شیر چیست؟
شیر چیست؟
شیر مایعی خوراکی است که توسط غدد پستانِ پستانداران تولید میشود. شیر غذای اصلی نوزادان را تشکیل می‌دهد که هنوز توانایی گوارش غذاهای گوناگون را ندارند. انسان‌ها مانند دیگر پستانداران در دوران نوزادی از شیر مادر تغذیه می‌کنند. مردم مناطق گوناگون از شیر چهارپایان اهلی به‌ویژه گاو و دیگر چهارپایان همچون گاومیش، گوسفند، بز و شتر استفاده می‌کنند.
از شیر برای تهیه لبنیات همچون خامه، کره، ماست، پنیر، کشک، شیر خشک و بسیاری فرآورده‌های دیگر استفاده میشود.
ترکیب شیمیایی دقیق شیر خام، به نوع گونۀ حیوانی که شیر را تولید کرده و سلامتی و نوع غذای آن و عوامل دیگری بستگی دارد. بیشترِ شیر را آب و پس از آن قندی به نام لاکتوز، پروتئین و چربی تشکیل می‌دهد. شیر منبع خوبی برای املاح مورد نیاز بدن انسان‌ها چون کلسیم، فسفر، منیزیم و پتاسیم و ویتامین‌های آ، ب۱، ب۲، ب۶، ب۱۲، ث، د، کا، ئی، نیاسین، و اسید فولیک است. اسیدیتهٔ شیر گاو بین ۶٫۴–۶٫۸ است؛ یعنی کمی اسیدی محسوب میشود ولی اسیدیتهٔ شیر خوراکی مورد تأیید وزارت بهداشت از ۸٫۵---۶٫۵ است.
کلسیم که نقش اساسی در شکل گیری و استحکام استخوان ها و سلامت دندان ها دارد، از مهم ترین ترکیبات موجود در شیر است.
فسفر که برای بسیاری از واکنش‌های شیمیایی بدن و فعال کردن آنزیم‌ها لازم است و در رشد و ترمیم بافتی دخالت دارد، در میان املاح موجود در شیر حضور داشته و به غیر از آن، سدیم و پتاسیم که در تنظیم اسیدی و بازی بودن سلول های بدن نقش ایفا می کنند، با خوردن شیر دریافت می شوند.
چربی شیر به دو گروه عمده تری گلیسیرید و فسفو لیپید تقسیم می شودو 90% کل آن اسید چرب است .
پروتیین های شیر به سه گروه عمده : کازیینی ، آلبومینی و غشایی تقسیم می شود .
دانسیته طبیعی شیر بین g/cm3 028 /1- 033/1 است . به عبارتی یک لیتر شیر 1033- 1028 گرم وزن دارد .
قند اختصاصی شیر لاکتوز است كه باعث ثبات فشار اسمزی بین خون و شیر می شود .
در کشورهای در حال توسعه شیر یک عنصر کلیدی در راه بهبود تغذیه و امنیت غذایی محسوب میشود. ارتقای وضعیت پرورش دام زنده، فناوری تولید محصولات لبنی و کیفیت شیر نوید بخش کاهش فقر و سوء تغذیه در جهان می‌باشد. مصرف شیر بطور روزانه به سلامت بدن و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند.
حدود ۸۵ درصد شیر خوراکی انسان‌ها از گاو، ۱۱ درصد از گاومیش و بقیه از بز، گوسفند و شتر دوشیده می‌شوند. در سراسر جهان، حدود ۶ میلیارد مصرف‌کنندۀ شیر و فرآورده‌های لبنی زندگی می‌کنند و بیش از ۷۵۰ میلیون نفر در مزارع خانوادگیِ خود به تولید لبنیات مشغول هستند.
کشورهای تولید کننده عمده شیر در جهان
در سال ۲۰۱۱ بیش از ۷۳۰ میلیون تن شیر تولید شده‌است. هند بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده شیر در جهان است و بااین‌حال نه شیر صادر و نه آن را وارد می‌کند. نیوزیلند، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا، استرالیا، برزیل، آرژانتین و بلاروس بزرگ‌ترین صادرکنندگان شیر و فرآورده‌های لبنی محسوب می‌شوند. چین، مکزیک، روسیه و ژاپن نیز بزرگ‌ترین واردکنندگان شیر و فرآورده‌های لبنی به‌شمار می‌روند.
اما مهم ترین خواص آن به قرار زیر است:
* نوشیدن شیر در بهبود علایم قاعدگی که با نام سندرم پیش از قاعدگی معروف است، نقش به سزایی دارد. بسیاری از خانم ها قبل از دوران قاعدگی دچار نشانه‌هایی از جمله افسردگی، اختلالات خلقی، کمردرد و سردرد می شوند. این افراد باید بدانند که مصرف شیر می تواند این نشانه‌ها را تسکین دهد.
*شیر برای داشتن ناخن‌ها، دندان‌ها و موهایی سالم تر لازم است. این نوشیدنی چون کلسیم فراوان دارد، مصرفش به همراه ویتامین D باعث استحکام استخوان‌ها و دندان ها و تقویت رشد موها و پیشگیری از ریزش آن ها می شود. وجود کلسیم به همراه ویتامین A ، ویتامین های گروه B و پتاسیم مانع از نرم و نازک شدن موها می شود و به درخشان شدن آن ها کمک فراوان می کند.
* تحقیقات زیادی وجود دارد مبنی بر این که مصرف شیر و لبنیات، خطر بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد. مردانی که بیشتر از دیگران شیر مصرف می کنند، کمتر دچار حملات قلبی می شوند.
* از آنجا که دوران نوجوانی و کودکی، مرحله ی خیلی مهم در سلامت جسمانی و روانی فرد است، رژیم غذایی سرشار از لبنیات و شیر در این دوران پایه گذار دوران جوانی و میانسالی و حتی سالمندی سالم تر به حساب می آید.
به علاوه، مطالعات نشان می دهد کودکانی که روزانه شیر مصرف می کنند، از سایر کودکانی که علاقه‌ای به خوردن آن ندارند، باهوش ترند
* شیر دشمن دیابت نوع دوم است. محققان به این نتیجه دست یافته اند که مصرف منظم لبنیات و شیر کم چرب می تواند خطر بروز دیابت نوع دوم را در بزرگسالان پایین آورد.
* با شیر به جنگ سرطان برویم. تحقیقات زیادی وجود دارد که نشان دهنده تاثیر شیر بر پیشگیری از سرطان بوده‌اند. نقش خوردن شیر در پیشگیری از سرطان‌های پستان و روده بزرگ به اثبات رسیده است. طبق تحقیقات دانشمندان سوئدی، مردانی که روزانه 5/1 لیوان شیر می خورند، 35 درصد کمتر احتمال دارد كه به سرطان روده بزرگ مبتلا شوند.
همچنین مصرف شیر کم چرب به دلیل سرشار بودن از کلسیم میزان کلسترول بد را در خون کاهش داده و میزان کلسترول خوب را بالا می برد، اما فراموش نكنید كه منظور ما از شیر، نوع كم چرب آن است.
* برخلاف تصور عموم، دیده شده است، افرادی که از شیر کم چرب استفاده می کنند، لاغرتر از سایرین هستند. شما می توانید با مصرف شیر و لبنیات کم چرب میزان کالری دریافتی تان را تحت کنترل داشته باشید تا از بروز چاقی، مخصوصا چاقی شکم پیشگیری شود.
شیر به همراه میوه
* مطالعات بسیاری نشان داده است که مصرف روزانه شیر به همراه میوه‌ها و سبزیجات، هم در بچه‌ها و هم در بزرگسالان باعث کاهش فشار خون بالا می شود.
اگر چه هنوز مکانیسم آن مشخص نیست، اما به نظر می رسد که کلسیم، پتاسیم، منیزیم و پروتئین شیر نقش مهمی در این زمینه داشته باشند.
نوشیدن شیر
* یک رژیم غذایی خوب و سالم نقش مهمی در سلامت سالمندان دارد و حتی به آن ها کمک می کند که برای مدت طولانی تری زندگی شاد و فعالی داشته باشند و از شر بسیاری از بیماری ها در امان بمانند.
مصرف روزانه شیر در دوران نوجوانی و کودکی پایه گذار استخوان هایی محکم بوده و از عوامل اصلی پیشگیری کننده پوکی استخوان و زندگی سالمندی فعال تر محسوب می شود.
* همان طور که می دانید در دوران بارداری و شیردهی، نیازهای غذایی مادر افزایش پیدا می کند، بنابراین مادران باردار در این دوران مخصوصا در سه ماهه دوم و سوم باید میزان بیشتری کالری، پروتئین، انواع ویتامین و کلسیم مصرف کنند.
شیر از آن دسته مواد غذایی است که مادران باردار به آن نیاز بیشتری دارند.
شاید برایتان عجیب باشد وقتی بدانید که درمانگران طب سنتی برخلاف متخصصان طب رایج اعتقادی به نوشیدن روزانه شیر ندارند. آنها به مردم هشدار می‌دهند که از نگاه طب سنتی شیر از جمله غذاهای دارویی است که مصرف آن باید به قاعده و متناسب با سن و مزاج افراد صورت گیرد. چرا که مصرف بی‌قاعده شیر ممکن است موجب بروز اختلال در عملکرد اندام‌های داخلی شده و احتمال ابتلا به بیماری‌ها را در بدن تشدید کند. این در حالی است که کارشناسان تغذیه و متخصصان طب مدرن دیدگاه متفاوتی دارند و نوشیدن شیر روزانه را برای تمامی گروههای سنی لازم و ضروری می‌دانند.
شرایط نوشیدن شیر ازنگاه‌طب سنتی
اولین نکته این است که درمانگران طب سنتی برای نوشیدن شیر هنگام وعده‌های غذایی به قواعد و ضوابط خاصی معتقدند و مصرف شیر را مفید نمی‌دانند . آنها بر این باورند حتما باید میان خوردن غذا، نوشیدنی یا خوراکی ترش و شیر فاصله وجود داشته باشد. مثلا اگر فردی در وعده صبحانه، آب پرتقال میل کرده باشد، نباید بلافاصله شیر بنوشد، زیرا این شیر خاصیت خود را از دست می‌دهد و با ترکیب شدن با پرتقال در معده موجب تولید خلط فاسد میشود. این درمانگران توصیه می‌کنند، بهتر است بعد از خوردن پرتقال یا آب پرتقال نیم ساعت صبر کنید و بعد شیر بنوشید و اگر ابتدا شیر نوشیده‌اید باید یک ساعت صبر کنید تا شیر به طور کامل هضم شود و بعد آب پرتقال وارد دستگاه گوارش شود تا بدن از مضرات ترکیب این دو ماده در امان بماند.
همه گروههای سنی باید شیر بنوشند
با نگاهی به هرم غذایی، که میزان مورد نیاز مصرف گروههای غذایی را برای ما مشخص می‌کند، مشاهده میکنیم که شیر و لبنیات در سومین ردیف این راهنما قرار دارند و بر اساس آن می‌باید روزانه 2 تا 3 سهم از آن در برنامه غذایی افراد گنجانده شود. افراد تا سن 30 سالگی فرصت دارند تا کلسیم در استخوانهایشان ذخیره کنند و پس از آن کلسیم از استخوان برداشت میشود لذا با توجه به بار بیماریهای ناشی از کمبود کلسیم نظیر پوکی استخوان و شکستگی‌های ناشی از آن لازم است تا لبنیات به مقدار کافی در جیره غذایی روزانه همه گروههای سنی قرار گیرد.
لبنیات که شیر یکی از مهمترین موارد آن است تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر تحریک و کشش عضلات، استخوان‌سازی، افزایش استحکام و مقاومت دندان‌ها دارد.
مصرف شیر ارتباطی به طبع افراد ندارد
متخصصان تغذیه اعتقادی به این موارد ندارند. توصیه میکنیم همه افراد شیر بخورند حتی کسانی که فکر می‌کنند شیر برای آنها خوب نیست و آنزیم‌های هضم‌کننده لاکتوز در بدن آنها وجود ندارد و شیر خوردن برایشان سخت میشود. توصیه ما این است که آنها هم حتی شده به میزان کم شیر بخورند. تحقیقات نشان داده این افراد می‌توانند 250سی سی شیر در روز مصرف کنند و بهتر است این کار را در دفعات مختلف انجام دهند. این باعث میشود در طولانی‌مدت آنزیم‌های پروتئینی هستند در دستگاه گوارش زیاد شوند و این افراد در طولانی مدت بتوانند مصرف شیر را تحمل کنند و اگر در طولانی مدت آنها شیر نخورند این آنزیم ها مقدارش در دستگاه گوارش کم میشود. پس رویکرد تغذیه با رویکرد طب سنتی از این لحاظ متفاوت است.
متناسب با مزاج‌تان شیر بخورید
از نگاه طب سنتی تنها افرادی که میزان اخلاط بدنشان متعادل است، می‌توانند به راحتی شیر مصرف کنند و افرادی که در بدنشان به ویژه در معده آنها خلط غالب وجود دارد باید با دستوری خاص و به میزان اندک با مشاوره متخصص طب سنتی برای خوردن شیر اقدام کنند. اگر فردی در معده‌اش خلط بلغم زیاد باشد یعنی با علائمی همچون پر آب شدن دهان، سفیدی صورت و دیرهضمی غذا رو به رو باشد با زیاد خوردن شیر موجب افزایش خلط غالب یعنی بلغم میشود و دراین حالت عوارض ناشی از افزایش این خلط را تجربه می‌کند. این شرایط برای افرادی که خلط غالب بدن آنها صفرا و دم باشد نیز اتفاق می‌افتد و مشکلاتی را برای آنها به وجود می‌آورد، بنابراین مصرف شیر باید با مشاوره متخصص طب سنتی انجام شود و افرادی که دچار خلط غالب هستند با پاکسازی و متعادل سازی خلط‌ها نسبت به مصرف شیر اقدام کنند.
خواص انواع شیر
کاهش دردهای آرتروز با شیر بز
شیر بز اگر چه به شکل وسیع و صنعتی کمتر در اختیار مردم قرار می‌گیرد و تنها افرادی که در روستاها زندگی می‌کنند امکان دسترسی به آن را دارند، اما این شیر در برخی کشورهای اروپایی به شکل صنعتی و وسیع در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد و حتی به صورت شیرخشک شده نیز در سوپرمارکت‌ها عرضه میشود. درمانگران طب سنتی بر این باورند اگر شیربز تازه با انجیر سیاه تازه که در فصل تابستان می‌روید، مصرف شود، می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش دردهای آرتروز، روماتیسم و بیماریهای مفصلی داشته باشد. در صورتی که افراد به شیرخشک بز یا انجیر سیاه خشک دسترسی داشته باشند، می‌توانند با اضافه کردن آب به شیر یا خیس کردن انجیر درون آب از خواص درمانی این غذای دارویی بهره ببرند.
اگر در هضم لاکتوز دچار مشکل هستيد و خواهان شيري هستيد که ارزش‌هاي غذايي شير گاو کم‌چرب را داشته باشد، شير بز گزينه خوبي است. با‌وجود اين، شير بز سرشار از کالري (هر فنجان 168کالري)، چربي اشباع شده (5/6گرم) و کلسترول است. محدود کردن چربي‌هاي اشباع شده در رژيم غذايي به کاهش کلسترول خون و کاهش خطر بيماري‌های عروق کرونري کمک مي‌کند.
علت اين است که سطوح بالاي کلسترول در خون موجب تجمع پلاک در شريان‌ها (تصلب شريان‌ها) مي‌شود و اين تصلب شريان‌ها وضعيتي است که خطر سکته مغزي و سکته قلبي را افزايش مي‌دهد. یافتن شير بز کم‌چرب بسيار سخت است و اين نوع شير در مقايسه با شير گاو کم‌چرب ويتامين‌ها و مواد معدني اساسي، اسيدفوليک و ويتامين‌هاي B کمتري دارد. توجه داشته باشید که اگر شير بز را به‌صورت خام مصرف کنيد، بيشتر در معرض انواع بيماري‌ها خواهيد بود، مگر آنکه بز را در حياط خود بزرگ کنيد و از نحوه تغذيه و سلامت آن اطمينان داشته باشيد.
خواص درمانی شیر الاغ
شیر الاغ یکی از سردمزاج‌ترین شیرها در طبیعت است. این شیر در صورتی که از الاغی که کره‌اش ماده است، تهیه شده باشد خواص درمانی زیادی دارد. شیر الاغ یکی از گران‌ترین شیرها در برخی از کشورهای اروپایی مانند لهستان و برخی از کشورهای اسپانیایی زبان مانند پرو است که به صورت روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی از متون قدیمی به این نکته اشاره شده که اگر شیر الاغ را پیش از خواب در بینی بچکانند موجب بهبود کیفیت خواب و عمق آن میشود و در افرادی که مبتلا به خون‌دماغ هستند باچکاندن یک تا 2 قطره از آن داخل حفره‌های بینی و افرادی که مبتلا به دندان درد هستند با قرقره‌کردن آن موجب قطع شدن خونریزی و تسکین درد میشود. علاوه بر این، در منابع تاریخی و سنتی اشاره شده که برخی از سلاطین در گذشته برای حفظ نشاط و شادابی پوست‌شان با شیرالاغ حمام کرده و از آن برای درمان و تسکین دردهای ناشی از بیماری سل استفاده می‌کردند.
شير شتر؛ مناسب برای دیابتی‌ها
جديدترين نوع شيري که به‌تازگي به بازار عرضه شده، شير شتر است. يک ليوان يا يک فنجان (250گرمي) شير شتر حاوي 107کالري، 3گرم چربي اشباع شده و 17گرم کلسترول است. بنابر نتايج تحقیقات مي‌توان گفت که شير شتر در مقايسه با شير گاو حاوي 10برابر آهن بيشتر و سه‌برابر ويتامين Cبيشتر است.
علاوه بر اين، تحقيقاتی انجام گرفته که بر‌اساس آنها شير شتر براي افراد ديابتي مفيدتر است، چون حاوي انسولين است. نوشيدن شير شتر در مقايسه با نوشيدن شير گاو با افزايش سطوح انسولين در بيماران مبتلا به ديابت مرتبط است. شير شتر از آن نوع شيرهايي است که بايد با احتياط آن را مصرف کرد و حتما بايد پاستوريزه باشد. به‌علاوه پيدا کردن اين نوع شير سخت و گران است.
شیرسویا؛ محبوب‌ترین شیر غیرلبنی
شیرسویا یکی از محبوب‌ترین شیرهای غیرلبنی است که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خواص این شیر مشابه شیر گاو است و به همان اندازه پروتئین، کلسیم و ویتامینA و D دارد. شیرسویا فاقد لاکتوز است از این رو برای کسانی که از عارضه عدم تحمل لاکتوز (نارسایی لاکتوز) رنج می‌برند، بی‌خطر است. از آنجایی که این شیر فاقد کلسترول بوده و چربی کم و پروتئین زیادی دارد، برای قلب هم مفید است. به علاوه مطالعات نشان می‌دهند که مصرف شیرسویا از ابتلا به سرطان پیشگیری می‌کند.
اگر اولین‌بار است که شیرسویا مصرف می‌کنید، به علائم آلرژیک توجه کنید. اگر نسبت به شیرسویا آلرژی نداشتید، می‌توانید به مصرف آن ادامه دهید. همچنین قبل از خريدن شيرسويا بايد به برچسب مواد تشکيل‌دهنده آن توجه کنيد. شيرسويا نبايد حاوي شکر افزوده باشد، بلکه بايد از کلسيم غني شده باشد. اگر می‌خواهید در منزل شیرسویا تهیه کنید لوبياهاي سويا را پاک کرده و به مدت 10 تا 16ساعت در آب خيس کنيد. در صورت دلخواه مي‌توانيد پوست دانه‌هاي سويا را بگيريد. سوياها را حرارت دهيد تا آنزيم‌هاي مولد طعم لوبيا، از بين بروند. براي اين کار مي‌توانيد به مدت دو دقيقه سوياهاي خيس خورده را داخل مايکروويو قرار دهيد يا اينکه داخل فر بگذاريد.
سوياي خيس خورده را به‌همراه یک ليتر آب داخل مخلوط‌کن بريزيد و مخلوط کنيد يا اينکه مي‌توانيد سوياهاي خيس‌خورده را کاملا آسياب کنيد و با یک ليتر آب مخلوط کنيد. سپس مايع مخلوط شده را آبکش کنيد. مايعي که از آبکش رد شده، شير سويا نام دارد. شير سويا را مدت 5 تا 10دقيقه بجوشانيد. بعد از خنک شدن، شير سويا آماده مصرف است و مي‌توانيد تا سه روز آن را در يخچال نگه داريد. براي بهبود طعم شير سويا مي‌توانيد مقداري نمک به آن اضافه کنيد، چون شير گاو هم حاوي مقدار زيادي نمک است. شکلات، وانيل يا طعم‌دهنده‌هاي ميوه‌اي نيز مناسب هستند.
شیربادام؛ جایگزینی لذیذ برای شیر گاو
شیربادام نوشیدنی است که می‌توانید آن را به تنهایی یا به‌صورت ترکیبی با بعضی نوشیدنی‌های دیگر مصرف کنید. برای تهیه شیربادام ابتدا تعداد ۱۵ تا ۲۰عدد مغز بادام خام را به‌همراه مقداری آب در یک ظرف ریخته و روی حرارت می‌گذاریم. به محض اینکه آب به جوش آمد ظرف را از روی حرارت برداشته و بادام‌ها را پوست می‌گیریم. سپس بادام‌ها را با دو لیوان آب سرد، سه قاشق غذاخوری عسل و دو تا سه تکه یخ در مخلوط‌کن ریخته تا به مدت پنج الی هفت دقیقه کاملا مخلوط شوند.
شیربادام مانند شیرسویا فاقد کلسترول، چربی‌های اشباع و لاکتوز است، اما برخلاف آن پروتئین کمی دارد، بنابراین بهتر است از شیربادام غنی شده استفاده کنید تا ویتامین‌ها و مواد آلی لازم برای بدن را به‌دست آورید. شیربادام برای کسانی که از عارضه نارسایی لاکتوز رنج می‌برند مناسب است، اما به کسانی که آلرژی دارند توصیه نمی‌شود.
شیر کنف، محصولی جدید برای شما که حساسیت دارید
شير کنف يکي از جديدترين شيرهای ارائه شده در بازار امروزي است. اين شير را از دانه‌هاي گياه کنف (گياه شاهدانه) مي‌گيرند، اما اين شير حاوی THC (ماده روانگردان موجود در ماری‌جوانا) نيست و اين گياه نوع ديگری از گياه شاهدانه است. اگر دچار عدم تحمل لاکتوز هستيد و به سويا آلرژی داريد اين شير جايگزين خوبی برای شماست. يک کاسه شير کنف حاوی 80کالری، 5/0 گرم چربي اشباع شده و بدون کلسترول است.
طعم و غلظت اين شير هم شبيه شير بادام است. شير کنف سرشار از اسيدهاي چرب امگا3 به‌خصوص اسيد آلفا لينولنيک همچنین منبع خوبي از کلسيم و منيزيم است که براي سلامت قلب مفيد است. کسانی که به سویا، شیر، آجیل و غلات حساسیت دارند، می‌توانند از شیر کنف استفاده کنند. شیر کنف پروتئین مناسبی دارد و از اسیدهای چرب، ویتامین و کلسیم برخوردار است و طعم و بافت منحصر به فردی دارد.
شیر نارگیل، منحصر‌به‌فرد
شیر نارگیل از گوشت نارگیل تهیه میشود و به‌طور کلی در دسته جایگزین‌های منحصر‌به‌فرد شیر قرار می‌گیرد. يک ليوان (250گرمي) شير نارگيل حاوي 45کالري است و از آن مي‌توان به‌عنوان يک شيرين‌کننده طبيعي براي شيرين کردن قهوه، بلغور جو دو سر و غلات صبحانه استفاده کرد. اگرچه يک کاسه شير نارگيل شيرين نشده حاوي 4گرم چربي اشباع شده است، اما اين شير بيشتر از اسيدهاي چربی تشکیل شده که براي سلامت قلب مفيد هستند.
اگرچه بعضي مردم نارگيل زيادي مي‌خورند و هرگز دچار مشکلات قلبي نمي‌شوند، اما در مورد تاثير مثبت و چشمگير نارگيل و شيرنارگيل روي سلامت قلب به تحقيقات بيشتري نياز است. اگر دوست ندارید پوره یا آب نارگیل را به همراه غذای‌تان مصرف کنید، می‌توانید از نارگیل در تهیه سس و ادویه‌جات مورد‌علاقه خود استفاده کنید. شیر‌نارگیل پروتئین کمی دارد، اما سرشار از فیبر و مواد آلی مانند آهن است.
محبوب‌ترین شیر غیرلبنی
شیرسویا یکی از محبوب‌ترین شیرهای غیرلبنی است که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خواص این شیر مشابه شیر گاو است و به همان اندازه پروتئین، کلسیم و ویتامینA و D دارد. شیرسویا فاقد لاکتوز است از این رو برای کسانی که از عارضه عدم تحمل لاکتوز (نارسایی لاکتوز) رنج می‌برند، بی‌خطر است.
شیر کدام گوسفند مفیدتر است؟
در متـون کهـن طب سنتی اشاره شده خواص شیر گـوسـفند ســیاه از گـوســفند سفید بهتر است و این شیر خواص درمانی زیادی برای تقویت مغز، نخاع، قوای جنسی و درمان زخم‌های روده دارد. به اعتقاد درمانگران طب سنتی افرادی که به شیر گوسفند دسترسی دارند با نوشیدن روزانه شیر گوسفند می‌توانند به درمان سرفه کمک کنند.در نسخه‌های طب سنتی آمده است که استفاده از ترکیبی از شیرگوسفند، صمغ عربی و روغن بادام شیرین با میزانی مشخص می‌تواند بهترین داروی طبیعی برای درمان سرفه باشد.
شرایط حیوان بر کیفیت شیرموثر است
یکی از مهمترین نکاتی که شاید کمتر پزشک و متخصص تغذیه‌ای به آن توجه کند این است که شیر مجموعه‌ای از چند غذاست و توسط یک موجود زنده تولید میشود، بنابراین نوع زندگی، کیفیت زندگی، کیفیت مواد غذایی حیوان و شرایط زندگی و استرس‌‌های محیطی می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت شیر دام داشته باشد. بنابراین اینها مواردی است که ما در مورد آنها اطمینان چندانی نداریم و نمی‌دانیم که کدام‌یک از آنها، چگونه و در چه شرایطی شیر را تولید کرده و به دست شما رسانده‌اند. درنتیجه از آنجا که نظارت دقیقی بر نوع غذا، داروها و شیوه زندگی دام‌ها در کشور وجود ندارد به راحتی نمی‌توان نسبت به خواص دارویی و تغذیه‌ای آنها مطمئن بود.
خواص شیر گوسفند سیاه از گـوسفند سفید بهتر است و این شیر خواص درمانی زیادی برای تقویت مغز، نخاع و درمان زخم‌های روده دارد.
خواص شیر گاو در درمان اسهال
در برخــی متون طب سنتی اشاره شده که درمانگران طب سنتی برای درمان اسهال از شیرگاو در شرایطی خاص استفاده می‌کردند. آنها سنگ رودخانه یا آهن گداخته شده در آتش را درون ظرف شیر می‌انداختند و به این ترتیب موجب جوش آوردن شیرگاو می‌شدند و نوشیدن این شیر را به افرادی که به اسهال مبتلا شده‌اند، توصیه می‌کردند. علاوه بر اینها، درمانگران بر این باورند اگر دو برابر وزن شیر گاو به آن آب اضافه کنیم خاصیت مدری دارد و موجب پاکسازی و تخلیه مجاری ادراری میشود.
از نگاه طب سنتی تنها افرادی که میزان اخلاط بدنشان متعادل است، می‌توانند به‌راحتی شیر مصرف کنند و افرادی که در بدنشان به ویژه در معده آنها خلط غالب وجود دارد باید با دستوری خاص و به میزان اندک با مشاوره متخصص طب سنتی برای خوردن شیر اقدام کنند.
را های تشخیص شیر با کیفیت
راه های تشخیص شیر مرغوب
تفكر موجود: براي تشخيص شيري كه در آن از شير خشك كمتري استفاده شده است سر سوزني را وارد شير كنيد و بيرون بياوريد اگر قطره شير خيلي سريع چكيد، كيفيت آن پايين است و اگر زمان بيشتري نياز به چكيدن بود، كيفيت آن خوب است. بعضي‌ها نيز براي افزايش ماندگاري شير به آن جوش شيرين اضافه مي‌كنند. اين كار باعث مي‌شود شير حتي اگر فاسد شود با جوشيدن هم بريده نشود. شيري كه براي افزايش غلظت به آن نشاسته اضافه مي‌شود هم بر اثر حرارت ديدن يك لايه ضخيم ته‌ديگ تشكيل مي‌دهد در حالي كه ته‌ديگ شير سالم متخلخل و نازك است.
نظر متخصص: اگر داخل شير آب اضافه شده باشد خيلي راحت مي‌توان آن را تشخيص داد زيرا در اين صورت شير خيلي آبكي و بي‌مزه خواهد شد اما اگر به آن موادي مثل وايتكس و جوش‌شيرين اضافه شده باشد تا ماندگاري‌اش بالا رود، متاسفانه نمي‌توان به‌راحتي اين موضوع را تشخيص داد زيرا اين مواد روي غلظت و طعم شير خيلي تاثير نمي‌گذارند بلكه فقط در آزمايشگاه‌هاي مخصوص مي‌توان به اين موضوع پي برد. اگر هم شير خشك با آن مخلوط شده باشد، از آنجايي كه غلظت شير مناسب است نمي‌توان موضوع را به‌راحتي تشخيص داد.
با اين حال عطر و طعم شير خشك كمتر از شير تازه است. البته تشخيص اين موضوع دشوار است و فقط كساني مي‌توانند متوجه آن شوند كه تجربه مصرف شير تازه را داشته باشند.
شیر مایعی خوراکی است که توسط غدد پستانِ پستانداران تولید میشود. شیر غذای اصلی نوزادان را تشکیل می‌دهد که هنوز توانایی گوارش غذاهای گوناگون را ندارند. انسان‌ها مانند دیگر پستانداران در دوران نوزادی از شیر مادر تغذیه می‌کنند. مردم مناطق گوناگون از شیر چهارپایان اهلی به‌ویژه گاو و دیگر چهارپایان همچون گاومیش، گوسفند، بز و شتر استفاده می‌کنند.
از شیر برای تهیه لبنیات همچون خامه، کره، ماست، پنیر، کشک، شیر خشک و بسیاری فرآورده‌های دیگر استفاده میشود.
ترکیب شیمیایی دقیق شیر خام، به نوع گونۀ حیوانی که شیر را تولید کرده و سلامتی و نوع غذای آن و عوامل دیگری بستگی دارد. بیشترِ شیر را آب و پس از آن قندی به نام لاکتوز، پروتئین و چربی تشکیل می‌دهد. شیر منبع خوبی برای املاح مورد نیاز بدن انسان‌ها چون کلسیم، فسفر، منیزیم و پتاسیم و ویتامین‌های آ، ب۱، ب۲، ب۶، ب۱۲، ث، د، کا، ئی، نیاسین، و اسید فولیک است. اسیدیتهٔ شیر گاو بین ۶٫۴–۶٫۸ است؛ یعنی کمی اسیدی محسوب میشود ولی اسیدیتهٔ شیر خوراکی مورد تأیید وزارت بهداشت از ۸٫۵---۶٫۵ است.
کلسیم که نقش اساسی در شکل گیری و استحکام استخوان ها و سلامت دندان ها دارد، از مهم ترین ترکیبات موجود در شیر است.
فسفر که برای بسیاری از واکنش‌های شیمیایی بدن و فعال کردن آنزیم‌ها لازم است و در رشد و ترمیم بافتی دخالت دارد، در میان املاح موجود در شیر حضور داشته و به غیر از آن، سدیم و پتاسیم که در تنظیم اسیدی و بازی بودن سلول های بدن نقش ایفا می کنند، با خوردن شیر دریافت می شوند.
چربی شیر به دو گروه عمده تری گلیسیرید و فسفو لیپید تقسیم می شودو 90% کل آن اسید چرب است .
پروتیین های شیر به سه گروه عمده : کازیینی ، آلبومینی و غشایی تقسیم می شود .
دانسیته طبیعی شیر بین g/cm3 028 /1- 033/1 است . به عبارتی یک لیتر شیر 1033- 1028 گرم وزن دارد .
قند اختصاصی شیر لاکتوز است كه باعث ثبات فشار اسمزی بین خون و شیر می شود .
در کشورهای در حال توسعه شیر یک عنصر کلیدی در راه بهبود تغذیه و امنیت غذایی محسوب میشود. ارتقای وضعیت پرورش دام زنده، فناوری تولید محصولات لبنی و کیفیت شیر نوید بخش کاهش فقر و سوء تغذیه در جهان می‌باشد. مصرف شیر بطور روزانه به سلامت بدن و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند.
حدود ۸۵ درصد شیر خوراکی انسان‌ها از گاو، ۱۱ درصد از گاومیش و بقیه از بز، گوسفند و شتر دوشیده می‌شوند. در سراسر جهان، حدود ۶ میلیارد مصرف‌کنندۀ شیر و فرآورده‌های لبنی زندگی می‌کنند و بیش از ۷۵۰ میلیون نفر در مزارع خانوادگیِ خود به تولید لبنیات مشغول هستند.
کشورهای تولید کننده عمده شیر در جهان
در سال ۲۰۱۱ بیش از ۷۳۰ میلیون تن شیر تولید شده‌است. هند بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده شیر در جهان است و بااین‌حال نه شیر صادر و نه آن را وارد می‌کند. نیوزیلند، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا، استرالیا، برزیل، آرژانتین و بلاروس بزرگ‌ترین صادرکنندگان شیر و فرآورده‌های لبنی محسوب می‌شوند. چین، مکزیک، روسیه و ژاپن نیز بزرگ‌ترین واردکنندگان شیر و فرآورده‌های لبنی به‌شمار می‌روند.
اما مهم ترین خواص آن به قرار زیر است:
* نوشیدن شیر در بهبود علایم قاعدگی که با نام سندرم پیش از قاعدگی معروف است، نقش به سزایی دارد. بسیاری از خانم ها قبل از دوران قاعدگی دچار نشانه‌هایی از جمله افسردگی، اختلالات خلقی، کمردرد و سردرد می شوند. این افراد باید بدانند که مصرف شیر می تواند این نشانه‌ها را تسکین دهد.
*شیر برای داشتن ناخن‌ها، دندان‌ها و موهایی سالم تر لازم است. این نوشیدنی چون کلسیم فراوان دارد، مصرفش به همراه ویتامین D باعث استحکام استخوان‌ها و دندان ها و تقویت رشد موها و پیشگیری از ریزش آن ها می شود. وجود کلسیم به همراه ویتامین A ، ویتامین های گروه B و پتاسیم مانع از نرم و نازک شدن موها می شود و به درخشان شدن آن ها کمک فراوان می کند.
* تحقیقات زیادی وجود دارد مبنی بر این که مصرف شیر و لبنیات، خطر بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد. مردانی که بیشتر از دیگران شیر مصرف می کنند، کمتر دچار حملات قلبی می شوند.
* از آنجا که دوران نوجوانی و کودکی، مرحله ی خیلی مهم در سلامت جسمانی و روانی فرد است، رژیم غذایی سرشار از لبنیات و شیر در این دوران پایه گذار دوران جوانی و میانسالی و حتی سالمندی سالم تر به حساب می آید.
به علاوه، مطالعات نشان می دهد کودکانی که روزانه شیر مصرف می کنند، از سایر کودکانی که علاقه‌ای به خوردن آن ندارند، باهوش ترند
* شیر دشمن دیابت نوع دوم است. محققان به این نتیجه دست یافته اند که مصرف منظم لبنیات و شیر کم چرب می تواند خطر بروز دیابت نوع دوم را در بزرگسالان پایین آورد.
* با شیر به جنگ سرطان برویم. تحقیقات زیادی وجود دارد که نشان دهنده تاثیر شیر بر پیشگیری از سرطان بوده‌اند. نقش خوردن شیر در پیشگیری از سرطان‌های پستان و روده بزرگ به اثبات رسیده است. طبق تحقیقات دانشمندان سوئدی، مردانی که روزانه 5/1 لیوان شیر می خورند، 35 درصد کمتر احتمال دارد كه به سرطان روده بزرگ مبتلا شوند.
همچنین مصرف شیر کم چرب به دلیل سرشار بودن از کلسیم میزان کلسترول بد را در خون کاهش داده و میزان کلسترول خوب را بالا می برد، اما فراموش نكنید كه منظور ما از شیر، نوع كم چرب آن است.
* برخلاف تصور عموم، دیده شده است، افرادی که از شیر کم چرب استفاده می کنند، لاغرتر از سایرین هستند. شما می توانید با مصرف شیر و لبنیات کم چرب میزان کالری دریافتی تان را تحت کنترل داشته باشید تا از بروز چاقی، مخصوصا چاقی شکم پیشگیری شود.
شیر به همراه میوه
* مطالعات بسیاری نشان داده است که مصرف روزانه شیر به همراه میوه‌ها و سبزیجات، هم در بچه‌ها و هم در بزرگسالان باعث کاهش فشار خون بالا می شود.
اگر چه هنوز مکانیسم آن مشخص نیست، اما به نظر می رسد که کلسیم، پتاسیم، منیزیم و پروتئین شیر نقش مهمی در این زمینه داشته باشند.
نوشیدن شیر
* یک رژیم غذایی خوب و سالم نقش مهمی در سلامت سالمندان دارد و حتی به آن ها کمک می کند که برای مدت طولانی تری زندگی شاد و فعالی داشته باشند و از شر بسیاری از بیماری ها در امان بمانند.
مصرف روزانه شیر در دوران نوجوانی و کودکی پایه گذار استخوان هایی محکم بوده و از عوامل اصلی پیشگیری کننده پوکی استخوان و زندگی سالمندی فعال تر محسوب می شود.
* همان طور که می دانید در دوران بارداری و شیردهی، نیازهای غذایی مادر افزایش پیدا می کند، بنابراین مادران باردار در این دوران مخصوصا در سه ماهه دوم و سوم باید میزان بیشتری کالری، پروتئین، انواع ویتامین و کلسیم مصرف کنند.
شیر از آن دسته مواد غذایی است که مادران باردار به آن نیاز بیشتری دارند.
شاید برایتان عجیب باشد وقتی بدانید که درمانگران طب سنتی برخلاف متخصصان طب رایج اعتقادی به نوشیدن روزانه شیر ندارند. آنها به مردم هشدار می‌دهند که از نگاه طب سنتی شیر از جمله غذاهای دارویی است که مصرف آن باید به قاعده و متناسب با سن و مزاج افراد صورت گیرد. چرا که مصرف بی‌قاعده شیر ممکن است موجب بروز اختلال در عملکرد اندام‌های داخلی شده و احتمال ابتلا به بیماری‌ها را در بدن تشدید کند. این در حالی است که کارشناسان تغذیه و متخصصان طب مدرن دیدگاه متفاوتی دارند و نوشیدن شیر روزانه را برای تمامی گروههای سنی لازم و ضروری می‌دانند.
شرایط نوشیدن شیر ازنگاه‌طب سنتی
اولین نکته این است که درمانگران طب سنتی برای نوشیدن شیر هنگام وعده‌های غذایی به قواعد و ضوابط خاصی معتقدند و مصرف شیر را مفید نمی‌دانند . آنها بر این باورند حتما باید میان خوردن غذا، نوشیدنی یا خوراکی ترش و شیر فاصله وجود داشته باشد. مثلا اگر فردی در وعده صبحانه، آب پرتقال میل کرده باشد، نباید بلافاصله شیر بنوشد، زیرا این شیر خاصیت خود را از دست می‌دهد و با ترکیب شدن با پرتقال در معده موجب تولید خلط فاسد میشود. این درمانگران توصیه می‌کنند، بهتر است بعد از خوردن پرتقال یا آب پرتقال نیم ساعت صبر کنید و بعد شیر بنوشید و اگر ابتدا شیر نوشیده‌اید باید یک ساعت صبر کنید تا شیر به طور کامل هضم شود و بعد آب پرتقال وارد دستگاه گوارش شود تا بدن از مضرات ترکیب این دو ماده در امان بماند.
همه گروههای سنی باید شیر بنوشند
با نگاهی به هرم غذایی، که میزان مورد نیاز مصرف گروههای غذایی را برای ما مشخص می‌کند، مشاهده میکنیم که شیر و لبنیات در سومین ردیف این راهنما قرار دارند و بر اساس آن می‌باید روزانه 2 تا 3 سهم از آن در برنامه غذایی افراد گنجانده شود. افراد تا سن 30 سالگی فرصت دارند تا کلسیم در استخوانهایشان ذخیره کنند و پس از آن کلسیم از استخوان برداشت میشود لذا با توجه به بار بیماریهای ناشی از کمبود کلسیم نظیر پوکی استخوان و شکستگی‌های ناشی از آن لازم است تا لبنیات به مقدار کافی در جیره غذایی روزانه همه گروههای سنی قرار گیرد.
لبنیات که شیر یکی از مهمترین موارد آن است تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر تحریک و کشش عضلات، استخوان‌سازی، افزایش استحکام و مقاومت دندان‌ها دارد.
مصرف شیر ارتباطی به طبع افراد ندارد
متخصصان تغذیه اعتقادی به این موارد ندارند. توصیه میکنیم همه افراد شیر بخورند حتی کسانی که فکر می‌کنند شیر برای آنها خوب نیست و آنزیم‌های هضم‌کننده لاکتوز در بدن آنها وجود ندارد و شیر خوردن برایشان سخت میشود. توصیه ما این است که آنها هم حتی شده به میزان کم شیر بخورند. تحقیقات نشان داده این افراد می‌توانند 250سی سی شیر در روز مصرف کنند و بهتر است این کار را در دفعات مختلف انجام دهند. این باعث میشود در طولانی‌مدت آنزیم‌های پروتئینی هستند در دستگاه گوارش زیاد شوند و این افراد در طولانی مدت بتوانند مصرف شیر را تحمل کنند و اگر در طولانی مدت آنها شیر نخورند این آنزیم ها مقدارش در دستگاه گوارش کم میشود. پس رویکرد تغذیه با رویکرد طب سنتی از این لحاظ متفاوت است.
متناسب با مزاج‌تان شیر بخورید
از نگاه طب سنتی تنها افرادی که میزان اخلاط بدنشان متعادل است، می‌توانند به راحتی شیر مصرف کنند و افرادی که در بدنشان به ویژه در معده آنها خلط غالب وجود دارد باید با دستوری خاص و به میزان اندک با مشاوره متخصص طب سنتی برای خوردن شیر اقدام کنند. اگر فردی در معده‌اش خلط بلغم زیاد باشد یعنی با علائمی همچون پر آب شدن دهان، سفیدی صورت و دیرهضمی غذا رو به رو باشد با زیاد خوردن شیر موجب افزایش خلط غالب یعنی بلغم میشود و دراین حالت عوارض ناشی از افزایش این خلط را تجربه می‌کند. این شرایط برای افرادی که خلط غالب بدن آنها صفرا و دم باشد نیز اتفاق می‌افتد و مشکلاتی را برای آنها به وجود می‌آورد، بنابراین مصرف شیر باید با مشاوره متخصص طب سنتی انجام شود و افرادی که دچار خلط غالب هستند با پاکسازی و متعادل سازی خلط‌ها نسبت به مصرف شیر اقدام کنند.
خواص انواع شیر
کاهش دردهای آرتروز با شیر بز
شیر بز اگر چه به شکل وسیع و صنعتی کمتر در اختیار مردم قرار می‌گیرد و تنها افرادی که در روستاها زندگی می‌کنند امکان دسترسی به آن را دارند، اما این شیر در برخی کشورهای اروپایی به شکل صنعتی و وسیع در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد و حتی به صورت شیرخشک شده نیز در سوپرمارکت‌ها عرضه میشود. درمانگران طب سنتی بر این باورند اگر شیربز تازه با انجیر سیاه تازه که در فصل تابستان می‌روید، مصرف شود، می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش دردهای آرتروز، روماتیسم و بیماریهای مفصلی داشته باشد. در صورتی که افراد به شیرخشک بز یا انجیر سیاه خشک دسترسی داشته باشند، می‌توانند با اضافه کردن آب به شیر یا خیس کردن انجیر درون آب از خواص درمانی این غذای دارویی بهره ببرند.
اگر در هضم لاکتوز دچار مشکل هستيد و خواهان شيري هستيد که ارزش‌هاي غذايي شير گاو کم‌چرب را داشته باشد، شير بز گزينه خوبي است. با‌وجود اين، شير بز سرشار از کالري (هر فنجان 168کالري)، چربي اشباع شده (5/6گرم) و کلسترول است. محدود کردن چربي‌هاي اشباع شده در رژيم غذايي به کاهش کلسترول خون و کاهش خطر بيماري‌های عروق کرونري کمک مي‌کند.
علت اين است که سطوح بالاي کلسترول در خون موجب تجمع پلاک در شريان‌ها (تصلب شريان‌ها) مي‌شود و اين تصلب شريان‌ها وضعيتي است که خطر سکته مغزي و سکته قلبي را افزايش مي‌دهد. یافتن شير بز کم‌چرب بسيار سخت است و اين نوع شير در مقايسه با شير گاو کم‌چرب ويتامين‌ها و مواد معدني اساسي، اسيدفوليک و ويتامين‌هاي B کمتري دارد. توجه داشته باشید که اگر شير بز را به‌صورت خام مصرف کنيد، بيشتر در معرض انواع بيماري‌ها خواهيد بود، مگر آنکه بز را در حياط خود بزرگ کنيد و از نحوه تغذيه و سلامت آن اطمينان داشته باشيد.
خواص درمانی شیر الاغ
شیر الاغ یکی از سردمزاج‌ترین شیرها در طبیعت است. این شیر در صورتی که از الاغی که کره‌اش ماده است، تهیه شده باشد خواص درمانی زیادی دارد. شیر الاغ یکی از گران‌ترین شیرها در برخی از کشورهای اروپایی مانند لهستان و برخی از کشورهای اسپانیایی زبان مانند پرو است که به صورت روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی از متون قدیمی به این نکته اشاره شده که اگر شیر الاغ را پیش از خواب در بینی بچکانند موجب بهبود کیفیت خواب و عمق آن میشود و در افرادی که مبتلا به خون‌دماغ هستند باچکاندن یک تا 2 قطره از آن داخل حفره‌های بینی و افرادی که مبتلا به دندان درد هستند با قرقره‌کردن آن موجب قطع شدن خونریزی و تسکین درد میشود. علاوه بر این، در منابع تاریخی و سنتی اشاره شده که برخی از سلاطین در گذشته برای حفظ نشاط و شادابی پوست‌شان با شیرالاغ حمام کرده و از آن برای درمان و تسکین دردهای ناشی از بیماری سل استفاده می‌کردند.
شير شتر؛ مناسب برای دیابتی‌ها
جديدترين نوع شيري که به‌تازگي به بازار عرضه شده، شير شتر است. يک ليوان يا يک فنجان (250گرمي) شير شتر حاوي 107کالري، 3گرم چربي اشباع شده و 17گرم کلسترول است. بنابر نتايج تحقیقات مي‌توان گفت که شير شتر در مقايسه با شير گاو حاوي 10برابر آهن بيشتر و سه‌برابر ويتامين Cبيشتر است.
علاوه بر اين، تحقيقاتی انجام گرفته که بر‌اساس آنها شير شتر براي افراد ديابتي مفيدتر است، چون حاوي انسولين است. نوشيدن شير شتر در مقايسه با نوشيدن شير گاو با افزايش سطوح انسولين در بيماران مبتلا به ديابت مرتبط است. شير شتر از آن نوع شيرهايي است که بايد با احتياط آن را مصرف کرد و حتما بايد پاستوريزه باشد. به‌علاوه پيدا کردن اين نوع شير سخت و گران است.
شیرسویا؛ محبوب‌ترین شیر غیرلبنی
شیرسویا یکی از محبوب‌ترین شیرهای غیرلبنی است که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خواص این شیر مشابه شیر گاو است و به همان اندازه پروتئین، کلسیم و ویتامینA و D دارد. شیرسویا فاقد لاکتوز است از این رو برای کسانی که از عارضه عدم تحمل لاکتوز (نارسایی لاکتوز) رنج می‌برند، بی‌خطر است. از آنجایی که این شیر فاقد کلسترول بوده و چربی کم و پروتئین زیادی دارد، برای قلب هم مفید است. به علاوه مطالعات نشان می‌دهند که مصرف شیرسویا از ابتلا به سرطان پیشگیری می‌کند.
اگر اولین‌بار است که شیرسویا مصرف می‌کنید، به علائم آلرژیک توجه کنید. اگر نسبت به شیرسویا آلرژی نداشتید، می‌توانید به مصرف آن ادامه دهید. همچنین قبل از خريدن شيرسويا بايد به برچسب مواد تشکيل‌دهنده آن توجه کنيد. شيرسويا نبايد حاوي شکر افزوده باشد، بلکه بايد از کلسيم غني شده باشد. اگر می‌خواهید در منزل شیرسویا تهیه کنید لوبياهاي سويا را پاک کرده و به مدت 10 تا 16ساعت در آب خيس کنيد. در صورت دلخواه مي‌توانيد پوست دانه‌هاي سويا را بگيريد. سوياها را حرارت دهيد تا آنزيم‌هاي مولد طعم لوبيا، از بين بروند. براي اين کار مي‌توانيد به مدت دو دقيقه سوياهاي خيس خورده را داخل مايکروويو قرار دهيد يا اينکه داخل فر بگذاريد.
سوياي خيس خورده را به‌همراه یک ليتر آب داخل مخلوط‌کن بريزيد و مخلوط کنيد يا اينکه مي‌توانيد سوياهاي خيس‌خورده را کاملا آسياب کنيد و با یک ليتر آب مخلوط کنيد. سپس مايع مخلوط شده را آبکش کنيد. مايعي که از آبکش رد شده، شير سويا نام دارد. شير سويا را مدت 5 تا 10دقيقه بجوشانيد. بعد از خنک شدن، شير سويا آماده مصرف است و مي‌توانيد تا سه روز آن را در يخچال نگه داريد. براي بهبود طعم شير سويا مي‌توانيد مقداري نمک به آن اضافه کنيد، چون شير گاو هم حاوي مقدار زيادي نمک است. شکلات، وانيل يا طعم‌دهنده‌هاي ميوه‌اي نيز مناسب هستند.
شیربادام؛ جایگزینی لذیذ برای شیر گاو
شیربادام نوشیدنی است که می‌توانید آن را به تنهایی یا به‌صورت ترکیبی با بعضی نوشیدنی‌های دیگر مصرف کنید. برای تهیه شیربادام ابتدا تعداد ۱۵ تا ۲۰عدد مغز بادام خام را به‌همراه مقداری آب در یک ظرف ریخته و روی حرارت می‌گذاریم. به محض اینکه آب به جوش آمد ظرف را از روی حرارت برداشته و بادام‌ها را پوست می‌گیریم. سپس بادام‌ها را با دو لیوان آب سرد، سه قاشق غذاخوری عسل و دو تا سه تکه یخ در مخلوط‌کن ریخته تا به مدت پنج الی هفت دقیقه کاملا مخلوط شوند.
شیربادام مانند شیرسویا فاقد کلسترول، چربی‌های اشباع و لاکتوز است، اما برخلاف آن پروتئین کمی دارد، بنابراین بهتر است از شیربادام غنی شده استفاده کنید تا ویتامین‌ها و مواد آلی لازم برای بدن را به‌دست آورید. شیربادام برای کسانی که از عارضه نارسایی لاکتوز رنج می‌برند مناسب است، اما به کسانی که آلرژی دارند توصیه نمی‌شود.
شیر کنف، محصولی جدید برای شما که حساسیت دارید
شير کنف يکي از جديدترين شيرهای ارائه شده در بازار امروزي است. اين شير را از دانه‌هاي گياه کنف (گياه شاهدانه) مي‌گيرند، اما اين شير حاوی THC (ماده روانگردان موجود در ماری‌جوانا) نيست و اين گياه نوع ديگری از گياه شاهدانه است. اگر دچار عدم تحمل لاکتوز هستيد و به سويا آلرژی داريد اين شير جايگزين خوبی برای شماست. يک کاسه شير کنف حاوی 80کالری، 5/0 گرم چربي اشباع شده و بدون کلسترول است.
طعم و غلظت اين شير هم شبيه شير بادام است. شير کنف سرشار از اسيدهاي چرب امگا3 به‌خصوص اسيد آلفا لينولنيک همچنین منبع خوبي از کلسيم و منيزيم است که براي سلامت قلب مفيد است. کسانی که به سویا، شیر، آجیل و غلات حساسیت دارند، می‌توانند از شیر کنف استفاده کنند. شیر کنف پروتئین مناسبی دارد و از اسیدهای چرب، ویتامین و کلسیم برخوردار است و طعم و بافت منحصر به فردی دارد.
شیر نارگیل، منحصر‌به‌فرد
شیر نارگیل از گوشت نارگیل تهیه میشود و به‌طور کلی در دسته جایگزین‌های منحصر‌به‌فرد شیر قرار می‌گیرد. يک ليوان (250گرمي) شير نارگيل حاوي 45کالري است و از آن مي‌توان به‌عنوان يک شيرين‌کننده طبيعي براي شيرين کردن قهوه، بلغور جو دو سر و غلات صبحانه استفاده کرد. اگرچه يک کاسه شير نارگيل شيرين نشده حاوي 4گرم چربي اشباع شده است، اما اين شير بيشتر از اسيدهاي چربی تشکیل شده که براي سلامت قلب مفيد هستند.
اگرچه بعضي مردم نارگيل زيادي مي‌خورند و هرگز دچار مشکلات قلبي نمي‌شوند، اما در مورد تاثير مثبت و چشمگير نارگيل و شيرنارگيل روي سلامت قلب به تحقيقات بيشتري نياز است. اگر دوست ندارید پوره یا آب نارگیل را به همراه غذای‌تان مصرف کنید، می‌توانید از نارگیل در تهیه سس و ادویه‌جات مورد‌علاقه خود استفاده کنید. شیر‌نارگیل پروتئین کمی دارد، اما سرشار از فیبر و مواد آلی مانند آهن است.
محبوب‌ترین شیر غیرلبنی
شیرسویا یکی از محبوب‌ترین شیرهای غیرلبنی است که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خواص این شیر مشابه شیر گاو است و به همان اندازه پروتئین، کلسیم و ویتامینA و D دارد. شیرسویا فاقد لاکتوز است از این رو برای کسانی که از عارضه عدم تحمل لاکتوز (نارسایی لاکتوز) رنج می‌برند، بی‌خطر است.
شیر کدام گوسفند مفیدتر است؟
در متـون کهـن طب سنتی اشاره شده خواص شیر گـوسـفند ســیاه از گـوســفند سفید بهتر است و این شیر خواص درمانی زیادی برای تقویت مغز، نخاع، قوای جنسی و درمان زخم‌های روده دارد. به اعتقاد درمانگران طب سنتی افرادی که به شیر گوسفند دسترسی دارند با نوشیدن روزانه شیر گوسفند می‌توانند به درمان سرفه کمک کنند.در نسخه‌های طب سنتی آمده است که استفاده از ترکیبی از شیرگوسفند، صمغ عربی و روغن بادام شیرین با میزانی مشخص می‌تواند بهترین داروی طبیعی برای درمان سرفه باشد.
شرایط حیوان بر کیفیت شیرموثر است
یکی از مهمترین نکاتی که شاید کمتر پزشک و متخصص تغذیه‌ای به آن توجه کند این است که شیر مجموعه‌ای از چند غذاست و توسط یک موجود زنده تولید میشود، بنابراین نوع زندگی، کیفیت زندگی، کیفیت مواد غذایی حیوان و شرایط زندگی و استرس‌‌های محیطی می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت شیر دام داشته باشد. بنابراین اینها مواردی است که ما در مورد آنها اطمینان چندانی نداریم و نمی‌دانیم که کدام‌یک از آنها، چگونه و در چه شرایطی شیر را تولید کرده و به دست شما رسانده‌اند. درنتیجه از آنجا که نظارت دقیقی بر نوع غذا، داروها و شیوه زندگی دام‌ها در کشور وجود ندارد به راحتی نمی‌توان نسبت به خواص دارویی و تغذیه‌ای آنها مطمئن بود.
خواص شیر گوسفند سیاه از گـوسفند سفید بهتر است و این شیر خواص درمانی زیادی برای تقویت مغز، نخاع و درمان زخم‌های روده دارد.
خواص شیر گاو در درمان اسهال
در برخــی متون طب سنتی اشاره شده که درمانگران طب سنتی برای درمان اسهال از شیرگاو در شرایطی خاص استفاده می‌کردند. آنها سنگ رودخانه یا آهن گداخته شده در آتش را درون ظرف شیر می‌انداختند و به این ترتیب موجب جوش آوردن شیرگاو می‌شدند و نوشیدن این شیر را به افرادی که به اسهال مبتلا شده‌اند، توصیه می‌کردند. علاوه بر اینها، درمانگران بر این باورند اگر دو برابر وزن شیر گاو به آن آب اضافه کنیم خاصیت مدری دارد و موجب پاکسازی و تخلیه مجاری ادراری میشود.
از نگاه طب سنتی تنها افرادی که میزان اخلاط بدنشان متعادل است، می‌توانند به‌راحتی شیر مصرف کنند و افرادی که در بدنشان به ویژه در معده آنها خلط غالب وجود دارد باید با دستوری خاص و به میزان اندک با مشاوره متخصص طب سنتی برای خوردن شیر اقدام کنند.
را های تشخیص شیر با کیفیت
راه های تشخیص شیر مرغوب
تفكر موجود: براي تشخيص شيري كه در آن از شير خشك كمتري استفاده شده است سر سوزني را وارد شير كنيد و بيرون بياوريد اگر قطره شير خيلي سريع چكيد، كيفيت آن پايين است و اگر زمان بيشتري نياز به چكيدن بود، كيفيت آن خوب است. بعضي‌ها نيز براي افزايش ماندگاري شير به آن جوش شيرين اضافه مي‌كنند. اين كار باعث مي‌شود شير حتي اگر فاسد شود با جوشيدن هم بريده نشود. شيري كه براي افزايش غلظت به آن نشاسته اضافه مي‌شود هم بر اثر حرارت ديدن يك لايه ضخيم ته‌ديگ تشكيل مي‌دهد در حالي كه ته‌ديگ شير سالم متخلخل و نازك است.
نظر متخصص: اگر داخل شير آب اضافه شده باشد خيلي راحت مي‌توان آن را تشخيص داد زيرا در اين صورت شير خيلي آبكي و بي‌مزه خواهد شد اما اگر به آن موادي مثل وايتكس و جوش‌شيرين اضافه شده باشد تا ماندگاري‌اش بالا رود، متاسفانه نمي‌توان به‌راحتي اين موضوع را تشخيص داد زيرا اين مواد روي غلظت و طعم شير خيلي تاثير نمي‌گذارند بلكه فقط در آزمايشگاه‌هاي مخصوص مي‌توان به اين موضوع پي برد. اگر هم شير خشك با آن مخلوط شده باشد، از آنجايي كه غلظت شير مناسب است نمي‌توان موضوع را به‌راحتي تشخيص داد.
با اين حال عطر و طعم شير خشك كمتر از شير تازه است. البته تشخيص اين موضوع دشوار است و فقط كساني مي‌توانند متوجه آن شوند كه تجربه مصرف شير تازه را داشته باشند.
- مشخصات
- دانلود
نظرات خود را اینجا بنویسید
