ماهیت و راه های مقابله با جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران چکیده در عصر انقلاب ارتباطات و اطلاعات كشورهايي كه ابزار و سهم و توان بيشتر در استفاده از آن را داشته باشند، جهت دستيابي به اهداف خارجي خود موفق تر عمل مي نمايند. آمريكا و متحدين -غربي آن در اين شرايط مناسب و با امكانات ارتباطي- اطلاعاتی برتر جهت سلطه فرهنگي تمدني از اين محيط با جنگ نرم براي اضمحال و به حاشيه راندن رقباي فرهنگي- تمدني خود در جهان اقدام نموده اند. جمهوري اسالامی ايران به طور خاص و جهان اسلام به طور عام موردهجوم جنگ نرم غرب قرار گرفته اند در جنگ نرم با استفاده از جنبه های برتر فرهنگی، تمدنی، علمی و فنی خود برای تأثير بر فكر و انديشه دشمن و به تبع تغيير رفتار او تلاش می شود. با استفاده از ابزارهای نوين ارتباطی (مثل ماهواره، اينترنت و...) و تكنيک های پيچيده روان شناسی و جامعه شناسی با تأكيد بر نقاط قوت عناصر قدرت نرم خود و نقاط ضعف عناصر قدرت نرم دشمن او را خلع سلاح فكری و انديشه ای نموده و رفتار سياسی، اجتماعی و فرهنگی او را به نفع خود تغيير می دهد. در نتيجه به صورت مسالمت آميز جريان سياسی و يا نظام سياسی مطلوب خود را روی كار آورده تا منافع .حداكثری خود را تأمين نمايد سؤال اصلی اين مقاله اين است كه جنگ نرم غرب، سازكارها و ابزارهای آن عليه ج.ا.ايران چيست؟ فرضيه اصلي ما استفاده ازسازكارها و ابزارهای ارتباطی نوين از طرف غرب عليه ج.ا. ايران شكل گرفته است.
روش تحقيق ،توصيفي- تحليلي با استفاده از ابزار كتابخانه اي خواهد بود .
کلیدواژه ها: جنگ نرم، روش ها، ابزارها، راه كارها، جمهوري اسلامی ايران
مقدمه
وقوع انقلاب اسلامی و تاسیس نظام جمهوری اسلامی ایران برای دولت مردان امریکا از مسائل پردغدغه بوده است ،انان تلاش کرده اند تا با انواع تحریم و کارشکنی در مسیر پیشرفت ایران ،نظام اسلامی را ناکارامد نشان دهد و با تهاجم فرهنگی به عقاید و باور های سیاسی ، مذهبی و اجتماعی موجبات تضعیف ایدئولوژی انقلاب اسلامی و شکست نظام جمهوری اسلامی ایران را فراهم کنند. البته ،در راستای استحاله نظام از ترویج و تقویت افکار و اندیشه های انحرافی در کشور دریغ نمی ورزد و درصورت نیاز و امکان ،تهدید و برخورد نظامی را در دستور کار قرار می دهد . در دكترين آمريكا مطرح است ايران امروز يک قدرت فرهنگي سياسي، نظامي و اقتصادي شده است و ديگر پس از سه دهه تجربه و شكست نمي توان آن را از طريق جنگ سخت نابود كرد. بايد از طريق جنگ نرم يعني تجربه موفق عليه شوروي سابق با پيشرفت هاي جديدي كه در اين حوزه شكل گرفته آن را از درون فروپاشيد. ايران در سه دهه گذشته با قدرت نرم خود و به كارگيري آن عليه غرب و آمريكا باعث ايجاد بحران مقبوليت و محبوبيت براي آمريكا در نظام بين الملل شده است. حس تنفر عليه آمريكا در جهان ايجاد كرده كه بايد با همين قدرت (نرم) با آن مقابله و آن را مهار و متزلزل كرد.
گر چه جنگ نرم مانند جنگ سخت قدمت ان به تولد تاریخ بشری باز می گردد، ولي با تحولات علم، تكنولوژي و ارتباطات در اين حوزه شكل آن نيز تغيير كرده است. شكل مدرن به كارگيري جنگ نرم به دهه 70میلادی باز مي گردد. در اين دهه آمريكا كميته اي به نام “كميته خطر جاري” در اوج جنگ سرد تأسيس مي نمايد. در دهة 80 فعاليت آن گسترده شد و با مشاركت اساتيد برجسته علوم سياسي و مديران سابقه دار سازمان سيا و پنتاگون به برنامه ريزي اقدام مي كند. اين كميته در زمان اصلاحات گورباچف (پروستوريكا و گالسنوست) جنگ سخت (نظامي- اقتصادي) را عليه شوروي منتفي دانسته و جنگ نرم را براي براندازي با سه راهبرد 1- دكترين مهار، 2- نبرد رسانه اي، 3- نافرماني مدني كه درنهايت به فروپاشي شوروي منجر مي گردد، مديريت مي كند . در طول سي سال گذشته غرب به رهبري آمريكا عملا جنگ نرم مدر ن را علیه جمهوری اسلامی ايران شروع نموده است. ولي در دهة اخير پس از ناكامي ها در جنگ سخت (نظامي- اقتصادي) عليه ايران به كارگيري اين جنگ با تحولات ( ارتباطي- اطلاعاتی) را به اوج خود رسانده است. جنگ نرم سي ساله غرب عليه جمهوري اسلامی ایران به دو نوع جهان بيني مادي و الهي باز مي گردد. قران كريم نيز هزار و چهارصد سال قبل به جنگ نرم تضاد اصلي اسلام و کفر اشاره مي كند «لا یزالون يقاتلونكم حتي يردوكم عن دينكم ان استطاعوا» (بقره :217)، «دشمنان دائما با شما در حال جنگ (نظامي- اقتصادی و فرهنگي) تا شما را دائما از دينتان برگردانند اگر بتوانند.» و يا مي فرمايد: «لن ترضي اليهود و انصاري منكم
حتي تتبع ملتهم» (بقره: 120)،«یهود و نصاری از تو راضی نمی شوند تا این که تو از دینت دست برداری و به دین ان ها درایی ».
تعريف اصطالحات براي ارائه تعريف جنگ نرم لازم است ابتدا به مقوله هاي قدرت نرم، تهديد نرم .جنگ نرم و پس از آن به منابع قدرت نرم، و در نهايت تاكتيک هاي آن اشاره شود
1-قدرت نرم قدرت نرم به دو گونه قدرت سخت و قدرت نرم قابل تقسيم است. تعريف از قدرت
سخت متنوع است. مثال راسل
می گويد: (پدید اوردن اثار مطلوب)، يا ريمون آرون
مي گويد: (سلطه انسان بر انسان)،یا گالبرایت
می گوید:(توانایی فرد یا گروه درکسب تسلیم و اطاعت دیگران )،دال
مي گويد: (كنترل رفتار ديگران). از قدرت نرم نيز تعاريف مختلفي ارائه شده است مثلا جوزف نای در اين زمينه مي گويد: قدرت در حال گذار از غناي ثروت به غناي اطلاعات است. (ناي،1382: 149) تعريف ديگر قدرت را به سه دسته تقسيم مي كند:
- قدرت سخت مبتني بر زور و تهديد 2- قدرت اقتصادي مبتني بر هزينه و تطميع 3- قدرت نرم مبتني بر جاذبه (تغيير فكر- انديشه و عمل) كه آن را قدرت برترجهان مي داند.(رنجبران،28:1388) قدرت نرم توانائي به دست آوردن خواسته ها از طريق مجذوب كردن (به جاياجبار و يا امتياز) است كه از طريق جذابيت هاي فرهنگي، ايده هاي سياسي و... شكل مي گيرد.. (سلطاني فر ،2:1387)
2- تهديد نرم پس از ارائه تعاريف مختلف از قدرت نرم لازم است به مقوله تهديد نرم اشاره گردد. وقتی بحث از امنيت می شود يعنی (فقدان تهديد)عليه سيستم سياسی،فرهنگ منابع قدرت ( مادی يا معنوی) و ... می باشد . تهدید نرم یعنی لطمه زدن یا کاهش ضریب امنیت (مادی یا معنوی )يک ملت- كشور می باشد. تهديد سخت افزارانه امنيت عليه منابع ملموس قدرت ( مادی) يک كشور مانند مردم، سرزمين ،منابع و نيروهای مسلح بروز می كند. در حالی كه وقتی بحث از تهديد نرم عليه امنيت يک كشور می شود يعنی تهديد عليه منابع غير ملموس قدرت ( معنوی) يک كشور مانند سيستم سياسی، فرهنگ، ايدئولوژی، اعتقادات و دين شكل گرفته است. تهديد حالت بين صلح و جنگ است. مرحله قبل جنگ كه بعضا ان را بحران نيز می نامند. تهديد نرم در واقع حركتي است كه اگر عملی شود موجب دگرگوني هويت، فرهنگ و الگوي رفتاري مورد قبول يک نظام سياسي مي شود. تهديد نرم مؤثرترين، كارآمدترين، كم هزينه ترين و در عين حال خطرناك ترين و پيچيده ترين نوع تهديد عليه امنيت ملي يک كشور است. تهديد نرم عملی شده در ،پايان روحيه ملي و مقاومت را نابود مي كند. (نائيني :302:1387)
3-جنگ نرم جنگ نرم نيز دو بعد سخت افزاری و نرم افزاری دارد. جنگ سخت افزارانه يعنی ،هجوم، اشغال يا ضربه زدن به منابع مادی قدرت يک ملت (مثل سرزمين، جمعيت منابع طبيعی، صنايع، تكنولوژی و نيروهای مسلح) و جنگ نرم بعد ديگر جنگ است يعنی هجوم، ضربه زدن و نابود نمودن منابع معنوی قدرت يک ملت ( مانند فرهنگ، علم، ايدئولوژی، دين و اعتقادات، روحيه ملی و اعتماد به نفس و ...)می باشد. جنگ نرم شامل هر گونه اقدام رواني و تبليغات رسانه اي كه جامعه هدف يا گروه هدف را بدون درگيري نظامي و گشوده شدن آتش، رقيب را به انفعال وا مي دارد. (ماه پيشانيان،57:1381) در واقع هجوم به منابع نرم قدرت يک ملت يعنی تخريب فرهنگ، اعتقادات، دين و ايدئولوژی يک ملت و جايگزينی آن با منابع معنوی قدرت دشمن را می توان تحقق جنگ نرم ناميد.
4- منابع قدرت نرم منابع قدرت نرم هر كشور متنوع مي باشد ولي اهم آن ها عبارتند از :
الف) فرهنگ، ب) اقتصاد، ج) ارزش هاي سياسي، د) سياست خارجي .
الف) فرهنگ : شامل بخش هاي جذابي مانند (هنر شامل: سينما، فيلم، سرگرمي،موسيقي و تئاتر و هنرهاي نمايشي-رسانه ها شامل :رادیو،تلویزیون ،روزنامه، مجلات ،اينترنت، ماهواره، دانش و ورزش- غذاها و لباس ها شامل: شكل، مدل و تركيب غذاها و مدل، رنگ و طرح هاي لباس و پوشش- موقعيت ممتاز فرهنگي شامل: آثار باستاني، گردشگري، بزرگان ادبيات هنر و علم، شعر، رمان، موسيقي ،هنر)- تعداد محصولات فرهنگي شامل (توليدات علمي، تعداد و رتبه دانشگاه ها ،مراكز علمي و تحقيقاتي)- ورزش شامل (رشته هاي مختلف ورزشي، كسب مدال ها) مي گردد
ب) اقتصاد منبع دوم قدرت نرم يک كشور شامل كارآئي اقتصادي، ميزان مبادلات
تجاري، ارزي، سرمايه گذاري، رفاه، اميد به زندگي، پائين بودن بيكاري، دارا بودن مزيت نسبي توليد و توزيع کالاو خدمات هنري، صنعتي، كشاورزي خصوصا هنري)- كمک اقتصادي به ديگر دولت ها ميگردد.(صباغیان،58:1388)
ج) ارزش هاي سياسي منبع سوم قدرت نرم نوع حكومت، ميزان تأثيرگذاري بر افكار عمومي، رعايت حقوق بشر، كارآمدي و پاسخگوئي قضائي، رعايت عدالت ،جذب مهاجر و توريسم، جذابيت ايدئولوژي، كمي جرم و جنايت در كشور، ارزش هایی مانند آزادي (بيان- سياسي- فردي)، قانون، اخلاق و اعتقادات ديني (زرشناس،9:1387).
د) سیاست خارجی (دیپلماسی عمومی ) منبع چهارم قدرت نرم سياست خارجي است كه در صورت قانوني و مسئولانه بودن جايگاه قدرت نرم خوبي به آن كشور مي دهد
. 5
- تاكتيک هاي جنگ نرم دولت ها در جنگ نرم از تاكنيک هاي رواني _جامعه شناختي خاصي عليه دشمن استفاده می نماید .احم این تاکتیک ها را می توان شامل: 1- برچسب زدن، 2- تلطيف و تنوير مسائل خاص، 3- انتقال، 4- تصديق ديدگاه خود، 5- شايعه پراكني، 6- كلي گوئي براي توجيه تحليل خود، 7- دروغ بزرگ درست كردن، 8- پاره حقيقت گوئي جهت برحق جلوه دادن خود،9- انسانيت زدائي و اهريمن سازي از دشمن، 10- ارائه پيشگوئي هاي فاجعه آميز از دشمن، 11- قطره چكاني اطلاعات درست را دادن، 12- حذف (سانسور )اطلاعات مضر به خود، 13- ايجاد تفرقه و تضاد در نيروهاي رقيب، 14-استفاده از ادبيات سياه نمائي دشمن، 15-ترور شخصيت دشمن، 16- تكرار يک خبر وتحليل و ... استفاده می
نمايند.(ورنر،158،1384)
روش هاي عملي جنگ نرم روش هاي عملي جنگ نرم را مي توان به 1- جنگ رسانه اي 2- جنگ اطلاعاتی - رواني 3- تهاجم فرهنگي (ناتوي فرهنگي ).4- براندازي نرم تقسيم نمود.
1- جنگ رسانه اي: يكي از روش هاي جنگ نرم جنگ رسانه است. جنگ رسانه اي استفاده از تمام رسانه ها و شيوه هاي روان شناختي و متخصصين صورت و تصوير و صدا جهت تضعيف چهره كشور هدف و دفاع از منافع خود مي باشد. (رنجبر، 193:1388) متخصصين جنگ رسانه اي ژنرال هاي نظامي نيستند. اساتيد دانشگاه ها و دپارتمان هاي رسانه اي و علوم سياسي مي باشند. در جنگ رسانه اي فقط نقاط منفي دشمن مطرح مي شود. نقاط مثبت كشور يا جريان رقيب مطرح نمي شود. مثلا جنگ رسانه ای غرب علیه جمهوری اسلامی ایران متمرکز است بر اتهام تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای -نقض آزادي هاي سياسي- مدني- وجود بحران سياسي اقتصادي- وجود تضاد ميان مردم و حاكميت و ... كه به صورت كليشه اي با تحليل و تصاوير مختلف ارائه مي شود. (ماه پيشانيان ،3:1386)
- جنگ اطلاعاتی - رواني: جنگ اطلاعاتی- رواني روش دوم جنگ نرم است . نبرداطلاعاتی ناشي از موج سوم (انقلاب اطلاعات و ارتباط) است. گرچه نبرد اطلاعاتی - رواني از قديم بوده است ولي با انقلاب در اين حوزه به اوج كاربرد آن رسيده است. مورگان مي گوید:جنگ اطلاعاتی تنشی منطقی میان حریم خصوصي و امنيت ملي به وجود مي آورد. در اين جنگ تلاش براي از بين رفتن مرزهاي جنگ و صلح مي باشد. هدف جلوگيري از جنگ سخت- تحريف و سردرگمي دشمن و كنترل حاكميت بر مردم مي باشد. هدف نهائي جنگ اطلاعات كشتن دشمن نيست بلكه تحت كنترل درآوردن اوست. نبرد اطلاعات به روش تفكر و تصميم گيري انسان مربوط مي شود كه در آن نفوذ مي كند و در تصميمات مؤثر بر جنگ و صلح او تأثير مي گذارد. تلاش اصلي تأثير بر جنبه هاي رواني فرماندهي صلح و جنگ است. ميدان اين نبرد امواج ماهواره اي و اينترنتي است اشكال جنگ اطلاعات- رواني شامل جنگ الكترونيكي- جنگ رواني- جنگ سايبر و ... مي باشد. (عبدالله خانی ،56:1386)
3- تهاجم فرهنگي (ناتوي فرهنگي): يكي ديگر از روش هاي جنگ نرم تهاجم فرهنگي يا ناتوي فرهنگي مي باشد. ناتوي فرهنگي به دنبال تسخير مرز جغرافيايي نيست. براي تسخير مرزهاي فكري، انديشه و فرهنگ ملت ها حركت مي كند. تسخير باورها، ايدئولوژي و جهان بيني ملت ها مي باشد. بر خلاف استراتژي ناتوي نظامي كه به دنبال تسخير مرز جغرافيايي، منابع و مراكز مهم اقتصادي- تجاري بود. ناتوي فرهنگي كاركردي بلند مدت، پرجاذبه، كم دردسر و كم هزينه دارد. در حالي كه ناتوي نظامي كوتاه مدت، خشن و سخت، كم بازده، پر درد سر و پر هزينه است .هدف اصلي ناتوي فرهنگي به حاشيه راندن فرهنگ، ملي- ديني ملت هاست. در اين مسير حاكم كردن فرهنگ ليبرال دموكراسي غربي و سلطه آمريكا و اروپا و پس از آن تأمين اهداف و منافع آن ها را تحقق خواهد بخشيد. دراين روش آمريكا و غرب به دنبال به حاشيه راندن الگوي توسعه جمهوري اسلامی ايران است. با طرح اتهام هاي مختلف (تروريسم بودن- سياه نمائي نظام اسلامی- ضد حقوق بشر و حقوق زنان خواندن- به دنبال سلاح هسته اي بودن- ايجاداختلاف ميان مردم و نظام و ...) و تبليغ مستمر از الگوي توسعه ليبرال دموكراسي و مدل پيشنهادي غربي براي دول اسلامی اين حركت را تكميل نموده است. (رنجبران :14،1388)
- براندازي نرم: براندازي نرم روش ديگر جنگ نرم آمريكا است. بدين صورت كه با طرح و دفاع از مباني ليبرال دموكراسي و اسلام آمريكا- اروپائي به جنگ با مباني اسلام سياسي، مشروعيت، مقبوليت، مشاركت سياسي و دستاوردهاي آن در ايران مي پردازد. آمريكا در اين براندازي مطرح مي كند تغيير مسالمت آميز و بدون خشونت حكومت در ايران دستيابي به صلح، آزادي، ثروت و رفاه و ثبات منطقه ای و بين المللي را به دنبال دارد. (ضيايي پرور،20:1383)
جنبش بدون خشونت (براندازي نرم) شامل اقداماتي از قبيل :
1- اعتراض (تحصن- اعتصاب- مخالفت لفظي- كم كاري- كارشكني- تجمع پراكنده و مستمر) 2- عدم همكاري با دولت و ايجاد نابساماني اقتصادي (نافرماني مدني- عدم پرداخت ماليات- عدم مشاركت سياسي و...) 3- مداخله غير خشونت آميز (خرابكاري نامحسوس- شعارنويسي- چوب لای چرخ دولت گذاشتن) 4- جذب مخالفان و حمايت از آن ها (جرات دادن به مخالفان براي ابراز وجود- سازماندهي و هدايت آن ها- كمک مالي به نهادهاي آن ها و ...) مي باشد5-
تأسيس نهادهاي غير دولتي به طور گسترده (رنجبران ،175:1388)
ابزارها و ساز و كارهاي جنگ نرم ابزار های جنگ نرم عمدتا از طريق رسانه های جمعی مانند راديو، تلويزيون ،مطبوعات و اخیرا رسانه های مدرن مانند سايت های اينترنتی و شبكه های ماهواره ای می باشد. به گونه ای كه امروز حدود 3500كانال ماهواره ای و 45 هزار سايت اينترنتی به زبان فارسی مستقيم و غير مستقيم عليه ج.ا.ايران فعاليت می كند. (آرين منش،1:1387) ساز و كارهاي جنگ نرم آمريكا عليه ايران متنوع مي باشد. كه اهم آن ها را مي توان به شرح ذيل اشاره كرد:
دموكراسي سازي -شبكه سازي -انقالب مخملين- اعطاء بورس -ايجاد شكاف بين دو نسل -الغاء روحيه يأس، نا اميدی و ترديد نسبت به الگوی توسعه ايرانی – اسلامی و آينده كشور
. غرب به سركردگي آمريكا پس از سه دهه استفاده از ساز و كارهاي جنگ
سخت (دخالت نظامي- جنگ تحميلي- تحريم هاي اقتصادي) به اين جمع بندي رسيده تا با به كارگيري ساز و كارهاي جنگ نرم به تغيير يا براندازي رژيم در ايران دست يابد. (مور،1:2009)
پس از اين بحث به ساز و كارهاي جنگ نرم مي پردازيم.
الف- دموكراسي سازي (دموكراتيزاسيون): يكي از ساز و كارهاي جنگ نرم آمريكا در منطقه خاورميانه و ايران ترويج دموكراسي آمريكائي است. در اين ساز و كار امريكا در سه دهه گذشته چهار مدل دموكراسي را ترويج كرده است:
1-دموكراسي تحميلي: يعني با زور و اشغال و سرنگوني نظام سياسي به دنبال استقرار نظام سياسي جديد به نام دموكراسي باشد. نمونه هاي آن شيوه اي است .كه آمريكا در عراق و افغانستان با اشغال اين دو كشور دنبال كرده است 2- دموكراسي تجويزي: يعني با ارائه توصيه ها و اصطلاحات براي دول دوست منطقه اين شيوه را دنبال كرده است. مثال تدوین قانون اساسی –ایجاد پارلمان -برقراري انتخابات- آزادي زنان و مطبوعات .نمونه هایی از ان را برای دول متحدخود در خليج فارس(عربستان- بحرين- كويت و ...) را مي توان نام برد. 3- دموكراسي تبليغي: اين شيوه عمدتا از جنگ نرم در آن استفاده مي شودو هدف تحول و تغيير آن رژيم سياسي به سوي رژيمي مطلوب براي غرب است .حركتي كه آمريكا عليه جمهوري اسلامی ايران و چين و كوبا و ونزوئلا و ... دنبال كرده است. 4- دموكراسي تبعيضي: بدين صورت كه اگر دولتي با مباني دموكراتيک مثل انتخابات آزاد و رأي اكثريت- دارا بودن نهادهاي دموكراتيک شكل گيرد ولي در راستاي اهداف آمريكا و غرب نباشد با آن به مخالفت (تبعيض) برمي خيزد. مثل حكومت مردمي و منتخب حماس در غزه- حزب الله در لبنان- دولت اكثريت شيعي در عراق و ... را مي توان نام برد. (دونووان ،1:2010)
ب- شبكه سازي: يكي ديگر از ساز و كارهاي آمريكا در جنگ نرم عليه ايران سازماندهي شبكه اي از مخالفان و معاندين عليه نظام است .آمريكا جنگ نرم عليه ايران را با سه پيشنهاد مطرح مي كند. 1- سازماندهي چتر واحد مخالفان، 2- ايجاد موج مخالفان ايران، 3- ترويج زبان انگليسي به عنوان وسيله انتقال ايده هاي غرب به ايران. در اين شبكه مخالفان مسائلي مانند آموزش هاي دموكراتيک، حمايت از جنبش زنان و برابري جنسيتي، حمايت از حقوق بشر و ... مطرح مي گردد. (ماه پيشانيان،2:1386)
پ- انقلاب مخملين: در آمريكا بنيادها و مؤسسات متعددي وجود دارد كه پس از سقوط شوروي سابق برنامه ريزي و بودجه تخصيص داده تا آمريكا اقدام به براندازي نظام هاي ضد آمريكائي با توسل به انقلاب های رنگين انجام دهد. اين انقالب ها تا كنون در روسيه سفيد- قرقيزستان- ازبكستان- آذربايجان- تاجيكستان و اخیرا در ايران با صرف ميليون ها دلاردنبال شده است. از جمله اين بنيادها، بنيادسورس- صندوق اتحاديه ملي براي دموكراسي- مؤسسه آلبرت اينشتين- مؤسسه هادسون – مؤسسه ايالت متحده براي صلح مي باشد. شيوة اصلي اين ساز و كار، برنامه ريزي داخلي و خارجي در كشور هدف با پرداخت هزينه ها از جمله هزينه رسانه اي، حمايت از نهادهاي مدني متمايل بر غرب، آموزش تخصصي مراحل انقالب مخملی به رهبران آن، بسيج مردمي و جوانان، سازماندهي ارتباطي و اطلاعاتی و تبليغي تا دستيابي به هدف يعني سقوط آن نظام و جايگزيني جريان مطلوب غرب پيش مي رود. (رنجبران،120:1388)
ج- اعطای بورس تحصيلي: يكي ديگر از ساز و كارهاي غرب عليه جمهوري اسلامی ايران در جنگ نرم از طريق جذب دانشجو و متخصص ايراني به آمريكا است. (بینر،2:2006)
چ- ايجاد شكاف بين نسل جوان و پدران انقلاب كرده: يكي از ساز و كارهاي غرب براي جنگ نرم عليه جمهوري اسلامی ايران تلاش براي ايجاد و يا تشديد شكاف نسلي در ايران است .جوانان با رشد اينترنت- ماهواره به سوي ارزش ها و مدل هاي غرب آمده اند. ( محمدی، 30:1379)لباس هاي غربي مي پوشند، حجاب كاهش يافته، موسيقي غربي گوش مي دهند ، جوانان بيكار به دنبال اخذ ويزا براي رفتن به كانادا و استراليا -زلاندنو و آمريكا براي كسب و كار و درس هستند.( اين موارد را نويدي براي ترويج و استقبال ليبرال- دمكراسي غربي در ايران مي دانند. (مانسون ،20:2005)
ح- القاء روحيه يأس، نا اميدی و ترديد نسبت به الگوی توسعه ايرانی – اسلامی و آيندة كشور: يكی ديگر از ساز وكارهای جنگ نرم دشمن تلاش برای به سخره گرفتن و القای شبهه، شک و ترديد در مورد دستاوردهای الگوی توسعه ايرانی- اسلامی در زمينه های فرهنگی، سياسی، اقتصادی، اجتماعی، علمی و تكنولوژيک در سه دهه گذشته است. بدين صورت كه تمام دستاوردهای مثبت را تخطئه كرده يا شک و ترديد در مورد آن ها القاء می كند. در حالی كه نقاط منفی و ضعف را
برجسته می نمايد. (وارن،1:2009)
راه كارهاي عملي جمهوري اسلامی ايران در مقابله با جنگ نرم : الف- راه كارهاي عملي در سطح داخلي :
مهمترين و حساس ترين و مؤثرترين سطح كه مي تواند آثار جنگ نرم را با راه كارهاي خود خنثي نمايد سطح داخلي است زيرا هسته اصلي تخريب ام القري فعلي جهان اسلام(اسلام ناب محمدي) جمهوري اسلامی ايران است. با توجه به اهميت اين سطح راه كارهاي پيشنهادي ذيل قابل طرح است.
- بسيج نهادها- نخبگان و مسئولين فرهنگي كشور جهت تدوين برنامه راهبردي و اجراء آن در مقابله با جنگ نرم .
- اطلاع رساني- آگاه سازي- تقويت بصيريت نسبت به تهديد نرم در مدارس- دانشگاه ها- رسانه ها.
- به كارگيري نيروهاي بسيج و تقويت روحيه آن ها و نهادهاي انقلاب جهت کمک و برخورد همه جانبه با جنگ نرم.
- تقويت روحيه اميد به آينده و مقابله با يأس و نااميدي القاء شده از طريق جنگ نرم .
- حفظ وحدت ملي و حمايت نظري عملي از اركان نظام (ولایت فقيه)جمهوري اسلامی و نهادهاي آن.
- حفظ و تقويت هويت ايراني-اسلامی مورد هجوم جنگ نرم.
ب- راه كارهاي عملي سطح منطقه اي: در سطح منطقه به دليل آسيب پذيري يكنواخت از جنگ نرم با توجه به نقاط مشترك تاريخي- ديني- جغرافيايي كه دول خاورميانه مسلمان دارند نيز با آگاه سازي و همكاري مي توان راه كارهایي براي مقابله با جنگ نرم به كار برد.
- ايجاد كانال هاي متعدد ارتباطي با مقامات و ملت هاي منطقه جهت آگاه سازي از خطرات جنگ نرم.
- تقويت و توسعه روابط با مردم و مقامات منطقه در حوزه هاي مختلف سياسي- اقتصادي- اجتماعي خصوصا فرهنگي- علمي .
- تلاش جهت بازسازي تمدن- هويت- اسلامی در منطقه.
- ارتقاء بيداري اسلامی- آزادي خواهي- استكبار و صهيونيزم و ظلم ستيزي در منطقه.
ج- راه كارهاي عملي در سطح بين الملل :
جنگ نرم به طور عام و كلي كشورهاي اسلامی و حتي دولت هاي جنوب (در حال توسعه) را از بعد فرهنگي- تمدني به چالش كشيده و درصدد هضم و به حاشيه راندن آن ها به نفع فرهنگ و تمدن ليبرال دموكراسي است. از اين جهت نيز اين كشورها خطر مشترك را با جمهوري اسلامی ايران احساس مي كنند در اين سطح مي توان راه كارهاي عملي را با اين مجموعه كشورها جهت مقابله با جنگ نرم به كار برد.
- توسعه همكاري هاي مختلف سياسي- اجتماعي- اقتصادي و فرهنگي جنوب- جنوب.
- همكاري با دول جنوب جهت مقابله هم جانبه با روند يک جانبه خبري اطلاعاتی- تبليغي غرب.
- بسيج جبهه جنوب در به كارگيري ابزارهاي قدرت نرم خود جهت مقابله با جنگ نرم شمال (استعمار فرانو) و خنثي كردن و سلطه بر اذهان و قلوب جنوب.
- تقويت و رشد وحدت اسلامی در كنفرانس اسلامی جهت مقابله با جنگ نرم غرب.
- توسعه نقش فعال ايران در حل بحران هاي بين الملل و نهادهاي بين المللي.
نتيجه گيري پس از طرح تعريف، اشكال و ابزارها، منابع، روش ها و ساز و كارهاي جنگ نرم مطرح گرديد. جنگ نرم غرب عليه جهان اسلام به طور عام جمهوري اسلامی ايران به طور خاص در چند دهه گذشته شروع شده است. اين جنگ ريشه در تضاد و تقابل مباني و اصول و عقايد دو حوزه فرهنگي- تمدني اسلام و غرب دارد. در نگرش متفاوت و بعضا متعارض در نگاه به انسان- جهان و خدا كه حدود چندين قرن به اشكال مختلف تعقيب شده و امروزه با ابزارهاي مدرن به شكل جنگ نرم درآمده است. علت اصلي سرعت گرفتن اين جنگ در بيداري اسلامی - و دستاوردهاي داخلي و خارجي جمهوري اسلامی در سطح منطقه و جهان به عنوان يک الگوي توسعه الهي- انساني غير منطبق با الگوهاي توسعه شرقي و غربي ماده گرا در سه دهه گذشته بوده است .
جنگ نرم با تعابير خاص ديگر آن (تهاجم فرهنگي- ناتوي فرهنگي و ...) در چهار حوزه؛
- دين ستيزي (كه ايران دولت مدافع و طرفدار دين است ).
- اسلام ستيزي (كه ايران ام القراي اسلام است).
- شيعه ستيزي (كه ايران مركز تشيع است).
- ايران ستيزي (كه ايران مهد تمدن ايراني است).
فعال مي باشد. جريان هاي مختلف سكولار، ليبرال- ماركسيست- سوسياليست و ناسيوناليست هاي عرب- ترك و ... با تمام ابزار و امكانات براي مهار ايران اسلامی به كار گرفته شده است تا بيداري و اسلام گرائي را با كنترل ايران مهار نمایند .راه كارهاي کلان عملي مقابله جمهوري اسلامی ايران در سه سطح داخلي و منطقه و بين المللي در اين مقاله مي تواند نتايج جنگ نرم كه دورة سوم سلطه گري غرب (پس از1- استعمار قديم- اشغال سرزمين با جنگ سخت، 2- استعمار جديد- اشغال بازار با جنگ نيمه سخت) اشغال اذهان و قلوب با مباني و ارزش هاي خود است، را خنثي نمايد. اگر می خواهيم به وعده الهی در قرآن كريم كه می فرمايد (ولا تهنوا ولاتحزنوا و انتم الاعلون ان كنتم مومنين) سست نشويد و غمگين نباشيد كه شما برتريد اگر ايمان آورندگان هستيد. ( آل عمران:139) دست يابيم اگر هجمه گسترده جنگ نرم دشمن نبايد در ما ترس، حزن و سستی ايجاد كند بايد با استفاده حداكثری از منابع قدرت نرم فرهنگ و تمدن ايرانی –اسلامی خود و با برنامه ريزی های عاقلانه و عالمانه با اين تهديد و جنگ مقابله نمود تا بتوان وعدة الهی برتری اسلام و مسلمين بر كفار و مشركين را تحقق داده و آثار جنگ نرم دشمن را خنثی نمود.
منابع - ارین منش، جواد (1387). «اخرین امار دیش های ماهواره ای در ایران»،چهارم اذر 1387.
- رنجبران، داود (1388). جنگ نرم، تهران، ساحل اندیشه تهران.
- زرشناس، شهریار (1387). اشاراتی درباره لیبرالیسم در ایران، چاب دوم، تهران، انتشارات کیهان.
- سلطانی فر، م (1387). «قدرت نرم»، وبلاگ روابط عمومی.
- صباغیان، علی (1388). «المپیک رسانه ها»، همشهری دیپلماتیک، شماره 29.
- ضیایی پرور، حمید (1383). جنگ نرم، تهران، ابرار معاصر.
- عبدالله خانی، علی (1386). جنگ نرم 3، نبرد در عصر اطلاعات، چاپ نخست، تهران، موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
- ماه پیشینیان، مهسا (1386). «راه کارهای امریکا در جنگ نرم با جمهوری اسلامی ایران»، فصل نامه علمی-تخصصی عملیات روانی ، سال پنجم، شماره 18، تهران، معاونت فرهنگی ستاد مشترک سپاه، زمستان 1386.
- محمدی، مجید (1379). ماهواره ها، تهران، نشر قطره.
- نائینی، علی محمد (1387). «معنا و مفهوم قدرت و تهدید نرم در مطالعات امنیتی »،مجموعه مقالات برگزیده همایش بسیج وقدرت نرم، جلد 1، تهران، پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج ، دانشگاه امام صادق (ع).
- نای، جوزف (1382)، قدرت نرم، فصل نامه راهبرد، تهران، شماره 29، پاییز.
- ورنر، سورین، جینر، تانکار (1384). نظریه های محورهای ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
.Russell
.Raymond Aaron
.Gal bright
.Dull
.Mourgan