ساختار آموزشي

• آموزش پيش دبستاني
• آموزش پايه
• آموزش ابتدايي
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش معلمان
• آموزش بزرگسالان
• آموزش غيررسمي

آموزش پيش دبستاني
ساختار آموزشي
مقطع آموزش پيش دبستاني درژاپن حداكثرمدت زمان سه سال رده هاي سني 3-6 سال به طول مي انجامد.اين مقطع آموزشي غيراجباري وغيررسمي بوده وبا دريافت شهريه ازوالدين كودكان ارائه مي گردد.هدف اصلي مراكزآموزش پيش دبستاني،پرورش ذهني وجسمي كودكان در يك محيط مناسب آموزشي است.برنامه هاي آموزشي اين مقطع نيزبر39هفته آموزشي در سال و4 ساعت كلاسي روزانه تجاوز نمي كند.

تعداد معلمان زن	تعداد كل معلمان	تعداد دختران ثبت نامي	تعداد كل ثبت نامي	تعدادمدارس	سال
97419	109753	987014	2007964	15076	1990
98148	110351	972458	1977611	15041	1991
-	-	958956	1948868	15006	1992
100061	113081	939051	1909136	14958	1993
99770	112416	912089	1852183	14901	1994
96757	102992	890594	1808432	14856	1995
97283	103518	885940	1798050	14790	1996

 

مهدهاي كودك روزانه و كودكستانها
هدف مهد كودكهاي روزانه و كودكستانها فراهم ساختن اساس آگاهي در مورد جهان اطراف براي كودكان پيش دبستاني و تقويت خلاقيتهاي ذهني آنان از طريق بازي، ترسيم تصاوير، انجام كارهاي دستي، و امثال آن مي‌باشد. نوزادان و كودكان بر اساس سن به گروههاي كوچك تقسيم ‌شده و توسط معلمان و مربيان تحت مراقبت قرارمي‌گيرند.
درهرمهد كودك روزانه يا كودكستان مي‌توان تصاوير يا كارهاي دستي ساخت كودكان را مشاهده كرد كه به ديوارها آويخته شده‌ و يا از سقفها آويزانند. كودكان با قطعات  چوبي  چيزهايي مي‌سازند، يا روي تاب و سرسره مشغول فعاليت فيزيكي هستند و يا درفعاليتهاي  احساسي‌ چون آواز خواني، رقص و امثال آن مشغول هستند.مهد كودك هاي روزانه يكي از زمينه هاي رفاهي كودكان است كه در دوران پس از جنگ رشد خيره‌كننده‌اي داشته است. كل مهد كودكهاي دولتي و غير دولتي در سال1997حدود096/14بود، و كودكان تحت مراقبت آنها بالغ بر 457/789/1 نفر بوده اند.علاوه بر اين موسسات، مهد كودكهاي زيادي وجود دارند كه به اين علت كه تعداد كاركنان يا صلاحيت آنان و مواردي نظير آن به حداقل استاندارد ذكر شده در قانون نرسيده است، به آنها مجوز داده نشده است. امروز والدين زيادي در سراسر كشور تمايل دارند كودكان خود را به مهد كودك بفرستند.تقاضاي زياد جهت تاسيس مهد كودكهاي روزانه و طولاني ساختن ساعتهاي مهد كودك نه تنها به عوامل اقتصادي‌ چون ميزان گسترده‌اي از مشاغل باز براي زنان، و نياز به كار مادران جهت تكميل درآمد خانواده  ها مربوط ميشود، بلكه به تمايل زنان جهت مشاركت گسترده تر در فعاليتهاي اجتماعي و درك جمعي از مشاركت اجتماعي ايجاد شده به واسطه پرستاري گروهي و آموزش نوزادان و كودكان پيش دبستاني نيز ارتباط دارد.مقررات مهد كودكهاي روزانه وكودكستانها متفاوت هستند. با اين حال، گروهي مي خواهند هر دو را يكي سازند و آموزش كودكان پيش دبستاني را تحت كنترل سازمانهاي دولتي ارائه دهند.نيل اين تمايل، اصلاحاتي عظيمي را مي طلبد كه وزارت آموزش زاپن درصدد دستيابي به آن است.
چالشهاي پيش رو
درحال حاضر ، مراكز پيش دبستاني شامل كودكستانها و مهدكودكهاي روزانه مي باشند. كودكسنانها تحت سرپرستي وزارت آموزش و مهدكودكها تحت نظر وزارت بـهداشت و بـهزيستي مي باشند. با فرض اين قضيه كه بايد تسهيلاتي به منظور تأمين رشد و آموزش كافي براي هر نوزادي فراهم شود ، پيشنهادي در مورد ادغام اين دو نوع مؤسسه داده شد ، و دولت مركزي اقداماتي چند به منظور هماهنگي اين دو وزارتخانه ارائه داده است ، كه بر ارائه برنامه هاي  آموزشي و مربيّان مشترك و تغيير ساعتهاي مراقبتي بوده است .
با اين وجود، زماني كه تفاوت در عملكردها و نقشهاي اين دو مؤسسه مدّ نظر قرار گرفت ، روشن شد كه ادغام اين دو، كار زياد آساني نيست . اميد آن ميرود كه آژانسهاي دولتي زمينه را براي اجرا فراهم آورند و اين بتواند هماهنگ با شرايط محلّي به اجرا در آيد. در سال 1991، وزارت آموزش دوره هاي آموزش ضمن خدمت پيش دبستاني را به منظور ارتـقاء روشهاي تـدريس و دوره هاي كودكستاني ارائه داد و در حال ارتقاء آموزش حين خدمت براي معلّمانيست كه به تازگي واجد شرايط شده اند. وزارت آموزش ‌، هم چنين ،‌ رهنمودهاي برنامه ريزي شده اي به منظور ارائه آموزش كودكستاني به كليه كودكان پيش دبستاني، يعني كودكان سه ساله ، آغاز كرده است،‌و در نظر دارد آموزش كودكستاني را بيشتر و بيشتر بهبود بخشد.نگراني در مورد آموزش پيش دبستاني رو به افزايش است ، و تعداد مؤسساتي كه با اين آموزش مواجه هستند ‌، اندك باقي مي ماند . شكاف بسيار گسترده اي در شهرية‌ دريافتي مؤسسات خصوصي و مؤسسات دولتي وجود دارد ، و بار بر دوش والدين سال به سال افزايش مي يابد . ساعات مراقبت نيز هماهنگ با ساعت كار مادران نيست . جلسات بررسي اين نكات توسط والدين برگزار مي شود.
نرخ ثبت نام ناخالص
درحال حاظر49كودكستان ملي 60530كودكستان دولتي (دولت محلي )و80524كودكستان خصوصي وجوددارندكه درسراسرژاپن قرارگرفته اند.تقريباَ108ميليون كودك 3سال يابزرگتردراين كودكستان‌هاثبت نام مي‌كنند.جداازكودكستان‌ها،مهدكودك‌هاي دولتي ،خصوصي ،نوع مشهورديگري ازآموزش پيش دبستاني وجوددارندكه درسراسرژاپن يافت  مي‌شوند.
اين روز‌ها،220439مهدكودك (از1998)وجوددارندكه ازكودكان 0تا5ساله نگهداري  مي‌كنند.ازآنجاكه تعدادمادران كارمندسال به سال افزايش مي‌يابد،
نقش مهدكودك‌ها درجامعه ژاپن مهمترومهمترمي شوند.درسال1997،كل تعدادكودكان پيش دبستاني(0تا6سال)707690000بودكه 2102%آنهادرمهدكودك‌هاثبت نام كرده بودند و23% در كودكستان‌ها.
از خانواده‌‌هايي كه درآن فقط پدران شغل تمام وقت دارند،905%كودكان در مهدهاي كودك روزانه حاضر مي شوند،درحالي كه 2406%كودكان به كودكستان  مي‌روند.
ازسوي ديگر، ازخانواده‌‌هايي كه مادروپدرهردوشغل تمام وقت دارند،48%كودكانشان رابه مهدكودك‌هاي روزانه  مي‌فرستند درحاليكه 1603%كودكانشان رابه كودكستان مي‌فرستند.
اين ارقام نشان مي‌دهدكه مهدكودك‌هاي روزانه ازتعدادبيشتري ازكودكان مراقبت  مي‌كنندتاكودكستان‌هاوهنوزدرميان خانواده ‌هاي بادرآمدمضاعف متقاضي بيشتري دارند.
آموزش پايه
ساختار آموزشي
تعداد دانش آموزان مدارس ابتدايي ومقدماتي متوسطه طي سال1998، به ترتيب 500/663/7 و 600/380/4 نفر بوده است. كودكان پس از ورود شش سالگي در ماه آوريل وارد دبستان مي شوند.سال تحصيلي در ژاپن از ماه آوريل آغاز مي‌شود، و اين شايد ناشي از اين عامل باشد كه اول آوريل نشان آغاز سال مالي است. بيشتر مدارس ابتدايي و مقدماتي متوسطه سيستم سه ترمي را بكار مي‌برند. نخستين ترم از اول آوريل تا نيمه جولاي، دومي از سپتامبر  تا آخر دسامبر، و سومي از ژانويه تا آخر مارس مي‌باشد. بين اين سه ترم، تعطيلات تابستانه، زمستانه و بهاره وجود دارند. بيشتر كالجها و دانشگاهها سيستم دو ترمي را بكار ميبرند كه شامل ترم آوريل تا سپتامبر تا مارس مي باشد.دانش آموزان مراكز آموزشي فوق همچنين در فعاليتهاي باشگاهي، كميته‌هاي كلاسي، و جلسات كلاسي شركت مي‌كنند. وقت ناهار كودكان مسئول به آشپزخانه ميروند و غذاي مدرسه را به كلاسها ميبرند و ميان اعضاء كلاس پخش مي‌كنند. بيشتر مدارس ابتدايي و مقدماتي متوسطه غذاي تمام بچه هاي مدرسه را عرضه مي كنند. بعد از كلاسهاي روز، بچه ها كلاسها را تميز مي‌كنند، و در فعاليتهاي باشگاهي شركت مي‌كنند، در كتابخانه مدرسه و يا در كلاسهاي درس خود مطالعه مي‌كنند، و پس از آن به خانه ميروند. معمولا فعاليتهاي باشگاهي پر طرفدار هستند و بچه‌ها فعاليتهايي را داوطلبانه و تحت راهنمايي و سر پرستي معلمان انجام ميدهند.فعاليتهاي باشگاهي، در مدارس مقدماتي متوسطه بعنوان فعاليتهاي آموزشي ويژه طبقه بندي مي شوند، مي‌توانند توسط دانش آموزان بعنوان فعاليتهاي گروهي داوطلبانه تعريف شوند كه تحت نظارت معلمان انجام ميشوند. محتواي اين فعاليتها بسيار متفاوت و گوناگون مي باشد.
كادرآموزشي
به منظور ارائه آن نوع آموزش كه در بالا طرحي كلي از آنها داده شد، معلمان بايد در زمينه هاي مختلف دانش آموزان را راهنمايي كنند. در سطح ابتدايي، موسيقي، كلاسهاي خانه سازي و امثال آن در كلاسهاي بالاتر توسط معلمان متخصص آموزش داده ميشوند، در حالي كه بيشتر دروس ديگر توسط معلمان تعيين شده براي كلاسي خاص آموزش داده ميشوند. با اين وجود در سطح مقدماتي متوسطه، معلمان در كلاس خاصي معين نميشوند، بلكه در اموزش دروس معيني تخصص پيدا مي كنند. ساختار سازماني مدارس معمولا از مدرسه ابتدايي تا مقدماتي متوسطه يكسان است.فعاليتهاي سازمان آموزشي بي‌نهايت پيچيده است، و علاوه بر كار تدريس و انجام كارهاي ديگر، معلمان بايد به خواستهاي والدين هم بپردازند.وزارت آموزش و هيئت مديره هاي محلي آموزش براي معلمان امكان مشاوره را فراهم مي‌آورند و به سازماندهي نشستهاي آموزشي كمك مي‌كنند.
شرايط آموزشي دانش آموزان ازشهرتا روستا و ازيك منطقه به منطقه ديگرمتفاوت است.مناطق داراي ارتباطات ضعيف وخلاقيت پايين بطور كامل از ميان نرفته‌اند. تفاوت شرايط در گزارش علمي نشان داده ميشود، و از ميان بردن چنين تفاوتهايي بسيار دشوار است. عليرغم تمامي اين دشواريها، آرزوي والدين تمام مناطق ژاپن براي راه‌يابي كودكانشان به آموزش عالي بسيار شديد است. اين اشتياق،اغلب توسط رسانه هاي گروهي تحريك مي‌شود وازطريق PTA(انجمن اولياء و مربيان) منتقل ميشود و تاثير چشمگيري بر آموزش دارد و شايد بتوان آنرا علت جزئي تاكيد بيش ازحد برتستها و"امتحان ورودي جهنمي" متداول امروزي ديد.
نسبت دانش آموزان به معلمين
تعدادمعلمان تادهه 80بتدريج افزايش يافته است .بااين حال دردهه 90،اين تعدادجزدرسطح پيش دبستاني در ساير سطوح آموزشي كاهش يافته است .تادهه 80تعداددانش‌آموزان نيزافزايش نشان مي‌دهد.بااين حال ،ازاوايل دهه 80درسطح مدارس ابتدايي ، ازاواخردهه 80،درسطح مقدماتي متوسطه ،وازاوايل دهه 80درسطح تكميلي متوسطه افت درتعداد دانش آموزان مشهود است.
نسبت دانش آموزان به معلمين دردوره ‌هاي مقدماتي متوسطه وابتدايي ،دريك سال معين ،بتدريج دردوره ابتدايي از36درسال 1950به زير20دردهه 90ودردوره مقدماتي متوسطه از30نفردرسال 1955به 17نفردر1997كاهش يافته است .يكي ازدلايلي كه اين افت اين است كه تعدادكودكان ابتدايي به سرعت روبه افزايش بوده است .اين گرايش انتظارمي رودتاقرن بيست ويكم ادامه يابد .

آموزش ابتدايي
ساختار آموزشي
مقطع آموزش ابتدايي درژاپن حداكثرمدت زمان6 سال رده هاي سني 12-6 سال به طول مي انجامد.اين مقطع آموزشي اجباري ورسمي بوده وبا دريافت شهريه ازوالدين كودكان ارائه مي گردد. مدت زمان كلاس درس 45 دقيقه است .هدف اصلي مراكزآموزش ابتدايي، ارائه آموزش عمومي مناسب يا مراحل رشد جسمي وذهني كودكان است. برنامه هاي آموزش ابتدايي تا قبل از سال 1992 بر اساس 6 روز در هفته بود اما از آن سال به بعد به تدريج به 5 روز در هفته كاهش يافته است. ارتقا به كلاسهاي بالاتر در دورة ابتدايي به صورت اتوماتيك است. نسبت دانش آموزان به معلمين در دورة ابتدايي 4/19 بوده و به پايه هاي تحصيلي تفكيك نمي گردد. تعداد دانش آموزان در هر كلاس 4/28 نفر است. طبق آمار سال1999،100درصد جمعيت سني12-6سال  اين مقطع را طي مي نمايند.

تعداد معلمان زن	تعداد كل معلمان	تعداد دختران ثبت نامي	تعداد كل ثبت نامي	تعدادمدارس	سال
264512	452849	4575098	9373295	24827	1990
268663	453379	4471355	9157429	24798	1991
-	-	4369221	8947226	24730	1992
278060	461729	4293958	8798082	24676	1993
276887	464431	4202583	86112106	24635	1994
263629	430958	4087655	8370246	24548	1995
262237	425714	3957411	8105629	24482	1996

برنامه هاي آموزشي(شوتوكيوايكو(
برنامه هاي آموزش ابتدايي به دروس عادي (عمومي)،آموزش اخلاق، و فعاليت‌هاي ويژه تقسيم  مي‌شود .از جمله ديگر برنامه ها ميتوان از زبان ژاپني، تعليمات اجتماعي، رياضيات، علوم، آموزش زندگي ومحيط زيست،موسيقي، هنر و كاردستي، خانه سازي، و بدنسازي  نام برد. برنامه آموزش مدارس ابتدايي زمان كافي براي موسيقي ،هنر و تفريحات جسماني فراهم  مي‌آورد. فعاليت‌هايي ويژه نقش مهمي در برنامه كلي آموزش بازي مي‌كند و شامل فعاليت‌هايي چون كلوب‌ها،فسيتوال‌ها(جشنواره ‌هاي)در سطح مدرسه، يارقابت‌ها،مشاركت‌هاي دانش‌آموزي، وديگر فعاليت‌هاي اجرايي توسط دانش‌آموزان مي‌باشد.
معلمان ميزان قابل توجهي از وقت خود را صرف سازماندهي و حضور در فعاليت‌هايي چون سفر‌هاي كلاس، نسيتوال‌هاي سالانه ورزشي وفرهنگي، و مراسم ورودي و فارغ التحصيل مي‌نمايند.(لوئيس،1995).سال رسمي تحصيلي براي دانش‌آموزان ابتدايي 35 هفته به طول مي‌انجامد هر كلاس 45 دقيقه طول  مي‌كشد و بعداز بيشتر موضوعات درسي 10 دقيقه زنگ تفريح وجود دارد. تعداد زنگ‌هاي كلاس درس در هر سال با بالارفتن سطح كلاس افزايش  مي‌يابد. بعنوان مثال، تعداد زنگ‌هاي كلاس اولي‌ها تا كلاس سومي ‌ها طبق برنامه زمان بندي بترتيب 850 ‚910‚ 980 مي‌باشد، درحاليكه براي كلاس‌هاي بالاتر از كلاس سوم اين برنامه 1015مي‌باشد.روزعادي مدرسه از حدود ساعت 8:30 صبح آغاز  مي‌شود و كلاس‌هاحدود 3:50 بعداز ظهر پايان مي‌يابند.نشست‌هاي خودماني در شروع و خاتمه هر روز برگزارمي‌شوند و بيش از 2 ساعت در هر روزصرف زنگ تفريح،غذا و نظافت كلاس‌هاي درس و راهرو‌ها  مي‌شود.طبق سنت، دانش‌آموزان روز‌هاي شنبه را نيمه وقت به مدرسه رفته‌اند (تا ساعت 12:30)، اما از آغاز بهار 1995 كودكان ژاپني دردومين وچ‌هارمين شنبه هر ماه مدرسه نداشته اند.
برنامه هاي آموزشي
ساعات درسي استاندارد در مدارس ابتدايي ژاپن

موضوعات	پايه هاي تحصيلي
	1	2	3	4	5	6
زبان ژاپني	306	315	280	280	210	210
فعاليت‌هاي زندگي	102	105	105	105	105	105
رياضي	136	175	175	175	175	175
علوم	-	-	105	105	105	105
موزيك و كاردستي و خانه سازي	136	140	140	140	210	210
تربيت بدني	102	105	105	105	105	105
آموزش  اخلاق	34	35	35	35	35	35
فعاليت‌هاي ويژه	34	35	35	70	70	70
جمع	850	910	980	1015	1015	1015

منبع : مركز، سوگو، 1991
برنامه هاي درسي بنا به پايه تحصيلي
تعداد ساعات درسي اختصاص يافته به دروس دورة ابتدايي

پايه ششم	پايه پنجم	پايه چهارم	پايه سوم	پايه دوم	پايه اول	مواد درسي
210	210	280	280	315	306	زبان ژاپني
105	105	105	105	-	-	علوم اجتماعي
175	175	175	175	175	136	حساب
105	105	105	105	-	-	علوم
-	-	-	-	105	102	محيط زيست
70	70	70	70	70	68	موسيقي
70	70	70	70	70	68	نقاشي و كاردستي
70	70	-	-	-	-	خانه داري
105	105	105	105	105	102	ورزش
35	35	35	35	35	34	اخلاق
70	70	70	35	35	34	فعاليتهاي ويژه ٭

فعاليتهاي ويژه عبارتنداز : ساعتهاي مشاوره ، مناسبتهاي خاص ورزشي ، جشنها ، بازديد هاي علمي و فعاليتهاي باشگاهي
استاندارد ‌هاي آموزشي
طبق نظر معلّمان مدرسه ابتدايي ماتسو، بسياري از مدارس ابتدايي در حال طرح ريزي استاندارد‌هاي مدارس خود مطابق با برنامة آموزشي جديد منبوشو مي‌باشند.برنامة جديد آموزشي منبوشو ارزيابي مثبت (هيوكا [1] ) دانش‌آموزان را در عوض ارزيابي منتقدانه (هيوتل [2] ) ايجاب مي‌كند فضاي هيوكا اينست كه شما در جستجوي بخش خوب، مشخص كردن بخش‌هاي مورد شناخت ضروري است عقيده بر اينست كه اين مسئله به دانش‌آموزان مي‌انجامد كه نگرش‌هاي مثبت تري در مورد يادگيري را وسعت مي‌بخشند در گذشته اينگونه بود كه در محاسبه شما دانش‌آموزان را وادار مي‌كرديد تمام انواع محاسبات را انجام دهند، و آنوقت آن‌ها را بر اساس نمرات تقسيم مي‌كرديد زماني بود كه دانش‌آموزان فقط مي‌توانستند نيمي از مسائل را در يك تست مثلاً مسئله‌اي درست حلّ كنند در حال حاضر فرق كرده است با طرز فكر جديد ما هم دانش‌آموزاني را كه دقيقه براي حل مسئله مي‌خواهند مي‌شناسيم و هم آناني را كه دقيقه وقت مي‌خواهند. اين نكتة استاندارد‌هاي جديد ارزيابي است .مدرسه ابتدايي ماتسو استاندارد‌هاي خود را بر اساس برنامة آموزشي منبوشو طرح ريزي كرده  و از مقياس نمره دادن سه نقطه‌اي استفاده مي‌كند استاندارد‌هاي مدارس توسط كميته ‌هاي آموزگاران ايجاد شد هشت كميته وجود داشت، يك كميته براي هر موضوع درسي موجود در برنامة آموزشي اين كميته ‌ها متني به نام گزارش ارزيابي استاندارد بوجود آوردند كه جزئيات سطوح اكتسابي مورد نياز به منظور كسب هر يك از سه نمرة حروفي A ، B و  C را شرح مي‌داد.

ارزيابي تحصيلي
به علّت عدم وجود امتحان ورودي براي مدارس مقدماتي متوسطه، آموزش ابتدايي در ژاپن به جهت امتحان ورودي پايه‌ريزي نمي‌شود. يك ملّم دبستان گفت كه اگر آن‌ها دانش‌آموزان را براي امتحان آماده مي‌ساختند، هدف از آموزش ابتدايي گم مي‌شد مدارس ابتدايي دوستي هيچ كلاس فوق العاده يا تدريس ويژه‌اي براي دانش‌آموزاني فراهم نمي‌آورند كه امتحان ورودي مدارس راهنمايي خصوصي را ميدهند امّا با اين وجود، معلّمان ابتدايي ممكن است به اين دانش‌آموزان توصيه ‌هايي در مورد مطالعة در منزل (كاتي گاكوشو [3] ) ارائه دهند يا آنان را تشويق به اينكار كنند سيا ست يكي از مدارس ابتدايي شهر كيتا اينست كه مشق شب را ممنوع ميداند. امّا معلّمان از كودكان انتظار دارند كه درس آنروز را مرور كرده و درس بعدي را نيز مطالعه كنند معلّمان هم چنين موضوعاتي جهت مطالعة دانش‌آموزان داراي انگيزه پيشنهاد مي‌كنندبا وجوديكه نگراني در مورد آماده سازي دانش‌آموزان ابتدايي در امتحانات وجود ندارد. امّا معلّمان ابتدايي مكرراً از دانش‌آموزان امتحا ناتي بعمل مي‌آورند هدف از اين تست‌ها ارزيا بي دانش‌آموزان و كارآيي دروس است تست‌ها هر تا  هفته يكبار توسط آموزگاران انجام ميشوند و جهت تكميل آن‌ها به دانش‌آموزان حدود دقيقه فرصت داده ميشود دانش‌آموزان در مقايسه با ديگر دانش‌آموزان و بر طبق عملكردشان در اين تست‌ها طبقه بندي نمي‌شوند، امّا به آن‌ها نمره ‌هايي معمولاً در سه مقياس (A ،B، و C) داده ميشود. آموزگاران از اين نمرات براي محاسبة نمرات ترم و براي كارنامه استفاده  مي‌ كنند.ما دريافتيم كه تست‌هاي هوش استا ندارد (تست‌هاي IQ ) نيز در مدارس ژاپن اجرا مي‌شوند. در سطح ابتدايي، به‌عنوان مثال، معلّمان گزارش ميدادند كه به دانش‌آموزان كلاس‌هاي دوّم، چهارم و ششم تست‌هاي هوش گروهي داده  مي‌شود. هدف از اين تست‌هاي هوش، طبق گفتة يك معلّم ابتدايي، تعيين همبستگي و ارتباط نزديك كلاس و نمرات تست‌هاي هوش جهت كمك به تعيين اينست كه آيا دانش‌آموزان با استعداد بالقوة خود عمل  مي‌كنند يا نه. با اين حال، اين معلّم مؤكدّاً تصريح كرد كه او از اين تست‌هاي هوش به هيچ طريق ديگري استفاده نكرده است. اين معلّم ابتدايي اظ‌هار داشت كه نمرات تست‌هاي هوش هرگز به والدين گزارش  نمي‌شوند، چون والدين دانش‌آموزان داراي نمرات بالا امكان دارد كودكان خود را به مطالعه در خانه وادارند و والدين دانش‌آموزان با نمرات پايين امكان دارد ناراحت شوند .
توسعة آموزشي
سيستم آموزش پايه درسطح ابتدايي توسط اصلاح قانون آموزش ابتدايي در سال 1900 برقرار گرديد. در آن هنگام ،‌آموزش پايه 4 ساله بود، اما در سال 1907 تا 6 سال افزايش يافت. انصاف است بگوييم كه بنيانگذار آموزش ابتدايي اجباري موري ارينوري بود ؛ او در سياست آموزشي خود بر تحصيلات دانشگاهي تأكيد داشت. درصد كودكاني كه در مدارس ابتدايي حضور مي‌يافتند، در طول ده سال از 1890 تا 1900 به شدت افزايش پيدا كرد. علت افزايش حضور در مدرسه، صنعتي شدن كشور به شكلي روز افزون در اين دوره و آگاهي مردم از ضرورت آموزش بود. نرخ حضور در مدرسه در سال 1890، 65 درصد پسران و كمتر از 31 درصد دختران بود كه در سال 1910، اين نسبت به ترتيب تا 94 درصد و بيش از 97 درصد افزايش يافت. از آن به بعد،  حضور در مدرسه به حدود 100 درصد رسيد، و در نتيجه بيسوادي از ميان رفت. صنايع كارخانه‌اي در ژاپن رشد سريعي كرد. در نتيجة جنگ جهاني اول و از دهه 10 تا دهه 20 گرايش شديدي به جهاني شدن دموكراسي در زمينة آموزش ابتدايي وجود داشت. تلاش همه جانبه آموزش نوين توسط سازمان‌هاي مختلف و تحت تأثير جنبش‌هاي معاصر در آمريكا و اروپا بشدت ادامه يافت. اگر چه در اين دوره عده‌اي خوا‌هان توسعه آموزش پايه بودند، اما اين اصلاحات آموزشي تا بعد از جنگ جهاني دوم تحقق نيافت .
آموزش متوسطه
ساختار آموزشي
آموزش متوسطه ( ملي و خصوصي) شامل : 3 سال دورة مقدماتي متوسطه ، و 3 سال آموزش تكميلي متوسطه مي باشد.مقطع آموزش متوسطه خود از 2مقطع تحت عناوين مقدماتي و تكميلي متوسطه متشكل مي گردد.مقطع آموزش مقدماتي متوسطه حداكثرمدت زمان3سال رده هاي سني 15-12 سال به طول مي انجامد.اين مقطع آموزشي اجباري ورسمي بوده وبا دريافت شهريه ازوالدين كودكان ارائه مي گردد. مدت زمان كلاس درس 55 دقيقه است .هدف اصلي مراكزآموزش مقدماتي متوسطه، ارائة آموزش عمومي متناسب درسطح مقدماتي متوسطه متناسب با مراحل رشد جسمي و ذهني دانش آموزان است.نسبت دانش آموزان به معلمين در دورة ابتدايي 9/16 بوده و به پايه هاي تحصيلي تفكيك نمي گردد.تعداددانش آموزان درهر كلاس 4/28 نفراست.مقطع تكميلي متوسطه مدت زمان3سال بين رده هاي سني18-15 سال به طول مي انجامد.اين مقطع آموزشي غيراجباري ورسمي بوده وبا دريافت شهريه ارائه مي گردد. ورود به مدارس مقدماتي متوسطه دولتي با سهمية هيئت مديره آموزش محلي مي باشد ، اما ورود به مدارس ملي و خصوصي توسط امتحان صورت مي گيرد . تعدادي از مدارس خصوصي آموزش پيوستة 6 ساله ارائه مي دهند كه دوره هاي مقدماتي و تكميلي متوسطه را در بر مي گيرد. دردومين وسومين سال دورة مقدماتي متوسطه، حضوردرجوكوJuku( مدارس خصوصي آمادگي) امتحانات معمول مي باشد.
سه نوع دورة تكميلي متوسطه وجود دارد كه : تمام وقت، پاره وقت و مكاتبه اي مي باشند. ورود به دورة تكميلي متوسطه توسط امتحان يا گزينش صورت مي گيرد. در سال 1988 نوع جديدي مدرسه به نام دبيرستان با سيستم واحدي افتتاح گرديد.دوره هاي دبيرستاني مي توانند به دوره هاي عمومي، حرفه اي، و دوره هاي تركيبي(غير حضوري) مكاتبه اي طبقه بندي شوند. مجموع ثبت نام در دبيرستانها، شامل سه دوره، و بالغ بر 600/258/4 نفر درسال 1998 بوده است.دانش آموزان دوره عمومي حدود6/73 درصد و دانش آموزان دوره حرفه اي4/26 درصد را تشكيل ميدهند.
سال اول دبيرستان براي آموزش عمومي دانش آموزان در نظر گرفته مي شود. در سال دوم، دروس به دوره هاي آماده سازي جهت كالجها و دوره هاي حرفه اي تقسيم ميشوند.در سومين سال، دوره هاي آماده سازي كالج به علوم انساني و اجتماعي، علوم و فني تقسيم مي شود. از اينرو حتي در دبيرستانهاي عمومي هم در زمان فارغ التحصيلي  سه دوره وجود دارد. دوره هاي حرفه اي ساعات كمتري را براي موضوعات فرهنگي مي گذراند، و طبيعتا بر موضوعاتي تاكيد دارند كه به منظور حرفه هاي معيني جهت گيري شده اند.دانش آموزان به هنگام ورود به مقطع تكميلي متوسطه 15 ساله هستند و تصميم مي گيرند كه دوره عمومي يا حرفه اي و يا دوره مكاتبه اي (غير حضوري)را بگذرانند و چون اين مسئله اي نيست كه معلمان مسئول يا مشاوران هم بتوانند تصميم بگيرند، مسئله دشوار ترميشود. عواملي چون سوابق و شرايط مالي خانواده دانش آموزان مدنظر قرار مي گيرد.
با وجوديكه شانس اخذ وام از انجمن بورسيه ژاپن براي كساني كه مشكل مالي دارند،آسان است اما اين وام هزينه هاي مالي لازم را تامين نمي كند. برخي از دبيرستانهاي ژاپن سيستم پاره وقت فوق العاده اي براي جوانان كارمند دارند. دوره هاي پاره وقت اساسا شبها و بر اساس دوره هاي 4 ساله ارائه مي شوند. بعكس دوره هاي عادي روزانه، بعلت محدود بودن ساعتهاي شبانه، زنگهاي تفريح بي اندازه كوتاه است. چون دانش آموزان از محل كار روزانه خود به مدرسه مي آيند، دبيرستانهاي پاره وقت سيستم عرضه غذا(در اين مورد شام) دارند. از آنجا كه دانش آموزان معمولا بعد از ساعت 9 شب مدرسه را ترك مي كنند، زماني براي باشگاههاي فوق برنامه باقي نمي ماند. از اينرو فعاليتهاي باشگاهي بعنوان يكي از موضوعات عادي در برنامه آموزشي مدارس شبانه در نظر گرفته مي شوند.معلمان دبيرستانهاي پاره وقت بايد دوره هاي روش هاي ويژه تدريس را ديده باشند، چون دانش آموزان پاره وقت، زمان كافي جهت آماده سازي و دوره دروس خود ندارند. اما با وجود اين، دانش آموزان پاره وقت بطور كلي نسبت به دانش آموزان روزانه تجربه اجتماعي غني تري دارند و مشتاق يادگيري و آميزش تجربيات خود با مطالعاتشان هستند.در نوامبر 1988، كه قانون آموزشي مدارس، به شكلي جزئي بازنگري شد، زمان تكميل دوره هاي آموزش متوسطه پاره وقت و دوره هاي تطبيقي از چهار سال" به سه سال" كاهش يافت.
نرخ دانش آموزان و معلمين مراكز آموزش مقدماتي و تكميلي متوسطه طي سالهاي1994-1990

تعداد معلمان زن	تعداد كل معلمان	تعداد دختران ثبت نامي	تعداد كل ثبت نامي	سال
197486	658569	5418667	11025720	1990
203280	663215	5248048	10676866	1991
167686	567146	5054022	10255337	1992
230677	695707	5013127	10202510	1993
-	-	4852217	9878568	1994

مدارس متوسطه
هدف مدارس متوسطه پرورش اساس آموزش فراهم شده درمدارس مقدماتي متوسطه وفراهم آوردن آموزش عمومي وتخصصي متوسطه مناسب باسطح رشدذهني وجسمي كودكاني است كه مقطع مقدماتي متوسطه رابه اتمام رسانده اند.سه نوع دوره تكميلي متوسطه وجوددارد:
. تمام وقت
. پاره وقت
. مكاتبه‌اي غيرحضوري
دوره تمام دقت سه سال طول مي‌كشد،درحالي كه دوره ‌هاي پاره دقت ومكاتبه‌اي بيش ازسه سال به طول مي‌انجامند .دوره ‌هاي پاره دقت دونوع هستند:دوره ‌هاي روزانه ودوره ‌هاي شبانه .اكثريت دوره ‌هايي ازاين قبيل شب‌ها ارائه  مي‌شوند.
درسال 1999،سيستم انتخابي جديدي ازآموزش متوسطه ارائه شد .تحت اين سيستم كه به منظوروسعت دادن ميزان گزينش ‌هاي آموزش متوسطه ارائه شد،انتخاب آموزش در6ساله مداوم ازمقطع مقدماتي تا تكميلي متوسطه امكان پذير است..اين سيستم تازه تاسيس درقرون آتي پربارترخواهدشد.ازسال 1960مؤسسات ديگري نيزافزوده شده‌اند.درسال 1961،دوره مكاتبه‌اي افزوده شدتاراهي اضافي براي گرفتن دوره ‌هاي متوسطه رافراهم آورد.درسال 1962،دانشكده ‌هاي فني به منظورارائه دوره پنج ساله آموزش فني حتي به فارغ التحصيلان دوره مقدماتي  آغازبكاركردند.بعلاوه كالج‌هاي ويژه آموزشي ومدارس چندمنظوره هم دوره ‌هاي حرفه‌اي ،فني ياديگردوره ‌هارامطابق بانياز‌هاي عملي زندگي ارائه مي دهند.
مدارس عالي
مدرسه عالي موسسه اي است كه آموزش آزاد نيمه حرفه اي را به مدت 2يا3 سال به فارغ التحصيلان مقطع منوسطه ارائه مي دهد. هدف مدارس عالي ارائه دوره كامل آموزش مي باشد، اما براي آنهايي كه خواهان انتقال به كالج يا دانشگاههاي 4 ساله هستند، راه باز است.بعلت ويژگيهاي مدارس عالي، از سال 1997 به بعد 2/92 درصد آنها توسط نهادهاي غير دولتي عمل مي كنند و 2/95 درصد كل دانشجويان مدارس عالي دختران هستند. مدارس عالي از ديد بسياري از اين دانشجويان اغلب بعنوان فرمي از آمادگي جهت ازدواج مي باشند.ازسال 1997 به بعد، تعداد مدارس عالي در ژاپن در 595 مدرسه ثابت ماند و تعداد دانشجويان 750/446 نفر بود.دانشجويان متخصص در ادبيات و علوم انساني و اجتماعي سه برابر دانشجويان متخصص علوم و مهندسي مي باشند.از يك سو، مدارس عالي موسساتي هستند كه آموزش حرفه اي لازم جهت اشتغال را ارائه ميدهند ، اما از سوي ديگر نقش جديدي در زمينه آموزش بزرگسالان و نيز در اشاعه أموزش دانشگاهي ايفا مي كنند.
اخيراً ، به موجب اصلاحات آموزشي ژوئن 1991 ، استانداردهاي تاسيس مدارس عالي مورد بازبيني قرار گرفت.تا آن زمان ، دروس آموزشي انتخابي، ميان آموزش عمومي ، بهداشت و تربيت بدني و موضوعات تخصصي تقسيم ميشد ، اما با اصلاحات جديد به مدارس عالي اجازه اعمال اختيارات داده شد.با ابداع دوره هاي مناسب با نيازهايشان ، تقسيمات قديمي ميان دوره ها از ميان برداشته شد. بعلاوه، تعداد موضوعات درسي مورد نيازجهت فارغ التحصيلي بطور ثابت بيش از62 واحد درسي ميباشد، وهركالج مطابق با اهداف خود سيستمي مخصوص به خود دارد.استانداردهاي جديدي هم تجويز شده اند كه مدارس عالي را قادر ميسازند تا به اصلاحات آموزشي و تحقيقاتي خود ادامه دهند.سرانجام قانون آموزش مدارس اصلاح شده و فارغ التحصيلان مدارس عالي درحال حاضر اين امكان را دارند كه خود را "اعضا وابسته " بنامند.
برنامه هاي آموزشي
تعداد ساعات درسي اختصاص يافته به دروس دوره مقدماتي متوسطه

پايه سوم	پايه دوم	پايه اول	مواد درسي
140	140	175	زبان ژاپني
70	140	140	علوم اجتماعي
140	140	105	رياضيات
105	105	105	علوم
35	35	70	موسيقي
35	35	70	هنرهاي زيبا
105	105	105	بهداشت و ورزش
70	70	70	كاردستي و خانه داري
35	35	35	اخلاق
35	35	35	فعاليتهاي ويژه
140	105	105	دروس انتخابي

درمقطع تكميلي متوسطه برنامه هاي درسي به3نوع عمومي،تخصصي وتلفيقي تقسيم ميشوند.
دردورة عمومي دانش آموزان بايددروس بيشتري رادرزمينه هاي فني يا حرفه اي اخذ نمايند.
دردورة تلفيقي دانش آموزان ميتوانند دروس خودرا به طورتؤامان هم درزمينه هاي علمي و هم در زمينه هاي فني و حرفه اي اتخاذ نمايند.دردورة تكميلي متوسطه دروس انتخابي زيادي پيش بيني شده است كه مدارس بر حسب تمايل وانتظارات دانش آموزان تعدادي از آنها را ارائه مي كنند.علاوه بر اين برنامه درسي به سه صورت تمام وقت ، پاره وقت و مكاتبه اي ارائه مي شود كه طول دورة تحصيلي در دوره هاي پاره وقت و مكاتبه اي معمولاً بيش از سه سال است.
ارزيابي تحصيلي
همانطور كه قبلاً متوجه شديم، پايه‏‌ها و رتبه‏‌هاي كلاس درمدارس ژاپن توسط تركيبي از امتحانات اصلي و تست‌هاي جزئي كه دركلاس انجام مي‏شوند تعيين مي‏شوند.
امتحانات دوره‏‌هاي اصلي نيز نيروي محرّك پوشش برنامة درس دانش‏آموزان و آمادگي آنان براي امتحانات ورودي كالج مي‏باشند. همانند مدراس راهنمايي، امتحانات دوره‏ي معمولاً شامل امتحانات نيم ترم و پايان تريم براي دو يك ا زسه ترم طول سال تحصيلي مي‏باشند. دانش‏آموزان دبيرستان ميجي، بعنوان مثال، از گذراندن پنج امتحان دور‌هاي و سه تست تخصصي در هر سال گزارش مي‏دارند. تست‌هاي تخصصي در پايان تعطيلات طولاني برنامه‏ريزي شد‌هاند ومطالب جديد و قديم را در برمي‏گيرند. به اين فضاكه دانش‏آموزان بايد مطالب جديد را مطالعه كنند و مطالب قديم را نيز در طول تعطيلات بلند مدت مرور كنند، امّا دانش‏آموزان اقرار كردند كه براي اين امتحانات زياد مطالعه نكرد‌ه‌اند.معلّمان از گرفتن تست‌هاي جزئي ( شوتزوتو)‌به منظور نشان دادن سطح مهارت دانش‏آموزان در مفاهيم گزارش ميدهند بعنوان مثال تمرين بخش رياضي در دبيرستان آراتا اينست كه يك يا دو امتحان جرئي درميان امتحانات اصلي گرفته ميشود. هدف از اين امتحانات اينست كه دانش‏آموزان را وادار به حفظ “ تكنيك‌هاي حل مسئله” كنند و مهارت آنان را در مطلبي كه در امتحانات جزئي بعنوان بخشي از نمرات دانش‏آموزان در نظر گرفته ميشوند: امتحانات اصلي 80 درصد نمره و امتحانات جزئي بقيه را تشكيل ميدهند. ديگر دپارتمان‌هاي دبيرستان آراتا اضافه پرداخت‌هاي گوناگوني براي امتحانات اصلي و تست‌هاي جزئي اتخاذ كرد‌هاند.
تست‌هاي جهت‏يابي كه برنامة مدرسه مقدماتي متوسطه را پوشش ميدهند با آغاز دبيرستان در مورد تمام دانش‏آموزان كه به تازگي دركلاس دهم پذيرفته شد‌ه اند اجرا مي‏شوند.
مدرسه از نتايج امتحان براي رده بندي دانش‏آموزان ورودي استفاده مي‏كند و اين رده‏بندي‌ها توسط مدرسه و به منظور توصيه به دانش‏آموزان در زمينه‏‌هايي كه ضعيف هستند استفاده ميشوند. اين تست‌ها توسط بورد‌هاي آموزشي منطق‌هاي براي كّل ناحيه تمجيد مي‏شود نتايج در چارچوب منطق‌هاي و جهت مقايسه مدارس مورد استفاده قرار مي‏گيرند.اكثريت فارغ‏التحصيلان دبيرستان انتظار ندارند كه در كالج يا دانشگاه ثبت نام كنند،و از اينرو امتحان ورودي دانشگاه را نمي‏گذرانند. با اين حال، امتحانات ديپلم در مورد تعدادي ا زموضوعات حرف‌هاي در دسترس هستند، و توسط كارفرما‌هاي سراسر ژاپن شناخته ميشوند. اين تست‌ها بخصوص براي دانش‏آموزاني مفيد هستند كه از دبيرستان‌هاي حرف‌هاي يا دبيرستان‌هاي علمي رده پايين مي‏باشند. امتحانات ديپلم، مهارت در برنامه‏‌هاي منبوشو براي موضوعات حرف‌هاي را تست مي‏كنند و در بسياري از موارد، كاملاً دشوار هستند.فارغ‏التحصيلان دبيرستان ژاپن كه به دنبال حضور در دانشگاه هشتند معمولاً نياز دارند كه امتحان متمرگز كه امتحاني است از نظر قالب‏بندي مشابه امتحان ورودي دبيرستان را بگذرانند. امتحان متمركز، كه از سؤالات چند گزين‌هاي تشكيل شده، مشابه امتحانات در آمريكا مي‏باشد. با اين حال دانشگاه‌هاي ژاپن معمولاً دانش‏آموزان را براساس امتحان متمركز مي‏پذيرند و توجهي به نمرات دبيرستان و نامه‏‌هاي توصي‌هاي ندارند.
امتحان متمركز دوبار در سال اجرا مي‏شود، در پايان ماه فوريه و در اوايل مارس. دانش‏آموزان امتحان متمركز را در دانشگاهي ميدهندكه خوا‌هان پذيرش در آن هستند. امتحان متمركز مشابه امتحانات ورودي دبيرستان پنج موضوع  علمي اصلي را در بر مي‏گيرد. با اين حال دانش‏آموزان د راين سطح دروس انتخابي بيشتري دارند. به جاي انگليسي ممكن است امتحان فرانسه يا آلماني را بدهند. براي علوم اجتماعي، ممكن است يكي از دروس زير را انتخاب كنند: آموزش اخلاق سياست / اقتصاد، تاريخ ژاپن، تاريخ جهان، جغرافيا، يا جامعة‌معاصر.
انتشار كتاب‌هاي راهنماي آمادگي جهت امتحان متمركز صفت خصوصي بزرگي را در ژاپن تشكيل ميدهد. كل بخش‌هاي كتابفروشي‌هاي بزرگ به اين كتب راهنما اختصاص مي‏يابند، كه معمولاً قيمت آن‌ها بيشتر ا ز10 دلار نيست. با وجوديكه امتحان متمركز، امتحاني منفرد و ملّي است، كتب راهنماي آمادگي براي تمام دانشگاه‌هايي نوشته ميشوند كه امتحان ورودي دارند، چون پيش‏نياز‌ها با توجه به دانشگاه يا دانشكده متفاوت مي‏باشند.
در امتحان متمركز، رشتة علوم به سه بخش تقسيم ميشود: در بخش اول، فيزيك يا علوم زيست شناسي ممكن است انتخاب شوند. د ربخش دوم، دانش‏آموزان بايد بين شيمي يا ديگر علوم انتخاب كنند. و در بخش سوم تمام دانش‏آموزان امتحان زيست‏شناسي را ميدهند.هر دانشگاه و دانشكد‌هاي تصميم مي‏گيرد كه كدام موضوعات را در پذيرش خود مورد تأكيد قرار دهد در نتيجه، برخي از دانش‏آموزان گزارش ميدارند كه اساس انتخاب امتحان دانشگاه را با در نظر گرفتن موضوعات مورد تأكيد در امتحانات قرار مي‏دهند.امتحان رياضي در امتحان متمركز به دو بخش رياضي او رياضي2 تقسيم ميشود، كه هر كدام 60 دقيقه طول ميكشند و 100 نمره دارند. هر بخش خود به سه بخش تقسيم ميشود. دانش‏آموزان بايد تمام سه بخش را در رياضي 1 كامل كنند و دو بخش از سه بخش رياضي 2 را انتخاب نمايند. هريك از اين بخش‌هاشامل مقداري مسائل كوتاه هستند.
دانش‏آموزان دو موضوع رياضي و انگليسي را بعنوان مهمترين موضوعات امتحانات ورودي دانشگاه در نظر مي‏گيرند. در نتيجه تشويق ميشوند كه تلاش زيادي كنند تا در اين دو موضوع مهارت يابند. به اين دليل دروس انگليسي و رياضي مشهور‏ترين دوره‏‌هاي جوكو هستند.
امتحان متمركز منحصر به محتواي برناة درسي منبوشو ميباشد. مركز امتحان ورودي دانشگاه (دايگاكو نيوشي سنتا آ )، كه امتحان متمرگز را طراحي مي‏كند، امتحان را بررسي ميكند تا هماهنگ با برنامة درسي منبوشو و مسائلي را كه بر اساس سرفصل‌هاي پوشش داده نشده در برنامة درسي منبوشو نباشد حذف مي‏نمايد.دانش‏آموزان ژاپني به اين مسئله گرايش داشت‌هاند كه نمرات عمومي خود در امتحانات ورودي را هر ساله بال ببرند از اينرو نمرات با گذشت هر سال به بالاترين نمره نزديك و نزديكتر مي‏شوند، و انتخاب ميان متقاضيان سخت‏تر مي‏شود. به منظور تمايز قابل شدن درميان منقاضيان، امتحان متمركز مجبور شده است سؤالات را به شكل فزايند‌هاي مشكل‏تر كند. اين سؤالات هنوز براساس برنامة درس منبوشو هستند، امّا به گفتة دفترچة راهنماي آمادگي امتحان، “تلفيقي از چند سر فصل ” را شامل ميشوند. اين روند بخصوص در بخش رياضي امتحان مشهود است. با اين حال، از آنجا كه امتحانات فقط برنامة درسي را در برمي‏گيرند، توصيه‏‌هاي يافته شده در راهنما‌هاي آمادگي امتحان ورودي دانشگاه مشابه توصيه‏‌هاي كتب راهنماي امتحان ورودي دبيرستان ميباشند، و آن عبارتست از مطالعه كتب درسي دبيرستان و حّل مسائل زياد.كالج‌هاي خصوصي از استفاده از امتحان متمركز معاف هستنددرگذشته بسياري از كالج‌هاي خصوصي از امتحانات مخصوص خود استفاده مي‏كردند، كه درمورد كالج‌هاي خصوصي بسيار معتبر حتي مشكل‏تر از امتحان متمرگز بودند. با اين حال، به شكل فزاينده دانشگاه‌هاي خصوصي نيز به سمت امتحان متمرگز برمي‏گردند.تا با طرح كردن مسائل بدون انت‌ها كه جهت تعيين واجد شرايط بودن شركت كنندگان مستعد براي گذراندن  امتحان ورودي كالج مورد استفاده قرار مي‏گيرند، به تصميم گيري درمورد پذيرش كمك نمايند.

تأثيرات منفي امتحانات ورودي
درحاليكه معلّمان ژاپني امتحانات ورودي را داراي تأثيري مثبت براي ايجاد انگيزة مطالعه در دانش‏آموز ميديند، بسياري هم احساس ميكردند اين امتحانات تأثيري منفي بر كيفيت آموزش در ژاپن دارند. فشار‌هاي امتحانات ورودي باعث مشكلات گوناگون مربوط به مدرسه ديده مي‏شوند، كه اين فشار‌هاي شامل وابستگي بيش از حد دانش‏آموزان به جوكو ارعاب (‌ايجيه)‌، علائم ويژة زير بار مدرسه نرفتن (توكوكيوهي) و محل ديگر مشكلات ميشود. بعنوان مثال برخي از ژاپني‏‌ها استدلال ميكنند كه معلّمان خيال سرگرم آماده‏سازي دانش‏آموزان براي امتحانات ورودي هستند كه زمان براي مداخله در موارد ارعاب وضعيت آزادي ندارند. برخي نيز استدلال مي‏كنند كه، از آنجا كه مدارس ژاپن تا حد زيادي در جهت امتحانات حركت مي‏كنند، دانش‏آموزان با مدرسه بيگانه شد‌هاند و از حضور د رمدرسه امتناع مي‏ورزند. ژاپني‏‌ها بسياري از اين روابط را تصادفي فرض مي‏كنند و براي شاهدان خارجي مشهود نيستند.مشكلي كه مكّرراً توسط معلّمان علوم تذكر داده ميشد، فشاري بود كه آن‌ها براي پوشش دادن به كّل برنامة درسي تحمّل مي‏كنند تا دانش‏آموزان بقدركافي براي امتحانات‏ورودي آمار باشند. واقعيت اين است كه تعداد مطالبي كه بايد آموزش دهيم همان قدر است يا بيشتر شده است؛ امّا زمان اختصاص داده شده به تدريس رو به كاهش است. تلاش كردن صرفاً به منظور دنبال كردن كتاب درسي تمام انرژي مارا مي‏گيرد. اگر همة‌ مطالب كتاب درسي ياد ندهيم، آنوقت دانش‏‏آموزاني كه علوم را در امتحان ورودي برداشت‌هاند، دچار وضعيتي رقتّ بارمي‏شوند.در صورتيكه بخواهيم علاقه دانش‏آموز به علوم برابر انگيزانيم، بايد زمان آزمايشات را در كلاس درس اجرا كنيم. با اين حال، از آنجا كه آزمايشات زمان مي‏برند و در امتحانات ورودي بر آن‌ها تأكيدي نيست، معلّمان مجبورند بدون انجام واقعي آزمايشات، دانش‏آموزان را وادار به حفظ نتايج مورد انتظار كنند.كتب درسي از مطالبي جهت تدريس در كلاس و آزمايشات تشكيل ميشوند، امّا در آزمايشات بايد حذف شوند.
عدم توانايي در انجام آزمايشات طرح‏ريزي شده در برنامة درسي مدارس راهنمايي و دبيرستان نيز عامل ايجاد مشكلاتي بريا آموزش علوم در كالج در نظر گرفته مي‏شود در سمپوز يومي درشهر ناكا، كه مربيان دبيرستان و كالج را جهت بحث در مورد پيوند كالج و دبيرستان گرد هم آورده بود، چند پروفسور علوم شكايت كردند كه وادار شده بودند زمان نامعقولي را در كالج صرف انجام آزمايشاتي كنند كه بايد در دبيرستان انجام ميشدند. آن‌ها از اين واهمه داشتند كه اين به آموزش علوم درجة دو در سطح دانشگاه‌هاي ژاپن بيانجامد.آموزش ژاپن طوري است كه دانش‏آموزان فقط نياز دارند پاسخ‌هاي صحيح را بدانند؛ آن‌ها نياز ندارند كه علّت را بدانند يك آزمايش شيمي را در نظر بگيريد كه در آن مخلوط به رنگ قرمز درمي‏آيد. اگر اين مخلوط قرمز نشود، دانش‏آموزان‏نياز ندارند كه درمورد علّت قرمز نشدن مخلوط فكر كنند. تمام چيزي كه براي امتحانات بايد بدانند اينست كه قرمز نشده‏ است به اين علّت آموزش ژاپن نمي‏تواند متفكراني خلاق بوجود آورد، يا كساني كه بتوانند كامپيوتر‌ها را برنامه‏ريزي كنند و فكر نمي‏كنم آموزش علوم در ژاپن خيلي خوب باشد.بسياري از مربيان نيز فشار‌هاي امتحانات ورودي را براي آموزش رياضي در ژاپن زيانبار ميدانند.و د رمورد رياضي، فشار‌هايي وجود دارد كه با افزايش سرعت تريس، زمان بيشتري بريا حل مسئل به دانش‏آموزان‏آموزان‏داده ميشود. در بعضي دبيرستان‌ها، اين مسئله مستلزم اتمام برنامة‌درسي سه ساله در 2 يا 2 سال و نيم مي‏باشد، و بقيه ساعات دانش‏آموزان‏آموزان در دبيرستان وقف حل مسائل و مرور دوباره جهت آمادگي براي امتحان ورودي كالج مي‏شود.
بعضي از معلّمان رياضي اين عقيده را ابراز ميداشتند كه تأكيد بر حّل مسئله براي امتحان ورودي، درك مفاهيم رياضي را از ميان مي‏برد.به عبارت ديگر، طبق گفتة اين معلّمن، امتحان ورودي كالج، با ايجاد نياز به پوشش دادن به كل برنامة درسي به مشكلات برنامة‌طاقب فرساي رياضي مي‏افزايند، با وجوديكه آن‌ها از اين مكان مي‏ترسند كه دانش‏آموزان نفهمند چه مطالبي پوشش داده شده است؛ امّا اين معلّمان ادعا ميكردند كه نتيجه اين فشار اينست كه بسياري از دانش‏آموزان‏ژاپني تحمّل برنامة درسي را مشكل مي‏يايند و اين به از دست دادن علاقه‍شان به رياضي مي‏انجامد. مشخص نيست كه آيا چنين كاهشي در علاقه دانش‏آموزان‏ ژاپني واقعاً روي ميدهد يا نه؛ با اين حال، درميان بسياري از مصاحبه شوندگان اين برداشت وجود داشت كه است كاهش ردي ميدهد.
امتحانات ورودي نيز ممكن است مسائلي براي دانش‏آموزان كه به كالج ميروندبوجود آورد. سمپوزيوم مربيان كالج و دبيرستان در شهر ناكا در مورد اين مسئله بود. شكايتي از سوي پروفسور‌هاي كالج اين بود كه معلّمان دبيرستان به دانش‏آموزان قول ميدهند كه در كالج نبايد زياد كار كنند. آن‌ها معلّمان دبيرستان را متهم به استفاده از اين قول جهت قانع كردن دانش‏آموزان ناراضي و بي‏ميل به آماده كردن خود براي  امتحانات متهم مي‏كنند.مشكل ديگري كه استادان دانشگاه در اين سمپوزيوم به آن اشاره داشتند كار معمول دبيرستان‌ها در عدم تدريس موضوعات معيني بود كه بخشي از برنامة درسي منبوشو هستند. بعنوان مثال، از آنجا كه احتمالات و آمار در امتحان ورودي دانشگاه نمي‏آيند، دانش‏آموزان زمان لازم براي آمار و احتمالات را حرف دورة ديگر سرفصل‌ها مي‏كنند. گروهي از دانش‏آموزان دبيرستان آراتا مي‏گفتند كه كتب درسي احتمالات و آمار را مي‏خرند امّا هرگز آنرا باز نمي‏كنند. معلّم هرگز اين سر فصل‌ها را درس نميدهند چون در امتحان متمركز نيستند، امّا اين كتاب‌ها بايد ابتياع شوند تا پيروي از رهنمود‌هاي برنامة درسي منبوشو را نشان دهند.
سيستم نمره دهي
سيستم معمول رده بندي در مقطع متوسطه برمبناي مقياس 5 مي باشد.
بالاترين نمره: 5
نمره قبولي : 2
پايين ترين نمره :1
جنبش اصلاحات
در دهة 60 ، بعد از دوران بازسازي اقتصادي پس از جنگ ، ژاپن بر پايه نوآوريهاي فني و رشد خلاقيّت نرخ رشد اقتصادي بالايي را كسب كرد كه اين به تغييرات مهمي در ساختار صنعتي و تقاضاي كارگر انجاميد و طبيعتاً صنعت ، سيستم آموزش را تحت فشار قرار داد تا به اين تقاضا جامة عمل بپوشاند.به بيان دقيق تر، فشاري درمورد تغيير شكل سيستم آموزشي موجود و اعتبار بيشتر قائل شدن در مورد تفاوت در استعداد و قابليتهاي فردي وجود داشت. در نتيجة اين فشار، شناختهاي چندي شكل گرفتند.تغيير شكل در وحلة اول در آموزش دبيرستاني ديده شد. همان طور كه قبلاً توضيح داده شد، آموزش اجباري در ژاپن تا پايان مدرسه مقدماتي متوسطه گسترش يافته و آموزش تكميلي متوسطه اجباري نيست. هدف از اصلاح دانش آموزان دبيرستاني و جوانان هم سني بود كه تحصيلات اجباري خود را كامل كرده بودند. درآموزش دبيرستاني ، هماهنگي و يكسان سازي دوره هاي مدرسه اي و آموزش حرفه اي در شركتها مورد تشويق قرار گرفت. با اين حال، اين هدف خيلي زود بي نتيجه ماند و خنثي شد .درصد دانش آموزاني كه به دبيرستان مي رفتند از90 درصد تجاوز كرد، امّا اكثريت چنين دانش آموزاني خواهان دنبال كردن دوره هاي آموزش عمومي بودند، و تعداد دانش آموزان دوره هاي فنّي و بازرگاني و نيز تعداد دانش آموزان پاره وقت به نحوي بارز زير اين هدف باقي ماند.مدارس چند منظوره و مدارس آموزش حرفه اي (مدارس آرايشگري مردانه و زنانه، تغذيه، خياطي غربي و ژاپني، ككتابداري و غيره ) نيز مورد تشويق قرار گرفتند. بسياري از مدارس چند منظوره تا سطح مدارس آموزش ويژه ارتقاء يافتند، و تعداد دانش آموزان حاضر در چنين مدارسي- بويژه آنها كه نياز به تكميل آموزش دبيرستاني بعنوان پيش نياز پذيرش دارند، سال به سال افزايش يافته است. شهرت آنها، بخصوص با كاهش امكانات شغلي،از اين ناشي شود كه دانش آموزان را قادر مي سازند مهارتهاي پيشرفته فنّي را بياموزند و در نتيجه بر امكانات كسب شغلي خوب بيافزايند.
تأكيد بر قابليت و توانايي، كه در طول دورة رشد اقتصادي بالا به شكلي گسترده مورد حمايت قرار گرفته بود، بعنوان تأكيدي، بر كشف و انتخاب دانش آموزا مستعد تعريف شد، و آموزش بر مبناي توانايي و استداد بعنوان طبقه بندي دانش آموزان به منظور برآورده ساختن تقاضاي كار صنعت درك شد. از اينرو اصلاح آموزشي كه براساس تقاضاي صنعت انجام شده بود، نيازهاي آموزش فني را هرچه بيشترمنعكس ميكرد.با اين وجود، در مورد دو موضوع آموزش و صنعتي كردن ايده هاي گوناگون مطرح شد. در ابتدا كه صنعتي سازي نياز به نوآوريهاي فنّي داشت، در تغيير شكل آموزش،‌تأكيد اساسي خود را بر آموزش دبيرستاني قرار داد. از سوي ديگر، يك ديدگاه،‌ صنعتي سازي را بعنوان شرايط فرضي در نظر مي گرفت و اصرار مي ورزيد كه آموزش مناسب بايد در سايه اين شرايط تأمين شود. به اين معنا كه صنعتي سازي بر تمامي جنبه هاي اجتماعي تأثير دارد، و آگاهي فرهنگي وسيع تر و گسترده تري جهت هماهنگ سازي با اين تأثير مورد نياز است. بار ديگر، هدف اوّليه آموزش دبيرستاني مشاهده نمي شود. اين تفاوت عقايد، مسئله دشوار و مهمّي را روشن مي سازد و آن چگونگي حلّ مشكل جنبه هاي انساني، ‌اجتماعي، و مادّي صنعتي سازي مي باشد. در اين نقطه ، جا دارد مفاهيم پشت اين نقطه نظرات در مورد اصلاحات آموزشي را روشن سازيم.تغييرات در ساختار اجتماعي توسط رشد بالاي اقتصادي بوجود آمد و به تغييرات اساسي در رشد كودكان و جوانان انجاميد توسعه شهري و صنعتي سازي،‌ آلودگي،‌ و ويراني محيط زيست و خالي از جمعيت شدن جوامع كشاورزي را ببار آورد.تأثيرات منفي رقابت جدي و فزاينده در امتحانات ورودي به نام توانايي علمي درحال حاضر علّت مهم نگراني عدة كثيري شده است. مسئله اي كه در حال حاضر مورد سؤال است اينست كه جامعه، خانه و مدرسه چگونه بايد بازسازي شوند تا محيطي مناسب براي رشد كودكان فرهم آورند.
اين نخستين باري است كه نگراني عمومي تا چنين حدي افزايش يافته است و به روشهايي گوناگون، گواهي بر اصلاحات آموزشي مي باشد .كساني كه مي گويند آموزش بايد مستقيماً تقاضاي صنعتي سازي را منعكس نمايد ارزش بالايي براي نقش آموزش در دست يابي به جامعه صنعتي شده امروز ژاپن قائل مي شوند. از اين رو وضع اخير مشكلات آموزشي – بويژه مسائلي چون بزهكاري، خشونت درمدرسه، ترك تحصيل و غيره مسئله بسيار مهمي درنظر گرفته ميشود .در سال 1984 ، يك مجمع مشاوره اي ويژه مستقيماً به نخست وزير گزارش داد تا اصلاحات آموزشي به مقياس وسيعي در نظر گرفته شوند. نكته كليدي اصلاحات،‌ جان تازه بخشيدن به آموزش مدرسه مي باشد، و آزادي بيشتري مورد نياز است تا سيستمي استوار و يكپارچه و توسعه يافته را جايگزين نمايد و نيازهاي جامعه اي در سطحي عالي را برآورده نمود. آناني كه خواهان تغيير شكل بيشتري هستند،‌ تصريح مي كنند كه عنصر بي نظير رقابت آزاد بايد در آموزش مدارس گنجانده شود ، به اين معنا كه سيستم ثابت 3-3-6 بايد تغيير شكل داده شود؛ محدوديتهاي تأسيس مدارس برداشته شده، و آموزش اساساً توسط مدارس بخش خصوصي ارائه شود. مقدمه اصول تغيير شكل و رقابت در هر زمينة‌ آموزشي هماهنگ با تغييراتي چون اجازة جهش يك ساله يا تكراريكساله به دانش آموز  و سازماندهي كلاسهاي درس براساس استعداد ، و اصلاح سيستم رسمي آموزش كشور از جمله پيش نيازهاي اصلاحات مي باشد.از سوي ديگر ، آناني كه ادّعا مي كنند مشكلات فعلي آموزش از انقياد آموزش به تقاضاي صنعت ناشي شده است ، حركتهاي جديد اصلاحي را هم مورد انتقاد قرار ميدهند. آنان تصريح مي كنند كه اصلاحات ايجاد شده به چنين نحوي كاري نمي كند جز گنجاندن اصول رقابت آزاد در آموزش كودكان و تقاضاي جامعة صنعتي شده و تغيير شكل داده، و اين كاريست كه تا به حال انجام شده است، و مدّعي هستند كه اين مسئله فقط روند موجود ويران سازي را تسريع خواهد كرد .اين منتقدان بر اين باوردند كه ريشه علّت مشكلات جاري آموزش دراين عامل نهفته است كه مفاهيم كلّي أموزش پس ازجنگ
(قوانين آموزشي و قانون اساسي) زاپن را به سر منزل مقصود نرسانده است و ادعا مي كنند كه در حال حاضر نوع اصلاحات مورد نياز بايد در جهت تلاش بيشتر به منظور حفظ و اجراي اين مفاهيم باشد .با در نظر گرفتن مشكل آموزش دبيرستانها ، گروه قبلي، هماهنگ با سياست تغيير شكل جدّي و قاطع خود ، از سيستم انتخاب موضوع حمايت مي كنند ،‌كه بر سازماندهي كلاسها براساس مهارت و استعداد،‌ و تغيير سيستم مدرسه تاكيد دارد.
 بعكس گروه اخير فكر مي كنند كه انتخاب آزاد موضوعات مي تواند پس از برآورده شدن چند شرط باشد، امّا مي ترسند كه اين مسئله بعنوان ابزار تقسيم دانش آموزان به نخبه و غير نخبه عمل كند. اين گروه مدّعي هستند كه آنچه بيشتر مورد نياز است،‌ ارتباط تشكل يافته با برنامة درسي دورة مقدماتي متوسطه،‌ و ملغي كردن انتقال دانش آموزان به مقطع تكميلي متوسطه براساس نمرات امتحان وروردي آنان مي باشد. آنان تصريح مي كنند كه كلّ اين مسئله مي تواند توسط تأسيس مدارس مقدماتي و تكميلي متوسطه پيوسته حاصل شود.هر دو گروه موافقند كه مشكل اصلي در مراحل پاياني آموزش متوسطه نهفته است. تأثيرات بد رقابت در امتحانات ورودي و آموزش براساس فرمول مورد استفاده جهت ارزيابي اين نمرات به بارزترين نحو در اين مرحله ظاهر مي شوند. تفاوت عقيده در اين است كه آيا راه حل بايد در تغيير شكل دوره ها جستجو شود ، يا در تأمين آموزش متوسطه براي تمامي دانش آموزان.
در ريشة اين اختلافات،‌ اين مشكل اساسي وجود دارد كه وقتي بيش از 90 درصد دانش آموزان دورة مقدماتي متوسطه راهي مراكز تكميلي متوسطه هستند،‌ آموزش عمومي بايد به به چه شكل باشد .در ماه مارس 1989 ، “دوره هاي آموزشي” تمامي مدارس ازپيش دبستاني گرفته تا تكميلي متوسطه توسط وزارت آموزش بازنگري شد. اهداف اصلي طراحي“دوره هاي آموزشي ” جديد ايجاد شرايطي بود كه مردم را قادر سازد تا خود را با تقاضاي جامعه اي تطابق دهند كه به سمت اطلاعات و جهاني شدن گرايش دارد ،‌و نيز آنها را قادر به رهبري زندگي مستقل تري سازد. جهت نيل به اين هدف، آنان به دنبال آموزش كامل تر و بي كم و كاست تري هستند كه پرورش دهندة انسانهايي قوي تر و با ملاحظه تر، و اشاعه دهندة استقلال است و در عين حال استحكام بخش ارزشهاي اساسي و مشوّق فرديت و احترام به سنّتها و فرهنگ ميباشد.از سال 1992 به بعد، آموزش اجتماعي و دوره هاي علوم دو كلاس اوليه مدرسة ابتدايي جايگزين درس تركيبي جديدي بنام تجزية زندگي شدند. اميد ميرفت از طريق اين موضوع درسي جديد يعني “تجزية زندگي” ، كودكان نسبت به محيط بلا فصل خود و محيط زيست طبيعي خود آگاهي پيدا كنند،‌ و اين با كشف آنها به انحاء مختلف و اينكه در اين روند رسم و رسومات و مهارتهاي لازم زندگي را آموخته و كاري اساسي براي استقلال بعدي خود برقرار ميسازد، فراهم مي شود. اين موضوع درسي، جدايي از انتقال يك سويه و سادة مهارتها و دانش را نشان ميدهد كه در روش سنّتي آموزش ژاپن مشاهده ميشد.
آموزش ژاپن هم چنين بايد خود را با ماهيت به سرعت رو به تغيير جامعه اي وفق دهد كه به شكل روزافزوني اطلاعات گرا ميشود. با اين هدف،‌ در گنجاندن كامپيوترها در مدارس و توسعه نرم افزار آموزشي پيشرفتهايي حاصل شده است كه از طريق آن به متدهاي جديد انتقال اطلاعات دسترسي پيـدا مي شود. اميد ميـرود كه اين موضوع مدارس را مؤثـرتر سـازد و در عيـن حال شـرايط لازم ( توانايي استفاده از سيستمهاي اطلاعاتي) جهت قادر ساختن كودكان امروزي به زندگي در جامعة آينده با شبكه هاي اطلاعاتي فوق مدرن را نيز بهبود بخشد.روش جديدي نيز در آموزش دبيرستاني مورد نياز است ، روشي كه بيشتر از هماهنگي صرف با نيازهاي تغيير شكل دانش آموزان باشد، چون با رشد سريع تعداد آنها ، توانائيها و استعدادهايشان نيز به سرعت تغيير شكل ميدهند.در سراسر ژاپن ، اصلاحات امكان پذير شده است و به مسئولين مختلف آموزشي فرصت بيشتري در مورد اعمال روشهاي امتحان و آزادي عمل در انتخاب داوطلبان تكميلي متوسطه داده شده است. مسئولين آموزشي بيشتري با استفاده از سيستم جديد فارغ التحصيلي دست به تأسيس دبيرستان ميزنند. با اين وجود ، در حال حاضر اين اقدامات نمي توانند بعنوان برآورده كردن كامل نيازهاي تغيير شكل دانش آموزان توصيف شوند و پيشنهادات زيادي در مورد اصلاحات مطرح شده كه ساختار برنامه هاي آموزشي در سطح دبيرستان را تا جايي كه ممكن است تغيير پذير مي سازند،ارائه دهند. در ميان اينها درخواستهايي در مورد بازنگري دروس ( يعني تأسيس دورة مكاتبه اي تركيبي، شامل هر دو موضوع عمومي و فنّي / حرفه اي) ، و ايجاد دوره هاي جديد فنّي / حرفه اي چون علوم اطلاعات ، بهداشت و توريسم وجود دارند .به علاوه ، به موازات سيستم جديد ، نوع جديد سيستم آموزش تكميلي متوسطه 6 ساله مورد توجه قرار گرفته است ، كه هدف آن تشويق رشد مداوم فردي دانش آموز مي باشد.در سال 1994 ،اين نوع جديد از مدارس متوسطه براي نخستين بار در كيوشو تأسيس شد .تا بهار سال 2000 ، شوراي مركزي آموزش ، اين سيستم جديد را تصويب كرد . برقراري ارتباط نزديكتر ميان دروس عمومي و دروس فنّي حرفه اي در مراكز مذكور نيز با ديدگاه تسهيل انتقال ميان اين دو دوره در نظر گرفته شده است ، و اين كار با واحدهايي انجام مي گيرد كه هر دو طرف آنها را بشناسند و براي تكميل هر يك از دو دوره استفاده شده باشند و سرانجام اينكه ، در حال حاضر دومين و چهارمين شنبة هر ماه در كليه مراكز پيش دبستاني، مدارس ابتدايي ، مدارس مقدماتي و تكميلي متوسطه و مدارس استثنايي تعطيل مي باشد. با اين حال ،‌از سال 2002 تمامي شنبه ها تعطيل خواهند شد . هدف از اين تغيير در ايام تحصيلي ، فراهم آوردن آزادي در زندگي دانش آموزان مي باشد.
توسعة آموزشي
مدارس متوسطه در سال 1872 توسط اعلامية سيستم مدرسه تصريح شدند، اما سرعت تأسيس مدارس متوسطه دولتي كند بود. آن چه كه در واقع روي داد، اين بود كه يوگاكوجوكو (مؤسسات خصوصي آموزش غربي) و كانگاجوكو (مؤسسات خصوصي آموزش چيني )، كه قبل و بعد از دورة اصلاحات ميجي، به سرعت درحال رشد بودند، به ظهور رسيدند تا نقش مدارس متوسطه را در رهبري آموزش دبيرستاني ايفا كنند. مدارس متوسطه دخترانه خيلي زود تأسيس شدند و جوگاكو توكيو نخستين مؤسسه دولتي بود كه براي آموزش زنان بنيان نهاده شد. در ميان مدارس خصوصي دخترانه، مدارس ميسيون مسيحي بسياري بودند كه تحت پوشش كليسا‌هاي مسيحي اروپا و آمريكا بودند، و در اين مدارس انگليسي و فرانسه دروس اصلي بورد آموزش بودند. در پايان قرن نوزدهم،  تقاضاي چشمگيري براي « مورنيزم » وجود داشت. با شكل گيري تدريجي مؤسسات آموزشي متوسطه دولتي،دولت به توسعه كنترل خود بر مدارس خصوصي مبادرت نمود.
 بسياري از مدارس خصوصي بالاجبار دولتي شدند. به علت رشد توليد در طول جنگ جهاني اول و بالا رفتن استاندارد زندگي، درصد ورودي‌هاي به مدارس متوسطه افزايش يافت، و در نتيجه تعداد مدارس متوسطه و دبيرستان‌هاي دخترانه افزايش يافت.
آموزش مقدماتي متوسطه
ساختار آموزشي
بعداز 6 سال آموزش ابتدايي، دانش‌آموزان، به چوگاكو(مدارس مقدماتي متوسطه) منتقل مي‌شوند. زندگي دانش‌آموزي در مدارس راهنمايي ژاپن (چوتوكيوايكو) سختگيرانه تر از مدارس ابتدايي مي‌باشند و كلاس‌هاي به موضوعات درسي تقسيم مي‌شوند. براي بيشتر موضوعات، دانش‌آموزان در كلاس‌هاي خود  مي‌مانند ومعلمان به نوبت از كلاسي به كلاس ديگر مي‌روند. معلمان مطابق با سال تحصيلي يعني به شكل سال اول، سال دوم و سال سوم ونيز توسط كميته ‌هاي گوناگوني كه در آن‌ها خدمت  مي‌كنند وموضوع علمي سازماندهي  مي‌شوند. تقسميات بر اساس سال تحصيلي بر جسته ترين تقسميات است و به دانش‌آموزان و معلمان حسي قوي از تعلق به كلاس وسال تحصيلي خود  مي‌دهد.درسال 1995، درحدود 94 درصد ازتقريباً 5.000.000 نفردانش‌آموز دوره ‌هاي راهنمايي ژاپن درمدارس دولتي حضورمي‌يافتد (منبوشو 1996:688) درسال 1994، بيش از 97% فارغ التحصيلان مدارس مقدماتي متوسطه آن سال تا دبيرستان ادامه دادند؛حدود 2% وارد مدارس ويژه شدند و 2% بقيه جذب نيروي كارشدند.از آنجايي كه دوره مقدماتي متوسطه نشانگرپايان تحصيلات اجباري مي‌باشد، سومين سال راهنمايي شاهد آماده سازي دانش‌آموزان براي چيزست كه رسانا‌هاي ژاپني آنرا بعنوان«جهنم ورودي» (شيكن جيگوكو)نام نهاده‌اند كه درطول اين مدت دانش‌آموزان براي گذراندن امتحانات ورودي دبيرستان آماده مي‌شوند.
برنامه هاي آموزشي
5 موضوع درسي شامل رياضي و علوم وجود دارد كه در هرسه كلاس (7 تا 9) ضروري هستند. دروس انتخابي 10 درصد مجموع ساعات درسي را شامل مي‌شوند. برنامة آموزشي مدارس راهنمايي همانند برنامة مدارس ابتدايي سعي بر همگون ساختن دروس علمي و غيرعلمي دارد. موسيقي، هنر‌هاي زيبا، بهداشت و بدنسازي موضوعات مورد نياز هرسه كلاس هستند. معمول ترين درس انتخابي زبان خارجي است كه معمولاً انگليسي مي‌باشد، اما موسيقي و هنر‌هاي زيبا نيز بعنوان دروس انتخابي و با توصيه آموزگار ارائه مي‌شوند.سطح رياضيات به شكل فزاينده دشوارمي‌شود و در طول سال‌هاي راهنمايي سرعت برنامه‌هاي رياضي افزوده  مي‌شود. چند تايي از دانش‌آموزان ژاپني در طول مصاحبات ما از دشواري و سرعت رياضي دورة راهنمايي شكايت داشتند. حتي دانش‌آموزاني كه با رياضي دورة ابتدايي مشكل كمتري داشتندمي‌گفتند ديگر قادر نيستند رياضي دورة مقدماتي متوسطه را تاب بياورند. دانش‌آموزي توضيح داد كه : “ در كلاس هشتم بودم كه گاهي نمي‌توانستم بفهمم در درس رياضي چه ميگذرد. ”
تعداد ساعات درسي مراكز آموزش مقدماتي متوسطه

موضوع درسي	پايه هاي تحصيلي
		7	8	9
زبان ژاپني		175	140	140
فعاليت‌هاي زندگي		140	140	105-70
رياضي		105	140	140
علوم		105	105	140-105
موسيقي		70	70	35
هنرهاي زيبا		70	70	35
بهداشت و آموزش جسماني (بدنسازي)		105	105	140-105
هنرهاي صنعتي يا خانه سازي		70	70	105-70
آموزش  اخلاق		35	35	35
فعاليت‌هاي ويژه		70-35	35	35
موضوعات انتخابي		140-105	210-105	280-140
حداقل كل ساعات مورد نياز		1050		1050

آموزش تكميلي متوسطه
ساختار آموزشي
تحصيلات دولتي درسطح دبيرستان (كوتاكيوايكو)نه اجباري است و نه آزاد. با اين وجود هر منطقه Prelectyre يا تحت نظر شهرداري از دبيرستان ‌هايي كه توسط دولت تأمين بودجه مي‌شوند و آموزش به نسبت با هزينه پاييني را ارائه مي‌دهند حمايت مالي مي‌كند.اكثريت عظميي از دبيرستان‌هاي دولتي و خصوصي ژاپن نوساتي 3 ساله هستند علاوه بر اين‌ها ،«مدارس شبانه»، دوره ‌هاي مكاتبه‌اي، ودبيرستان ‌هاي 5 ساله‌اي كه به شكل ملي سرمايه گذاري مي‌شوند نيز وجود دارند، اما اين ميزان درصد نسبتاً كوچكي از كل ثبت نام‌ها(كمتر از 5%)را در برمي‌گيرد.
در سال 1992 درحدود 75% دانش‌آموزان در دوره ‌هاي عملي و 25% درصد آنان در دوره ‌هاي حرفه‌اي ثبت نام كردند (منبوشو1993). اگر چه محدوديتي در ورود فارغ التحصيلان مدارس حرفه‌اي به كالج وجود ندارد، اما تعداد كمي اين تلاش را  مي‌كنند. دوره‌‌هاي حرفه‌اي آمادگي دقيق و شده مورد نياز براي امتحان ورودي كالج را فراهم نمي‌آورند.
اصولاً تمامي دبيرستان‌ها با استفاده از نمره ‌هاي دانش‌آموزان در امتحان ورودي دبيرستان از آن‌ها ثبت نام بعمل  مي‌آورند. با اين حال، ممكن است Prelecture ‌هاي مختلف در مورد نمرات ورتبه ‌هاي آزمون به صورت‌هاي متفاوت تأكيد داشته باشند. شينيد و وتوكودا(1991) اين مسئله را مورد توجه قرارمي‌دهند كه در Prelecture هيوگو، رتبه ‌هاي دانش‌آموزان وگزارشات در مورد ويژيگ‌هايي شخصيتي (نايشينشو)7 پاسخگوي 50% موارد نظر روند انتخاب  مي‌باشند در سال رفته، استفاده اند«پذيرش‌هاي توصيه اي» (سوئيسن نيو گاكو)نيز افزايش يافته است.
درسال 1992 بيش از 502 ميليون دانش‌آموزان دبيرستاني درژاپن وجودداشت كه 70% آنان در دبيرستان ‌هاي دولتي درس مي‌خواندند.
درسال 1992، بيش از32درصدد فارغ التحصيلان دبيرستان به كالج يا مدرسه عالي، و30%به يكي ازمدارس مخصوص تخصص‌‌هاي گوناگون، حدود 32درصدكارپيدا كردند، وتقريباً 5%بيكاربودند يا ترك تحصيل كرده بودند(منبوشو1993). درصد دانش‌آموزان ترك تحصيلي دبيرستان معمولاً پايين است (حدود 2درصد)، اما اين رقم به شكل قابل توجهي بسته به نوع مدارس متفاوت هستند. نرخ ترك تحصيلي دانش‌آموزان مدارس شبانه بيش از 15 درصد بود درحاليكه دبيرستان‌هاي علمي حدود 1% ترك تحصيلي داشتند(منبوشو1993).زنگ كلاس دبيرستان همانند مدارس راهنمايي 50 دقيقه‌اي است وسال تحصيلي براي 10195 ساعت برنامه ريزي  مي‌شود. همانند مدارس راهنمايي، كلاس ‌هاي فوق العاده معمولاً توسط دبيرستان ‌هاي عملي فراهم  مي‌شوند، اما مدارس حرفه‌اي نبدرت چنين كلاس‌هايي را تشكيل مي‌دهند باشگاه‌ها و ديگر فعاليت‌هاي فوق برنامه نيز مقدار زيارت از وقت دانش‌آموزان را مي‌گيرند. دانش‌آموزان مدارس حرفه‌اي مايلند در طول سال كار پاره دقت داشته باشند، بيشتر آن‌ها پس از فارغ التحصيلي دارد بازار كار مي‌شوند.

برنامه هاي آموزشي
اگر چه آموزش بعد از كلاس نهم اجباري نيست، امّا منوشو رهنمود‌هاي برنامة آموزش را براي دبيرستان‌ها توسعه مي‏دهد. معمول‏‏ترين انواع دبيرستان‌هاي دولتي، دبيرستان‌هاي عادي يا علمي  (فوتسو)، دبيرستان‌هاي حرف‌هاي چون بازرگاني (شوگيو ) و صنفي (كو گيو ) مي‏باشند.
برنامه‏‌هاي دولتي لازم براي دانش‏آموزان دبيرستاني شامل تكميل 4 واحد رياضي و 4 تا 8 واحد علوم در طول سه سال دبيرستان مي‏باشد، پيش‏نياز بيشتر در مورد علوم فقط در مورد رشته‏‌هاي علوم در دبيرستان‌هاي علمي كاربرد دارد. برنامة درسي منوشو براي تمام انواع دبيرستان‌ها حداقل پيش‏نياز و چارچوب كاري را مقرر مي‏كند. دوره‏‌هاي تحصيلي فراتر از اين حداقل پيش‏نياز به نوع مدرسه بستگي دارد. دبيرستان‌هاي علمي موضوعات علمي‏تري را در دورة تحصيلي خود ميگنجانند، و معمولاً از دانش‏آموزان با سطح قابليت بالاتر از دانش‏آموزان ثبت‏نام شده در دبيرستان‌هاي حرفه اي ثبت نام بعمل مي‏آورند.
دروس اصلي مراكز آموزش تكميلي متوسطه

دروس	واحدهاي موردنياز
زبان ژاپني	4
جغرافي و تاريخ	4-2
اجتماعي	4
رياضيات	4
علوم	8-4
بهداشت	2
تربيت بدني	9
هنر	4-3
خانه داري	4

ارزيابي تحصيلي     
دانش‌آموزان ژاپني به سرعت با دادن انواع مهمّ تست در دوره مقدماتي متوسطه خو مي‌گيرند. اين تست‌هاي مهم، كه در دورة مقدماتي و تكميلي متوسطه داده  مي‌شوند، امتحانات اصلي دوره‌اي ناميده  مي‌شوند (‌ تيكيشي كن )1. اين امتحانات در بيشتر دبيرستان‌هاي ژاپن به يك شكل به مورد اجرا گذاشته  مي‌شوند. آن‌ها از نظر فرم و محتوا در امتحانات ورودي يكسان هستند و دانش‌آموزان بايد اين امتحانات را براي ورود به دبيرستان و كالج بگذرانند .امتحانات دوره‌اي هريك از سه ترم سال تحصيلي معمولاً شامل امتحان نيم ترم و پايان ترم هستند. بيشتر دانش‌آموزان دبيرستاني ژاپن از گذراندن حداقل 6 امتحان اصلي در هر سال تحصيلي گزارش  مي‌دهند. اين امتحانات در طول ساعات عادي مدرسه در بيش از 2 يا 3 روز انجام  مي‌شوند .يك دانش‌آموز دورة مقدماتي متوسطه اظ‌هار داشت كه امتحانات دوره‌اي به او تلنگري  مي‌زند تا درس بخواند. او همراه با دو دانش‌آموز ديگر در مدرسه  اقرار كردند كه شايد اگر امتحانات دوره‌اي نبود كه آن‌ها را به مطالعه برانگيزد، زياد درس نمي‌خواندند. او افزود حدود يك هفته قبل از امتحانات براي درس خواندن جدّي  مي‌شود. اين دانش‌آموزان كه در مدرسه بسيار فعال بودند و از موفقيت بالايي برخوردار بودند اقرار كردند كه در بين امتحانات  اهمال مي‌كنند.متحانات اصلي در دورة مقدماتي متوسطهر حدود ماهي يكبار. يك دانش‌آموز توصيف كرد كه چند وقت يكبار براي اين امتحانات و در جوكو درس  مي‌خواند .تقريباً ماهي يكبار امتحان دوره‌اي وجود دارد. حدود يك هفته قبل از امتحانات دوره‌اي، شروع  مي‌كنم به درس خواندن. حدود 2 يا 3 ساعت در روز را بعد از مدرسه به مطالعه براي امتحانات دوره‌ا ي اختصاص  مي‌دهم. هفته‌اي يكبار هم سه ساعت به جوكو  مي‌روم. ( دانش‌آموز كلاس هشتم ).
از آنجا كه امتحانات دوره‌اي براي كمك به دانش‌آموزان جهت آماده سازي آن‌ها براي امتحانات ورودي و سنجش كارآيي برنامه آموزشي تعبيه شده‌اند، تست‌ها تحرّك طلبانه مي‌باشند. برگه ‌هاي فرمول براي بخش‌هاي رياضي كه دانش‌آموزان را با مطالب حفظ كردني زيادي ر‌ها  مي‌سازند مجاز نيستند. تمام دانش‌آموزان مدرسة راهنمايي مارونوچي1 در مورد دشواري بخش رياضي امتحانات دوره‌اي حرف  مي‌زدند. يكي از دانش‌آموزان گفت : “ فقط يك تن مسئله هست كه بايد حلّ كنيم. وقت براي مرور پاسخ‌ها وجود ندارد. ” دانش‌آموزان حدس  مي‌زنند كه معمولاً 50 مسئله رياضي در هر امتحاني وجود دارد. دانش‌آموزان توافق داشتند كه بخش علوم به عكس بخش رياضي آنقدر دشوار نيست. دانش‌آموزي توضيح داد كه : “ مقدار زيادي حفظ كردني دارد، اما نسبتاً آسان است. ” كوئيز‌ها و تست‌هاي كوتاه مورد تأكيد معلمان ژاپني طرف صحبت ما نيستند. بطور كلي، معلمان گزارش  مي‌دادند كه استفاده از تست‌هاي داخل كلاس در دانش‌آموزان انگيزه كمي ايجاد  مي‌كند. آن‌ها گزارش  مي‌دادند كه استفاده از اين تست‌ها به منظور نشان دادن پيشرفت دانش‌آموزان يا مؤثر بودن تعليمات است، نه تعيين نمرات ترمي .
چندتايي از معلمان اين ايده را اظ‌هار داشتند كه استفاده بيش از حد از تست‌هاي كلاسي دانش‌آموزان را در مورد هدف واقعي يادگيري دچار سردرگمي  مي‌سازد. معلمي بديهي  مي‌دانست كه اگر شروع به نمره دادن اين تست‌ها كند، دانش‌آموزان در عوض تلاش جهت يادگيري برنامة درسي نگران نمراتشان خواهند شد. معلماني كه چنين تست‌هايي  مي‌دهند اين كار را به اين خاطرمي‌كنند كه به دانش‌آموزان كمك كنند تا بدانند تا چه حد مطالب مورد نياز جهت ارتقاء به كلاس بالاتر را ياد گرفته‌اند. در اين موارد، دانش‌آموزان معمولاً به “ تست‌هاي جزئي ” خود نمره  مي‌دهند و اين نمرات در نمرات دوره جذب مي‌شوند .براساس مصاحبات ما با معلمان، نمرات و رتبه دانش‌آموزان در كلاس توسط تركيب امتحانات اصلي و تست‌هاي جزئي معين  مي‌شوند
آزادي عمل زيادي به دپارتمان‌ها داده  مي‌شود تا نمرات اضافي نسبي دو حريف را تعيين كنند. معمولاً، نمرات امتحان در حدود 60 تا 70 درصد نمرات سراسري در رياضي و علوم را شامل  مي‌شوند و 30 تا 40 درصد بقيه بر اساس رفتار كلاسي و تكاليف خانه داده  مي‌شود .
ازآنجا كه امتحانات ورودي دبيرستان‌ها بطور كامل بر اساس دانسته ‌هاي درسي مي‌باشند، مدارس راهنمايي تحت فشار هستند كه برنامه درسي را ارائه دهند. به عقيدة معلم فيزيك كلاس هشتم، فشار مستقيمي از سوي منبوشوبراي به اتمام رساندن سطحي معين وجود ندارد. اما با اين وجود، بيشتر معلمان احساس  مي‌كنند تحت فشار هستند كه برنامه درسي را آموزش دهند، چون تقريباً همه به دبيرستان  مي‌روند، و امتحانات ورودي دبيرستان سطح معيني از آگاهي را  مي‌طلبد .فارغ التحصيلي از مدرسة راهنمايي به معناي پايان آموزش اجباري در ژاپن است. با اين وجود، 96 درصد ازفارغ التحصيلان مدارس راهنمايي به دبيرستان  مي‌روند ( منبوشو، 1993 ). فارغ التحصيلان دورة مقدماتي متوسطه  بايد امتحانات استاندارد شدة ورودي دبيرستان را بگذرانند. اين امتحانات ممكن است ملي باشند، و اين بستگي به سيستم مدرسه‌اي دارد كه دانش‌آموز قصد ورود به آن را دارد. اغلب دانش‌آموزان امتحانات ورودي دبيرستان  را مي‌دهند. درصد اندكي از دانش‌آموزان امتحاناتي رامي‌دهند كه آن‌ها را در دبيرستانهايي ي‌پذيرد كه بعنوان مدارس “ ملّي ” شناخته  مي‌شوند. به عكس كشور‌هايي كه پذيرش در دبيرستان‌هايشان بستگي به محلّ شهري دارد كه خانواده دانش‌آموز در آن  اقامت دارند، دانش‌آموزان ژاپني درصورت گذراندن امتحان مورد نياز به مدارس بسيار زيادي دسترسي دارند. از آنجا كه جمعيّت ژاپن تا حد زيادي شهرنشين هستند و بيشتر شهر‌ها شبكه حمل و نقل توسعه يافته‌اي دارند،جهت ورود به دبيرستان‌هاي درجه يك تر ژاپن معمولاً رقابت فشرده‌اي وجود دارد .به علت تعبيه امتحانات ورودي دبيرستان‌ها توسط مقامات رسمي بورد‌هاي آموزشي محلي، تفاوت‌هاي اندكي در محتواي امتحانات وجوددارد.
با اين حال نكته مهم اينست كه تمام مسائل امتحانات  بايد در محدوده رهنمون‌هاي برنامه ‌هاي درسي منبوشو باشد. بورد تجديد نظرمعين مي‌كند كه آيا سؤالات از محتواي برنامه درسي منحرف شده‌اند يا بيش از حد دشوارند يا نه. از آنجا كه سؤالات امتحانات ورودي دبيرستان محدود به برنامه درسي منبوشو هستند، شركت‌هايي كه مطالب كمك آموزشي را براي آمادگي در امتحانات منتشر  مي‌كنند به دانش‌آموزان توصيه  مي‌كنند كه بهترين راه جهت آمادگي امتحانات مرور كتب درسي و حل مسائل مي‌باشد. امتحانات ورودي دبيرستان بايد پنج موضوع علمي كه موضوعات اصلي برنامه درسي منبوشو هستند يعني : زبان ژاپني، رياضيات، علوم اجتماعي، علوم، و انگليسي را دربر بگيرند. بخش رياضيات اغلب از سؤالات بدون انت‌ها تشكيل  مي‌شود، درحاليكه ديگر دروس، همچون علوم پاسخ‌هاي چندگزينه‌اي دارند. هر درس 40 دقيقه وقت دارد و تمام دروس به يك ميزان سنجيده  مي‌شوند. دبيرستان‌ها جهت تصميم گيري در مورد پذيرش از جمع نمرات استفاده  مي‌كنند .با اين وجود، در امتحانات ورودي مدارس خصوصي، مسائلي گنجانده شده كه موضوعات خارج از برنامه درسي منبوشو را شامل  مي‌شوند. وزارتخانه با جدّيت اين كار را منع كرده است، و عقيده دارد كه اين مسئله مربوط به “ داغ كردن بازار آموزش ” و ايجاد عدم برابري ميان دانش‌آموزاني است كه از عهدة مخارج جوكو برمي آيند و آنان كه برنمي آيند. در سال‌هاي اخير، شواهدي وجود دارد كه مدارس خصوصي كمتري از مسائل خارج از برنامه درسي منبوشو استفاده  مي‌كنند و اين به خاطر فشاري است كه از سوي منبوشو وجود دارد.كتابفروشي ‌هاي ژاپن پر از راهنما‌هاي آماده سازي ارزانقيمت هستند كه حاوي اطلاعاتي براي شركت كنندگان در تست‌ها هستند. اين راهنما‌ها بدون استثنا شامل امتحانات قبلي 5 يا 6 سال گذشته هستند، و با شرح و پاسخ سؤالات كامل  مي‌شوند. امتحانات موك1 با دستورالعمل ‌هاي خودآزمايي نيز در بسياري از راهنما‌هاي آمادگي وجود دارند. راهنما‌هاي آمادگي موضوعات موجود در امتحانات گذشته، روند‌ها، و انواع مسائل و استراتژي‌هاي گذراندن تست را تجزيه و تحليل مي‌كنند. يك كتابچه راهنما حتي به دانش‌آموزان در مورد چيز‌هايي هم كه بايد شب قبل و صبح امتحان بخورند، توصيه‌هايي ارائه  مي‌دهد. در روز امتحان، يك صبحانه سبك شامل برنج، سوپ ميزو2، خيارشور و چاي سبز توصيه  مي‌شود.يك راهنماي امتحانات محلّ قرارگيري منطقه تحقيقات اوليه ما تصريح كرد كه در پنج سال گذشته پنج مبحث برنامه درسي رياضي منبوشو در امتحانات آمده‌اند. اين موضوعات شامل اعداد و فرمول‌ها، تساوي‌ها و عدم تناسبات، توابع، نمودار‌ها، و آمار  مي‌باشند. مسائلي كه در گذشته آمده بودند نيز در زيرمجموعه ‌ها طبقه بندي شده بودند. اين طرح آشكار  مي‌ساخت كه بعضي موضوعات هر ساله در امتحانات گنجانده  مي‌شوند در حاليكه ساير مطالب هرگز شامل  نمي‌شوند. بعنوان مثال، در چارچوب موضوع اصلي توابع، تناسب ‌ها در پنج سال گذشته گنجانده شده بودند. تقريباً يك سوّم موضوعات تا امتحانات اخير وجود نداشته‌اند.
در مقايسه با رياضيات، درعلوم سرفصل‌هاي كمتري هر ساله گنجانده  مي‌شوند. گاز، نيرو و فشار، ولتاژ و جريان، زمين و فضا، و پوسته زمين و كاني‌ها موضوعاتي بودند كه در تمامي پنج امتحان اخير مورد سؤال  قرار گرفته بودند. مصاحبات با دانش‌آموزان شواهدي فراهم آورد كه دانش‌آموزان از اين جزئيات مشمول امتحانات ورودي آگاه هستند.بخش رياضي امتحان ورودي دبيرستان براي اين شامل سه مسئله بلند و 20 مسئله كوتاه بود. مسائل كوتاه آنهايي هستند كه پاسخ به يك مسئله به مسئله ديگركاري ندارد. مسائل بلند به چند قدم و اتّحاد در سرتاسر موضوعات اصلي نياز دارند. بعنوان مثال، در امتحانات اخير چنين مسائلي به تركيب سرفصل‌هاي توابع، نمودار‌ها و منحني ‌ها نياز داشت. كتب راهنماي آمادگي به دانش‌آموزان هشدار  مي‌دهد كه حلّ مسائل بلند به زمان بيشتري نياز دارد و “ 40 دقيقه بنظر زمان كوتاهي  مي‌رسد. ” از اينرو، كتب راهنما هشدار مي‌دهند كه : “ مديريت زمان در بخش رياضي اهميت زيادي دارد. ”
بخش علوم امتحان معمولاً شامل 4 مسئله بلند و يك سري مسائل كوتاه است. به نظر كتاب راهنما، سؤالات علوم بر دانش‌پايه‌اي تأكيد دارند، اما ميزان عناوين حاضر در مسائل گسترده بوده است. از اينرو، كتب راهنما به   دانش‌آموزان توصيه  مي‌كنند كه تمام مطالب برنامه درسي را مورد مطالعه قرار دهند.
آموزش عالي
ساختار آموزشي
آموزش عالي توسط دانشگاهها «دايگاكو» (Daigaku)،مدارس عالي« تانكي ـ دايگاكو»        (Tanki- Daigaku) ودانشكده هاي فنّي«كوتو سمنو نگاكو»(Koutou- Senmon- Gakko) فراهم ميشود.اين مؤسسات ممكن است دولتي( Prefectural) ، يا وابسته به شهرداري) يا خصوصي باشند. وزارتخانه بايستي تأسيسات مؤسسات آموزش عالي را تصويب كند و اين مؤسسات تحت كنترل اين وزارتخانه مي باشند.درحدود70درصد مراكز« دايگاكو»(Daigaku) و 85 درصد مراكز«تانكي ديگاكو»(Tanki- Daigaku)، مؤسسات خصوصي هستند.دانشگاهها از يك يا چند دانشكده كه دوره هاي 4 ساله را با موضوعات و رشته هاي مختلف ارائه مي دهند،متشكل مي گردند. بودجة دانشگاههاي دولتي اساساً از بودجة ملي و محلي تأمين مي شود.دانشگاههاي خصوصي و دانشكده ها توسط شهرية دانشجويان و بودجة خصوصي تأمين مالي مي شوند. دولت ملي حدود يك سوم هزينه هاي جاري مؤسسات خصوصي را با كمكهاي بلاعوض تأمين ميكند. مدارس عالي دوره هاي 2 تا 3 ساله ارائه مي دهند كه به مدرك تحصيلي درجه يك منتهي نمي شود بلكه مدارك اكتسابي ممكن است بخشي از مدارك منجر به مدرك تحصيلي به حساب آيند.دانشكدة فني دوره هاي 5 ساله ارائه مي دهد كه دروس سال آخر آن در سطح بعد از متوسطه مي باشد.آنها تكنيسين تربيت مي كنند امّا گواهينامه در سطح دانشگاه ارائه نمي كنند.
با وجود اينكه ، دارندگان مدرك تكنيسين ممكن است براي پذيرش در سومين سال دورة دانشگاهي كاربرد داشته باشد.دو دانشگاه ملي(دانشگاه فنّي «ناگا اوكاو» (Nagaoka) و دانشگاه فنّي « تويو هاشي » (Toyohashi) دوره هاي چهارساله كارشناسي ارائه ميدهند.
چالشهاي پيش رو
همانطور كه قبلاً ذكر شد،‌ تعداد دانشگاهاي ژاپني،‌منحصر به دانشگاههاي 4 سالة ملي و خصوصي و دولتي prerectural از ماه مي 1997 به بعد 586 دانشگاه بوده است. تعداد دانشجويان در سال 1960 ، به 6/0 ميليون ، در سال 1975 ، 7/1 ميليون ، در سال1990، 1/2 ميليون، و در 1997به 6/2 ميليون رسيد ( جمعيّت كل ژاپن در اول اكتبر 1997، 126.166.000 نفر بوده است).
با فرض ارقام سال 1960 بعنوان مبنا ( 100 =) ، شاخص تعداد در سال 1997،‌ در مورد دانشگاه 2/239 و براي دانشجويان 8/420 بود. به عبارت ديگر ، در طول اين دوره تعداد دانشگاهها 204 برابر شده است ، در حاليكه تعداد دانشجويان تا حدود 402 برابر افزايش يافته است . به منظور تأسيس دانشگاههاي علوم و فن آوري، يا دپارتمانهاي علوم و فن آوري در دانشگاههاي موجود ، به مقدار متناوبي بودجة تسهيلات نياز است ، مبلغي بسيار بيش از آنكه جهت تأسيس دانشكده هاي علوم اجتماعي و انساني يا برقراري دپارتمانهايي در اين زمينه ها لازم بود. در نتيجه ، آموزش علوم و فن آوري در دانشگاههاي ملّي به نسبت همتاهاي خصوصي آنان سريعتر افزايش مي يابد. از سوي ديگر بيشتر دانشگاههاي خصوصي بر آموزش علوم انساني و علوم اجتماعي تأكيد مي كنند . اين روزها ، دانشگاههاي خصوصي به 2/73 درصد كلّ دانشجويان دانشگاه درجة دانشگاهي مي دهند ، امّا كمك مالي از بودجة ملّي فقط 1/50 درصد (درسال 1998) كلّ هزينه هاي دانشگاههاي خصوصي مي باشد.
 بيشتر هزينه ها توسط شهريه وهزينه هاي ثبت نام پرداختي توسط دانشجويان تأمين مي شود. اين شهريه ها به طور تقريب بالغ بر 8/49 درصد درآمد دانشگاههاي خصوصي ( در سال 1996 ) مي باشند.افزايش ناگهاني تعداد دانشگاههاي داراي دانشكده هاي علوم طبيعي و فن آوري همراه با مشكلاتي كه مؤسسات خصوصي با آنها روبرو هستند و در بالا ذكر شد ، موجب بروز دشواريهاي جديدي درآموزش عالي ژاپن شده است. اوّلاً آنچه كه در سطح آموزش تكميلي متوسطه و در رابطه با حركت جاري اصلاحات تذكر داده شد ، در سطح دانشگاه هم صادق مي باشد. رابطه ميان فرهنگ جامع و گسترده از يك سو و مهارتهاي فنّي از سوي ديگر، به نسبت سطح دبيرستاني در تضاد شديدتري مي باشد. بيم آن مي رود كه دانشگاهها بتدريج تغيير يابند و به مكانهايي جهت آموزش فنون تخصّصي به شكلي محدود و ضعيف مبـدل شوند . دردرجة دوم ، تأسيسـات اضـافي باري بر بودجه هاي مـالي مؤسسـات خصـوصي مي باشند كه به افزايش اجتناب ناپذير شهرية آنان منجر ميشود.
مشاهده جزئيات ، مسائل ديگر را آشكار مي سازد . يك نمونه از بازنگري دروس آموزشي و سازمانهاي معلّمان به منظور هماهنگي با تغييرات محيط اجتماعي ، كه به شكل روزافزون اطلاعات گرا و جهاني ميشود ، با افزايش سواد تحقيقات علمي ، و با ايجاد مراكز آموزش تكميلي متوسطه تا حد ممكن جذاب و مؤثر انجام مي شود. مثال ديگر اين است كه سيستم جديد خود آزمايي در دانشگاهها يا در حال اجراست و يا تحت آزمايش ميباشد.همچنين ، اين مشكل وجود دارد كه چگونه ازعهده افزايش سريع فعلي و كاهش تعداد 18 ساله ها براييم . سياست هاي آتي آموزش عالي ، امتياز را در عوض كميّت به كيفيّت خواهند داد و علوم پايه را به منظور آوردن آنها درخط انتظارات جهاني ارتقاء‌ خواهند داد. آموزش عالي همچنين بايد نقش مهمّي در تأمين فرصتهاي آموزشهاي دراز مدت ايفا كند .
سال تحصيلي
كلاسهاي دانشگاهي از ماه آوريل آغاز شده و تا ماه مارس به طول مي انجامد.
تعطيلات طولاني مدت از15جولاي آغاز شده و تا 31 آگوست ادامه مي يابد.
مقاطع آموزشي
مقطع كارشناسي
آموزش عالي شامل دورة چهار ساله ( 6 سال در پزشكي ، دامپزشكي و دندانپزشكي ) مي باشد .از سال 1979 ، متقاضيان ورود به دانشگاه مّي و دولتي پيش از گذراندن امتحانات ورودي بايد درامتحانات سراسري مرحلة اول شركت كنند.علاوه بر مطالعة رشتة تخصصي ، آموزش عمومي (شامل ادبيات و علوم اجتماعي و طبيعي ) براي هر دانشجو اجباري است. نظام واحدي مورد استفاده قرار مي گيرد و حداقل واحد مورد نياز براي فارغ التحصيلان 124 واحد مي باشد ،(در پزشكي و دندانپزشكي ، به شكل جداگانه مشخص شده است ) كه شامل واحدهايي در موضوعات عمومي زبانهاي خارجي و آموزش بهداشت و تربيت بدني مي باشد.درمورد مدارس عالي ، حداقل واحد مورد نياز فراگيري بيش از 62 واحد براي دوره هاي دو ساله و 63 واحد براي دوره هاي سه ساله مي باشد. مدرك تحصيلي اعطايي درپايان مرحله اول كاگوشي (Gakoshi) « مدرك كارشناسي» ميباشد.درسال1991وزارت آموزش اصلاحاتي انجام داد كه از آن طريق كساني كه از دانشگاه فارغ التحصيل نشده بودند مي توانستند تحت شرايطي معين و مشروط به اينكه از سوي مؤسسة ملي مشمول دريافت مدرك تحصيلي علمي شده باشند ، مدرك كارشناسي  دريافت دارند.
مقطع كارشناسي ارشد
تخصص بيشتر در مقطع كارشناسي ارشد« دايگاكو اين » (  (Daigaku _ in صورت ميگيرد كه در همة دانشگاهها وجود ندارد ،و بعداز دو سال به« شوشي» (Shushi) (ديپلم يا مدرك فوق ليسانس) منجر ميشود.اين مرحله نياز به گذراندن تعدادي واحدهاي اضافي ، ارائة تز تحقيقاتي و گذراندن امتحان نهايي دارد. براي رشته هاي پزشكي ديپلم كارشناسي ارشد وجود ندارد بلكه مدرك دكتري كسب مي شود.
مقطع دكتري
مرحلة سوم به بالاترين مدرك تحصيلي« هاكوشي»(Hukushi) دكتري  منجر ميشود. تحصيلات حداقل سه سال پس از«شوشي» بطول مي انجامد.( 4سال در پزشكي و دندانپزشكي )  داوطلبان «هاكوشي» بايد تزي را ارئه دهند و امتحان نهايي را هم بگذارنند.« كاتي ها كاسه » (Katei_Hakase) ( دكتري دورة كاري ) به افرادي اعطا مي شود كه از برنامه دانشگاهي دورة كارشناسي ارشدفارغ التحصيل شده اند.« ورنبون ـ هاكاسه »(Runbun – Hakase )(رسالة يا پايان نامه دكتري) به آناني اعطا مي شود كه پايان نامة آنان در امتحان پذيرفته شده است.

انواع مؤسسات آموزشي
دايجاكو  دانشگاه - Daigaku
تانكي دايجاكو : مدارس عالي - Tanki _ Daigaku
كوتو ـ سامن ـ گاكو :دانشگاه فنّي- Koutou _ Senmon _ Gakko
مراكز آموزش ويژه دانشگاهي
يكي از موسسات آموزش عالي كه بعد از 1976 بنا نهاده شده ، مدرسه آموزش ويژه با دوره هاي تخصصي آن مي باشد.
اين مدرسه حاصل سياست متنوع سازي آموزش عالي بمنظور هماهنگي افزايش سريع تعداد دانشجويان خواستار دريافت آموزش حرفه اي سطح بالا در رشته هاي گوناگون بوده و مراقبتهاي پزشكي،علم بهداشت، ترجمه شفاهي،آموزش كامپيوتر وغيره را شامل مي شود.تعداد دانشجويان جديد سال به سال افزايش مي يابد و درسال تحصيلي 1992 بالغ 930/861 برنفر بالغ گرديد. با اين همه تاكيد بيش از حد دوره هاي تخصصي آموزشگاههاي تربيت متخصص بر آموزش حرفه اي به قيمت فدا كردن آموزش عمومي  مورد ترديد قرار گرفته است.
دوره هاي آموزشي
دوره هاي ارائه شده در كالجها و دانشگاهها در چهار رشته گروه بندي مي شوند:
آموزش عمومي
زبانهاي خارجي
آموزش بهداشت و بدنسازي
آموزش تخصصي
آموزش عمومي شامل سه گروه ميشود:
انساني و رشته هاي مربوطه
علوم اجتماعي و علوم مربوطه
علوم طبيعي و علوم مربوطه
براي هر رشته و آموزش ويژه، دروس اجباري، انتخابي، و اختياري وجود دارد. واحد هاي مورد نياز مطابق با دپارتمان(يا دانشكده) آن دوره تفاوت مي كند، اما دانشجويان لازمست 124 واحد از اين چهار موضوع شامل سه گروه آموزشي را بگذرانند. قبلا حداقل تعداد واحد ها در هر موضوع و گروه پيش نياز رسمي بود، اما بعد از باز نگري قانون" استانداردهاي تاسيس دانشگاه" در سال1991، اختصاص واحدها تغيير پذير شده  و به صورت انفرادي توسط هر موسسه اي تعيين مي شود.
كالجها و دانشگاهها در مقياس متفاوت هستند، از دانشگاههاي مجهز به كتابخانه، انجمن هاي تحقيقي تحت پوشش، بيمارستانها و غيره گرفته تا كالجهاي داراي فقط يك دانشكده. بعضي از دانشگاهها يك سيستم خطابه اي باز را بكار مي گيرند، در حاليكه دانشگاههاي ديگر تعداد دانشجويان ثبت نام شده در هر دوره را ثابت نگه مي دارند. سيستم قبلي به اين سو گرايش دارد كه مورد تاييد دانشگاههاي با بودجه هاي نسبتا بالا و با سنت طويل المدت قرار گيرد. بسياري از دانشكده ها يا دانشگاههايي كه پس ازجنگ جهاني دوم تا حد دانشگاه ارتقاء يافته اند، به گروه دانشگاههاي داراي تعداد ثابت دانشجوتعلق دارند و معمولا بودجه اي محدود دارند.در ميان دانشگاههاي ملي آنها كه به مقياس وسيع عمل مي كنند، وسنتي طويل المدت دارند، دانشگاههاي توكيو، كيوتو، توهوكو، هوكايدو، اوزاكا، كيوشو، وناگويا مي باشند. اين دانشگاهها تا سال 1945بعنوان دانشگاههاي سلطنتي شناخته ميشدند.برخي ازمشهورترين موسسات خصوصي عبارتند از:
دانشگاه كايو، واسدا، نهيون، و هيشي در توكيو و دوشيشا، ريتسوميكان، كوانسي، گاكواين و كانزاي و در منطقه كيوتو ـازاكا.
ازميان دانشجويان ثبت نام شده در دانشگاههاي ملي، دولتي، و خصوصي، ثبت نام شدگان در دانشگاههاي خصوصي بالغ بر 2/73 درصد كل ثبت نام شدگان سال 1997بوده است. با اين حال، به گفته وزارت آموزش ، شرايط تحصيل در دانشگاههاي خصوصي در كل پايين تر از شرايط آنهايي است كه در دانشگاههاي ملي و دولتي هستند. مسئله مهم براي آموزش دانشگاهي از ميان برداشتن و اصلاح تفاوت ميان دانشگاههاي ملي و خصوصي است.

ارزيابي آموزشي
پذيرش تحصيلي
ميزان رقابت در امتحانات ورودي جهت پذيرش در كالج و دانشگاه در سال1998 بطور متوسط برابر تعداد مكانهاي در دسترس بوده است. يك دانشگاه در هر باز گشايي بيش از 20 هزارمتقاضي را به ثبت رسانده است.
" تست مشترك موفقيت مرحله اول" براي ورود به دانشگاههاي ملي و دولتي در بين سالهاي 79 و 89 به مورد اجرا گذاشته شد. اين تست چون قضاوت در مورد اينكه داوطلبين در دبيرستان آموزش كافي دريافت كرده بودند را از طريق طرح سوالات مستدل و نگنجاندن سوالات بسيار دشوار و غير عادي ممكن ساخته بود، مورد تشويق قرار گرفت. با اين حال، منتقدان اين تست ادعا مي كردند كه در نتيجه انجام آزمون در پنج موضوع درسي همچون درجه بندي دانشگاهها تاثير بدي داشته است.
از ميان اين انتقادات مثبت و منفي و پيشنهادات گزارش نخست اصلاحات آموزشي، ارائه شده توسط شوراي ملي اصلاحات آموزشي، تست جديدي به نام "تست مركز ملي جهت پذيرش دانشگاهي" مطرح شد كه به داوطلبين ورود به دانشگاه سال 1990 ارائه شد. اين تست به دانشگاهها اجازه داد كه آزادانه از ميان موضوعات درسي مورد امتحان سوالاتي را مناسب با پيش نيازهاي ويژه خود بر دارند. درحال حاضر تمامي دانشگاههاي ملي و دولتي و تعداد رو به افزايشي از دانشگاههاي خصوصي اين تست را در گزينش اوليه داوطلبان خود مورد استفاده قرار مي دهند.
دانشگاهها با تركيب اين آزمون با گرايشي از سوابق تحصيلي دانش آموزان كه به تاييد دبيرستان آنها  رسيده است، تستهاي علمي، مصاحبات، مقالات كوتاه، و تستهاي مهارتهاي كاربردي، پروسه و روند انتخاب خود را بهبود مي بخشند، و به سمت ارزيابي داوطلبين از جنبه هاي مختلف درحركت هستند.درحال حاضر به داوطلبان فرصتهاي بيشتري داده مي شود تا براي دانشگاههاي مختلف تقاضاي ورود بدهند. بدعتهاي سال1987به دانشگاهها در مورد تعيين نشان آزادي عمل داد و پس از آن در سال 1989 براي دانشگاهها امكان پذير شد كه داوطلبين را به روزهاي مختلف تقسيم كنند. با سرمايه گذاري دانشگاهها در مورد اين نو آوري ها، در آينده رشد بيشتر تعداد فرصتها و گوناگوني متدهاي ارزيابي انتظار مي رود.
دانشجويان كم درآمد كه امتحان ورودي را گذرانده اند مي توانند از انجمن بورسيه ژاپن وام بگيرند. با اين وجود تعداد زيادي از دانشجويان بخشي از شهريه يا هزينه زندگي خود را از طريق كار نيمه وقت درطول سالهاي دانشگاه يا كالج تامين مي كنند. مشهورترين شكل كار پاره وقت شايد تدريس خصوصي به دانش آموزان مقاطع مقدماتي و تكميلي متوسطه  در خانه هاي آنان يا در جوكو(موسسات آموزش انتفاعي خصوصي) باشد.
مدارك مورد نياز
. مدرك تحصيلي دوره متوسطه Kotogokko  Sotsugyo  Shomeisho
. موفقيت در آزمونهاي موفقّيت علمي ، شامل امتحان ورودي سراسري برگزار شده توسط مركز ملّي امتحانات ورودي دانشگاه
درسطح كارشناسي ، يك امتحان ورودي براي تمامي دانشگاهها جز دانشگاه آزاد ضرورت دارد.امتحانات اغلب شامل آزمون كتبي و مصاحبه مي باشند.
پذيرش دانشجويان خارجي
شرايط پذيرش
دانشجويان خارجي بايد 12سال آموزش رسمي مدرسه اي (يا معادل آن) براي تحصيلات دوره كارشناسي،16سال براي تحصيلات كارشناسي ارشد و18سال براي تحصيلات دوره پزشكي يا دندانپزشكي كامل كرده باشند.موسسات به صورت جداگانه دوره هاي آشناسازي جهت دانشجويان خارجي فراهم مي آورند.قبل از ورود به ژاپن دانشجوي خارجي بايد ويزاي معتبر كسب كند.دوره هاي ژاپني در مدرسةزبان ژاپني انيستيتو بين المللي دانشجويان و انيستيتو بين المللي كانزايKansai ، ونيز دربرخي ازدانشگاههاي خصوصي درجهت بالا بردن سطح درس ژاپني دانشجويان دردسترس مي باشند.به طور كلي ميتوان گفت كه از جمله مهمترين مقررات پذيرشي ويژه دانشجويان خارجي ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:
. كسب ويزاي معتبر قبل از ورود به ژاپن براي دانشجوي خارجي الزامي است.
. الزام كسب مهارت زباني براي متقاضيان خارجي كه زبان اول (مادري) آن‌ها زبان مورد تدريس نيست.
. دانشجويان خارجي بايد 12 سال آموزش رسمي (يا معادل شناخته شده) براي دوره ليسانس، 16 سال براي دورة فوق ليسانس، و 18 سال براي تحصيل در پزشكي  يا دندانپزشكي را تكميل كرده باشند.
. برخورداري ازگواهينامه ديپلم متوسطه با عنوان  كوتوگاكو سوتسوگيو شوميشو
. موفقيت در آزمونهاي موفقيت تحصيلي شامل امتحان ورودي جامع كه توسط مركز ملي امتحانات ورودي دانشگاه‌ها.برگزار مي گردد.
نهادهاي مركزي
. راهنماي دانشجويان عازم ژاپن
انجمن آموزش بين الملل
. الفباي تحصيل در ژاپن
انجمن آموزش بين الملل
. دانشكده ‌ها و دانشگاه‌هاي ژاپن
. كالجها ودانشگاههاي ژاپن
سيستم نمره دهي
سيستمهاي نمره دهي چندي در مراكز آموزش عالي مورد استفاده قرار مي گيرد ، امّا معمول ترين آنها مقياس درصدي با 60 درصد بعنوان نمرة قبولي مي باشد.
0-59% F=
 A = 80-100%
c =60-69%
B = 70-79%
بالاترين نمره : %100
نمره قبولي = %60
پايين ترين نمره = %0
از جمله ديگر سيستمهاي اصلي نمره دهي ميتوان به سيستن نمره دهي حروفي به شرح ذيل اشاره نمود:
. Yu «يو» عالي
. Ryou «ريو» (خوب(
. Ka «كا » (قبول(
. Huka «هوكا» (مردود)
گواهينامه هاي آموزشي
گاكو شي- Gakushi
ايگا كوشي-Igakushi
جويگا كوشي-Juigakushi
شيگا كوشي-Shigakushi
شوشي-Shushi
هاكو شي-Hakushi
ايگا كو ـ هاكوشي-Igaku-Hakushi
جويگا ـ هاكوشي-Juigaku  - Hakushi
شيگا كو ـ هاكوشي-Shigaku – Hakushi
خدمات دانشجويي
نهادهاي مركزي
از جمله مهمترين مراكز ارائه كننده خدمات دانشجويي به دانشجويان خارجي ميتوان ازموارد ذيل نام برد:
. انجمن آموزش بين الملل
. انيستيتو بين المللي دانشجويي
. انيستيتو بين المللي دانشجويي كانزاي
اصلاحات آموزشي
تغيير در ماهيت دانشگاهها
دانشگاهها هدفي دو بعدي يعني تحصيلي و آموزشي دارند.با اين وجود ، پديده آموزش جمعي در سطح دانشگاههاي ژاپن ظاهراً دانشگاه را به مكاني منحصر به آموزش تغيير داده است.اين بعلت كافي نبودن شرايط تحصيلي از نظر مطالب ، موضوعات و پرسنل ميباشد.آموزش گروهي با هدف آموزش توليد انبوه ارائه ميشود، واژه اي كه منعكس كننده نارضايتي دانشجويان ميباشد. اين موقعيت، موجب هرج ومرجهاي دانشگاهي شده است كه از سال 1967 تا 1971 شايع بوده است. با درخواست دانشجويان درمورد حقوق و بهبود شرايط تحصيلي آنان، مباحثاتي آغاز شده، و بتدريج به جنبشهايي مبدل شد كه درمورد چگونگي اداره دانشگاه و آموزش در يك جامعه پيشرفته صنعتي مي پرسيدند.در سطح فوق ليسانس، مقادير متنابهي هزينه جهت بالا بردن سطح آموزش مورد نياز است.
توسعة آموزشي
نام دانشگاه توكيو به دانشگاه امپراتوري توكيو تبديل شد، و اين در هماهنگي با قانون دانشگاه امپراتوري در سال 1886 بود. اين دانشگاه تا زماني كه دانشگاه سلطنتي ديگري در سال 1897 در كيوتو تأسيس شد، تنها دانشگاه باقي ماند. تا سال 1920، پنج دانشگاه سلطنتي وجود داشت كه در هونشو شمالي، كيوشو، و هوكايدو قرار داشتند. در سال 1928، زماني كه قانون دانشگاهي تصويب شد، علاوه بر دانشگاه‌ها، كالج‌ها نيز به تصويب رسيدند، و مدارس خصوصي ودولتي كه به عنوان مدارس حرفه‌اي تنفيذ شده بودند نيز به عنوان دانشگاه به تصويب رسيدند. به عنوان مثال، به دانشگاه‌هاي كايو، دانشگاه واسدا در توكيو، و دانشگاه دوشيش در كيوتو در اين زمان به طور رسمي عنوان دانشگاه اعطا گرديد.علاوه بر مؤسسات مذكور، مدارس عالي ويژه و مدارس عالي حرفه‌اي هم بودند كه هر دو نوع مدارسي ساده تر و كاربردي تر از دانشگاه‌ها بودند. مدارس عالي حرفه‌اي آموزش در يكي از رشته‌هاي حرفه‌اي چون حقوق، اقتصاد، الهيات، ادبيات، زبان، علوم پزشكي و غيره را ارائه  مي‌دادند، و مدارس عالي ويژه آموزش در زمينة صنعت، تجارت، كشاورزي و ديگر رشته ‌ها را فراهم  مي‌كردند. هر دو نوع مدرسه در چارچوب سيستم رسمي سال 1903 نهادينه شدند. اين زماني بود كه قانون مدارس عالي ويژه و مدارس عالي حرفه‌اي به تصويب رسيد. لازم به ذكر است كه تقاضا براي آموزش عالي در پس تأسيس اين نوع جديد مدارس بود ،‌كه بعد‌ها تحت عنوان مدارس حرفه‌اي متحد شدند. در زمينة تربيت معلم، در كنار مدارس عالي عادي دختران و پسران، مؤسسات تربيت دبير نيز به عنوان مؤسسات آموزش عالي گروه بندي شدند.بعد از جنگ جهاني اول، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي پيشرفت سريعي كردند. گرايشي واضح به افزايش تعداد مدارس، يا توسعه مقياس مدارس پسرانه و دخترانه وجود داشت، بدون آن كه توجه شود كه تحت كنترل دولت ملي يا محلي هستند يا به طور خصوصي عمل  مي‌كنند.
آموزش عالي فني و حرفه‌اي
براي پذيرش در دانشكده ‌هاي فني تكميل دورة راهنمايي الزامي است. هدف آن‌ها آموزش عمقي در رشته ‌هاي تخصصي و فراهم آوردن توانائي‌ها و استعداد‌هاي مورد لزوم براي زندگي شغلي در دانشجويان مي‌باشد. دانشكده فني معمولاً چند دورة مهندسي و مطالعاتي مربوط به كشتيراني و تجارت را ارائه ميدهد. طول اين دوره پنج سال است (پنج سال و نيم براي دوره ‌هاي كشتيراني بازرگاني) و شامل دوره‌هاي اصلي گوناگوني چون مهندسي مكانيك، مهندسي برق، كنترل الكترونيكي فن آوري اطلاعات، مهندسي شيمي،مهندسي ساختمان، بازرگاني و مديريت اطلاعات دريايي  مي‌باشد.
پذيرش در دانشكده هاي فنّي برپاية تكميل دورة مقدماتي متوسطه مي باشد. هدف مدارس عالي هدايت با ادارة كامل و جامع آموزش در رشته هاي تخصّصي و پرورش قابليتهاي لازم جهت زندگي حرفه اي در دانش آموزان ميباشد.دانشكده فنّي معمولاً دورة چندي در مهندسي و دروس كشتيراني تجاري ارائه مي دهد.طول اين دوره پنج سال است.( پنج سال و نيم براي دوره كشتيراني تجاري).دوره هاي گوناگوني شامل مهندسي كشاورزي ، مهندسي برق ، الكترونيك ، فن آوري اطلاعات، مهندسي كشاورزي، مهندسي ساختمان ، اطلاعات مديريت كشتيراني و بازرگاني وجود دارد.
توسعه آموزشي
پيشرفت صنايع ژاپن در دورة ميجي ادامه يافت و با سياست دولت در مورد خلق ملتي ثروتمندتر و داراي قدرت مورد حمايت قرار گرفت. با توجه به افزايش توليد و ارتقاء صنعت در اين زمان، دولت طبيعتاً به طور اخص درگير آموزش صنعتي بود. اين روند در حوالي دهة 70 و اوايل دهة 80 آغاز شد ،‌و تأكيد اساسي بر تربيت رهبران آموزش در فن آوري مدرن غربي بود. صنعتي شدن كشور، ابتدا بر صنايع سبك تأكيد داشت كه در دهه 1890 آغاز شده بود. در سال 1893، وزير آموزش، اينوكوآشي، مقررات مدرسه تكميلي حرفه‌اي را ارائه داد، و مدارس را ملزم ساخت كه آموزش سادة فني را به عنوان ادامة آموزش ابتدايي ارائه دهند. بعد از جنگ جهاني سينو ژاپن در 1899، قانون مدارس فني و حرفه‌اي وضع شد. بر اساس اين قانون، مدارس حرفه‌اي گوناگوني براي فراهم آوردن آموزش در بخش ‌هاي صنعت، كشاورزي، تجارت، بازرگاني و مبادلات دريايي، پرورش كرم ابريشم، جنگلداري، دامپزشكي، جراحي، صنعت صيد ماهي و غيره تأسيس شدند.به اين طريق، آموزش حرفه‌اي به عنوان بخشي از آموزش متوسطه گسترش يافت، و گونه ‌هاي آموزش حرفه‌اي نيز بعد از جنگ جهاني اول افزايش يافتند.در مقايسه با رشد كند مدارس متوسطه، مدارس حرفه‌اي به سرعت توسعه يافتند.
آموزش عالي از راه دور
دانشگاه هوايي (هوزو دايگاكو)«  Hoso  Daigaku» درسال 1983 و تحت توجهات دولت تأسيس شد. اين دانشگاه مؤسسه اي است كه مدرك اعطا مي كند و از راديو و تلويزيون و ديگر رسانه ها استفاده مي نمايد. و توسط افزايش شناخت دو جانبة واحدهاي كسب شده و توسعة تبادل كادر آموزشي و پخش مطالب در دسترس براي ديگر دانشگاهها همكاري و تشريك مساعي با ديگر دانشگاههاي خصوصي و دولتي را ارتقاء مي بخشد.
وزارت آموزش ، علوم ، فعاليتهاي ورزشي و فرهنگ مؤسسات خاصي را توسعه مي دهد كه براي مردم فرصتهاي يادگيري را به شكل آموزش غير رسمي فراهم مي آورند . اين وزارتخانه ادارة فراگيري مادام العمر و شوراي آموزش درازمدت را بوجود آورده است .
دورة شبانه و مكاتبه اي هم وجود دارند كه توسط دانشگاهها و كالجها ارائه مي شوند .
اين دوره ها در كلّ و اساساً مشابه دوره هاي روزانه هستند . اين وزارتخانه سيستمي را ارائه كرده است كه با استفاد ه از آن دانشجويان فاقد مدرك تحصيلي مي توانند در رشته هاي منفرد يا چند رشتة محدود در دانشگاهها به كسب علم بپردازند و براي اين رشته ها واحدهاي دانشگاهي را كسب مي كنند ؛ دوره هاي دانشگاهي چنان گسترش يافته اند كه اين امكان را دارند كه برنامه هاي خود را با الگوهاي زندگي افراد بزرگسال كارمند هماهنگ سازند .
موسسات آموزش فني و حرفه اي آموزش حين خدمت را براي بزرگسالان فراهم مي آورند. اين آموزش ، تعليم فشردة تازه كاران ونيز تربيت گروهي و شغلي را در بر ميگيرد.
آموزش معلمان
ساختار آموزشي
معلمان توسط بورد ‌هاي محلي يا منطقه‌اي استخدام  مي‌شوند واز طريق مدارس روي يك جدول از قبيل تعيين شده به صورت نوبتي كارمي‌كنند. رقابت براي منصب ‌هاي آموزشي جديد اغلب شديد است و بورد‌هاي آموزشي امتحانات ورودي ومصاحباتي براي متقاضيان بالقوه برگزار  مي‌كنند. معلمان جديد به محض استخدام نياز دارند، جلسات مختلف آموزش در حين خدمت را در طول اولين سال بودن در سيستم آموزش تجربه كنند. حقوق آنان توسط محليت، نوع مدرسه، سابقه خدمت، و سمت آن‌ها در مدرسه تعيين  مي‌شود. مديران و معاونين از رديف معلمان به استخدام در  مي‌آيند ومعمولاً 15 تا 20 سال در كلاس درس آموزش داده اند.از نظر تأمين پرسنل، مدارس ژاپن اصولاً مؤسساتي هستند كه توسط معلمان اداره  مي‌شوند. وظايف مديريتي در ميان معلمان ارشد واز طريق سيستمي از كميته ‌هاي نظارت كننده بر تمام وظايف مدرسه بخش  مي‌شود. معلمان نيز توسط سطح كلاس سازماندهي مي‌شوند ،و اين كميته ‌هاي در سطح كلاس مسئول برنامه ريزي واجراي برنامه آموزشي سالانه و نيز سازماندهي رويداد‌هاي خارج از برنامه درسي براي آن كلاس  مي‌باشند.
مدرك مورد نياز جهت تدريس در سطوح مختلف آموزشي
. پيش دبستاني : -
. ابتدايي : پايان دورة كارشناسي در رشته آموزش ابتدايي يا پايان دورة كارداني كالج تربيت معلم
. دورة مقدماتي متوسطه : پايان دورة كارشناسي
. دورة تكميلي متوسطه : پايان دورة كارشناسي يا كارشناسي ارشد
برنامه هاي آموزشي

حداكثر	حداقل	حداكثر	حداقل	مربيان
47	23	28	8	مربيان دورة پيش دبستاني
53	27	30	10	معلمان دورة ابتدايي
31	15	52	20	معلمان دورة مقدماتي متوسطه
31	19	52	-	معلمان دورة تكميلي متوسطه

الگو‌هاي معلمي
آموزگاران معمولاً بايد حداقل 8 ساعت در روز در مدرسه باشند، و اغلب ساعات بيشتري را در برنامه ريزي، نشست با آموزگاران ديگر،نصيحت دانش‌آموزان و يا معاشرت با آنان  مي‌گذرانند. معلّمان گزارش داده‌اند كه بيشتر كار آنان درمدرسه انجام  مي‌شود، عاملي كه ا حساس  مي‌كردند مربوط به جّو عمومي دانشجويي مي‌باشند.معلّمان و مديران ژاپني‌ محّل كار خود را بعنوان جوامع نزديك بهم بافته‌اي توصيف مي‌نمايند كه در آن تحصيل كرده ‌ها به سهولت اطلاعات و تجربيات آموزش را با هم در ميان مي‌گذارند .اين احساس قوي اجتماعي بنظر ميرسد بر چگونگي ديد گاه آموزگاران و برخورد آنان با اخلا گيري‌هاي دانش‌آموزان تأثير بگذارد .
آموزگاران اوّلين كساني هستند كه  مي‌توانند نظم را در كلاس درس خودماني خود برقرار سازند، امّا در صورت جّدي بودن مشكلات، آن‌ها مي‌توانند ديگر آموزگاران، آموزگار بالاترين سطح يا مديران را به حمايت بطلبند. تعداد كمي از معلّمان احساس اضطراب يا نگراني خود در مورد رفتار دانش‌آموزان را گزارش كرده‌اند .آموزگاران در تمامي سطوح، هدف از آموزش را رهنمون كردن دانش‌آموزان براي انسانهايي پيشرفته تر از آن‌ها ساختن  مي‌بينند. آموزگاران كلوب‌هاي دانشجويي را سازماندهي بر آن‌ها و نظارت مي‌كنند و به هماهنگ سازي رويدا‌هاي در سطح مدرسه كمك  مي‌نمايند. معلّمان بويژه در سطح ابتدايي تأكيد دارند كه نقش آنان بهبود كلّي آموزش كودكان بوده است، نه فراهم آوردن آموزش علمي صرف براي آنان .
معلّمان ژاپني و والدين تأكيد زيادي بر اصول اوّليه يادگيري دارند.هنر، موسيقي و آموزش جسماني نقش مهمي در برنامة عمومي آموزشي بازي  مي‌كنند كودكان ميزان زيادي وقت صرف برنامه ريزي آماده سازي و شركت در رويداد ‌هاي سالانة در سطح مدرسه  مي‌كنند كه ارتباط مستقيم با موفقيت‌هاي علمي ندارند .واژة تحصيل، يك سري معاني گسترده تري در شرايط ژاپن دارد تا در آمريكا. تحصيل، آنطوركه يك مادر به زبان  مي‌آورد، وظيفه‌اي مادام العمر است. فرد  مي‌آموزد كه چگونه يك همسر، مادر، همكار، و شايد حتّي يك بازنشسته باشد.به عقيدة معلمين،ايجاد نگرش مثبت درمورد تحصيل در سال‌هاي اوليه،حياتي تر از موفقيت‌هاي علمي و اجتماعي بعدي مي‌باشد.معلّمان و والدين بسياري از مشكلات اساسي دانش‌آموزان همچون تنفّر از رياضي و علوم، فقدان خلاقيّت، امتناع از تحصيل، و خشونت را با شكست‌هاي اوليه در آموزش كودكان مرتبط ميدانند. به اعتقاد تحصيلكرده ‌هاي ژاپني، اگر كودكان در شناخت در مورد دنياي خود هيجان زده شوند، به تقيب مطالعات خود در سال‌هاي بعد ادامه  مي‌دهند. و از آن به بعد به تعبير كلّي، دانش‌آموزاني داراي انگيزش خواهند شد .از سال‌هاي اوليه به بعد، به  كود كان ژاپني آموخته  مي‌شود كه در گروه‌هاي كوچك (  han) و همزمان بعنوان همشاگردي، همكلاسي، و اعضاء كلّ كلاس كار كنند. اين لايه ‌هاي چندگانه گروه وابسته بنظر  مي‌رسد حسي قوي از اتحاد باكلاس ايجاد  مي‌كند. شخص دانش‌آموز كمتر بخاطر پيشرفت‌هاي شخصي خود شناخته ميشود تا ارتباطات و مشاركت‌هايي كه باگروه، كلاس، سط‍ح، يا مدرسه داشته است .تحصيل كرده ‌هاي ژاپني هم چنين برعلائق كودكان متوسط و پايين تر از متوسط توجه نشان ميدهند.معلّمان تأكيد جزئي بر قابليت‌هاي ذاتي دارند، و اغلب معلّمان مدارس ابتدايي از راه خود فراتر ميروند تا استعداد را فداي علاقه و تلاش نمايند.از واژة تفاوت‌هاي استدادي ( نوريوكوسا ) معمولاً احتراز  مي‌شود و تفاوت در سطوح حاكي از مهارت (شوجوكودو ) ارجحيت دارد.اين رجحان نشان دهندة اين واقعيت است كه معلمين ژاپني عميقاً نگران تقسيم كودكان بر اساس استعداد آن‌ها  مي‌باشند. يك دليل عدم استفاده از گروه بندي بر اساس استعداد آن‌ها ميباشند. يك دليل عدم استفاده از گروه بندي بر اساس استعداد از طرف معلّمان اينست كه اين كار به كودكان از نظر احساسي چنان صدمه  مي‌زند كه آن‌ها انگيزة خود براي تحصيل را از دست  مي‌دهند. معلّمان ژاپني اعتقاد دارند كه انگيزة كودك نقطة عطف موفقيّت اوست و تمام كودكان با تشويق مناسب قادر به كسب مهارت و استادي در برنامه ‌هاي آموزشي  مي‌باشند.معلّمان ژاپني معمولاً مطرح شدن تفاوت‌هاي استعدادي را در نتيجة پرورش نيافتن ودر پيشينة خانوادگي  مي‌بينند. معلّمان استعداد ‌ها را ذلتي در نظرنمي‌گيرند، بلكه فكرمي‌كنند كه قابليت‌ها بايد از طريق تلاش فردي اكتساب گرفته شوند. باستثناء دانش‌آموزاني با معلوليت‌هاي آشكارا قابل تشخيص، معلّمان تمام دانش‌آموزان را قادر به موفقّيت درمدرسه مي‌بينند. از تلاش فردي اغلب بعنوان منبع و منشاء موفقيّت و استعداد با لا ياد مي‌شد.
افرادبرخوردار از« ذهن قوي »نشان ميدهند، يا كساني كه انگيزة قوي دارند دانش‌آموزاني در نظر گرفته ميشوند كه در رياضي، علوم، و ديگر زمينه ‌ها عالي خواهند بود. آنچه كه اغلب اين افراد را از ديگر همكلاسي‌هايشان متمايزمي‌سازد نوع روابط اوليه خانوادگي آن‌ها و تأثيراتي است كه با رشد كودك اين روابط اوليه برجا  مي‌گذارند. دانش‌آموزاني كه اجتماعي نيستند، پيش از ديگر دانش‌آموزان «  كفگيرشان به ته ديگ ميرسد » و درنتيجه، عقب ترمي‌مانند و كمتر درگير امور مدرسه ميشوند .انگيزه بعنوان ويژگي‌اي در نظر گرفته ميشود كه آموزگاران  مي‌توانند به شكل فعّال با تشويق كودك به مطالعه موارد مورد علاقه اش دراو پرورش دهند، و از اين طريق حس هيجان و كسب مهارت كودك را عميق سازند، زماني كه اين وابستگي به مدرسه و فعاليّت‌هاي كلاسي بوجود بيايد، علاقه به ياد گيري يا مطالعه به طور جدّي در ذهن يا روح كودك ريشه خواهد گرفت .برنامه ‌هاي ويژة تيزهوشان يا برنامه ‌هايي كه به كودكان اجازه ميدهد به ميزان متفاوتي رشد كنند، در مدارس ابتدايي و راهنمايي دولتي ژاپن تقريباً ناشناخته هستند. با اين وجود، جوكو Juku، فرصت‌هاي مشابهي را درخارج از مدرسه فراهم مي‌آورد،  ضبط نمره، و ناديده گرفتن نمرات وجود ندارد، با اين حال، تقريباً تمام مدارس ابتدايي و مقدماتي متوسطه ژاپن كلاس‌هاي ويژه‌اي دارند كه اغلب اسامي‌جذّاب همچون « كوهستان سبز » به آن‌ها داده شده ودر اين كلاس‌ها به دانش‌آموزان با معلوليت‌هاي جّدي،جدا از ديگر بچه ‌ها آموزش داده ميشود. برنامة آموزشي اين كلاس‌ها آسانتر از برنامه ايست كه در كلاس‌هاي اصلي اجرا ميشود، دانش‌آموزان بندرت با همتا‌هاي خود در روند اصلي ارتباط برقرارمي‌كنند.با وجود يكه ايده آل اصلي ژاپني ‌ها براي به حساب آمدن است، امّا محدوديت‌هاي آشكاري در مورد اين مشمول وجود دارد. در طول سال‌هاي تحصيل اجباري، فقط دانش‌آموزاني با معلوليت‌هاي جّدي خارج از روند اصلي نگه داشته  مي‌شوند. با اين همه، به هنگام ورود به دبيرستان تمام دانش‌آموزان بر اساس نمره ‌هاي امتحان ورودي در دوره ‌هاي مختلف دبيرستان رده بندي  مي‌شوند .
نرخ كادر آموزشي وغيرآموزشي زاپن نسبت به ساير كشورها برمبناي درصد طي سال 1992

	كادر آموزشي		كادر غيرآموزشي
كشورها	ابتدايي ومتوسطه	آموزش عالي	ابتدايي ومتوسطه	آموزش عالي
فرانسه	4/2	4/0	3/3	--
آلمان	6/1	6/0	4/2	--
ايتاليا	5/3	1/0	2/4	4/0
ژاپن	7/1	4/0	4/3	(6)
انگلستان	2/2	3/0	5/2	-
امريكا	2/2	5/0	7/2	8/0
استراليا	3/2	6/0	9/2	3/0
اتريش	5/3	5/0	8/3	-
بلژيك	8/3	3/0	8/4	6/0
جمهوري چك	4/2	3/0	5/3	7/0
دانمارك	7/2	2/0	3/3	6/1
فنلاند	-	-	1/3	-
مجارستان	5/3	4/0	2/4	6
ايرلند	8/2	4/0	4/2	-
هلند	8/1	4/0	3/3	-
نيوزلند	3/2	5/0	3/3	-
اسپانيا	6/2	4/0	3/3	-
سوئد	3/2	-	-	-
تركيه	5/2	2/0	2/2	-

آموزش معلمين ابتدايي
با اينكه بعضي از معلمان مدارس ابتدايي در دانشگاههاي خصوصي و مدارس عالي تربيت مي شوند ، امّا اغلب آنان در دوره هاي 4 ساله دانشگاههاي ملي دوره مي بينند .اغلب معلمان مدارس ابتدايي دردانشگاه‌هاي ملي و دردوره ‌هاي 4 ساله ليسانس تربيت  مي‌شوند، اما با اين وجود برخي از آن‌ها در دانشگاه‌هاي خصوصي و مدارس عالي تعليم داده ميشوند.
آموزش معلمين متوسطه
معلمان مدارس راهنمايي اساساً دوره ‌هاي 4 سالة اين ليسانس را برميدارند، در حاليكه معلمان دبيرستان ضرورت دارد دوره ‌هاي ليسانس و فوق ليسانس هر دو را بردارند.

آموزش اساتيد دانشگاهي
براي معلمان مؤسسات آموزش عالي هيچ نظام مدركي وجود ندارد. شرايط لازم براي استادان دانشگاه‌ها (بانضمام دانشكده ‌هاي كارشناسي )، مدارس عالي، و دانشكده ‌هاي فني در احكام وزارت آموزش، علوم و فرهنگ، تحت عناوين « استاندارد‌هاي تاسيس مدارس عالي » و استاندار‌هاي تاسيس شده دانشكده ‌هاي فني معين  مي‌شود.
نهادهاي حمايتي
نهادهاي حمايتي غيردولتي
استاندارد بالاي آموزشي در ژاپن، در كلّ نا برابريهاي گوناگوني را پنهان ميسازد، به منظور تلاش براي اين موارد و نزديك شدن به هدف تسلوي كامل فرصتهاي آموزشي براي همة معلّمان جهت مطالعه و بررسي مشكلات جاري آموزش گروههايي را سازماندهي مي كنند.
ميزان وماهيت سازمانهاي آموزشي غيردولتي بسيار متفاوت است.برخي درمقياس فراگير عمل مي كنند، درحاليكه ديگران فقط در چارچوب يك مدرسه قرار مي گيرند اين ميزان هرچه كه باشد آموزگاران اصول آموزشي مطابق تجربيات خود دركنفرانسهاي سالانة مطالعات ملّي ، در گردهماييهايي گروهي مطالعات محلّي ، يا دربولتن هاي اطلاعاتي ارائه مي دهند.مطالعات انجام شده توسط آموزگاران تأثير قابل توجهي درآموزش ژاپن دارد.در بيشتر موارد،حمايت مالي از اين سازمانها توسط شهريه هاي پرداختي توسط اعضاء صورت ميگيرد.يكي از سازمانهاي آموزشي غير دولتي ، اتحادية آموزگاران ژاپن مي باشد. اين سازمان بعنوان بخشي از تلاش خود براي ارتقاء حقوق و بهبود شرايط اقتصادي آموزگاران ، كنفرانسهاي سالانه مطالعات فراگير را برگزارمي كند ، كه در آن نمايندگان Prefectural مشكلات قبلي خود كه در گروههاي مطالعاتي محدودةPrefecture آنان مورد بحث و بررسي قرار گرفته است را ارائه مي دهند.سازمانهاي آموزشي غير دولتي هم چنين شامل سازمانهاي مطالعاتي مستقل آموزگاران مي باشند ، كه اعضاي آن مطالعات علمي  در مورد شرايط كلّي آموزش يا درمورد مشكلات گوناگوني چون روشهاي تدريس ، توسعة برنامه هاي آموزشي يا مشاورة دانش آموزان را با هدف تلاش جهت بهبود آموزش اجرايي مدارس متّقبل مي شوند.موضوعات درسي در برگيرندة ژاپني ، تاريخ ، جغرافيا ، رياضيات ، علوم طبيعي ، تكنولوژي ، انگليسي ، هنرهاي زيبا ، موسيقي ، ژيمناستيك ، آموزش بهداشت ، و آموزش معلولان مي باشد .
شرايط پذيرش
پيش نيازهاي گواهينامه  آموزگاري براي استخدام بعنوان مربي كودكستان يا تدريس در مقاطع ابتدايي و مقدماتي و تكميلي متوسطه تأسيس شده توسط دولت يا نهادهاي دولتي، گواهينامه معلمي مورد نياز است. گواهينامه معلمي بر اساس استانداردهاي وضع شده توسط مقامات ملي اهدا مي شود. دانشجوياني كه تمايل دارند معلم مقاطع ابتدايي و مقدماتي و تكميلي متوسطه شوند، بعنوان قانون بايد در كالج، دانشگاه يا مدرسه عالي دوره ببينند.علاوه بر دانشگاههاي ليسانس، تعدادي از كالج ها، دانشگاهها و مدارس عالي دوره هاي لازم جهت قادر سازي دانش آموزان به كسب پروانه معلمي را ارائه مي دهند.
گواهينامه هاي جدا گانه اي براي معلمان مقاطع ابتدايي و مقدماتي و تكميلي متوسطه وجود دارند.هر گواهينامه اي به پيشرفته، و درجه يك و دو تقسيم ميشود.جهت كسب گواهينامه معلمي، متقاضي بايد مدرك پيشرفته را دريافت كند. واحد هاي لازم اين سه دوره مختلف عبارتند از:
. صلاحيت تحصيلي مقدماتي
. گذراندن دوره هاي تدريس ويژه
. گذراندن  دوره هاي حرفه اي شامل تمرين تدريس به دانش آموزان
تمرين تدريس به دانش آموز به مدت 2يا3 هفته در مدارس تحت پوشش دانشگاه يا مدارس عالي يا مدارسي كه بنا به تقاضاي دانشگاهها يا مدارس عالي جهت پذيرش معلمان مبتدي معين شده اند، به مورد اجرا گذاشته مي شود. در طول اين دوره، دانشجويان با شركت در اداره مدرسه، حضور دروس بي اهميت به كودكان و دانش آموزان در مورد فعاليتهاي گوناگون مدرسه آموزش ميبينند.يك دانشجو پس ازكسب مدركي شامل واحد هاي مورد نياز، تقاضانامه دريافت گواهينامه معلمي را ارائه مي دهد، در اين مورد كه خواهان حضور در بورد آموزشي دانشكده، دانشگاه يا مدرسه عالي خود مي باشد بورد آموزش در پاسخ به تقاضا نامه معتبر، گواهينامه معلمي را اعطا ميكند.از اين روگواهي معلمي اعطا شده به اين طريق درسراسر ژاپن معتبر مي باشد.متقاضيان حتي پس از دريافت پروانه معلمي هم نمينوانند به طور خودكار آموزگار شوند. دارندگان پروانه معلمي يا آنان كه قبلاً اين مدرك را داشته اند اگر بخواهند در مدارس دولتي يامحلي كار كنند بايد در امتحان برگزار شده توسط بورد آموزشي منطقه مورد درخواست خود شركت جويند و در آن قبول شوند. كسانيكه دراين امتحان موفق مي شوند از سال بعد واجد شرايط تدريس درمدارس عمومي ميباشند، اما از نظر رسمي فقط در محلي استخدام مي شوند كه جاي خالي وجود داشته باشد يا به معلم اضافي نيازدارند. درمورديكه جاي خالي وجود ندارد ، شرايط ذكر شده در بالا فقط براي دوازده ماه اعتبار دارد. از اين رو پس از گذشت يك سال، يكبار ديگربايد در اين آزمون شركت جويند تا مجددا واجد شرايط گردند .
آموزش زبان ژاپني
ژاپن تعداد قابل قبولي درمدرسه زبان ژاپني دارد، كه بيشتر آن‌ها در توكيو قرار دارند. كيفيت آن‌ها بسيار متفاوت مي‌باشد، با وجودي كه بدنة دانشجويي بيشتر آن‌ها اين گونه نيست. تقريباً تمام دانشجويان خارجي درژاپن چيني يا كره‌اي هستند. با توجه به دشواري يادگيري زبان ژاپني براي كساني كه درديگر محيط‌هاي زباني بزرگ شده اند، اين مسئله زياد تعجب آورنيست. با اين وجود، افزايش تعداد خارجيان از سراسرجهان نشان دهندة علاقه به يادگيري زبان ژاپني وحضور در دانشگاه‌هاي آن است. و اين تأثير سالمي برسيستم آموزش زبان ژاپن گذاشته است و به ميزان اندكي استاندارد‌ها را بالا برده است.
دوره هاي آموزشي
دوره هاي زبان ژاپني به شرح ذيل توسط مركز آموزش دانشجويان بين المللي اجرا مي شوند:
. برنامة آموزش زبان ژاپني درسطح دانشگاهي
اين برنامة زبان ژاپني مختص دانشجويان همةملل و محققان عضو دانشگاه مي باشد.
دوره ها ازسطح مقدماتي تا پيشرفته ميباشند.اين دوره ها عموماً از ماه اوريل تا جولاي و يا ازاكتبر تا ژانويه سال بعد برگزارميشوند.علاوه براين دوره هاي عادي و دوره هاي فشرده اي كه در آنها دانشجويان بين 5 تا 7ساعت در روز مطالعه مي كنند درتعطيلات بهار و تابستان برگزارميشوند.بايد توجه داشت كه اين دوره ها رايگان هستند و مدرك دانشگاهي اعطا نمي كنند .آنهايي كه به ملعحق شدن به اين برنامه علاقه مند هستند بايد تا مؤعد مقرر شده در تابلوي اعلانات مدارس ثبت نام نموده، و در امتحان كتبي تعيين سطح شركت كنند.ازمتقاضيان هم نوعي كارت شناسايي كه مؤيد عضويت آنها در دانشگاه باشد درخواست مي شود.
. دورة ويزه آموزش زبان ژاپني
اين دوره ويزه درياقت كنندگان بورسيه دولت ژاپن (Monbusho) مي باشدكه دردانشگاه نا گويا  Nogoya يا دانشگاههاي ملي مجاور پذيرفته شده اند تا درتحقيقات سطح كارشناسي يا برنامه هاي تربيت معلّم شركت كنند.اين دوره 6 ماهه است  كه زبان ژاپني كاربردي مورد نياز زندگي روزمرّه و نيز مقدمات ژاپني مورد لزوم حوزه هاي تحقيقاتي تخصّص را شامل مي شود.اين دوره دو بار در سال ازآوريل تا سپتامبر و يكبار ديگر ازاكتبر تا مارس سال بعد ارائه مي شود.هر ترم شامل 16 هفته آموزش فشردة زبان ژاپني مي باشد.
. دورة آموزش زبان و فرهنگ ژاپني
اين دورة يكساله براي دانشجويان زبان و فرهنگ ژاپني طراحي شده و از اكتبر تا سپتامبر سال بعد ارائه ميشود.اين دوره كاملاً به زبان ژاپني آموزش ميدهد و شامل 31 هفته آموزش مي باشد.افزايش تبحّر دانشجويان در زبان ژاپني، آگاهي ازموضوعات جاري مربوط به ژاپن و آگاهي ازفرهنگ ژاپن مورد تأكيد ميباشد.ازدانشجويان هم چنين انتظار ميرود گزارش تحقيقاتي درمورد موضوعي به زبان ژاپني تهيه و ارائه نمايند. پيش بيني ميشود كه دانشجويان به دوره هاي دانشكدة محل تحصيل خود در دومين ترم رسيدگي كنند.
. كلاسهاي زبان ژاپني ويزه دانشجويان دورة كارشناسي بين المللي
كلاسهاي پيشرفتة ژاپني در اولين و دومين سال به دانشجويان ارائه ميشود. اين كلاسها به منظوربهبود مهارتهاي زبان ژاپني لازم جهت تحصيلات دانشگاهي دانشجويان ارائه مي شود و موضوعاتي چون خواندن متون تخصّصي ، نوشتن گزارشات ، ارائة خطابه و عرضة آن در سمينار را شامل ميشود. دانشجويان در هفته 4 تا 6 ساعت در اين كلاسها حضور مي يابند و مدرك دانشگاهي دريافت مي دارند.
. دوره زبان ژاپني NUPACE
اين دوره ، با بهره جويي از برنامة تبادل كوتاه مدت توسط AIEJ(انجمن بين المللي آموزش ژاپني) ارائه ميشود و كلاسهاي زبان ژاپني را در سه سطح و بر اساس تبادل بورسيه 12 ـ 6 ماهه به دانشگاه ناگويا ارائه مي دهد.
آموزش بزرگسالان
رشد سريع صنعتي سازي تأثيرات عظيمي بر زندگي شهري و روستايي ژاپن داشته است . با وجودي كه مكانيزه شدن كشاورزي گسترش يافته است امّا هنوز جوانان تمايل به ترك خانه دارند و براي كار به ادارات و كارخانه هاي شهرهاي كوچك و متوسط مجاور مي روند ، و كشاورزي و كشت و زرع را در دستان سالمندان، زنان، و امثال آن رها مي سازند. بعلاوه با گسترش سريع تأثيرات رسانه هاي جمعي چون تلويزيون در سراسر كشور ، مناطق روستايي و صنعت  كشاورزي ، برخي از ويژگيهاي زندگي جمعي گذشته را از دست داده اند.
ساختار آموزشي
آموزش بزرگسالان به طور اعم براي بزرگسالان و با هدف همكاري با آموزش مهارتهاي حرفه اي و ارتقا دانش و فرهنگ عمومي برگذار مي شود .با اين حال، با فعاليتهايي كه ويژه زنان صورت مي‌گيرد، بطور جداگانه و به عنوان آموزش زنان برخورد مي‌شود. علاوه بر فراهم آوردن فرصتهايي جهت يادگيري زمينه هاي مختلف و تربيت رهبر در آموزش زنان به فعاليتهاي منطقه اي چون ارتقا پروژه هاي داوطلبانه زنان و ساخت تالارهاي زنان نيز از طريق آموزش جامه عمل پوشانده مي‌شود. تعداد كلاسهاي زنان كه در سال 1995 سازماندهي شدند، بالغ بر 350750 بوده، و جمعاً 720/181/1 شركت كننده داشت. از زمان آماده سازي برنامه فعاليت داخلي توسط دفتر نخست وزيري به مناسبت روز جهاني زن در سال 1976، برخورد با مشكلات زنان بخش عظيمي را در آموزش زنان اشغال كرده است. با اين حال، هنوز تاكيد اصلي بر آموزش مربوط به خانه داري و زندگي خانوادگي مي‌باشد.براي بزرگسالان به طور اعم، گونه گسترده اي از فرصتهاي آموزشي فراهم مي‌شود، كه شامل مدارس بزرگسالان، كنفرانسهاي دانشگاه دولتي و امثال آن مي باشند.نهادهاي محلي و شهرداريها ميزاني از فعاليتها و تسهيلات را با عناوين گوناگون ارائه ميدهند . درسال 1995 ، 220/ 188 كلاس ويزه بزرگسالان با بيش از 883/362/12 شركت كننده سازماندهي شدند.موضوع اصلي دروس ، ارتقا ء آموزش خانواده وبهبود زندگي خانوادگي ميباشد (تقريبا 4/36 درصد) فرهنگ عمومي و آموزش زيبايي شناسي (9/25درصد) بدنسازي و سرگرمي (9/9 درصد) رابطه صميمانه شهروندي و شناخت بدني (4/10 درصد ) و پيشرفت مهارتهاي فني و حرفه اي (808 درصد ) ميباشد. از سال 1977 ، وزارت آموزش مسئوليت نظارت بر عملكرد مراكز آموزش بزرگسالان را عهده دار گرديده و شهرداريها را تشويق نمود تا دوره هاي دانشگاهي بزرگسالان را ايجاد نموده و از آنها حمايت كنند. اين دوره ها به شكلهاي گوناگون ميباشد ، كه دوره هاي ويژه در مراكز اجتماعي ، كنفرانسهاي عمومي دبيرستانها و دانشگاهها ، دوره هاي ويژه در كتابخانه ها ، موزه ها ، موسسات تحقيقي و دوره هايي را شامل مي شود كه از بخش برنامه ها بعنوان وسايل آموزشي استفاده مي كنند. دوره هاي مكاتبه اي نيز فرصتي جهت يادگيري گونه هايي از مهارتهاي حرفه اي و مهارتهاي زندگي روزمره فراهم مي آورند ، و ميزان وسيعي از موضوعات ارائه شده در دوره هاي تعداد زيادي از سازمانها را دربرميگيرند.وزارت آموزش دوره هايي را تاييد وبكار ميگيرد كه توسط مدارس يا موسسات غيرانتفاعي اداره ميشوند و بمنظور ارائه همكاري با تقويت آموزش اجتماعي در نظر گرفته مي شوند.دانشگاه هوايي كه بعنوان موسسه اي با جايگاه حقوق ويژه درجولاي 1981 تاسيس شد،درسال 1985 شروع به پذيرش دانشجو كرد و فرصتي جهت ثبت نام در موسسه آموزش عالي و مطالعه در منزل را بدون شركت در امتحان ورودي فراهم كرد و انتظار ميرود سهم عظيم و قابل توجهي در بهبود فرصتهاي آموزشي داشته باشد.آموزش از طريق برنامه هاي راديويي يا تلويزيوني،مطالعه متون و يا حضوردر محل دانشگاه صورت ميگيرد.

آموزش بين الملل
تأسيس مدارسي جهت جوانان ژاپني ساكن كشورهاي خارجي ، با آموزش به زبان مادري ،‌چيزي جديد نيست كه از جنگ جهاني دوم به بعد به ظهور رسيده باشد .تعداد قابل توجهي از اين گونه مدارس زير نظر سيستم آموزش قبل از جنگ وجود داشته است . نخستين مدرسه از اين نوع كه توسط دولت در نظر گرفته شد ، مدرسه ژاپني تأسيس شده در سال 1906 در اينكون كره بود و تا سال 1945 ، 750 مدرسه وجود داشت كه اكثر آنها در آسيا قرار داشتند  درحال حاضر ، 95 مدرسه ژاپـني در خارج از كشور وجود دارند كه تحت كنـترل مستقيم وزارت آمـوزش مي بـاشنـد.بعلاوه ، تعداد قابل توجهي مدارس خصوصي متعلق به مؤسسات بازرگاني و غير رسمي وجود دارند كه توسط آنها عمل مي كنند و آموزش تكميلي ارائه مي دهند . در زمانهاي پيش از جنگ ، مدارس ژاپن اساساً در مناطق گوناگون آسيا تأسيس مي شدند، امّا در حال حاضر آنها در سراسر جهان گسترس يافته اند كه آمريكا و اروپا را هم شامل مي شود.در رابطه با كودكان ژاپني و جواناني كه بعد از دوره هاي زندگي در خارج از كشور به وطن بازگشته اند اقدامات گوناگوني جهت فراهم آوردن تسهيلات آموزشي آنان انجام شده است ، كه شامل ادغام آنها در كلاسهاي معمولي مدارس ملي ، دولتي و خصوصي ،‌ يا سازماندهي كلاسهاي ويژه براي آنان بوده است . اصلاحاتي در مورد سيستم امتحان ورودي نيز انجام شده تا سعي كنند نيازهاي چنين كودكاني را برآورده سازند . نياز به چنين اقداماتي با افزايش تعداد خانواده هاي ژاپني كه در نتيجة توسعه داد وستد ژاپن در كشورهاي خارجي مدتي طولاني در خارج از كشور زندگي كرده اند ، مطرح شده است . با وجودي كه جواناني كه مدتي طولاني در خارج از كشور سكونت داشته اند در مدارس ژاپني محلي حضور مي يابند ، اغلب هماهنگ شدن با شرايط ويژة زندگي مدرسه ژاپني را دشوار يا غير ممكن يافته اند، و مسئله آموزش افرادي اين چنين كه به وطن بازگشته اند به مشكل اجتماعي مهمي مبدل شده است .از اينرو ، آموزش ويژه با تعيين معلّمان تمام وقت براي مدارس خصوصي ، مدارس ملّي ( مدارس تحت پوشش دانشگاهها ) ، و بويژه مدارس دولتي بخشهاي مختلف كشور فراهم آمده است. ،‌تعداد اين مدارس نيز به تدريج رو به افزايش است .
از هنگام از سرگيري روابط ديپلماتيك ميان چين و ژاپن در سال 1972 ، كودكان با ملّيّت ژاپني سرگردان در چين ، پس از جنگ جهاني به كشور مطبوع خود بازگردانده شده اند. از 31 دسامبر 1996 به بعد ، 363/7 نفر (‌كودك و خانوادة‌ آنها ) به كشور بازگردانده شده اند .در سال 1995 ، 430 كودك زاپني كه در كشورهاي خارجي به سر مي بردند در مدارس ابتدايي و مقدماتي و تكميلي متوسطه  ثبت نام كردند .
آموزش اجتماعي
در ژاپن ، آموزش خارج از مدرسه شامل آموزش بزرگسالان و تداركات(خدمات تأمين آتيه جوانان)، آموزش اجتماعي خوانده ميشود. واژه " آموزش اجتماعي"، آنطور كه در ژاپن بكار رفته است ، دلالت بر آموزشي دارد كه خارج از سيستم رسمي مدارس به جوانان و افراد بزرگسال‌ ارائه مي شود.اغلب كلاسها و دوره‌ها در زمينه آموزش اجتماعي در مجموعه اي متنوع  از تسهيلات عمومي اداره مي‌شوند. اين نوع از آموزش به جوانان شامل پسرها و دختراني ارائه مي گردد كه آموزش اجباري مي بينندو يا جوانان كارمند، و آناني مي‌شود كه كمتر از 25 سال دارند و هنوز در موسسات آموزشي حضور مي‌يابند. اغلب كلاسهاي دخترانه و پسرانه به اين سمت گرايش دارند كه علاقه دائمي به كارهاي اضافه بر برنامه درسي را در آنان القا كنند و مشوق نوآوري‌ها و استعدادهاي افراد درجهت معاشران با ديگران مي‌باشند. موضوع كلاسها شامل فرهنگ عمومي، فعاليتهاي ورزشي و تفريحاتي مي‌باشد. در سال 1995 507/85 كلاس درسراسر ژاپن سازماندهي شد كه جمعاً 000/73/5 شركت كننده داشتند.هدف از كلاسهاي جوانان مجهز ساختن آنان با دانش و يا مهارتهاي لازم كاري است. بالغ بر 148/9 كلاس با مجموع 446 /420 شركت كننده در اين راستا وجود دارد. به  منظور ايجاد تسهيلات جهت حضور جوانان كارمند بالغ بر 801/4 نفر، اين كلاسها ساعت 5 بعد ازظهر تشكيل مي‌گردند.با اين حال، تعداد كلاسها و دوره هاي مخصوص جوانان و تعداد شركت كنندگان در چنين كلاسهايي به سرعت و سال به سال رو به كاهش است. جوانان گروه سني پائين تر در ورزشهاي تفريحي يا در فعاليتهاي خدماتي داوطلبانه در سازمانهاي  دولتي يا سازمانهايي نظير آن شركت مي‌كنند، اما نسبت به آموزش نگرشي بي تفاوت يا شديداً منفي نشان مي‌دهند. سازمانهاي جوانان براي جوانان گروه سني بالاتر، مكاني جهت آموزش ايجاد مي‌كنند. در گذشته، سازمان مكاتبه اي گسترده‌اي در مناطق روستايي وجود داشت، اما با تغيير سريع ساختار جامعه، از تاكيد منطقه اي و كارهاي كشاورزي كاسته شده است و با اين وجود سازمان منطقه اي جوانان هنوز به عنوان واسطه جابجايي و آموزش جوانان نقش مهمي ايفا مي‌كند .شرايط زيست محيطي جوانان اين روزها مشكلات جدي چندي را بوجود مي‌آورد كه مسبب آنها تغييرات سريع اجتماعي، وتاكيد بيش ازحد بر دستاوردعلمي و ديگر عوامل مي باشد.سال جهاني جوانان در سال 1985 فرصتي جهت ارزيابي مجدد و جدي مشكلات تاثير گذار بر جوانان فراهم آورد ..در اغلب موارد ، آموزش اجتماعي توسط بورد آموزشي مناطق محلّي اداره ميشود. يك مشاور آموزش اجتماعي كه سمتي حرفه اي دارد، براي هر بورد آموزشي معيّن ميشود، ‌كه مسئول برنامه ريزي طرح يكساله آموزش اجتماعي، ‌و كمك به تأييد محيطي مناسب جهت آموزش اجتماعي و اجراي برنامه ها مي باشد. آموزش اجتماعي اساساً درمراكزprerectural، يا تالارهاي شهرداري محلّي ، يا سالنهاي شهر اجرا ميشود.در ژاپن مدرن، تالارهاي محلي، مراكز فرهنگي هر منطقه بوده و به اين منظور طراحي ميشوند و تسهيلاتي چون مراكز سمعي و بصري ، موزه، مراكز تفريحي و امثال آنرا شامل مي شوند. مراسم ازدواج و انواع مختلف گردهمايي ها نيز در اين مراكز انجام مي شوند. اخيراً در زمينه آموزش اجتماعي هم ، مراكز فرهنگي خصوصي بسياري بوجود آمده اند كه توسط گروههاي روزنامه اي ، گروههاي پخش ، فروشگاههاي زنجيره اي و گروههاي مالي اداره ميشوند.
نهادهاي مركزي
آموزش اجتماعي توسط مجموعه گوناگون از سازمانهايي اداره مي شوند كه از نظر ابعاد و ويژگيهاي خاص متفاوت مي باشند، و توصيف تعداد واقعي آنها بطور قطع آسان نيست. بسياري اين سازمانها كه از كنترل عمومي آزاد ميباشند، متدهاي بي نظيري از طراحي و برنامه ريزي را توسعه داده و به شكل كار آمد و سيستماتيك عمل مي كنند. سازمانهايي كه تاييد قانوني ويژه دارند، بعنوان سازمانهاي مربوط به آموزش اجتماعي شهرت دارند.درچارچوب قانوني، برخي از سازمانها بعنوان شخصي حقوقي مربوط به موسسه يا شخص حقوقي نهادين گنجانده ميشود، در حاليكه ديگر سازمانها بعنوان بخشهاي افتخاري غير الحاقي عمل مي كنند. سازمانها در چارچوب ويژگيهاي خود مي توانند به سه گروه تقسيم ميشوند:
. سازمانهايي با هدف فراهم آوردن آموزش و فرصتهاي تحصيلي براي اعضاء خود(همچون انجمنهاي كودكان، انجمنهاي منطقه اي جوانان، انجمنهاي منطقه اي زنان، PTA ها، گروههاي داراي منافع مشترك)
. سازمانهايي با هدف فراهم آوردن فرصتهاي آموزش براي اعضاء خود و درگيري در فعاليتهاي آموزش اجتماعي جهت افرادي غير از اعضاء
. سازمانهاي مجري فعاليتهاي آموزش اجتماعي(همچون فدراسيون مراكز عمومي كتابخانه اي، انجمنهاي موزه، انجمنهاي تربيت بدني، انجمنهاي سرگرمي ها و غيره)
تسهيلات آموزشي
تسهيلات آموزش اجتماعي به شكل گسترده از نظر اندازه، شكل، و عملكرد متفاوت هستند. بسياري از آنها مربوط به سازمانهاي مديريتي هستند، اما مقداري هم هستند كه هماهنگ با مفهوم منطقه اي معيني بنا شده اند كه نقش مهمي در فعاليتهاي آموزشي و فرهنگي مهمي ايفا مي كنند. مراكز عمومي، بويژه رابطه اي بسيار نزديك با زندگي دانشجويان محلي دارند.
مراكز عمومي
تا جائي كه مفهوم و تصوير مركز عمومي مد نظر باشد، قبل از جنگ جهاني دوم تسهيلات مشابهي وجود داشت، اما پس از جنگ، اين مراكز دوباره بعنوان مراكز عمومي سازماندهي شدند كه به شكلي مستقل و توسط ساكنين محلي عمل مي كنند. از آن به بعد، تعداد مراكز رو به افزايش گذاشتند، و هم اكنون نقش عمده اي در فعاليتهاي آموزش اجتماعي ايفا مي كنند.
مراكز عمومي كلاسها و دوره هاي گوناگوني را ارائه مي دهند، كنفرانسهايي برقرار مي كنند، كتابها و مطالب در دسترس را تهيه مي كنند، تربيت بدني و فعاليتهاي تفريحي را اجرا كرده، با سازمانهاي گوناگوني تماس بر قرار مي كنند، و فعاليتهايي را با هدف ايجاد تسهيلات در دسترس جهت استفاده ساكنان محلي اداره مي كنند. از اكتبر 1997 به بعد 819/17 مركز عمومي وجود داشته است ( 446/11 مركز اصلي و373/6 شعبه ) كه در 8/90 درصد شهرها ، شهرستانها و روستاهاي سراسر ژاپن بنا گرديده است. با توجه به سطح تسهيلات و تجهيزات ، مراكز زياد ديگري وجود دارند كه به ميزان بسيار محدودي عمل مي كنند ( شعبه هاي اصلي با ميانگين وسعت 330 متر مربع براي هر شعبه) ، اما در سالهاي اخير تسهيلات درجه يك و مجلل زيادي نيز مي توان يافت كه تعدادشان رو به افزايش است . تعداد مراكز عمومي مجهز به تالار نشيمن ، تالار ، اتاق نگهداري كودكان ، اتاق سمعي و بصري ، اتاق تمرين و غيره رو به افزايش است .بمنظور اجراي اين فعاليتها ، هرمركز عمومي ، سرپرست ، مدير و كاركنان ديگري در اختيار دارد . مدير ، بخصوص ، مسئول برنامه ريزي و اجراي فعاليتهاي گوناگون بوده  و به عنوان مشاور فعاليتهاي مطالعاتي انجام شده در مركز عمل ميكند.اما بعنوان متخصص ازهيچگونه جايگاه اجتماعي كه از نظر قانوني تضمين شده باشد برخوردار نيست.
كتابخانه ها
كتابخانه هاي عمومي به تلاشهاي پرشور جهت نيل به اهداف خود كه همه جا و هر زمان در دسترس همگان بودن است ، ادامه ميدهند . در سال 1997 ، 419/2 كتابخانه عمومي وجود داشت ( كه شامل686 كتابخانه سيار مي شد ) كه در سراسر مناطق ژاپن پراكنده شده بودند. 2/64 درصد شهرها ، 1/31 درصد شهرستانها ، و 1/3 درصد روستاها از كتابخانه هاي ويزه خود برخوردار ميباشند. طي سالهاي اخير ، شهرها و روستاهاي بيشتري كتابخانه هاي خود را بنا نهاده اند ، اما هنوز نابرابري هاي منطقه اي زيادي وجود دارد . مجموع ذخاير كتاب تقريبا به 000/341/247 جلد مي رسد ، و از نظر ذخيره كتاب براي هر كتابخانه يك كتابخانه تقريبا 000/939/30 جلد كتاب  دارد و كتابخانه شهرداري ( حوزه اي ) تقريبا 510/177 جلد كتاب دارد . از نظر طبقه بندي موضوعي در سال 1966 ادبيات بزرگترين بخش بوده است و بالغ بر 2/32 درصد كل كتابها را شامل مي شود ، پس از آن علوم اجتماعي ( 2/11 درصد ) ، و هنر ( 5/7 درصد) قراردارند . بر خلاف آنكه گفته مي شود علاقه به كتب چاپي رو به كاهش است ، تعداد استفاده كنندگان از كتابخانه و كتابهاي امانت گرفته شده در سالهاي اخير بطور ثابت رو به افزايش بوده  و تعداد كتابهاي به امانت گرفته شده در سال تقريبا به 378 ميليون جلد مي رسد.بخصوص بايد توجه كرد كه تعداد قابل توجه كودكان كتابخانه رو 21 درصد كل استفاده كنندگان را تشكيل ميدهند.همراه با اين افزايش دربهره جويي ، ويژگي كتابخانه هاي عمومي نيز درطول 10 سال گذشته بطور مشخص تغيير كرده است . تعداد كتابخانه هايي كه خدمات امانت دهي خود در مناطق محلي را از طريق ارائه با كامپيوتر و يا فراهم آوردن  خدمات پيشرو دربهبود مطالعه بهبود بخشيده اند نيز افزايش يافته است.با وجودمشكلات مالي كه بعنوان محدوديتهايي درمقابل توسعه خدمات عمل ميكنند،تاثير اصلاحات مديريتي در خدمات كتابخانه اي از قبل مشهود بوده است .
موزه ها
ازآغاز دهه 70 ، تاسيس موزه ها بطور ثابت افزايش يافته است و در سال 1997 تعداد كل موزه ها بالغ بر 986 عدد بوده است كه مهمترين آنها موزه هاي تاريخي (332) بوده اند و پس از آنها موزه هاي هنرهاي زيبا( 326 )، موزه عمومي ( 118) ، موزه علوم (100) و آكواريوم (39) ، باغ جانور شناسي ( 33 ) باغ گياه شناسي ( 18 ) ، باغ جانور و گياه شناسي (9) ، و موزه فضاي باز (11) مي باشد . دردهه 60 به بركت نرخ رشد بالاي اقتصاد ، موزه هاي هنري مجلل در شهرهاي بزرگ احداث شده اند ، از آغاز دهه 70 موزه ها به شكل فعال درگيرفعاليتهاي مربوط به مطالعه تاريخ محلي شده اند ومطالبي راجمع آوري نموده و آرشيوهاي تاريخ محلي و فولكلور رابه تعدادزياد بنا نهادند.درحال حاضر،نياز شديدي به كاتالوگ و مطالب جامع مشابه آنچه در دسترس كتابخانه ها مي باشد وجود دارد .
ديگرامكانات آموزش اجتماعي
علاوه بر امكانات توصيف شده در بالا تسهيلات آموزش اجتماعي شامل امكانات مورد نيازآموزش جوانان، آموزش زبان،ورزش،مراكزفرهنگي، تالارهاي رفاهي،تالارهاي كارگري، كتابخانه هاي سمعي و بصري و امثال آن مي باشد.
 درسال 1996 امكانات آموزش جوانان درمجموع بالغ بر 318/1 بود كه 226 مركز جوانان، 257 مركز عمومي جوانان داراي محل اسكان آنان، 161 مركز جوانان شهري، با هدف ارتقاء روابط دوستانه و مطالعه گروهي در ميان جوانان شهري، 304 مركز طبيعت براي جوانان جهت ارتقاء فعاليتهاي گروهي و درمحيط باز در ميان جوانان، و 99 مركز كودكان به منظور اشاعه آگاهيهاي علمي و فراهم آوردن مشاوره در فعاليتهاي زندگي روزانه را شامل ميشد.225 مورد امكانات اجنماعي نيزجهت آموزش زنان وجود دارد كه بيشتر آنها توسط شهردار يا موسسات حقوقي اداره ميشوند. آنها به روشي بي سابقه تاسيس شدند تا پايه اي جهت سازمانهاي منطقه اي زنان فراهم آورند و ويژگي آنها تخصيص امكانات مربوط به آموزش زنان به نواحي منطقه اي مي باشد.درجولاي1977مركز ملي آموزش زنان تحت حمايت وزارت آموزش احداث شد، تا بعنوان اساس آموزش زنان عمل كند.هم چنين تسهيلات آموزشي شامل مدارس ابتدايي و متوسطه، بطور گسترده و به منظور آموزش اجتماعي مورد استفاده قرار مي گيرد.بعلاوه جدا ازموسسات تحت اختيار قانوني وزارت آموزش، انواع گوناگون امكانات جهت جوانان و زنان شامل مراكز كودكان، مراكز بهبود استخدامي، و ساير مراكز يا وزارتخانه هاي ديگرعمل ميكنند، و وزارت كار، وزارت بهداشت و رفاه، وزارت كشاورزي، وجنگلباني و ماهيگيري و آژانس ملي زمين را دربرميگيرند. با اين وجود مشكلي كه هنوز حل نشده باقي مي ماند، عدم وجود همكاري كافي ميان اين امكانات گوناگون مي باشد.
آموزش كارمندان
بسياري از شركتهاي بزرگ ژاپن آموزش و پرورش فشرده اي جهت كاركنان خود دارند. شروع آن هنگامي است كه كارمندي به آن شركت مي پيوندد، و اين آموزش در سراسر دوران زندگي آن كارمند ادامه مي يابد. شركتهاي كوچك و متوسط به ميزان زيادي بر آموزش و پرورش در مراكز تخصصي و كالجهاي آموزشي حرفه اي تكيه دارند، اما بسياري از آنها هم برنامه هاي تربيتي و آموزش مشترك ارائه ميدهند. عوامل مهمي كه بايد در رابطه با آموزش درون شركتها در نظر گرفته شوند عبارتند از:
. استخدام مادام العمر
. توالي شغلي
. ارتقاء توسط سابقه خدمتي
 با توجه به اينكه سيستم استخدام مادام العمر هنوز در ژاپن غالب مي باشد، شركتها مي توانند سرمايه گذاري بخش قابل توجهي از منابع خود در آموزش را تقبل نمايند.آموزش و پرورش در چهار چوب يك شركت هم بر اساس شغل است و بر پايه و رتبه. آموزش بر اساس شغل مهارتهاي تخصصي، فروش، مهندس توليد، مهارتهاي تجاري، سلامت، مديريت، نگرشها و امثال آنرا در بر مي گيرد. آموزش بر اساس رتبه و سمت در سطوح مختلفي شكل مي گيرد و شامل كاركنان جديد، مديريت خرد، مديريت ميانه، و مديريت كلان مي باشد.در سالهاي اخير، آموزش درون شركتي، مسئوليتهاي اجتماعي زيادي را پذيرفته است، و در نتيجه دموكرات شدن مديريت، انساني شدن كار، و محبوبيت آموزش متواتر، با اين در خواست روبرو شده كه بايد مسئوليت ارائه آموزش انسان گرايانه تري را بپذيرد.
آموزش غيررسمي
مدارس چند منظوره
هدف مدارس چند منظوره آموزش انواع مختلف تكنيكها يا كارهاي دستي در دوره هاي يكساله يا بيش از يكسال، يا بين سه ماه و يكسال جهت آموزش تكنيكهاي ساده و صنايع دستي مي باشد. بيشتر مدارس چند منظوره به صورت خصوصي اداره مي شوند و داوطلبين ميزان سني گسترده اي را در بر مي گيرند كه شامل فارغ التحصيلان مدارس راهنمايي و دبيرستان هم مي شوند.ميزان دروس ارائه شده توسط مدارس چند منظوره بسيار گسترده است، و شامل تغذيه و رژيم غذايي، آشپزي، شيريني پزي، آرايشگري، خياطي، دوزندگي به روش ژاپني، پرستاري، راديو گرافي، عكاسي، چاپ، و كتابداري مي باشد. در اين طبقه بندي مدارسي براي آماده سازي دانش آموزان جهت ورود به دانشگاه و مدارسي هم براي دانش آموزان غير ژاپني وجود دارند. درنتيجه اصلاحات انجام شده توسط وزارت آموزش تعدادي مدارس چند منظوره بعنوان "مدارس آموزشي ويژه" مجدداً طبقه بندي مي شوند.