به تدریج از یکدیگر مستقل شده و نسبت به وجود تفاوت های میان یکدیگر درک بهتری پیدا می کنند.
در دوستی های پسران شدت عواطف به اندازه دختران نوجوان نیست. مبنای دوستی برای پسران غالباً علاقه مندی به فعالیت های مشترک و تعاون گروهی است. پسران نوجوانی که با یکدیگر دوست می شوند به طور گروهی اوقات زیادی را در کنار هم می گذرانند. البته این بدان معنا نیست که در میان پسران دوستی ماهیت ضعیفتری داشته باشد. دختران با دوستان نزدیک خود اطلاعات بیشتری را رد و بدل می کنند، در حالی که پسران نوجوان با دوستان خود بیشتر به فعالیت های اجتماعی ـ ورزشی می پردازند.
روی هم رفته، می توان گفت که دوستی در این سنین فرآیندی ظریف و حساس است و بسیاری از نوجوانان، در خلال کسب استقلال از والدین و هویت یابی خود، شدیداً به دوستان نزدیک نیاز دارند.
معیارهای پذیرش همسالان:
1) وضعیت ظاهری؛ اغلب مردم زیبایی را ناچیز نمی انگارند تا آنجا که جاذبه ظاهری، نقش مهمی در ارزیابی و عکس العمل کودکان و بزرگسالان دارد.
2) سن؛ مشاهده کودکان شش فرهنگ از سه قاره نشان می دهد که به طور کلی همه کودکان نقش های گوناگون همسالان را درک می کنند. کودکانی که مشکلات عاطفی و اجتماعی دارند، ممکن است از گروه همسال خود رانده شوند، ولی همین کودکان خیلی آسانتر مورد پذیرش کودکان خردسال قرار می گیرند. بنابراین ، کنش متقابل با همسالان کوچکتر می تواند نقش درمانی داشته باشد.
3) جنس؛ جنس کودک تأثیر آشکاری بر شکل گیری دوستی او دارد. حتی در سالهای پیش از دبستان همسالان همجنس ترجیح می دهند که با یکدیگر بازی کنند و این تمایل در سراسر سالهای مدرسه ابتدایی افزایش می یابد و فقط در اوایل نوجوانی است که این الگو تغییر می کند. (صبوری محمد ،1379)
4) مهارت های اجتماعی؛ مانند تقویت رفتارهای دیگران و توانایی در برقراری کنش متقابلِ مؤثر و ارتباط مفید، در پذیرش اجتماعی، نقش مهمی دارد.
5) رفتار والدین؛ والدین نقش مهمی در تسهیل کنش متقابل همسالان بازی می کنند. کودک ممکن است نزد آنها مهارتهایی را کسب کند که در کنش متقابل با دیگر کودکان مؤثر باشد. بسیاری از کودکان به این دلیل با هم دوست می شوند که والدین آنها باهم آشنا هستند.
6)شیوه های فرزند پروری: کودکانی که در خانواده های قاطع و اطمینان بخش رشد می کنند، نه تنها با والدین و بزرگسالان رابطه ای مطلوب  دارند، بلکه با همسالان خود نیز از رابطه به نسبت خوبی برخوردارند. برعکس، کودکانی که در خانواده های سهل گیر بزرگ می شوند.
7)هوش: بررسی های موجود حاکی از این است که کودکان باهوشتر در میان همسالان از محبوبیت بیشتری برخوردارند.
8)نام: حتی نام شخصی کودکان ممکن است عاملی در محبوبیت یا عدم محبوبیت آنان باشد. نام های غیرمعمول و مضحک در بسیاری از موارد منجر به عدم محبوبیت و حتی تمسخر فرد می شود؛ در مجموع کودکانی که نام های معمولی رایج دارند از روابط بهتری برخوردارند
فوائد ارتباط با همسالان
- آنان برای همدیگر احساس امنیت عاطفی و حمایت فراهم می كنند.
- آنها می توانند الگوی همدیگر قرار گیرند. برای الگو قرار گرفتن و تقویت رفتارهای یكدیگر، امكان دارد همسالان اعمالی را تقویت كنند كه با ارزش های بزرگترها هماهنگ باشد یا برعكس.
- آنان در بسیاری موارد، برای همدیگر حكم معیارهای بهنجاری پیدا می كنند كه موفقیت و شكست را می توان نسبت به آنها سنجید.
- آنان به اشكال رسمی و غیر رسمی مهارت های اجتماعی بسیاری را به هم می آموزند.
- در بازی و بحث، آنان به یكدیگر فرصت تمرین ابراز وجود داده، نقش ها و رفتارهای گوناگون را برای هم تشریح می كنند.
- همسالان با حمایت خود می توانند از شدت وابستگی دوستانشان به خانواده بكاهند.
- آنان می توانند از فشار اجتماعی كه بزرگ ترها به آنها تحمیل می كنند بكاهند و در برخی موارد ، یكدیگر را در مقابل تهدید و اجبار بزرگ ترها حمایت كنند(مجله امین،خیزی).(صبوری محمد ،1379)
- بسیاری از همسالان در روابط اجتماعی، رفتار یکدیگر را از طریق تقویت و تنبیه تعدیل می کنند؛ مثلاً اگر کودک یا نوجوانان رفتارهایی متناقض با هویت جنسی مناسب در جامعه داشته باشند، از طرف همسالان مورد سرزنش و تمسخر قرار می گیرند، و طبیعتاً برای گریز از چنین وضعیتی، الگوی رفتاری خو را براساس ملاک های متناسب با فرهنگ تغییر می دهند. - همسالان برای یکدیگر الگوهای اجتماعی محسوب می شوند، به طوری که از طریق یادگیری مشاهده ای از رفتارهای یکدیگر تقلید می کنند؛هدف و ارتباط با همسالان:اخیرا محققان ،چشم اندازشان را از اهداف پیشرفت  در فرایندهای اجتماعی که شامل اهداف پیشرفت پروسه های اجتماعی(کاپلان 2004،ونتزل 1999و2005) ،مسئولیت اجتماعی دانش آموزان ،حس تعلق آنها به مدرسه و روابط همسالان را گسترانیده اند(اریف پارمنگارا لیم ،2008).این مطالعات نشان داد که با تمركز روي هدف والا و يادگيري ، دانش آموزان هدف محور علاقه داشتند با دوستانشان همكاري  كنند و اصلا برايشان مهم نيست كه دوستانشان داراي چه موقعيت اجتماعي هستند ، بخصوص وقتي كه اين همكاري به درك  آنها از شركت مثبت در رسيدن به اهدافشان و يادگيري شان است.در مقابل دانش آموزان داراي هدف عملكردي برايشان حائز اهميت است كه با دانش آموزاني همكاري كنند كه دارا ي موقعيت اجتماعي بالايي بوده و در حد خودشان باشند.زيرا علاقمند هستند با افراد خارج از گروه نيز تعاملاتي داشته باشند..اين گونه ارتباط دانش آموزان با ديگران بسيار حياتي است ،چون اين امريكي از نشانه هاي رقابت  و انطباق اجتماعي است(ونتزل،2005).بنا بر تجارب اين پژوهش ،پيش بيني مي شود كه انتخاب يك هدف والا به يك ارتباط خوب منجر خواهد شد.بالعكس ، كسانيكه هدف عملكردي-اجتنابي  دارند،در مدرسه كمتر تطابق داشته و ارتباط برقرار مي نمايند.و اين ما را به اين سمت مي برد كه براي بهبود دنياي و روابط اجتماعي اينگونه دانش آموزان برنامه ريزي داشته و در روابط دوستانه شان به انتخابهاي درستي برسند.
اين مسئله با توجه به جنبه اجتماعي كلاس ،ادبيات يك رابطه مثبت بين كيفيت رابطه  همسالان و عملكرد در مدرسه را برقرار نموده است(بدون درنظر گرفتن شدت ،نزديكي و.. در اين رابطه ها)
ليم و همكاران در مطالعات خود مدلي را ارائه دادند كه در آن نشان داده شد بكارگيري هدف عملكردي پيش بيني كننده خوبي ومثبتي در رابطه با يادگيري  عميق و رابطه دانش آموزان با همسالانشان مي باشد.
اين دانش آموزان به احتمال بيشتردوستاني را انتخاب مي كنند كه پرتوان بوده و بتوانند به آنها كمك كنند ،و به احتمال كمتري با همكلاسي هايي كه فكر مي كنند آنها را از نشان دادن توان خودشان بازداري مي كنند،ارتباط برقرار مي كنند.بنابر اين  دانش آموزان داراي هدف عملكردي ،قبل ازآغاز تعامل با همكلاسيهاي خود ممكنست در يك فرايند مقايسه اجتماعي ،طبق بندي اجتماعي و انتخاب اجتماعي وارد شوند(تيلور  و مقدم ،1994).
رویهم رفته,تحقیقات ما نشان می دهد الگوی ارتباطی بین تطابق اهداف و روابط اجتماعی وجود دارد.ما معتقدیم که مطالعات بیشتری برای رسیدن به نتیجه گیری محکم تر جهت پیامدهای تطبیقی هر نوع تعامل بین اهداف و ارتباطات اجتماعی لازم است.
منابع :

• گلاور، جان ؛ رويس رانينگ ؛ راجر برونينگ(1990) روان شناسي شناختي براي معلمان . ترجمه علينقي خرازي (1377) تهرا. مركز نشر دانشگاهي
• گلاور، جان ؛ اي برونينگ ؛ راجراچ (1990)روانشناسي تربيتي ، ترجمه علينقي خرازي(1375)تهران. مركز نشر دانشگاهي .
• منصور ، محمود(1380) پياژه و شكل گيري شناختي نگري در جهان . مجله علوم روانشناختي ،1؛5_23
• بردين كريس، بنيادهاي شناختي روانشناسي باليني . ترجمه مجيد محمود عليلو _ عباس بخشي پور رودسري _ حسن صبوري مقدم (1376)نشر روان پويا .
• خداپناهي ، محمد كريم (1379)انگيزش و هيجان ، انتشارات سمت.
• شولتز، دوان پي و شولتز ، سيدني الن (1994) نظريه هاي شخصيتي . ترجمه يحيي سيد محمدي (1375) انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي _ واحد رودهن
• صالحي فدوي، جواد و كيميايي، سيد علي ، روانشناسي احساس و ادراك .
• فلاول ، جان اچ (1988)رشد شناختي، ترجمه فرهادماهر (1377)انتشارات رشد