سواد و فناوری وآیات واحادیث
سواد و فناوری وآیات واحادیث
آیاتی که به اهمیت سواد و فناوری تاکید کرده است
کدام یک از آیات قرآن در باره اهمیت علم و دانش بحث می کند؟
پیدایش علم و دانش با خلقت انسان برابری می کند و همواره بشر در صدد آن بوده که بفهمد و درک نماید، علم و دانش در زندگی انسان دارای جایگاه ویژه ای است. نقش علم در زندگی انسان این است که راه سعادت، تکامل و راه ساختن را به انسان می آموزد. علم انسان را توانا می کند که آینده را همان گونه که می خواهد بسازد. علم مانند ابزاری در اختیار خواست انسان قرار می گیرد و طبیعت را آن چنان که انسان بخواهد و فرمان دهد می سازد.
پیامبر اکرم (ص) پیروانش را به فراگیری علم و دانش تشویق می کرد. کودکان اصحابش را وادار کرد که سواد بیاموزند، برخی از یارانش را فرمان داد زبان سریانی بیاموزند. این تأکید و تشویق ها در باره علم سبب شد که مسلمانان با همت و سرعت بی نظیری به جست و جوی علم در همه جهان پرداختند، آثار علمی را هر کجا یافتند به دست آوردند و ترجمه کردند و خود به تحقیق پرداخته و از این راه علاوه بر این که حلقه ارتباطی شدند میان تمدن های قدیم یونانی و رومی و ایرانی و مصری و هندی و غیره، و تمدن جدید اروپایی، خود یکی از شکوهمندترین تمدن ها و فرهنگ های تاریخ بشریت را آفریدند که به نام تمدن و فرهنگ اسلامی شناخته شده و می شود.
خداوند در قرآن می فرماید: "قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون، انما یتذکر اولوا الالباب"؛ بگو آیا دانایان با نادانان مساوی اند؟ جز این نیست که تنها خردمندان یادآور می شوند". اهمیت علم در اسلام آن قدر زیاد است که طلب آن را بر هر مسلمانی واجب دانسته است. پیامبر اکرم می فرماید: "طلب العلم فریضة علی کل مسلم"؛ یعنی جست و جو و تحصیل علم بر هر مسلمانی فرض و واجب است. معنای حدیث این است: یکی از فرایض و واجبات اسلامی، در ردیف سایر واجب ها، تحصیل علم است. در کتاب های روایی همیشه یک باب مخصوص تحت عنوان "باب وجوب طلب العلم" و یا عنوانی نظیر این عنوان وجود دارد. می فرماید جست و جو و طلب علم بر هر مسلمان واجب است، هیچ استثنایی ندارد، حتی از لحاظ زن و مرد هم استثنایی ندارد. این حدیث می فرماید فریضه علم یک فریضه عمومی است، اختصاص به طبقه ای یا صنفی یا جنسی ندارد.
با بیان این مقدمه در اهمیت و جایگاه علم و دانش در مکتب اسلام ، بدیهی است که قرآن به عنوان کتاب آسمانی این مکتب که برای راهنمایی و سعادت دو جهانی بشر آمده و خود حاوی و سرشار از علوم مختلف است به این موضوع اهمیت ویژه داده است و در جای جای این کتاب الاهی به تناسب موضوع علم را مطرح نموده است.
تبیین مسئله علم و معرفت در قرآن کریم، نیاز به بحث های مفصل و تدوین کتاب های فراوان دارد. با اندک تأمل در آیات قرآن مشاهده می شود که واژه علم با تمام مفرداتش، همچنین وسایل تحصیل علم و معرفت؛ مانند قلوب، عقول، تعقل، تدبر، خرد، و... دارای اهمیت ویژه است. گزاف نگفتیم اگر بگوییم حدود یک چهارم قرآن در باره علم و دانش است. بدین جهت عجیب نیست که اولین آیاتی که بر رسول خدا (ص) نازل شد در باب علم، خواندن، معرفت و شناخت بوده است: "بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید* همان کس که انسان را از خون بستهاى خلق کرد!* بخوان که پروردگارت (از همه) بزرگوارتر است* همان کسى که بوسیله قلم تعلیم نمود* و به انسان آنچه را نمىدانست یاد داد!". فراتر از این اساسا خلقت انسان همراه علم و معرفت بوده است، چنان که قرآن به آن اشاره می کند: "سپس علم اسماء [علم اسرار آفرینش و نامگذارى موجودات] را همگى به آدم آموخت. بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت و فرمود: اگر راست مىگویید، اسامى اینها را به من خبر دهید!".
بنابراین، به راحتی نمی توان تمام این آیات را برشمرد. از این رو به بعضی از اقسام این آیات اشاره می کنیم. آیات قرآن را که در باره علم و دانش بحث می کنند در مجموع می توان به چهار دسته به شرح زیر تقسیم نمود:
1. آیاتی که درباره علم الاهی است.
2. آیاتی که در باره علم پیامبر اسلام (ص) و سایر پیامبران (ع) است.
3. آیاتی که در تبیین اهمیت و ارزش علم و دانش است.
4. آیاتی که واژه علم به صراحت در آنها نیامده اما مفهوما در باب علم است و بر آن تطبیق می کند.
دسته اول آیاتی که در باره علم خداوند متعال است: روشن است که یکی از صفات حق تعالی صفت علیم است. در قرآن کریم آیات زیادی به این موضوع اختصاص دارد. همچنین آیات دیگر به نمونه های از علم الاهی در باره افعال و کارهای روزمره بشر می پردازد. جالب است بدانیم که تنها صفت علیم در قرآن در آیات متعدد به مناسبت های مختلف 32 بار تکرار شده است. به عنوانه نمونه، آیات: 32، 127و 187و 235 سوره بقره، 35 آل عمران، 76 مائده، 13، 96، 80 و 115 انعام، 61 و 23 انفال، 34 و 83 یوسف، 65 یونس، 22 و 109 کهف، 187 اعراف و... در این باره است.
دسته دوم آیاتی است که به علم و دانش پیامبر اسلام (ص) و دیگر پیامبران الاهی (ع) می پردازد و بیان می دارد که خداوند علم های گوناگون را به آنها آموخت. آیات: 5 سوره نجم، 22، 62، و 68 یوسف، 74، 79و 80 انبیاء، 62 اعراف و 75 انعام، نمونه هایی از آیات قرآن کریم در باره علم پیامبران است.
دسته سوم آیاتی است که در بیان ارزش و جایگاه خود علم است. در قرآن کریم آیات فراوانی وجود دارد که به ارزش و جایگاه علم و دانش و نقش آن در زندگی انسان و ثمرات و نتایج آن در جنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی مردم و جامعه می پردازد که در این مقال به گوشه هایی از آن اشاره می شود:
1. برخی از آیات به این مسئله می پردازند که علم و دانش یکی از معیارها و ملاک های انتخاب و گزینش افراد برای منصب ها است. آیات 247 سوره بقره و 9 زمر به همین موضوع اشاره دارد: "خداوند او را بر شما برگزیده و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشیده است. خداوند ملکش را به هرکس بخواهد می بخشد....". "آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند یکسانند..".
2. رابطه تنگاتنگ و ناگسستنی علم با ایمان و دریافت مفاهیم و اسرار قرآنی. آیه 7 آل عمران و 162 سوره نساء ، 107 اسراء، 54 حج، 49 عنکبوت، 6 سبأ، نمونه هایی است که از آنها این حقیقت استفاده می شود.
3. ترس از خداوند محصول دانش است: " از میان بندگان خدا تنها دانشمندان از او می ترسند".
4. علم مقدمه ای است برای اثبات حق: "ر گاه بعد از علم و دانشى که (در باره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانى با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود آن گاه مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم".
5. علم حجت را بر انسان تمام می کند: " و اگر از هوی و هوس های آنان پیروی کنی، بعد از آن که آگاه شده ای هیچ سر پرست و یاوری از سوی خدا برای تو نخواهد بود".
6. علم زمینه ساز عوامل نجات انسان از عذاب قیامت است: "خداوند کسانی را که ایمان آورده اند و کسانی را که علم به آنان داده شده درجات عظیمی می بخشد...". "... (در این هنگام ) کسانی که به آنها علم داده شده می گویند: "رسوایی و بدبختی امروز بر کافران است" و ... .
7. هم قرین بودن گواهی و شهادت عالمان و دانشمندان با شهادت خدا و ملائکه: "گواهی می دهد که معبودی جز او معبودی نیست و فرشتگان و صاحبان دانش (هر کدام به گونه ای بر این مطلب) گواهی می دهند...".
8. صاحبان دانش به پیروی سزاورترند: "ای پدر دانشی بر من آمده که برای تو نیامده است، بنابر این از من پیروی کن، تا تو را به راه راست هدایت کنم".
9. علم و دانش مایه بصیرت و بینایی است: "اما کسانی که علم و دانش به آنهاداده شده بود گفتند: وای بر شما ثواب الاهی برای کسانی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند بهتر است، اما جز صابران آن را دریافت نمی کنند".
10. خلاصه آن که علم و دانش دارای چنان اهمیتی است که پیامبر اولوالعزم مشقت های یک سفر سخت و پر مخاطره را به جان می خرد. تا بتواند به آگاهی و دانش بیشتری دست یابد. این داستان در سوره کهف از آیه 65 تا 76 در قصه حضرت موسی و خضر (ع) آمده است: "آیا از تو پیروی کنم تا از آنچه به تو تعلیم داده شده و مایه رشد و صلاح است، به من بیاموزی".
جایگاه سوادفناورانه دراسناد بالادستی کشور
نباید ارزش اسناد بالادستی حوزه علم و فناوری انکار شود.
در موضوع فناوری‌های نوین همواره به یک سند راهبردی و آینده‌نگر نیاز است تا توان و قابلیت‌های کشور به سمت هدف تعیین‌شده حرکت کند.
اگر برای حوزه علم و فناوری سند راهبردی نداشته باشیم در قبال پیشرفت‌های فناوری غافلگیر خواهیم شد.
نباید توجه صرف به نظریه‌پردازی و یا کار اجرایی موجب شود تا ارزش اسناد بالادستی حوزه علم و فناوری انکار شود.
در مواجهه با فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیاء حتما باید چشم‌انداز، قابلیت‌ها، فرصت‌ها، چالش‌ها و نهاد راهبری این حوزه در اسناد بالادستی این حوزه تبیین شود.
هنوز در کشور طرح آمایش سرزمینی وجود ندارد و باید همه با کمک به نهادهای مسئول، از جمله سازمان برنامه و بودجه، این سند مهم را تدوین کنیم.
خوشبختانه نگاه رهبر معظم انقلاب «مد ظله العالی» یک نگاه راهبردی است و تدوین اسنادی مانند نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش حاصل این نگاه است.
دستور بعدی جلسه 96 ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور، بررسی برنامه‌های جهاد دانشگاهی در مسیر اجرای نقشه جامع علمی کشور بود که گزارشی در این زمینه ارائه شد.
جهت‌گیری‌های جهاد دانشگاهی به منظور تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و تفاهم‌نامه‌های منقعد شده در این مسیر با سایر نهادهای علمی و پژوهشی کشور، الزامات و موانع تحقق این اهداف نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
ابعاد گسترده همکاری‌های علمی و فناوری کشورمان در عرصه بین‌المللی، بر لزوم تشکیل یک سازمان و نهاد مدیریت‌کننده این همکاری‌ها نیز تأکید شد.
لزوم اعمال قدرت نرم کشورمان در نقاط هدف کمک‌رسانی در سایر کشورها، مصادیق این موضوع نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
تسریع در تصویب و ابلاغ سند جامع مراودات علمی و فرهنگی بین‌المللی، صدور تجربیات موفق مانند اردوهای جهادی به سایر کشورها، استفاده از قابلیت‌ها و توانایی‌های کشور در این زمینه مانند گردشگری سلامت، مأموریت‌گرا و تقاضامحور شدن کمک‌های علمی و فرهنگی کشور به سایر کشورها و در نظر گرفتن پیوست‌های فرهنگی، اقتصادی و امنیتی مراودات علمی از جمله این موارد بود.
تلاش می‌شود تا در مسیر تسهیل مراودات علمی و فرهنگی در سطح بین‌المللی، نهاد جدیدی ایجاد نشود.
در این زمینه حتما جهاد دانشگاهی می‌تواند برخی از اقدامات اجرایی را انجام دهد.
الزامات محیط کار واهمیت سواد فناورانه ،تاثیرداشتن سواد فناورانه در محیط کار چگونه است؟
یکی نمی تواند نگاهی به آینده داشته باشد ،
یکی می تواند زمینه را برای آینده ای که در پیش است ، آماده کند
و
دیگری می تواند آینده را بسازد
در دنیای امروز و محیط اقتصادی پویا و شدیدا رقابتی ، فناوری اطلاعات توانسته است به یکی از بازیگران اصلی و مهم تبدیل گردد و جایگاه خود را تا رسیدن به یک سرمایه استراتژیک ارتقاء دهد. فناوری اطلاعات می تواند یک سازمان را به سمت نوآوری ، افزایش بهره وری و تولید ارزش برای مشتریان هدایت کند و به عنوان یک مزیت رقابتی مطرح گردد . با توجه به اهمیت بی بدیل فناوری اطلاعات ، بدیهی است که بکارگیری موثر آن مسائل و چالش های متعددی را نیز به دنبال داشته باشد. یکی از مهمترین چالش ها ، میزان و نحوه همسوئی فناوری اطلاعات با کسب و کار است .
جایگاه فناوری اطلاعات
جایگاه و نقش فناوری اطلاعات در سازمان شما کجا است ؟ آیا فناوری اطلاعات توانسته است به سازمان شما کمک کند تا به اهداف کسب و کار خود سریع تر برسد ؟ تا چه میزان فناوری اطلاعات و کسب و کار زبان همدیگر را متوجه می شوند ؟ تا چه میزان فناوری اطلاعات توانسته است خود را در راستای اهداف کسب وکار قرار دهد و با آن هم راستا و یا همسو باشد ؟ با توجه به ماهیت پویای نیاز های کسب و کار در یک سازمان زنده ، آیا فناوری اطلاعات می تواند با حضوری فعال و پویا صندلی خود را به درستی در کنار صندلی کسب و کار قرار دهد ؟
جایگاه فناوری اطلاعات در یک سازمان را می توان در چهار سطح مختلف بررسی کرد .
شکل 1 : جایگاه فناوری اطلاعات
چگونه می توان فناوری اطلاعات را با استراتژی کسب و کار همسو کرد؟
همانگونه که در شکل 2 ، مشاهده می گردد با بکارگیری مفهومی با نام معماری سازمانی می توان بین استراتژی کسب و کار یک سازمان و ظرفیت های فناوری آن یک پل ایجاد کرد .
با این که ممکن است تاکنون تعاریف متعددی در رابطه با معماری سازمانی ارایه شده باشد ، ما آن را به عنوان مجموعه ای از artifact و فرآیند در نظر می گیریم که از آنها به منظور ترجمه استراتژی کسب و کار به نقشه راه فناوری اطلاعات استفاده می گردد.
شکل 3 ، ارتباط بین استراتژی کسب و کار ، استراتژی فناوری اطلاعات و جایگاه معماری سازمانی را نشان می دهد .
شکل 3: ارتباط بین استراتژی کسب و کار ، استراتژی فناوری اطلاعات و جایگاه معماری سازمانی
اگر با همان تفکراتی که مشکلات را ایجاد کرده ایم به دنبال حل آنها باشیم است به نتیجه نخواهیم رسید . حل مشکلات در حوزه فناوری اطلاعات و نقش آفزینی آن در یک سازمان به منظور همسوئی با استراتژی کسب و کار، مستلزم نگاهی نو به فلسفه وجودی فناوری اطلاعات ، جایگاه واقعی آن و نحوه بکارگیری موثر آن همسو با اهداف کسب و کار است . پاسخ به سوالاتی نظیر : الان کجا هستیم ؟ به کجا می خواهیم برویم ؟ چگونه این مسیر را می خواهیم طی کنیم ؟ می تواند تکلیف فناوری اطلاعات در یک سازمان و انتظاری که از آن در آینده وجود دارد را به خوبی مشخص کند.
آیاتی که به اهمیت سواد و فناوری تاکید کرده است
کدام یک از آیات قرآن در باره اهمیت علم و دانش بحث می کند؟
پیدایش علم و دانش با خلقت انسان برابری می کند و همواره بشر در صدد آن بوده که بفهمد و درک نماید، علم و دانش در زندگی انسان دارای جایگاه ویژه ای است. نقش علم در زندگی انسان این است که راه سعادت، تکامل و راه ساختن را به انسان می آموزد. علم انسان را توانا می کند که آینده را همان گونه که می خواهد بسازد. علم مانند ابزاری در اختیار خواست انسان قرار می گیرد و طبیعت را آن چنان که انسان بخواهد و فرمان دهد می سازد.
پیامبر اکرم (ص) پیروانش را به فراگیری علم و دانش تشویق می کرد. کودکان اصحابش را وادار کرد که سواد بیاموزند، برخی از یارانش را فرمان داد زبان سریانی بیاموزند. این تأکید و تشویق ها در باره علم سبب شد که مسلمانان با همت و سرعت بی نظیری به جست و جوی علم در همه جهان پرداختند، آثار علمی را هر کجا یافتند به دست آوردند و ترجمه کردند و خود به تحقیق پرداخته و از این راه علاوه بر این که حلقه ارتباطی شدند میان تمدن های قدیم یونانی و رومی و ایرانی و مصری و هندی و غیره، و تمدن جدید اروپایی، خود یکی از شکوهمندترین تمدن ها و فرهنگ های تاریخ بشریت را آفریدند که به نام تمدن و فرهنگ اسلامی شناخته شده و می شود.
خداوند در قرآن می فرماید: "قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون، انما یتذکر اولوا الالباب"؛ بگو آیا دانایان با نادانان مساوی اند؟ جز این نیست که تنها خردمندان یادآور می شوند". اهمیت علم در اسلام آن قدر زیاد است که طلب آن را بر هر مسلمانی واجب دانسته است. پیامبر اکرم می فرماید: "طلب العلم فریضة علی کل مسلم"؛ یعنی جست و جو و تحصیل علم بر هر مسلمانی فرض و واجب است. معنای حدیث این است: یکی از فرایض و واجبات اسلامی، در ردیف سایر واجب ها، تحصیل علم است. در کتاب های روایی همیشه یک باب مخصوص تحت عنوان "باب وجوب طلب العلم" و یا عنوانی نظیر این عنوان وجود دارد. می فرماید جست و جو و طلب علم بر هر مسلمان واجب است، هیچ استثنایی ندارد، حتی از لحاظ زن و مرد هم استثنایی ندارد. این حدیث می فرماید فریضه علم یک فریضه عمومی است، اختصاص به طبقه ای یا صنفی یا جنسی ندارد.
با بیان این مقدمه در اهمیت و جایگاه علم و دانش در مکتب اسلام ، بدیهی است که قرآن به عنوان کتاب آسمانی این مکتب که برای راهنمایی و سعادت دو جهانی بشر آمده و خود حاوی و سرشار از علوم مختلف است به این موضوع اهمیت ویژه داده است و در جای جای این کتاب الاهی به تناسب موضوع علم را مطرح نموده است.
تبیین مسئله علم و معرفت در قرآن کریم، نیاز به بحث های مفصل و تدوین کتاب های فراوان دارد. با اندک تأمل در آیات قرآن مشاهده می شود که واژه علم با تمام مفرداتش، همچنین وسایل تحصیل علم و معرفت؛ مانند قلوب، عقول، تعقل، تدبر، خرد، و... دارای اهمیت ویژه است. گزاف نگفتیم اگر بگوییم حدود یک چهارم قرآن در باره علم و دانش است. بدین جهت عجیب نیست که اولین آیاتی که بر رسول خدا (ص) نازل شد در باب علم، خواندن، معرفت و شناخت بوده است: "بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید* همان کس که انسان را از خون بستهاى خلق کرد!* بخوان که پروردگارت (از همه) بزرگوارتر است* همان کسى که بوسیله قلم تعلیم نمود* و به انسان آنچه را نمىدانست یاد داد!". فراتر از این اساسا خلقت انسان همراه علم و معرفت بوده است، چنان که قرآن به آن اشاره می کند: "سپس علم اسماء [علم اسرار آفرینش و نامگذارى موجودات] را همگى به آدم آموخت. بعد آنها را به فرشتگان عرضه داشت و فرمود: اگر راست مىگویید، اسامى اینها را به من خبر دهید!".
بنابراین، به راحتی نمی توان تمام این آیات را برشمرد. از این رو به بعضی از اقسام این آیات اشاره می کنیم. آیات قرآن را که در باره علم و دانش بحث می کنند در مجموع می توان به چهار دسته به شرح زیر تقسیم نمود:
1. آیاتی که درباره علم الاهی است.
2. آیاتی که در باره علم پیامبر اسلام (ص) و سایر پیامبران (ع) است.
3. آیاتی که در تبیین اهمیت و ارزش علم و دانش است.
4. آیاتی که واژه علم به صراحت در آنها نیامده اما مفهوما در باب علم است و بر آن تطبیق می کند.
دسته اول آیاتی که در باره علم خداوند متعال است: روشن است که یکی از صفات حق تعالی صفت علیم است. در قرآن کریم آیات زیادی به این موضوع اختصاص دارد. همچنین آیات دیگر به نمونه های از علم الاهی در باره افعال و کارهای روزمره بشر می پردازد. جالب است بدانیم که تنها صفت علیم در قرآن در آیات متعدد به مناسبت های مختلف 32 بار تکرار شده است. به عنوانه نمونه، آیات: 32، 127و 187و 235 سوره بقره، 35 آل عمران، 76 مائده، 13، 96، 80 و 115 انعام، 61 و 23 انفال، 34 و 83 یوسف، 65 یونس، 22 و 109 کهف، 187 اعراف و... در این باره است.
دسته دوم آیاتی است که به علم و دانش پیامبر اسلام (ص) و دیگر پیامبران الاهی (ع) می پردازد و بیان می دارد که خداوند علم های گوناگون را به آنها آموخت. آیات: 5 سوره نجم، 22، 62، و 68 یوسف، 74، 79و 80 انبیاء، 62 اعراف و 75 انعام، نمونه هایی از آیات قرآن کریم در باره علم پیامبران است.
دسته سوم آیاتی است که در بیان ارزش و جایگاه خود علم است. در قرآن کریم آیات فراوانی وجود دارد که به ارزش و جایگاه علم و دانش و نقش آن در زندگی انسان و ثمرات و نتایج آن در جنبه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی مردم و جامعه می پردازد که در این مقال به گوشه هایی از آن اشاره می شود:
1. برخی از آیات به این مسئله می پردازند که علم و دانش یکی از معیارها و ملاک های انتخاب و گزینش افراد برای منصب ها است. آیات 247 سوره بقره و 9 زمر به همین موضوع اشاره دارد: "خداوند او را بر شما برگزیده و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشیده است. خداوند ملکش را به هرکس بخواهد می بخشد....". "آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند یکسانند..".
2. رابطه تنگاتنگ و ناگسستنی علم با ایمان و دریافت مفاهیم و اسرار قرآنی. آیه 7 آل عمران و 162 سوره نساء ، 107 اسراء، 54 حج، 49 عنکبوت، 6 سبأ، نمونه هایی است که از آنها این حقیقت استفاده می شود.
3. ترس از خداوند محصول دانش است: " از میان بندگان خدا تنها دانشمندان از او می ترسند".
4. علم مقدمه ای است برای اثبات حق: "ر گاه بعد از علم و دانشى که (در باره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانى با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود آن گاه مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم".
5. علم حجت را بر انسان تمام می کند: " و اگر از هوی و هوس های آنان پیروی کنی، بعد از آن که آگاه شده ای هیچ سر پرست و یاوری از سوی خدا برای تو نخواهد بود".
6. علم زمینه ساز عوامل نجات انسان از عذاب قیامت است: "خداوند کسانی را که ایمان آورده اند و کسانی را که علم به آنان داده شده درجات عظیمی می بخشد...". "... (در این هنگام ) کسانی که به آنها علم داده شده می گویند: "رسوایی و بدبختی امروز بر کافران است" و ... .
7. هم قرین بودن گواهی و شهادت عالمان و دانشمندان با شهادت خدا و ملائکه: "گواهی می دهد که معبودی جز او معبودی نیست و فرشتگان و صاحبان دانش (هر کدام به گونه ای بر این مطلب) گواهی می دهند...".
8. صاحبان دانش به پیروی سزاورترند: "ای پدر دانشی بر من آمده که برای تو نیامده است، بنابر این از من پیروی کن، تا تو را به راه راست هدایت کنم".
9. علم و دانش مایه بصیرت و بینایی است: "اما کسانی که علم و دانش به آنهاداده شده بود گفتند: وای بر شما ثواب الاهی برای کسانی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند بهتر است، اما جز صابران آن را دریافت نمی کنند".
10. خلاصه آن که علم و دانش دارای چنان اهمیتی است که پیامبر اولوالعزم مشقت های یک سفر سخت و پر مخاطره را به جان می خرد. تا بتواند به آگاهی و دانش بیشتری دست یابد. این داستان در سوره کهف از آیه 65 تا 76 در قصه حضرت موسی و خضر (ع) آمده است: "آیا از تو پیروی کنم تا از آنچه به تو تعلیم داده شده و مایه رشد و صلاح است، به من بیاموزی".
جایگاه سوادفناورانه دراسناد بالادستی کشور
نباید ارزش اسناد بالادستی حوزه علم و فناوری انکار شود.
در موضوع فناوری‌های نوین همواره به یک سند راهبردی و آینده‌نگر نیاز است تا توان و قابلیت‌های کشور به سمت هدف تعیین‌شده حرکت کند.
اگر برای حوزه علم و فناوری سند راهبردی نداشته باشیم در قبال پیشرفت‌های فناوری غافلگیر خواهیم شد.
نباید توجه صرف به نظریه‌پردازی و یا کار اجرایی موجب شود تا ارزش اسناد بالادستی حوزه علم و فناوری انکار شود.
در مواجهه با فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیاء حتما باید چشم‌انداز، قابلیت‌ها، فرصت‌ها، چالش‌ها و نهاد راهبری این حوزه در اسناد بالادستی این حوزه تبیین شود.
هنوز در کشور طرح آمایش سرزمینی وجود ندارد و باید همه با کمک به نهادهای مسئول، از جمله سازمان برنامه و بودجه، این سند مهم را تدوین کنیم.
خوشبختانه نگاه رهبر معظم انقلاب «مد ظله العالی» یک نگاه راهبردی است و تدوین اسنادی مانند نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش حاصل این نگاه است.
دستور بعدی جلسه 96 ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور، بررسی برنامه‌های جهاد دانشگاهی در مسیر اجرای نقشه جامع علمی کشور بود که گزارشی در این زمینه ارائه شد.
جهت‌گیری‌های جهاد دانشگاهی به منظور تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و تفاهم‌نامه‌های منقعد شده در این مسیر با سایر نهادهای علمی و پژوهشی کشور، الزامات و موانع تحقق این اهداف نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
ابعاد گسترده همکاری‌های علمی و فناوری کشورمان در عرصه بین‌المللی، بر لزوم تشکیل یک سازمان و نهاد مدیریت‌کننده این همکاری‌ها نیز تأکید شد.
لزوم اعمال قدرت نرم کشورمان در نقاط هدف کمک‌رسانی در سایر کشورها، مصادیق این موضوع نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
تسریع در تصویب و ابلاغ سند جامع مراودات علمی و فرهنگی بین‌المللی، صدور تجربیات موفق مانند اردوهای جهادی به سایر کشورها، استفاده از قابلیت‌ها و توانایی‌های کشور در این زمینه مانند گردشگری سلامت، مأموریت‌گرا و تقاضامحور شدن کمک‌های علمی و فرهنگی کشور به سایر کشورها و در نظر گرفتن پیوست‌های فرهنگی، اقتصادی و امنیتی مراودات علمی از جمله این موارد بود.
تلاش می‌شود تا در مسیر تسهیل مراودات علمی و فرهنگی در سطح بین‌المللی، نهاد جدیدی ایجاد نشود.
در این زمینه حتما جهاد دانشگاهی می‌تواند برخی از اقدامات اجرایی را انجام دهد.
الزامات محیط کار واهمیت سواد فناورانه ،تاثیرداشتن سواد فناورانه در محیط کار چگونه است؟
یکی نمی تواند نگاهی به آینده داشته باشد ،
یکی می تواند زمینه را برای آینده ای که در پیش است ، آماده کند
و
دیگری می تواند آینده را بسازد
در دنیای امروز و محیط اقتصادی پویا و شدیدا رقابتی ، فناوری اطلاعات توانسته است به یکی از بازیگران اصلی و مهم تبدیل گردد و جایگاه خود را تا رسیدن به یک سرمایه استراتژیک ارتقاء دهد. فناوری اطلاعات می تواند یک سازمان را به سمت نوآوری ، افزایش بهره وری و تولید ارزش برای مشتریان هدایت کند و به عنوان یک مزیت رقابتی مطرح گردد . با توجه به اهمیت بی بدیل فناوری اطلاعات ، بدیهی است که بکارگیری موثر آن مسائل و چالش های متعددی را نیز به دنبال داشته باشد. یکی از مهمترین چالش ها ، میزان و نحوه همسوئی فناوری اطلاعات با کسب و کار است .
جایگاه فناوری اطلاعات
جایگاه و نقش فناوری اطلاعات در سازمان شما کجا است ؟ آیا فناوری اطلاعات توانسته است به سازمان شما کمک کند تا به اهداف کسب و کار خود سریع تر برسد ؟ تا چه میزان فناوری اطلاعات و کسب و کار زبان همدیگر را متوجه می شوند ؟ تا چه میزان فناوری اطلاعات توانسته است خود را در راستای اهداف کسب وکار قرار دهد و با آن هم راستا و یا همسو باشد ؟ با توجه به ماهیت پویای نیاز های کسب و کار در یک سازمان زنده ، آیا فناوری اطلاعات می تواند با حضوری فعال و پویا صندلی خود را به درستی در کنار صندلی کسب و کار قرار دهد ؟
جایگاه فناوری اطلاعات در یک سازمان را می توان در چهار سطح مختلف بررسی کرد .
- فناوری اطلاعات به عنوان یک عامل هزینه : فناوری اطلاعات صرفا یک ارایه دهنده کالا ( به عنوان نمونه تجهیزات جانبی ) و یا سرویس های خاصی نظیر سیستم های حسابداری و مالی درون سازمان است .در چنین مواردی فناوری اطلاعات نظیر یک بچه شرور است که هم دوستش داریم ، هم باید باشد ، هم باید تاوان بودن آن را با کمترین هزینه پرداخت کرد و هم مزاحمت های فراوان آن را لاجرم تحمل کرد . در این سطح ، فناوری اطلاعات هیچگونه تاثیری بر روی کسب و کار ندارد .
- فناوری اطلاعات به عنوان یک سرمایه : راه حل های فناوری اطلاعات به عنوان بخش لاینفک فرآیندهای اصلی کسب و کار و تحقق مسائل امنیتی و رعایت نیازهای تعریف شده قانونی در نظر گرفته می شوند . کعبه آمال نهایی فناوری اطلاعات، تعالی عملیات است و در همین راستا بیشترین تاکید را بر روی اثربخشی بیشتر و ارتقاء کیفیت در کسب و کار از طریق بهبود فرآیندهای کسب و کار و تصمیم گیری دارد . فناوری اطلاعات می بایست یک پایگاه عملیاتی مقرون به صرفه را ارایه نماید و بتواند راندمان و بهره وری کسب و کار را بهبود بخشد . در این سطح، فناوری اطلاعات برای ایجاد ارزش برای سازمان مشارکت می نماید و به نوعی در ارایه پیشنهادات لازم در این خصوص حضور پر رنگ تری دارد.
- فناوری اطلاعات به عنوان یک شریک کسب و کار : فناوری اطلاعات توسط کسب و کار به عنوان یک شریک با کلاس بالاتر که حرف های بیشتر و مهمتری برای گفتن دارد پذیرفته می شود که می توان سخن آن را در زمان تدوین استراتژی سازمانی نیز شنید و به آن ترتیب اثر داد . (نه صرفا پیشنهاد دهنده ای برای خلق ارزش و بهبود عملیات کسب و کار ) . فناوری اطلاعات با اعتماد به نفسی که پیدا کرده است این امیدواری را دارد که بتواند داده های ارزشمندی را برای اتخاذ تصمیمات مهم و اثربخشی عملیات (به عنوان نمونه استانداردکردن فرآیندهای حمایت از کسب و کار) ارایه نماید . بررسی اثرات ایده ها و میزان وابستگی بین آنها در تعامل بین فناوری اطلاعات و کسب و کار از دیگر وظایف فناوری اطلاعات است .فناوری اطلاعات لازم است در عمل توانمندی خود را نشان دهد و بر اساس ساختارهای انعطاف پذیر به نیازهای کسب و کار به سرعت و مقرون به صرفه پاسخ دهد تا سازمان به استناد آنها بتواند در مسیر صحیح رو به جلو حرکت کند .
- فناوری اطلاعات به عنوان یک عامل توانمند ساز: با رشدی که فناوری اطلاعات در مراحل قبل داشته است ، اعتقاد مدیران کسب و کار به آن بیشتر شده است و از وی جهت تعریف و شکل دهی مدل های جدید کسب و کار دعوت بعمل می آید . مدیران کسب و کار که دارای قابلیت پیش بینی نیازهای آتی می باشند، ظرفیت فناوری اطلاعات و سایر فناوری ها را از دریچه ای جدید بررسی می کنند و فرصت های کسب و کار جدید را به سرعت شکار می کنند . در ادامه ، ساختارهای فناوری اطلاعات به آنها کمک می کند تا به سرعت خود را با نیازهای جدید تطبیق و متعاقب آن تغییر بدون درنگ داشته باشد . فناوری اطلاعات خودش را به عنوان بخش جدائی ناپذیر از کسب وکار می بیند که می تواند ایده های کسب و کار جدیدی را از طریق قابلیت ها و ظرفیت فناوری های موجود و فناوری های نوآورانه و ابتکاری عملی سازد.
شکل 1 : جایگاه فناوری اطلاعات
چگونه می توان فناوری اطلاعات را با استراتژی کسب و کار همسو کرد؟
همانگونه که در شکل 2 ، مشاهده می گردد با بکارگیری مفهومی با نام معماری سازمانی می توان بین استراتژی کسب و کار یک سازمان و ظرفیت های فناوری آن یک پل ایجاد کرد .
با این که ممکن است تاکنون تعاریف متعددی در رابطه با معماری سازمانی ارایه شده باشد ، ما آن را به عنوان مجموعه ای از artifact و فرآیند در نظر می گیریم که از آنها به منظور ترجمه استراتژی کسب و کار به نقشه راه فناوری اطلاعات استفاده می گردد.
شکل 3 ، ارتباط بین استراتژی کسب و کار ، استراتژی فناوری اطلاعات و جایگاه معماری سازمانی را نشان می دهد .
شکل 3: ارتباط بین استراتژی کسب و کار ، استراتژی فناوری اطلاعات و جایگاه معماری سازمانی
اگر با همان تفکراتی که مشکلات را ایجاد کرده ایم به دنبال حل آنها باشیم است به نتیجه نخواهیم رسید . حل مشکلات در حوزه فناوری اطلاعات و نقش آفزینی آن در یک سازمان به منظور همسوئی با استراتژی کسب و کار، مستلزم نگاهی نو به فلسفه وجودی فناوری اطلاعات ، جایگاه واقعی آن و نحوه بکارگیری موثر آن همسو با اهداف کسب و کار است . پاسخ به سوالاتی نظیر : الان کجا هستیم ؟ به کجا می خواهیم برویم ؟ چگونه این مسیر را می خواهیم طی کنیم ؟ می تواند تکلیف فناوری اطلاعات در یک سازمان و انتظاری که از آن در آینده وجود دارد را به خوبی مشخص کند.
- مشخصات
- دانلود
نظرات خود را اینجا بنویسید
دانلود
تحقیق
تحقیق صفحه ی هفت کاربرد فناوری های نوین