نقش مشاور در مدارس
نقش مشاور در مدارس
مقدمه
شرايــط جهـان امـروز و پيچيـدگـي و توسعـه نيازهـا و ورود به عصر دانـايي و بهره‌منـدي از خرد جمعي، اقتضا مي‌كند تا دو نهاد مقدس خانواده و مدرسه به صورت هدفمند و سازمان يافته ، با شناخت كافي از مسائل تعليم و تربيت ، نقش و حقوق متقابل ، با بهره‌مندي از ظرفيت‌ها و توان يكديگر و جامعه و جهان ، زمينه مناسبتري را نسبت به تربيت صحيح انسان‌هاي متعالي فراهم نمايند. در مديريت مدارس امروز ضرورت حضور مؤثر اوليا در فرآيند تعليم و تربيت بر كسي پوشيده نيست و اهميت آن تا بدانجا است كه مقام معظم رهبري فرموده‌اند : « اگر ما خانه و مدرسه را از نظر تعليم و تربيت به يكديگر متصل كنيم ، پيوندي مبارك انجام داده‌ايم كه اگر به صورت كامل صورت گيرد كار مهمي است » اما عليرغم اينكه در اساسنامه يكي از وظائف سازمان مركزي انجمن اوليا و مربيان« ايجاد زمينه براي افزايش فعاليت‌هاي انجمن مدارس » و تشكيل شورايعالي انجمن به عنوان يكي از اركان نام برده شده است و در قانون تشكيل شوراهاي آموزش و پرورش و آئين نامه اجرايي ، ضرورت حضور نمايندگان اوليا در اين شورا مانند شورايعالي انجمـن تأكيـد گرديده است . اما برخي كاستي‌ها و نارسائي‌ها و نبود پشتوانه‌هاي قانوني و ساختار و رويكرد سيستمي جامع براي حضور اين نمايندگان در مراجع سياستگذاري و اتخاذ تصميم‌هاي محلي و ملي و پل ارتباطي بين انجمن مدرسه با منطقه و استان ، زمينه‌هاي پويايي و بالندگي و افزايش فعاليت‌هاي آنان را تحديد نموده است . خاستگاه ايـن افزايش در زمينه‌هاي علمي ، فرهنگي ، آموزشي ، اجتماعي و امور رفاهي جهت تحقق اهداف تعليم و تربيت و حلقه مفقوده راه ارتباطي با شوراها و شورايعالي انجمن ايجاب مي‌كند تا اصول چهارگانه تمركز زدايي ، جلب مشاركت، واگذاري اختيارات و انعطاف پذيري بعنوان يك سياست راهبردي تلقي گردد.
دانش آموز باید به کمک مشاور،معلمان،والدین،کتابها و دیگر منابع،اطلاعات کافی را جمع آوری کند؛استعداد و رغبت خود را با مشورت مشاور یا والدین بشناسد و جهتگیری شغلی خود را معلوم نماید و سپس به انتخاب رشته بپردازد.
انتخاب رشته تحصیلی ( ویژه دانش آموزان اول دبیرستان)
هر كس در زندگي بارها دست به انتخاب مي‌زند. چرا كه انتخاب يكي از مهمترين فعاليت‌هاي انسان است. انسان با انتخاب‌هاي خود مسير زندگي‌اش را تعيين مي‌كند انسان آزاد آفريده شده است و به او اين اختيار داده شده است كه در بسياري از موارد آنچه را كه مناسب مي‌داند، برگزيند.به طور مثال كودك يا نوجوان از ميان همه دانش آموزان يا اطرافيان خود تنها عده‌اي را به عنوان دوست خود انتخاب مي‌كند. او براي اين انتخاب دلايل و ملاك‌هاي مختلفي دارد. برخي وقتي راه يا چيزي را انتخاب كردند از كار خود راضي هستند و ديگران به دلايل مختلف انتخاب خود را نادرست مي‌دانند. موارد ديگري هم وجود دارند كه در آنها دست به انتخاب مي‌زنيم. انتخاب شغل ، انتخاب همسر ، انتخاب تيم ورزشي و ... از دسته اند.
لحظات انتخاب لحظاتي حساس هستند. چرا كه با تصميم‌گيري درباره روش يا پديده‌اي خاص، فرد سرنوشت خود را رقم مي‌زند. انتخاب در زندگي از اهميت بالايي برخوردار است. با انتخاب درست مي‌توان از منابع (مادي ، مالي ، انساني و اطلاعاتي) به شيوه‌اي مناسب بهره‌برداري كرده و از اتلاف اين منابع جلوگيري نمود. انتخابي كه مبتني بر اطلاعات و بينش باشد مي‌تواند به تصميم‌گيرنده در جلوگيري از ضايع شدن منابع كمك كند. از طرف ديگر به خاطر آن كه فرد تصميم گيرنده ، بايد نسبت به انتخاب خود پاسخگو باشد ، بنابراين انتخاب صحيح مي‌تواند به او در پاسخگو بودن و مسئوليت پذيري كمك كند.
برخي مي‌پندارند براي آن كه بتوان به توسعه كشور و ايجاد پيشرفت‌هايي در آن كمك كرد، بايد تحصيلات دانشگاهي داشت. بهتر است بگوييم افرادي كه در دانشگاه تحصيل كرده‌اند تا اندازه‌اي به رشد و توسعه جامعه كمك مي‌كنند. افراد ديگر نيز مي‌توانند موجبات توسعه كشور را فراهم آورند. به طور مثال كارگران ساده، كشاورزان ،دامداران ، رانندگان و بسياري ديگر كه به دانشگاه نرفته‌اند نيز در صورتي كه كار خود را به درستي انجام دهند سهم بسيار بزرگي در آباداني و پيشرفت جامعه دارند. مهمترين مساله اي كه بايد مورد توجه قرار بگيرد آن است كه افراد در زمينه‌هايي مشغول به كار شوند كه مي‌توانند بيشترين بازده را داشته باشند. يك كشاورز خوب بهتر از يك پزشك بد است. عده‌اي هم بر اين باورند كه مي‌توان در كنار كسب مهارتهاي شغلي و حرفه اي به يادگيري موضوعات مورد علاقه پرداخت. به عنوان مثال ممكن است فردي به حرفه تراشكاري اشتغال داشته باشد و در همان حال كتابهاي مربوط به مواد و تركيبات آن را مطالعه كند يا حتي به مطالعه منابعي در زمينه روان شناسي بپردازد.
در دوره متوسطه يك بار دانشآموزان انتخاب رشته تحصيلي را تجربه مي‌كنند. در واقع اين انتخاب يكي از سرنوشت سازترين انتخاب‌هاي دانشآموزان است. با اين كار آنان در راهي قدم مي‌گذارند كه زمينه دانش و توانايي آنان را تعيين مي‌كند. فرصت بعدي براي انتخاب رشته تحصيلي هنگامي است كه دانشآموزان براي ورود به دانشگاه ثبت نام مي‌كنند. آنان پس از شركت در آزمون سراسري و در صورتي كه مجاز به انتخاب رشته شوند، رشته و دانشگاه محل تحصيل خود را بر مي‌گزينند و بدين شكل بار ديگر سرنوشت خود را با يك انتخاب رقم مي‌زنند.
انتخاب رشته تحصيلي اهميت فراواني دارد زيرا انتخاب نادرست رشته تحصيلي سبب افت علمي كشور، تضييع منابع اقتصادي و انساني، بي تفاوتي و بي انگيزه شدن دانشجو نسبت به مسائل اجتماعي و ايجاد اختلالات رواني در زندگي فردي و اجتماعي دانشجو مي گردد.
انتخاب رشته تحصيلي در هنگام پايان مقطع تحصيلي اول دبيرستان يکي از دغدغه هاي مهم دانش آموزان و والدين آن ها مي باشد زيرا انتخاب درست رشته تحصيلي يکي از دلايل موفقيت تحصيلي و شغلي دانش آموزان در آينده مي باشد.
براي يک انتخاب رشته درست بايد ويژگي هاي خود دانش آموز از جمله ميزان بهره هوشي ، نمرات تحصيلي او ، تعيين نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف ، بررسي علايق و استعدادهاي او در زمينه رشته‌ها و مشاغل مورد بررسي قرار گيرد و والدين در اين زمينه مي توانند با دادن اطلاعات فراوان و واقعي و همچنين ايجاد روحيه عالي و اعتماد به نفس قوي در فرزند خود اين توانايي را در او به وجود بياورند تا بتواند بهترين رشته مورد علاقه خود را انتخاب کند.
دانش آموزان براي انتخاب رشته بايد کاملا آزاد باشند و خودشان شخصا براساس استعداد و علاقه دروني خودشان تصميم بگيرند و طوري نباشد که دانش آموزي فقط براي رضايت والدين و يا اطرافيانشان رشته خود را انتخاب کنند.
نکته مهم در انتخاب رشته در دبيرستان علاقه و ميزان پيشرفت درسي و انگيزه خود جوش هر دانش آموز به درس هاي اصلي آن رشته تحصيلي است ، يعني دانش آموزان از خواندن و مطالعه درس هاي آن رشته شخصا لذت ببرد و احساس تسلط بر آن درس را در خود احساس کند.
رشته تحصيلي که مورد علاقه افراد نباشد باعث از بين رفتن بسياري از لذت ها و موفقيت ها در فرد مي شود و بسيار اتفاق افتاده است که دانش آموزان فعال و با استعداد به خاطر اينکه رشته تحصيلي مناسبي را در دبيرستان انتخاب نکردند در ادامه تحصيل و يا پيدا کردن شغل مرتبط با رشته خود ناکام ماندند.
شناخت رشته و سپس انتخاب رشته در هنگام انتخاب رشته تحصيلي بسيار مهم و موثر مي باشد و والدين ، دانش آموزان ، معلمان ، مشاوران و رسانه ها در شناخت و ارايه رشته هاي مختلف به دانش آموزان وظيفه سنگيني را بر عهده دارند.
داشتن علاقه از مهمترين مسائل انتخاب رشته تحصيلي مي باشد زيرا ميل و علاقه فرد به رشته مورد نظر باعث تلاش ، کوشش و صرف انرژي موثر مي شود.
يکي ديگر از عوامل مهم در انتخاب رشته را شناخت رشته تحصيلي و عاقبت انديشي در انتخاب آن است .توانايي علمي و استعداد فرد و همخواني آن با رشته مورد نظر گاهي مورد علاقه دانش آموز نيست و دانش آموز براي انتخاب رشته بايد تمامي جوانب از جمله علاقه ، استعداد ، آينده آن را مدنظر قرار دهد.
در انتخاب رشته بايد شرايط و توان اقتصادي فرد با شرايط و هزينه هاي رشته مورد نظر همخواني داشته باشد و همچنين مراکز آموزش بايد قابل دسترسي باشند.
در انتخاب رشته بايد شرايط و توان اقتصادي فرد با شرايط و هزينه هاي رشته مورد نظر همخواني داشته باشد و همچنين مراکز آموزش بايد قابل دسترسي باشند.
انتخاب رشته تحصيلي در دروه دبيرستان مقدمه اي براي انتخاب شغل مي باشد .
پدر و مادر بايد رقابت هاي ناسالم و سليقه و علاقه ناسالم خود را در انتخاب رشته تحصيلي فرزندشان کنار بگذارند و براي انتخاب رشته تحصيلي فرزندشان شيوه مشارکتي را پيش گيرند و از افراد صاحب نظر استفاده کنند.
انتخاب رشته نبايد براي دانش آموزان به صورت تحميلي باشد زيرا باعث عدم رضايت شغلي و ترک تحصيل دانش آموزان مي شود. ملاک اصلي در انتخاب رشته نمره ، سليقه و علاقه دانش آموزان مي باشد و والدين نبايد رشته اي را به فرزند خود تحميل کنند چون اگر دانش آموزي به اجبار وارد رشته اي شود در آينده دچار مشکل مي شود.
بهترين منبع براي هدايت دانش آموزان به سمت انتخاب رشته مشاوران تحصيلي مدارس هستند که در طول سال با برگزاري آزمون ها مختلف علاقه مندي و استعداد افراد را مي سنجند. مشاوران تحصيلي نظر دبيران ، نظر والدين و دانش آموزان را سوال مي کنند و شناختي که مشاوران تحصيلي از دانش آموزان دارند بهترين ملاک براي هدايت دانش آموزان به سمت انتخاب درست رشته تحصيلي مي باشد.
با دانلود،مطالعه و به کار بستن مطالب کتابچه وبلاگ ما،که براساس وضعیت کشور،آینده تحصیلی-شغلی و نیازهای حال و آیندۀ شنا نوجوانان نوشته شده است،می توانید این انتخاب مؤثر و مهم را با موفقیت و به طور صحیح پشت سربگذارید.
2-استعداد و توانایی:هرکس در رشته ای موفق است که استعداد و توانایی ذهنی،روحی-شخصیتی و جسمی آن را داشته باشد.دانش آموزی که می تواند یک موسیقی دان خوب یا یک کشاورز موفق شود،دلیلی ندارد که یک پزشک بد یا مهندس ناموفق باشد.
3-خودپنداره:باید رشته و زمینه های تحصیلی و شغلی آینده آن را با شخصیت خود هماهنگ ببیند.
4-امکانات و شرایط اجتماعی:دانش آموز باید تاحدی امکانات تحصیلی محل زندگی و شهر،امکانات مالی در صورت نیاز به خود اشتغالی و شرایط منزلت اجتماعی رشته و به طبع آن شغلش را نیز در نظر بگیرد.
عوامل موثر در امر هدایت تحصیلی بسیارند که به مرور در فرصت های دیگر به معرفی و بررسی آنها می پردازیم.در کتابچه الکترونیک وبلاگ نیز می توانید اطلاعات کارشناسی و علمی بیشتری درباره ارزیابی عوامل انتخاب رشته پیدا کنید.دریافت آن را به شما توصیه می کنیم.
نکاتی در مورد اعتماد به نفس
مهارتهای بسیار زیادی وجود دارد که می توانید در زندگی خود کسب نمایید؛ اما هر کس فقط تعداد محدودی از آنها را فرا می گیرد. بنابراین اگر اعتماد به نفس تان به توانایی هایتان وابسته است، فقط زمان اندکی که مشغول انجام فعالیت خاصی هستید، احساس اعتماد به نفس می کنید.
اعتماد به نفس نیرویی است که باید فراتر از دانسته ها و اعمال ما باشد.
گاهی اوقات احساس می کنیم که انسان شیادی هستیم، در حالیکه در محیط خارج به موفقیتی دست یافته ایم که ظاهراً باید به ما اعتماد به نفس بدهد، اما در درونمان اصلاً چنین احساسی نداریم.
اعتماد به نفس واقعی هیچ ارتباطی با اتفاقات زندگی بیرونی تان ندارد. اعتماد به نفس واقعی نه فقط به خاطر آنچه انجام می دهید، بلکه به خاطر اعتقاد به توانایی درونی تان برای انجام هرچه اراده کنید، شکل می گیرد.
با ربط دادن اعتماد به نفس خود به پاسخ هایی که دنیای اطراف به اهداف و رؤیاهای مان می دهد، خودمان باعث از بین رفتن اعتماد به نفس مان می شویم.
من به توانایی ام برای انجام هرچه که بخواهم، ایمان دارم.
اگر به جای کاری که انجام داده اید، هویت خودتان را مبنای اعتماد به نفس تان قرار دهید، نیرویی در خودتان ایجاد کرده اید که هیچ کس و یا هیچ شرایطی نمی تواند آن را از شما بگیرد.
لحظه ای که در محقق کردن رویای تان وقفه ای ایجاد می کنید، همان لحظه ای است که به اعتماد به نفس تان ضربه می زنید و لحظه ای است که به خودتان اعتماد ندارید.
برای اینکه موفق شوید، باید کاری را شروع کنید و مدتی هم در آن ناموفق باشید. قبل از اینکه واقعاً موفق شوید، باید شکست بخورید.
اگر بخواهید تا رسیدن به اعتماد به نفس برای انجام کار یا دنبال کردن رویاهای تان صبر کنید، مطمئن باشید که تا ابد منتظر خواهید ماند.
هرچه بیشتر برای دنبال کردن آرزوهای تان صبر کنید، اعتماد به نفس کمتری خواهید داشت و هراس از نرسیدن به خواسته های تان بیشتر خواهد شد.
اگر تا رسیدن به موفقیت هایی خاص احساس خوبی که نسبت به خودتان باید داشته باشید را به تعویق می اندازید، مطمئن باشید که به خودتان صدمه می زنید.
این اندیشه را از خود دور کنید: «وقتی که فلان موفقیت و یا لحظه شاد به سرغ من بیاید، احساس بسیار خوبی نسبت به خودم خواهم داشت» و البته اندیشه بهتر و مثبتی را جایگزین کنید مثل: «همین حالا احساس بسیار خوبی نسبت به خودم دارم چون دارم یاد می گیرم که خودم را در همین لحظه و همین طور که هستم، دوست داشته باشم»
اگر فقط بخواهید کاری انجام دهید که از انجام آن مطمئن هستید، هیچگاه اعتماد به نفس واقعی را تجربه نخواهید کرد.
اعتماد به نفس واقعی از نداشتن ترس سرچشمه نمی گیرد؛ بلکه دلیل اصلی آن اعتقاد به خودتان است که علیرغم ترس به هدف تان می پردازید.
اعتماد به نفس با تکبر بیش از حد یکسان نیست. اعتماد به نفس یعنی خودتان را باور کنید. تکبر یعنی مجبورید که برتری تان را نسبت به دیگران اثبات کنید.
یکی از بزرگترین باج هایی که با فقدان اعتماد به نفس می گیرید، این است که بهانه ای دائمی برای تنبلی و کم کاری های تان دارید.
دست یابی به اعتماد به نفس بالا به معنای افزایش اعتماد به نفس تان در هر سه بخش رفتاری، عاطفی و روحی است تا زندگی متعادل و قدرتمندی داشته باشبد.
به یاد داشته باشید: مهم ترین چیز برای تقویت اعتماد به نفس رفتاری، ادامه حرکت است. هر چقدر بیشتر به حرکت تان به طرف جلو ادامه بدهید، اعتماد به نفس تان بیشتر می شود.
به یاد داشته باشید: اعتماد به نفس عاطفی، درونی است. هرچه بیشتر با دیگران در ارتباط باشید و به آنچه در قلب تان می گذرد بیشتر احترام بگذارید، احساس می کنید اعتماد به نفس عاطفی بیشتری دارید و قدرتمندتر می توانید با دیگران در ارتباط باشید.
به یاد داشته باشید: اعتماد به نفس روحی احساس آرامشی درونی و ملایم است. این اعتماد قلب شما را مملو از عشق و روح تان را می پروراند و همیشه باعث می شود که در مسیر زندگی تان با درک این که در مسیر درست هستید، سفر کنید و باور کنید که جایی که هستید همان جایی است که باید باشید.
نکاتی در مورد امتحان دادن
پيشنهادهاي رويكرد شناختي برای يادگيری بهتر
1. راهبردهايي استفاده شوندكه به يادگيرندگان امكان دريافت ، توجه و دقت كردن به اطلاعات را فراهم كند به طوري كه اطلاعات به حافظه فعال انتقال داده شود.
· اطلاعات مهم بايد در مركز توجه قرار داده شود .
· اطلاعات مهم بايد برجسته و نمايان شود تا موجب جلب توجه و تمركز دقت يادگيرنده شوند.
· به يادگيرندگان بايد گفته شود كه چرا بايد درس مورد نظر را ياد بگيرند تا بتوانند به تمامي اطلاعات ارائه شده در درس توجه كنند.
· سطح دشواري محتوا با سطح شناختي يادگيرنده هماهنگ باشد تا يادگيرنده بتواند به اطلاعات دقت كند و آنها را به هم ربط دهد.
2. راهبرد هايي استفاده شود كه يادگيرندگان را در بازيابي اطلاعات موجود از حافظه بلند مدت و فهم اطلاعات جديد كمك كند.
· از پيش سازمان دهنده ها براي فعال كردن ساختار شناختي موجود و پيوند جزئيات درس استفاده شود.
· الگوهاي مفهومي براي يادگيرندگان فراهم شود تا به آنها در بازيابي الگوهاي ذهني موجود كمك كنند و ساختار مورد نياز را براي آموختن جزئيات درس جديد فراهم كند.
· به منظور فعال كردن انتظارات و نيز فعال كردن ساختار دانش فعلي يادگيرنده از سوالات پيش آزمون استفاده شود.
· براي جلوگيري از بار اضافي در خلال پردازش حافظه ي فعال اطلاعات بايد قطعه قطعه شوند..
3. براي اينكه انتقال اطلاعات به حافظه بلند مدت تسهيل شود بايد از راهبردهاي ارتقاء پردازش عميق استفاده شود. اين راهبردها شامل تجزيه ، تركيب ، و ارزشيابي است.و از راهبردهاي انتقال اطلاعات به موقعيت هاي گوناگون زندگي از قبيل بازي و شبيه سازي استفاده شود.
4. محتواي يادگيري بايد در بر گيرنده حمايت هاي كافي و فعاليت هاي متناسب با سبك هاي گوناگون يادگيري باشد، به گونه اي كه يادگيرندگان فعاليت هاي مناسب را بر اساس سبك ترجيحي مورد نظرشان انتخاب كنند.
5. اطلاعات بايد به شيوه هاي گوناگون ارائه شوند تا با تفاوت هاي فردي افراد در پردازش اطلاعات سازگار شوند. تاحد امكان اطلاعات به اشكال متني ، شفاهي و ديداري ارائه شوند تا رمزگرداني بهتر انجام گيرد.
6. يادگيرندگان بايد براي يادگرفتن انگيخته شوند تا يادبگيرند. البته بايد از انگيزش دروني استفاده شود . و همچنين فراگيران را به استفاده از فرايندهاي فراشناختي تشويق كرد
پيشنهادهاي رويكرد ساخت گرايي برای يادگيري بهتر
مدرسه مهم ترين نهاد اجتماعي ، تربيتي وآموزشي ، و اصلي ترين ركن تعليم وتربيت است كه به منظور تربيت صحيح دانش آموزان درابعاد ديني ، اخلافي ، علمي ، آموزشي ، اجتماعي و كشف استعدادها وهدايت و رشد متوازن روحي و معنوي و جسماني آنان برابر ضوابط وزارت آموزش وپرورش تأسيس و اداره مي شود. اين نهاد با همكاري كليه ي كاركنان و با مشاركت دانش آموزان و اولياي آنان زير نظر مدير مدرسه اداره مي شود.
انجمن اوليا ومربيان هر مدرسه هيأت منتخبي است از اولياي دانش آموزان و مربيان همان مدرسه كه با تفاهم و صميميت م به منظور تقويت همكاري و مشاركت اولياي دانش آموزان جهت كمك به ارتقاي كيفيت فعاليت هاي آموزش وپرورش و گسترش ارتباط خانه ومدرسه ، برطبق مقررات و ضوابط وزارت آموزش وپرورش انجام وظيفه مي نمايد
الف – ترتيب اعضا
1- مدير مدرسه
2- يكي از معاونين و انتخاب مدير
3- نماينده ي شوراي معلمان
4- معاون پرورشي يا يكي ازمربيان امور تربيتي ، و در صورت نبود مربي ، يكي از معلمان آگاه به مسائل تربيتي به انتخاب مدير
5- برگزيدگان اولياي دانش آموزان
تبصره ي1:تعداد اولياي دانش آمو زان و نحوي انتخاب آنان جهت عضويت درانجمن و چگونگي وزمان تشكيل جلسات برابرماده ي
19 آيين نامه ي انجمن مركزي اوليا ومربيان خواهد بود. ( دربند 20 شرح وظايف ، به آن اشاره شده است .)
تبصره ي 2 : درصورت لزوم ، مدير مدرسه مي تواند ازنماينده ي شوراي دانش آموزان و برحسب موارد از افراد ذي ربط و صاحب نظر براي شركت درجلسات انجمن دعوت كند.
2-جلب همكاري اولياي دانش آموزان جهت مشاركت و كمك و ارتقاي كيفيت فعاليت هاي مربوط و ارائه ي پيش نهادهاي لازم به مدير مدرسه
3-مشاوره و برنامه ريزي درجهت تحقق هرچه بهتر اهداف انجمن
4-همكاري و مشاركت با شوراي معلمان دربرگزاري كلاس هاي فوق برنامه
5-برنامه ريزي و تصميم گيري جهت تشكيل جلسات آموزش خانواده
6- همكاري و مشاركت بامدير مدرسه دراجراي فعاليت هاي پرورشي ، برگزاري اردوهاي دانش آموزي و بازديد از مراكز علمي ،
آموزشي وفرهنگي
7- تلاش و همكاري براي جلب مشاركت اولياي دانش آموزان ، صاحبان ِحَرف ، افراد خير ومؤسسات خيريه درتأمين امكانات مورد
نياز و بهبود اداره ي امور مدرسه
8- تهيه ي برنامه ي بهداشتي و پزشكي با مشاوره ي افراد آگاه ، و كمك به مراقبان بهداشت ونظارت براجراي آن درمدرسه
9- همكاري م مشاركت درباره ي چگونگي قدرداني از كاركنان ، اولياي دانش آموزان و اعضاي شوراهاي مدرسه با رعايت ضوابط ومقررات مربوطه
10- برنامه ريزي و تشكيل جلسات عمومي اولياي دانش آموزان
11- نظارت برچگونگي اخذ كمك هاي مردمي با رعايت قوانين و مقررات مربوطه
12- تشكيل شوراي مالي مدرسه با عضويت مدير مدرسه ، رئيس انجمن ونماينده ي شوراي معلمان دراولين جلسه ي انجمن
13- مشاركت دراجراي برنامه هاي كارآموزي هنرجويان در هنرستان ها
14- نظارت برنحوي هزينه ي وجوه حاصل از كمك هاي مردمي ، خدمات فوق برنامه ، سرانه ي دانش آموزان وكمك هاي شوراهاي آموزش وپرورش از طريق شوراي مالي و مطابقت موارد هزينه با برنامه هاي مصوب شوراي مدرسه
15- بررسي و اتخاذ تصميم نسبت به سرويس رفت وبرگشت
16- انتخاب نماينده براي شركت در شواري مدرسه
هم چنين براساس موارد آيين نامه ي انجمن اوليا ومربيان واحدهاي آموزشي ، وظايف زير نيز بر عهده ي انجمن اوليا ومربيان مدرسه مي باشد :
ماده ي 16– مدير مدرسه موظف است حداكثرتا اخرمهرماه هرسال ( پايان هفته پيوند ) از تمام اولياي دانش آموزان دعوت به عمل آورد وپس از تشكيل جلسه ي عمومي اوليا ، با استفاده از آگاهي هاي خود مخصوصاً محتواي كتاب آشنايي با انجمن اوليا ومربيان ؛ لزوم تشكيل ، فوايد و وظايف انجمن امده است براي آنان تشريح كند.
ماده ي 19 – تعداد اعضاي اولياي منتخب براي عضويت درانجمن مدرسه برمبناي زير تعيين مي شود:
1- درمدارسي كه عده ي دانش آموزان آن ها كم تر از 300 نفرباشد، عده ي اولياي منتخب جمعاً هفت نفرخواهد بود كه چهار نفر عضو اصلي و 3 نفربقيه عضو علي البدل هستند.
2- در مدارسي كه عده ي دانش آموزان آن ها بيش از 300 نفرباشد، به ازاي هر 100 نفردانش آموز اضافي يك نفراز اوليا بر تعداد اعضاي اصلي افزوده مي شود . ولي عده ي اعضاي علي البدل هم چنان 3 نفرخواهد بود.
ماده ي 20- مدت زمان كار انجمن اوليا ومربيان هر مدرسه يك تحصيلي است ودر مهرماه هرسال انتخابات بايد تجديد شود . اعضاي انجمن سال گذشته در صورت برخورداري از شرايط انتخاب مي توانند دوباره خود را براي عضويت در انجمن نامزد كنند
گزارش انتخاب همیار مشاور در مدرسه مرحوم میر نصیری
1- کنترل دقیق نمرات دانش آموزان و ثبت آن دردفتر همیار مشاور و همچنین بررسی کامل نمرات و مشخص کردن دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی و افت تحصیلی و گزارش آن به مشاور آموزشگاه برای انجام اقدامات لازم
2- هماهنگ کردن روز و ساعت مشاوره دانش آموزان نیاز به مشاوره و ارجاع به مشاور مدرسه
3- نقش پیام رسانی از طرف مشاور مدرسه در کلاس و فعالیت در زمینه بهداشت روان و ارائه مطالب تهیه شده از طرف مشاور آموزشگاه به دانش آموزان در زنگ های پرورشی ( هماهنگی های لازم با دبیر پرورشی صورت گرفته است )
4- کلیه همیاران مشاور موظفند هر هفته دو مطلب کوتاه و مورد قبول برای برد مشاوره داشته باشند
5- شناسایی دانش آمزان نیاز به مشاوره و معرفی کردن آنها به مشاوره آموزشگاه
6- حفظ حریم خصوصی دانش آموزان در همه ی شرایط
ودر آخر به همیاران مشاور این مژده داده شد که ماهانه بهترین وفعال ترین همیار مشاور انتخاب وتشویق می شود و از طرف دبیر پرورشی نمره ای برای فعالیت هایشان در نظر گرفته می شود . هدیه و تقدیر نامه ای از طرف مشاور آموزشگاه و مدیر به این دانش آموز اهدا می گردد .
وبا کمال تشکر از مدیر محترم آموزشگاه سر کار خانم منظر منصوری و همچنین دبیران کوشا این آموزشگاه به ویژه سرکار خانم عباسی دبیر پرورشی وسرکار خانم شورانگیز میرانشاهی دبیر هنر که همواره در زمینه مشاور ودیگر فعالیتهای پرورشی یار ومددکار خوبی برای من بوده اند سرکار خانم فارسی معاون پرورشی که مانند مادری دلسوز مشوق مشاوره و سر کارخانم خانی معاون آموزشی که در زمینه های آموزشی دانش آموزان فعال می باشند
کودک در دنیای خانواده، از طریق رفتارها و موضع گیری های پدر و مادر، با دنیای بیرون آشنا می شود و همین رفتارها، شخصیت و ویژگی های اخلاقی و رفتاری او را شکل می دهد. او در هنگام ورود به محیط آموزشی، با مربیان تازه ای روبه رو می شود که به طور مستقیمْ در الگوی رفتار او تأثیر می گذارند. در نتیجه، هریک از دو کانون خانه و مدرسه، به تنهایی امکان عمل موفقیت آمیز نخواهد داشت؛ از این رو، وجود مرکزی مثل انجمن اولیاء و مربیان، برای یک سان سازی مسائل آموزشی و تربیتی کودکان ضروری است.
آگاه کردن اولیا به مسائل دینی، تربیتی، اخلاقی و مشاوره با آنان در هماهنگ کردن روش های تربیتی و آموزشی در محیط خانه و مدرسه؛ ایجاد و تحکیم پیوندهای عاطفی، اخلاقی و انسانی بین اولیای دانش آموزان و مربیان مدرسه؛ بهره مندی هرچه بیش تر از امکانات اولیا برای تهیه، تدارک و تکمیل امکانات آموزشی، پرورشی و بهداشتی مدرسه؛ و پیشرفت دانش آموزان در مسائل تربیتی و تحصیلی و برطرف کردن نقص های موجود در این زمینه.
مشاوره و برنامه ریزی به منظور تحقق یافتن اهداف انجمن؛ تهیه برنامه بهداشتی ـ پزشکی و نظارت بر اجرای آن در مدرسه؛ همکاری و هم فکری با مدیر مدرسه، به منظور برگزاری جلسات ماهیانه اولیا و مربیان برای آموزش مسائل تربیتی، دینی و سوادآموزی؛ همکاری و هم فکری با مدیر و مربیان مدرسه در مورد برنامه های اوقات فراغت دانش آموزان و انجام گردش های علمی ـ تفریحی؛ و دعوت از اولیای علاقه مند به منظور بهره مندی از خدمات و یاری های آنان برای تهیه و تدارک و تکمیل امکانات آموزشی و پرورشی مدرسه.
برخی از مهم ترین وظایف اولیا و مربیان بدین شرح است: شناخت کودکان و درک و تحلیل رفتار آنان؛ ایجاد ارتباطی گرم و جاذبه هایی صحیح در رفتار و واکنش های خود در مقابل کودکان؛ توجه به این مطلب که در برخوردها و ارتباط خود با کودکان، نهایت صبر و بردباری و تحمل و خویشتن داری را کنند؛ زیرا با این عمل، میزان نفوذ و تأثیر در کودکان و نوجوانان بیش تر می شود و ارتباط با آن ها قوی و محکم تر می گردد.
تنها در این صورت است که آن ها برای تحقق بخشیدن به آرمان های متعالی تعلیم و تربیت اسلامی در راه سازندگی شخصیت فرزندان اجتماع، گامی به پیش می نهند.
هفته پیوند اولیا و مربیان، فرصت مناسبی برای نشان دادن ضرورت این ارتباط است. در این هفته که معمولاً پدران و مادران به مدارس دعوت می شوند، درباره مسائل تربیتی و تحصیلی بحث و تبادل نظر می گرددو نمایندگان اولیای دانش آموزان، برای یک سال انتخاب می شوند. هم چنین مقدمات برگزاری کلاس های آموزشی برای خانواده ها فراهم می آید و از اولیایی که همکاری خوبی با مدارس داشته و در راه بالا بردن سطح علمی و تربیتی فرزندان شان کوشیده اند، تقدیر می شود.
نکاتی برای برگزاری مفید جلسات انجمن اولیا و مربیان
1- انجمن اولیا بعد از صدا و سیما جزو مهمترین گروههای آموزش عمومی برای خانواده ها از نظر تعلیم و تربیت محسوب می شود در این راستا مدرسه می تواند اهداف آموزشی و تربیتی خود را دسته بندی کرده و در طی دوره های زمانی معین اجرا نماید :
الف: دعوت از کارشناس ارشد روانشناسی و مشاوره برای تشریح حالات و روحیات مختلف نوجوانان و دانش آموزان در سنین مختلف و مناسب مقطع تحصیلی و آموزش خانواده ها برای پیشگیری از ناهنجاریهای روانی و بیماری های مختلف روحی فرزندان و ارائه نکاتی برای بهداشت روانی دانش آموزان.
ب: دعوت از جامعه شناس برای تشریح وضعیت اجتماعی جامعه و ناهنجاریهای اجتماعی و خطراتی که دانش آموز را در محیط زندگی شهروندی به مخاطره می اندازد ؛ مانند ناهنجاریهای رفتاری موجود در زمینه بی حجابی یا بد حجابی ، اعتیاد به مواد مخدرهای جدیداعم از تزریق ،کراک وشیشه و کریستال و قرص های روانگردان، رسانه هایی مانند ماهواره و اینترنت و اهداف مثبت و منفی آن و اطلاع رسانی خانواده ها در این زمینه ، انضباط اجتماعی و توجه به مقررات گروه و جامعه.و تشریح خطرات در کمین دانش آموزان توسط دوستان ناباب یا گروههای همسال
ج: دعوت از پزشک برای اطلاع رسانی در مورد بیماریهای خطرناک و مسری و موجود در جامعه و تهدید کننده دانش آموزان به والدین
د: دعوت از کارشناس مذهبی مسلط به مسایل روز برای اطلاع رسانی و آموزش والدین با تاکید بر دانش آموزان آن دوره تحصیلی
ذ: دعوت از کارشناسان دیگر با توجه به نیازو درخواست والدین و دانش آموزان .
2- معمولا" جلسات انجمن اولیا برای شرکت کنندگان به جلسات تکراری مبدل شده که رغبت به شرکت از آن را از دست می دهند :
الف: سخنرانی های طولانی مسئولین اداره یا سایر سخنرانان از سطح شهر (که مدیران به صلاحدید خود از برخی افراد دعوت می کنند که سخنان و حضورشان برای حاضرین در آن جلسه سود زیادی ندارد ) که موجب خستگی والدین خواهد شد .وبعد از آن جلسه به پایان می رسد.
ب: درخواست مستقیم کمک های مالی بلا عوض از شرکت کنندگان
ج: یک پذیرایی بسیار جزیی برای به جا آوردن رسم موجود به ناچار !
د: نا امید کردن والدین و زیر سوال بردن کارایی خود و کارکنان آموزشگاه با بر شمردن مشکلات بیشمار پیش روی مدیر و ناتوانی از ادامه کار و یا شروع غیر مصمم کار در مدرسه.
3 - برنامه ریزی و مدیریت جلسه دقیق انجام شود ، حتی والدین هم مانند خیلی از دانش آموزان هنوز به داخل سالن یا مدرسه نیامده به جنب و جوش می افتند که:" باید زود برویم کار داریم !" انگار کار جزیی آنها مثلا " یک خرید ساده مهمتر از کسب اطلاعات از روحیه و سلامت فرزندشان است . بنابراین اگر والدین بدانند جلسه انجمن مفید است با کمال میل در آن خواهند نشست و استفاده می کنند . جا دارد مدیریت مدرسه زمان سخنرانی افراد و برنامه ها را مشخص نماید مثلا" سخنرانی فلان مسئول اداره نباید آنقدر طولانی شود که والدین به آرامی جلسه را ترک کنند بلکه قبلا" زمان مثلا" 20 دقیقه ای وقت سخنرانی به وی اعلام گردد .
4- برخی مدیران مدارس به اشتباه فکر می کنند جلسات انجمن اولیا با بعضی کارهای تکراری "پر ثمر و مفید" جلوه می کند و این را با چشم به هم چشمی سایر مدارس انجام می دهند و فکر می کنند اداره آموزش و پرورش منطقه یا مسئول انجمن اولیا ومربیان اداره از این کارهای تکراری آنان تقدیر خواهد کرد یا در صورت انجام ندادن برخی کارها ،مورد مواخذه قرار خواهد گرفت(وشاید اینچنین هم بشود!) در حالیکه هدف جلسه انجمن اولیا فقط این نیست مثال : - اجرای 40 دقیقه ای گروه نمایش مدرسه در جلسه انجمن اولیا فایده ای نخواهد داشت - اجرای 20 دقیقه ای گروه سرود مدرسه در جلسه انجمن ضروری به نظر نمی رسد - اجرای 15 دقیقه ای گروه تواشیح واجرای 15 دقیقه ای مراسم قرآن ابتدای جلسه با آن لباس های تکراری و رنگارنگ و شمع و گل و حرکت از ته سالن و خاموش کردن چراغ ها و غیره (که در جای خود بسیار گرانبها و عزیز است) ولی مردم نیامده اند که برنامه هنری و نمایشی ببینند ، آمده اند تا در مورد مسایل انجمن چیزهای تازه یاد بگیرند و مفید و موثر بوده ونظر و انتقاد یا پیشنهاد بدهند ، اجرای این برنامه ها را می توان به یک جلسه در تالار یا سالن مدرسه در مناسبت خاص یا با هدف معرفی توانمندیهای دانش آموزان در حضور والدین خودانجام داد.( دلیل ذکر این موارد اینکه ؛ بارها تجربه ی چنین جلسات خسته کننده ای را داشته ایم ولی اعتراض ما نتیجه ای نداد و ممکن است حتی غوغاگری شود که گفته اند نباید قرآن تلاوت شود ! یا نمی توان فعالیت های هنری دآنش اموز را حذف کرد! نه ، می توان قرائت قرآن را در چند دقیقه برای تبرک جلسه ،به همراه ترجمه آن انجام داد واز انجام قرائت قرآن با ورود دانش آموزان با لباسهای مخصوص و عموما"گران قیمت با شمع و موزیک مخصوص و غیره که زمان بیشتری را به خود اختصاص می دهد در سایر مراسم استفاده شود بهتر است.)
5- اگر والدین بدانند در جلسات انجمن اولیا ،آنان به صورت مطلوب مطرح می شوند ، موثر واقع می شوند ، از نظر یا تخصص و شغل آنها استفاده خواهد شد ، با رغبت بیشتری در آن حضور می یابند ولی اگر بدانند فقط در سخنرانی فلان مسئول به مناسبت مسایل سیاسی با سکوت مطلق ، فقط شنونده باشند ، جلسه برایشان جذاب و مفید نخواهد بود.
6- در جلسه اول یا جلسات عمومی دیگر به چند نفر از والدین به صورت کاملا" آزاد وقت داده شود تا در زمان محدود مثلا" 10 دقیقه در مورد انتظارات خود از کادر مدرسه صحبت کنند تا سایر شرکت کنندگان نیز از طرح خواسته های خود از مدرسه بیم و حراس نداشته باشند ،اگر برای این کار مهم حتی 30 دقیقه وقت جلسه (برای 3 یا 4 نفر از والدین) گرفته شود ، موجب خواهد شد والدین بعد از جلسه ضمن اظهار رضایت از کار مدیر و همکاران ، جلسات بعد با رغبت بیشتری حاضر شوند.وخواسته های خود را اعلام کنند
7- برخی از مدیران به صورت نا آگاهانه فکر می کنند مفید بودن و رسمی بودن حلسه فقط با حضور مهمانان رسمی اداری ، سیاسی ، مذهبی و مسئولین رسمی شهر حاصل می شود ، این افراد در جلسات تخصصی و کمیته های انجمن مفید خواهند بود ولی در جلسات عمومی باعث سکوت و انضباط خشک جلسه خواهد شد و والدین به عنوان تماشاچی در سالن حضور می یابند ! زیرا جو سالن و جلسه بسیار رسمی و منضبط و هیبت دار خواهد بود . معمولا" تجربه نشان می دهد جلساتی موثر بوده اند که در فضای دوستانه ،ساده و پر بحث و نظر و با تبادل تجربه بیشتر ، همراه بوده اند .
8- پیشنهاد می شود دبیران و کلیه کارکنان مدرسه(وهرشخص که به نوعی با مدرسه همکاری دارد) دراولین جلسه عمومی انجمن دعوت شوند و حتی اگر در مدرسه ای درس دارند (برای دبیران راهنمایی و دبیرستان) از آن مدرسه خواهش شود برای 2 ساعت با مرخصی دبیر موافت شود ، تا در جریان توقعات والدین از آموزشگاه قرار گرفته وممکن است انتقال این خواسته ها و توقعات ویا اعتراضات از طرف مدیر به دبیران با واکنش یا مقاومت روبرو شود . چنانچه دبیر روز جلسه در مدرسه نبود و اوقات بیکاری را در منزل می گذارند ، مدیر باید به نحوی حضور 2 ساعته وی را جبران نماید
9- چنانچه ممکن است نماینده ای از دبیران مدرسه ، انتظارات خود از والدین را طی یک صحبت 20 یا 15 دقیقه ای بیان کند ، و مواضع دبیران را به والدین اعلام نماید ، این کار بسیار مفید بوده و موجب خرسندی والدین خواهد شد .( مطالب نماینده دبیران باید بسیار مفید و موثر و بجا باشد ، تاکید به والدین جهت کنترل دقیق دانش آموزان برای آوردن نمرات 20 از نظر والدین آگاه یک طنز محسوب می شود تا توصیه ! و یا تذکر به والدین برای کمک به تکالیف نوجوان در منزل یک توصیه بیجا و سبک محسوب می شود ! ونیز توصیه جدی به بازدید مخفیانه کیف دانش آموزان و کمد و میز آنها در منزل برای اطمینان نداشتن از حمل موارد غیر مجاز ، یک دهن کجی به والدین محسوب شده و امروزه والدین آنقدر آگاه هستند که طرح این خواسته ها و انجام آنها را نشان از نظارت بر فرزند خود نمی دانند!)
10 - متاسفانه کارکنان مدرسه تعریف و شناخت درستی ازاهمیت و وظایف انجمن و کار کردها ی آن ندارند و فکر می کنند که لازم نیست در جلسه حضور داشته باشند و یا حضورشان موثر نیست و وظیفه آنان نیست و شاید تمرد هم داشته باشند ! و تصور دارند 3نفر باید الزاما" در جلسه شرکت کند ، یکی ، مدیر برای خوش آمد گویی و مربی پرورشی برای خواندن جملاتی از بزرگان و خدمتگزار برای "پذیرایی مختصر" ! درحالیکه تمام کارکنان مدرسه باید در انجمن فعال باشند ، چرا که بیشترین اعتراضات و درگیریها مربوط به شیوه های تدریس و برخورد دبیر و معاون با دانش آموز است پس ، حضور آنان در جلسه مهم و الزامی است .و باید فرهنگ منسوخ فرار از جلسات مهم در بین آنان ، حذف شود و مدیر می تواند در ارزشیابی پایان سال تاثیر دهد ( با توجه به اینکه به نوعی زحمت حضور وی را باید جبران کرد و این استاندارد و نحوه جبران باید به اطلاع آنها برسد مثال : یکی از معیار های دعوت به تدریس در این آموزشگاه(درمدارس خاص) در سال آتی ، شرکت موثردر جلسات شورای دبیران و انجمن اولیا در سال جاری خواهد بود )
11- اگر ممکن است با هماهنگی قبلی شماره تلفن مشاور یا روانشناس مدرسه یا مرکز مشاوره به اطلاع والدین برسد و یا اگر ممکن است ساعات حضور آنان در مدرسه برای پاسخ گویی تلفنی یا حضور وی در مدرسه به والدین اعلام شود و بدیهی است باید مشاور ملزم به پاسخگویی بوده و حق الزحمه آن به طور کامل پرداخت گردد و این کار را یک "بیگاری" نداند بلکه وظیفه و امر موثر تلقی کند .
12-شماره تماس نماینده های والدین یا کارشناسان دیگر (مذهبی ، جامعه شناس ،روانشناس) در جلسه به اطلاع والدین برسد تا بخشی از اعتراضات ، سوالات،پیشنهادات و ... به آنان منتقل شود و وقت و آسایش مدیر در مدرسه و اوقات بیکاری وی سلب نگردد .
13- هر آنچه که نوآوری و بدعت باشد برای والدین مفید و جذاب خواهد بود ، در جلسات باید روی این موضوع کار کرد تا علاقه به مشارکت را در مادران و پدران دانش آموزان افزایش داد
14- حتی الامکان در جلسات عمومی متذکر شد که از آوردن فرزندان دانش آموز خود داری شود (چرا که به سادگی و راحتی نمی توان مسایل را مطرح کرد ) و اگر ممکن است از آوردن کودکان خردسال برای حفظ نظم جلسه و عدم شلوغ کاری و شیطنت و در نتیجه حواس پرتی مادر کودک و دیگران جلوگیری شود.
15-تشکیل کارگاه در راستای جلسات انجمن اولیا بسیار مفید است و می توان مادران و پدران را در جلسات بعدی دسته بندی کرد و در گروههای مشاوره – جامعه شناسی – مذهبی – پزشکی برای ارائه مطالب و کلاس های آموزشی تقسیم کرد و طی 4 جلسه همه به نوبت در کلاس ها شرکت خواهند کرد ، دسته بندی والدین به خانم ها و آقایان فقط برای مسائل جنسی وبلوغ دختران مفید خواهد بود در بقیه موارد توجیه علمی ندارد چرا که جلسات مشترک معمولا" دارای تحرک و پویایی بیشتر است ،حتی می توان به عنوان یادبود درپایان دوره کارگاه به شرکت کنندگان لوح تقدیر یا یادبود داد .
16-اوقات مراجعه به مدرسه و ملاقات با دبیران طی یک برنامه موقتی مثلا" ماهیانه به والدین اعلام شود ، برای مراجعه والدین بقیه اوقات نیز باید درب مدرسه باز باشد و نباید والدین فکر کنند مزاحم کار مدرسه خواهد شد و یا مدرسه از حضور آنان ، به جهت مراجعه مکرر به عنوان مزاحم یاد خواهد کرد ( البته فقط برای ملاقات با دبیران به جهت حفظ اوقات ساعات درسی و رعایت حقوق دانش آموزان ، این برنامه ضروری است و نباید هر ساعت مزاحم کلاس شد)
17-جلسات هم اندیشی والدین در خیلی از مدارس برگزار نمی شود این جلسات بسیاری از اعتراضات و درگیریها را برای مدیر و کارکنان مدرسه کم خواهد کرد ، به عنوان مثال والدین دانش آموزان کلاس دوم الف در یک روز مشخص به مدرسه دعوت شوند و در یک کلاس خالی در مورد مسایل مدرسه با هم تبادل نظر کنند و انتقادات و پیشنهادات خود را به مدیر ارائه دهند و اگر لازم باشد مدیر یا نماینده دبیران در آن حضور یابد .در جلسه عمومی ابتدای سال می توان تاریخ اولین هم اندیشی والدین یک کلاس را اعلام کرد تا با آمادگی در آن حضور یابند .
18-در جلسات انجمن اولیا برگه هایی به والدین داده شود تا انتقادات و پیشنهادات خود را بدون نام ، نوشته و تحویل دهند تا در جلسات شورای معلمان بررسی شود و معمولا" والدین از طرح آن به صورت مستقیم از دبیران واهمه دارند .
19- شرکت برخی والدین در جلسات شورای دبیران خالی از لطف نیست چرا که می توانند نظرات خود را درمورد کار معلم به صورت غیر مستقیم مطرح نمایند تا مدیر مجبور نشود خود مواضع آنان را همیشه به دبیران و آموزگاران منتقل کند.
20- به عنوان نمونه به چند اصل از اساسنامه انجمن كه به آن توجه نمي شود اشاره می کنیم: 1 تقويت شخصيت فردي و اجتماعي كودكان و نوجوانان 2 تقويت حس وظيفه شناسي در كودكان 3 رعايت تقوي و تقويت معتقدات مذهبي 4 مساعد ساختن محيط خانواده براي رشد بهتر فرزندان 5 رعايت بهداشت كودكان و نوجوانان 6 ايجاد محيط امن براي رشد و حركت كودكان و نوجوانان 7 ايجاد امكانات آموزشي رايگان و عمومي براي كودكان و نوجوانان 8 ايجاد تفريحات سالم 9 كشف استعداد و شايستگي حرفه يي در دانش آموزان 10 ايجاد احساس مسووليت فردي و اجتماعي در كودكان و نوجوانان 11 ايجاد ادراك بين المللي و درك مسائل و غيره از اصول مترقي انجمن بوده كه آنچنان كه بايد و شايد به آنها توجه نمي شود.
21-برنامه های جلسات عمومی انجمن اولیا ، کتبا" به خانواده ها داده شود تابا اطلاع قبلی از برنامه ها در جلسه شرکت نموده و مفید واقع شوند .
22- امورات و موضوعات تکراری و رایج در جلسات به حداقل رسانده شود و در جلسات ، روی برنامه های نوآوری در خدمات مدرسه بیشتر کار شود به عنوان مثال : یک موضوع همیشگی برای جلسات ، تشکیل کلاس های فوق برنامه در شیفت مخالف و راههای تامین هزینه آن است که در شهر های بزرگ تحت فشار والدین به عنوان کلاس های پیش کنکوری ،تقویتی و غیره بر اساس چشم به هم چشمی ، برگزار می گردد که امروزه برگزاری این کلاسها به دلایل مختلف زیر سوال رفته و کارشناسان به غیر مفید بودن آن توسط مدرسه و بر اساس بودجه مدرسه ، اشاره دارند ، اگر قرار بود که دانش آموز فعال شیفت مخالف هم مدرسه بیاید و الزاما" کلاس فوق برنامه مثلا" کنکور برایش برگزار شود ، که آموزش و پرورش در ابتدا 2 نوع مدرسه رسمی تاسیس می کرد !... در جلسات انجمن ، بحث و گفتگو و تبادل نظر و تجربه والدین و همکاران مدرسه و همچنین ارائه آموزشهای جدید و مطالب داغ و مورد نیاز جزو جالبترین کارکرد های انجمن و جلسات خواهد بود . در عوض ، جلساتی که برای صرف هزینه مدرسه در امور مطلوب آموزشی و پرورشی ، بازدید ها ، استفاده از وسایل کمک آموزشی وجذاب کردن محیط مدرسه و غیره ، برگزار شود موجب رضایت خاطر والدین آگاه خواهد شد . برخی مدیران را مشاهده کرده ایم که در طی سال تحصیلی حتی یکبار هم دانش آموزان مدرسه اش به کارگاه و آزمایشگاه نرفته اند ، ولی حق به جانب است که در شیفت مخالف کلاس فوق برنامه تشکیل داده است !که در آن کلاس ها هم دقیقا" مطالب کلاس تدریس می شود نه چیزی کمتر و نه بیشتر !و درشیفت مدرسه مشاهده کرده ایم که درس بعدی تدریس می گردد !(شاید حضور در مدرسه در شیفت مخالف را یکی از عوامل دلزدگی از کلاس و درس دانست چرا که بدون برنامه و هدف برگزار می شود)
23- متاسفانه خصوصیت محافظه کاری و حالات حاکی از ترس برخی مدیران،معاونان ،مربیان پرورشی و غیره باعث می شود اقدامات نوآورانه ، شجاع ، جدید و مفید و موثر برای آموزش و تربیت ، صورت نگیرید و در زمان طرح اولیه آنها ، معمولا" با اما و اگر و شاید و ممکن است و عبارات توجیهی دیگر ، حتی مطرح کردن " اقدامات نو آور "را با شکست روبرو خواهند کرد .مشغول شدن مدیر در مدرسه به کارهای تکراری و همیشگی محیط غیر جذاب و خشک و کسل کننده ای ابتدا برای خود و سپس برای کارکنان و دانش آموزان بوجود می آورد .(قبلا" برخی مدیران مخصوصا" مدارس دخترانه ،که دلیلش را نمی دانیم ، جلسه اول یعنی انتخاب اعضا را طی دو جلسه تکراری جداگانه برای خانم ها و آقایان تشکیل می دادند! که وقت مدرسه را می گرفت وانتخابات بر اساس اجبار صورت می گرفت و حتی شنیده ایم در برخی شهرستانها ، مدیران مدارس جلسات اعضای اصلی انجمن را طی دو نوبت آقایان و خانم ها تشکیل می دادند و بعدا" صورتجلسات را امضا می کردند! )
24- در تصمیم گیری برای مطالب ارائه شده در کلاس های آموزشی والدین در جلسات انجمن اولیا ، علاوه بر نظر مدرسه و اداره برای محتویات ، باید به نظر خانواده ها هم در مورد نیازهای آنان ، توجه شود . می توان بااستفاده از نظرغیر مستقیم دانش آموزان در مورد جمع بندی مشکلاتشان توسط مربی پرورشی یا مشاور مدرسه نیز برای محتوای جلسات استفاده کرد مثال : استفاده مطلوب از اینترنت و آسیب شناسی استفاده از اینترنت توسط دختران نوجوان جهت آگاهی والدین . یا مضرات در دسترس بودن ریسور در منازل برای دانش آموزان دختر و آگاهی والدین از این آسیب ها ...، می تواند یک موضوع باشد که توسط کارشناس جامعه شناسی به والدین منتقل شود.
25-برخی مدیران مدارس یا کارشناسان انجمن اولیای ادارات در برخی مدارس یا ادارات شهر های کشور، جهت هر نوع موضوع برای ایراد سخنرانی ها در جلسات انجمن و یا آموزش خانواده ها فورا" سراغ مشاور رفته و تصور می کنند والدین را از همه جهات به سلاح های ایمنی و پیشگیری ، مسلح کرده اند و وظیفه خود را به نحو احسن انجام داده اند ، اما بدیهی است که فقط یک مشاور در تمام زمینه ها نمی تواند صاحبنظر باشد ، بله در موارد تربیتی و مشاوره این دسته بسیار مهمند ، ولی باید از وجود اساتید دانشگاه ، کارشناسان جامعه شناسی ، مدیریت ، مذهبی ، روحانیون و غیره نیز استفاده کرد مثلا" یک جامعه شناس در مورد آسیبهای اجتماعی می تواند مفید تر باشد تا دیگران ،یا کسی که مسلط به مباحث مدیریت خانواده است بسیار مفید تر از یک پزشک در مورد نحوه اداره خانواده و مجهز شدن خانواده به سلاحهایی در پیشگیری از اختلافات ، می باشد و کار یک پزشک را در مورد انتقال ایدز و بیماریهای واگیردار را، هیچ وقت یک روانشناس به خوبی انجام نخواهد داد ، ایضا" روانشناسی و روحانیون آگاه در تخصص خودشان بسیار مفید ترخواهند بود...
26_نقش مهم مدیر در فراخوانی اولیا و برگزاری انتخابات سالم وجلب اعتماد اولیا و انتخاب افراد با روحیه مسئولیت پذیری و توانمندی فکری و شخصیتی می باشد. در این خصوص مدیران آموزشگاه باید دارای تدبیر و برنامه باشند مواردی که مدیر بایددر انتخاب اولیا توجه نماید بشرح ذیل است.
1- کاملا دستورالعمل های مربوط به برگزاری انتخابات ازجمله انتخاب رئیس سنی و برگه ارای و ارایه گزارش کار فعالیتهای سال گذشته و تشویق انجمن سال قبل و برنامه مدرسه در سال تحصیلی جدید ... را بررسی و مطالعه نماید.
2- از قبل (هفته اول ودوم مهر) شناخت کاملی از اولیا داشته و نسبت به ترغیب وتشویق اولیای توانمند برای شرکت در انتخابات اقدام نماید.
3- طی فرمی اطلاعات خود را از توانمندی ها و علاقمندی های اولیا و نظرا آنان اگاه گردد.
4- رعایت موارد فوق الذکر در برگزاری جلسه ضروری است.
5- در جلسه عمومی هیچگونه مشارکت مالی از اولیا دریافت ننماید. ولی مشکلات و مسایل مختلف آموزشی وپرورشی را به اطلاع اولیا برساند.
6- قبل از گردهمایی جلساتی با کادر اداری وآموزشی برگزار و ازحضور آنان به نوعی در جلسات استفاده گردد.
7- مدیر آموزشگاه سعی نماید در انتخاب زمان و مکان دقت لازم را داشته باشد و حتما نباید جلسات را در راهرو یا حیاط آموزشگاه برگزار نماید بلکه می تواند جلسات عمومی را در سالن اجتماعات شهر نیز برگزار کند. علت توجه به زمان این است که در مناطق وشهرستانهای کوچک امکان برگزاری جلسات در مدارس دیگر نیز وجود دارد که تداخل جلسه مشکلاتی برای مدیر و جلسه انجمن ایجاد خواهد نمود. حمید رضا ترکمندی ،کارشناس ارشد مدیریت
شرکت فعال خانواده ها درجلسات انجمن اولیا و مربیان
والدين و معلمان همواره به کمک هم سعي داشته اند روابط جدي و موثري ميان خود برقرار کنند، زيرا اکثر والدين و اولياي مدرسه هدف هاي مشترکي را در قبال کودکان و نوجوانان دنبال مي کنند. آنها مي خواهند به نوجوانان کمک کنند تا افرادي مستقل بار بيايند، از تعليم و تربيت صحيح برخوردار شوند، انسان هاي بي تفاوتي در جامعه نباشند و از نظر اخلا قي احساس مسووليت کنند. پس چرا خانه و مدرسه نتوانسته اند به طور موفقيتآميزي با هم همکاري کنند و به اين هدف هاي والا ي انساني برسند؟ داشتن معلمان با کفايت، تدريس اصولي، ارتباط صحيح با خانه، برگزاري جلسات مشاوره با اوليا و ايجاد فرصت هايي براي والدين به منظور آشنايي با مشکلا ت و مسائل مدرسه، از جمله انتظارات والدين از يک مدرسه مطلوب است.
افزايش ارتباط نزديک بين خانه و مدرسه فوايد فراواني دارد از جمله اينکه هم والدين و هم معلمان نشان داده اند که احساس احترام متقابل بين خانه و مدرسه، رضايت بيشتري را به وجود ميآورد. با اين حال گاهي اوقات معلمان و کادر آموزشي مدرسه فراموش مي کنند که والدين نيازمند به آنان هستند، چون بعضي از والدين کوششي در امر تحصيل فرزندانشان نمي کنند و کمتر به اين موضوع مي انديشند که آيا عملکردشان در قبال وضع تحصيلي فرزندان مناسب است؟
به هنگام ارتباط رو در رو معلمان متناسب با موقعيت عمل مي کنند، بنابراين به وجود آوردن احساس مسووليت اوليه بر عهده مدرسه است. معلمان بايد احترام ويژه اي براي اوليا، نظريات آنان و شرکتشان در حل مسائل قائل شوند. يکي از متداول ترين و موثرترين روش ها براي جذب مشارکت والدين در امور مدرسه، توسعه انجمن هاي اوليا و مربيان در مدارس است. هدف از اين کار اين است که براي والدين و معلمان موقعيتي فراهم آيد تا با يکديگر ملا قات کرده و درباره مسائل تبادل نظر کنند. بنابراين معلمان مي توانند کمک کنند تا جلسه انجمن اوليا و مربيان براي والدين ارزشمند و مفيد باشد. به منظور، تسهيل مشارکت فعال و گسترده اوليا مدير آموزشگاه بايد امکان حضور تمام معلمان را فراهم نمايد و مطمئن شود که همه اعضا از هدف کلي جلسه برداشت مشترکي دارند معلمان و کادر آموزشي مدارس بايد براي برگزاري جلسه آمادگي لا زم را داشته باشند و مسائل مورد بحث را تعيين کنند و فضاي جلسه را به گونه اي مهيا سازند که اوليا احساس راحتي کامل نمايند، زيرا نقش انجمن به خصوص در حل و فصل مسائل تربيتي و آموزشي دانشآموزان حائز اهميت است. بنابراين معلمان بايد پيشينه گردآوري شده درباره يک کودک را به دقت مرور کنند و کارنامه اي از نتايج فعاليت هاي شاگرد را به اوليا ارائه دهند. روش هاي مشارکت والدين در مسائل مدرسه نبايد به گونه اي برنامه ريزي شود که فقط اوليا جواب گوي نيازهاي مدرسه باشند بدون آن که نيازهاي والدين در نظر گرفته شود. به منظور رفع اين مشکل و براي پاسخگويي بيشتر به نيازهاي اولياي علا قه مند به شرکت اوليا در جلساتي با حضور مسوولا ن مدرسه که در امور آموزشي کودکان موثر است، شرکت در برنامه هاي آموزشي که براي اوليا ارائه مي شود و نيز همکاري در حل مسائل شخصي کودکان، از جمله فعاليت هاي والدين در جهت موفقيت تحصيلي و تربيتي فرزندان است. براي والديني که با موقعيت هاي آموزشي راحت برخورد مي کنند و نيازشان اين است که در فرآيند تدريس شرکت فعال داشته باشند. فعاليت داوطلبانه ممکن است مناسب ترين راه حل باشد. به طور کلي مسوولا ن مدرسه نيازمند يافتن راه هايي هستند که جلسات اوليا و مربيان را به گونه اي برگزار کنند که مجالسي براي سهيم شدن در امر تصميم گيري و حل مشکلا ت مدرسه باشد.
پيشنهادها:
1- خانواده ها هنگام ثبت نام فرزند خود، ضعف ها و قابليت هاي او را مشخص کنند.
2- در پايان هر نوبت، از تک تک والدين درمورد مشکلا ت و پيشرفت هاي دانش آموزان نظر خواهي شود واين نظرات در جلسات انجمن اوليا و مربيان مدرسه جمع بندي گردد.
3- به مدارس امکان انتشار و فروش نشريات داخلي داده شود. در اين نشريات به جاي پرداختن به مسائلي کلي، مشکلا ت خاص مدرسه عنوان شود با دانش آموزان، خانواده ها و مربيان مصاحبه شود و دانش آموزان موفق و پدر و مادرهاي فعال مورد تشويق قرار بگيرند.
4- نقاطي براي اردوهاي تفريحي و آموزشي تعيين شود که دانشآموزان بتوانند همراه خانواده و آموزگاران خود از امکانات آن استفاده کنند.
5- درهر مدرسه يک مشاور خانواده معرفي شود تا اوليا بتوانند مشکلا ت خود را با او در ميان بگذارند.
6- نشرياتي که براي والدين منتشر مي شوند، تقويت شود و اوليا به مشترک شدن ترغيب گردند.
7- اولياي دانشآموزان هر کلا س، نماينده اي از بين خود تعيين کنند که بتوانند به صورت حضوري يا تلفني با اوتماس بگيرند.
8- براي والدين دانشآموزان هر پايه برنامه تلويزيوني خاصي تدارک شود.
9- کتاب هاي مناسب هر پايه برمنباي محتويات کتاب هاي درسي به اوليا معرفي شود تا بتوانند بر حسب لزوم اطلا عات جانبي فرزندان خود را در زمينه مورد نياز افزايش دهند.
10- مرکزي براي تهيه و فروش کتاب ها و وسايل و ابزارهاي مورد نياز دانشآموزان معرفي شود.
11- افراد جامعه دريابند که بايد براي افزايش کيفيت آموزش همياري کنند.
12- از طريق جلب مشارکت مردم و واگذاري پاره اي از خدمات آموزشي به بخش خصوصي، ترتيبي اتخاذ شود که مدارس، با توجه به ابتکارات و کمک هاي اوليا خدمات فوق برنامه اي ارائه دهند و هيچ يک از اين خدمات، بار اضافي بر دوش بودجه عمومي نگذارد.
13- با وضع قوانين خاص، به وزارتخانه ها و موسسات و شرکت هاي دولتي اجازه داده شود، اموال بلا استفاده يا اسقاط خود را در اختيار مدارس قرار دهند.
14- با تنظيم پرسشنامه، از والدين خواسته شود تخصص هاي خود را بيان کنند وبه صورت دقيق مشخص کنند که به چه صورت، در چه زماني و در کدام زمينه مي توانند به مدرسه کمک کنند.
15- کساني که در ساخت و تجهيز مدارس همکاري و کمک مي کنند، به جامعه معرفي شوند.
16- يک سيستم کارآمد براي پاسخ گويي و اطلا ع رساني به والدين در مورد فرزندان پي ريزي گردد.
17- از آنجايي که بي توجهي بعضي از والدين به وضعيت فرزندان معلول مشکلا ت اقتصادي والدين مي باشد، لذا ارائه خدمات حمايتي، رفاهي به خانواده ها امري اجتناب ناپذير است.
18- برنامه اي توسط رسانه هاي گروهي خصوصا راديو و تلويزيون براي آگاه سازي والدين نسبت به مسائل فرزندان در نظر گرفته شود.ليلا مومنيان
روش هاي برقراري ارتباط ميان خانه و مدرسه
آيا شما به عنوان والدين مي دانيد در قبال ارتباط با مدرسه فرزندتان چه وظايفي بر عهده داريد؟والدين وظيفه دارند به طور مرتب با مدرسه ارتباط داشته باشند و باکسب اطلاعات کافي از وضع درسي واخلاقي فرزندشان، تصميم معقولي براي مشارکت درتربيت آنها اتخاذکنند. دربرقراري ارتباط بايد به چند نکته اساسي توجه کنند.
1 -والدين زماني قادر خواهند بود نقش تربيتي خود را به نحو مطلوب ايفا کنند و با مدرسه ارتباطي صحيح برقرار نمايند که از وضع درسي و رفتاري فرزندشان اطلاع کافي داشته باشند.
2- والدين در موقع حضور در مدرسه، هميشه بايد حفظ آرامش را به عنوان يک اصل به خاطر داشته باشند. گاهي ممکن است پدر و مادر با مشاهد ه ضعف درسي در دانش آموز و يا گريه هاي او که مخصوصا در دوره ابتدايي یا راهنمایی بيش تر اتفاق مي افتد، احساساتي شوند و به صورت خشن و برافروخته با اولياي مدرسه برخورد کنند. قطعا چنين حالتي مخل برقراري ارتباط موثر با مسوولان مدرسه خواهد بود.
3- والدين بايد در مدرسه به عنوان ولي حضور پيدا کنند، نه به عنوان فردي که در يک جاي خاص، مسووليت دارد. اگر پدر يا مادر دانش آموز در وزارتخانه يا سازماني، مسووليت اجرايي سطح بالايي دارد و در آنجا به عنوان رئيس ايفاي نقش مي کند و به تناسب مسووليت، گاهي امر و نهي مي نمايد، نبايد با همان شاکله و با همان انتظارات و تصورات وارد مدرسه شوند.
4- ارتباط اوليا با مسوولان مدرسه بايد مستمر باشد. معناي استمرار اين نيست که هر روز سري به مدرسه بزنند، بلکه لازم است به طور مرتب در منزل به وضع درسي و رفتاري فرزند خود رسيدگي کنند و بر طبق اطلاعات به دست آمده، با مدرسه ارتباط برقرار نمايند.
همکاري خانه و مدرسه در امور آموزش دانش آموزان
همکاري والدين با مسوولان مدرسه، در دوره ابتدايي از اهميت و جايگاه خاصي برخوردار است. مي توان گفت بعد اصلي همکاري اين دو را همکاري در مسائل آموزشي و پرورشي تشکيل مي دهد. نخستين نکته اينکه والدين بايد نسبت به پايه تحصيلي و عناوين دروس فرزند خودشان اطلاع کافي داشته باشند و با مطالعه مقدمه و مطالب آغازين کتاب هاي درسي که مخصوص والدین نوشته شده است، آگاهي نسبي به دست آورند. گاهي در بحث هاي مقدماتي کتاب هاي درسي نکاتي درج مي گردد که مطالعه آنها براي والدين ضروري است. شناخت نقاط ضعف درسي دانش آموز و همفکري براي رفع آن، ضرورت ديگر ارتباط خانه و مدرسه است. پس از گذشت چند هفته از سال تحصيلي مي توان در وضع درسي دانش آموز تامل کرد و نقاط قوت و ضعف او را شناخت. مطلب ديگر، توجه والدين و معلمان به ويژگي هاي رواني کودکان و ارتباط آن با پيشرفت تحصيلي آنان است. به عنوان مثال کودکان نياز به جلب توجه و ابراز خود دارند. آنها علاقه مند هستند که حاصل کار خودشان را عرضه کنند و بدين وسيله اين نياز در آنان تامين و ارضا شود. اين نياز در دوران مدرسه، از طريق ارائه حاصل کارهاي خود در امور درسي جلوه گر مي شود. مثلا ممکن است کودکي نقاشي بکشد و آن را نزد پدر و يا مادر خود بياورد و ارائه دهد. در مقابل اين عمل، والدين بايد به آن توجه کنند و کودک را مورد تشويق قرار دهند. احتياج به هدف، نياز ديگر کودک است. اگر کودک بداند که درس را براي چه هدفي مي خواند و آثار و نتايج هريک از مواد درسي به او تفهيم شود، علاقه اش به درس خواندن افزايش پيدا مي کند.
همکاري خانه و مدرسه در امور رفتاري دانش آموزان
ترس از مدرسه يکي از رفتارهاي کودک در دوره دبستان، مخصوصا در پايه اول ابتدايي است. علل مختلفي ممکن است اين رفتار را به وجود آورند. گاهي ممکن است دورشدن از خانواده، به ويژه مادر باعث ترس شود، چون در دوره ابتدايي، رابطه عاطفي کودک با خانواده بسيار قوي است و او مايل نيست از پدر و مادر جدا شود. ترس از مدرسه و غيبت از مدرسه، هم معنا نيستند. ترس از مدرسه با نوعي دل زدگي و تنفر از مدرسه همراه است، ولي غيبت از مدرسه همراه با چنين حالت عاطفي نيست، بلکه به علل مختلف ممکن است کودک در طول سال تحصيلي چند دفعه در کلاس درس خود حضور پيدا نکند و اين امر باعث عقب ماندگي تحصيلي او شود. گاهي ممکن است بيماري کودک موجب غيبت شود. هرچند بيمار شدن دليل موجهي براي غيبت است، ولي بعضي از مادران به دليل يک سرما خوردگي يا سرفه و يا خس خس کردن خفيف، مانع از رفتن فرزندشان به مدرسه مي شوند، در حاليکه او را همراه با خود به بيرون مي برند!
در چنين خانواده هايي گاهي با يک سردرد جزئي، از رفتن کودک به مدرسه ممانعت مي شود و گاهي نيز تشويق مي گردد که وي علائم يک بيماري را بزرگ تر از آنچه هست، نشان دهد. علت ديگر غيبت از مدرسه، ممکن است کار کردن باشد. بعضي خانواده ها از اين بابت شکايت دارند که چرا فرزندشان در منزل، به پرسش ها به خوبي پاسخ مي دهد، ولي در مدرسه نمره کمي از معلم مي گيرد. به عبارت ديگر کودک توانايي هايي دارد و درس را نيز به خوبي خوانده است، ولي در اثر عواملي قادر به ابراز توانايي هاي خود نيست. گاهي شلوغي کلاس و زياد بودن عده دانش آموزان مانع از اين مي شود که معلم بتواند با آنها ارتباط کلامي و عاطفي برقرار کند و با شنيدن پاسخ هاي يک دانش آموز و ارائه توصيه هاي لازم، از توانايي هاي او آگاهي پيدا کند و در نتيجه درباره وي به نحو مطلوب داوري نمايد. گاهي هم شلوغي مانع نيست، بلکه معلم روابط انساني مناسبي با کودک برقرار نمي کند و در نتيجه فضاي مناسب براي ابراز وجود و ارائه پاسخ هاي لازم براي دانش آموز به وجود نمي آيد. به عبارت ديگر در اثر فقدان روابط عاطفي سالم، توانايي کودک پنهان مي ماند و ممکن است او را به عنوان شاگرد تنبل معرفي کند. ممکن است تحقير دانش آموز توسط همکلاسي ها موجب اختلال عاطفي در او شود و نتواند در يادگيري مطالب موفقيت به دست آورد و يا آموخته هاي خود را به خوبي عرضه کند. گاهي دانش آموزاني که با لهجه متفاوت از دانش آموزان ديگر صحبت مي کنند و يا لباس ويژه اي مي پوشند، در ميان دانش آموزان ديگر احساس غربت مي کنند و از جهت عاطفي امنيت خود را از دست مي دهند. هرجا که نيازهاي عاطفي کودک تامين گردد، براي مطالعه و يادگيري ترغيب مي شود و هرجا اختلالات عاطفي پيدا شود، علاقه به درس و يادگيري در او تضعيف مي گردد
شرح وظایف برخی کمیته ها ی فعال در انجمن اولیاومربیان
حوزه فعالیت : اولیاء- مربیان
هدف
الف)افزایش توانمندی های والدین در ایفای نقش های پدری و مادری برای فرزندان
ب )تامین مشارکت فکری ، فرهنگی ، عاطفی و آموزشی اولیاء و تقویت هماهنگی و همسویی تربیتی و آموزشی خانه و مدرسه
ج)تامین بهداشت روانی ،نشاط و رشد شخصیتی دانش آموزان
شرح وظایف
چگونگی جذب مشارکت اولیاء در زمینه های مرتبط با موضوع سایر کمیته ها
برنامه ریزی و تشکیل جلسات عمومی اولیای دانش آموزان
تصمیم گیری در خصوص اولویتهای مورد نیاز دوره های آموزش خانواده
برنامه ریزی و تصمیم گیری جهت تشکیل جلسات آموزش خانواده
افزایش توان مندی کادر آموزشی و تربیتی مدرسه
افزایش سطح اطلاع والدین از نحوه همیاری و همکاری با فرزند
تقویت بنیه برنامه ریزی جهت اوقات فراغت فرزندان
شناسایی دانش آموزان و خانواده های نیازمند به مشاوره جهت معرفی به مراکز راهنمایی و مشاوره
تهیه و تنظیم تقویم زمان بندی و تشکیل جلسات ملاقات اولیاء با معلمان
برنامه ریزی و ارائه راه حل جهت ارتباط با اولیای دانش آموزان از طریق سایت دبستان
برنامه ریزی و مشارکت جهت برگزاری جشنها
برگزاری اردوهای همگانی اولیاء با دانش آموزان برای کل مدرسه و کلاسی
نظارت بر سطح ارتقاء سطح بهداشتی آموزشگاه
برنامه ریزی جهت تشکیل جلسات پاسخ به سئوالات با اولیای دانش آموزان
حوزه فعالیت : مربیان – اولیاء - دانش آموزان
هدف : حمایت و پشتیبانی تخصصی در زمینه های مالی با مدرسه
شرح وظایف
تشکیل شورای مالی مدرسه
نحوه جمع آوری مشارکت و کسری بودجه از اولیاء
برنامه ریزی جهت تهیه تجهیزات اداری و آموزش و... مورد نیاز مدرسه
بودجه بندی عملیاتی یک سال تحصیلی ( پیش بینی هزینه ها و درآمدها ،براساس برنامه های اجرایی )
بررسی و رسیدگی به جنبه های مالی طرح های تصویب و ارائه شده از کمیته های دیگر
افتتاح حساب پس اندازجهت تامین هزینه های جانبی در مدرسه (وام والدین ، جمع آوری مشارکت ها ، وام به مربیان و.... )موضوع ماده 8 اساسنامه انجمن
کمیته فرهنگی ورزشی
حوزه فعالیت : مربیان – دانش آموزان
هدف : تامین طرح ها و برنامه های فرهنگی ،ورزشی مورد نیاز که منجر به افزایش رشد مهارتها و استعدادهای شناختی ،عاطفی ، اجتماعی و معنوی دانش آموزان شود.
شرح وظایف کمیته فرهنگی ،ورزشی
رشد و ارتقاء سطح توانمندی دانش آموزان
ایجاد نشاط روحی و شادابی
تقویت جسمی و توان ذهنی (تمرکز افکار و رشد ذهنی )
برنامه ریزی جهت اجرای برنامه هایی در رابطه با مناسبتهای مختلف
آموزش رسمی ،آموزش های فوق برنامه ای (فرهنگی ،ورزشی ، تقویتی و ..)
برنامه ریزی جهت تشکیل هسته ها ی ورزشی( همگانی، نیمه حرفه ای و قهرمانی )
برنامه ریزی جهت طرحها و برنامه های فرهنگی و اجتماعی در مدرسه
ارائه طرح در رابطه با آشنائی دانش آموزان با فعالیتهای مذهبی
چگونگی برگزاری کمی و کیفی اردوها و بازدیدها
برنامه ریزی جهت ترویج فرهنگ مطالعه وکتابخوانی
کمیته آموزشی
حوزه فعالیت : مربیان – دانش آموزان
هدف
الف)تامین طرح ها و برنامه های آموزشی مورد نیاز که منجر به افزایش رشد در مهارتها و استعدادهای شناختی دانش آموزان شود.
ب)حمایت و پشتیبانی تخصصی از مدیریت مدرسه در زمینه های آموزشی و تربیتی
ج ) برنامه ریزی و هماهنگی و نظارت در امر آموزش
شرح وظایف
تدوین برنامه های درسی
چگونگی کلاسهای تقویتی و بالابردن سطح علمی دانش آموزان
نظارت برعملکرد مربیان در امر آموزش
تقویت ارتباط علمی دانش آموز و مربی
ارتقاء سطح کارگاههای آموزشی و آزمایشگاهی دبستان
تجزیه و تحلیل وضعیت تحصیلی (افت و رشد )دانش آموزان در هرکلاس
برگزاری گردش های علمی مرتبط با دروس
برگزاری مسابقات علمی
برنامه ریزی جهت چگونگی استفاده از تجهیزات پیشرفته کمک آموزشی
پیگیری جهت معرفی وسایل کمک آموزشی ( کتاب و سی دی و ...) و بهره مندی از فناوریهای آموزشی در امر تدریس
تشکیل کلاس های مکمل و فوق برنامه در دروس از قبیل ( ریاضی ، علوم ، زبان ، کامپیوتر و ...)
ارائه طرحهای نوین آموزشی
چگونگی تشویق دانش آموزان فعال در زمینه آموزشی
ارائه راه حل برای پرورش و خلاقیت و نوآوری دانش آموزان و مربیان
اهداف انجمن اولیا و مربیان
اهداف عمده انجمن اولیا و مربیان همفکری ، تلاش ، یاری و همکاری برای بهبود و پیشرفت هر چه بهتر امر آموزش و پرورش دانش آموزان است از طریق :آگاه کردن اولیا به مسائل دینی ، تربیتی ، اخلاقی و مشاوره در هماهنگ کردن روشهای تربیتی و آموزشی در محیط خانه و مدرسه ایجاد و تحکیم پیوندهای عاطفی ، اخلاقی و انسانی بین اولیا و مربیان. بهره مندی هرچه بیشتر از امکانات اولیا برای تهیه ، تدارک و تکمیل امکانات آموزشی پرورشی و بهداشتی مدرسه.
وظایف انجمن های اولیا و مربیان
همچنین انجمن های اولیا و مربیان در مدارس نیز وظایفی به عهده دارند که از جمله آنهاست:
مشاوره و برنامه ریزی به منظور تحقق یافتن اهداف انجمن. تهیه برنامه بهداشتی پزشکی و نظارت بر اجرای آن در مدرسه. همکاری و همفکری با مدیر به منظور برگزاری جلسات ماهیانه اولیا و مربیان در جهت آموزش بهداشت ، مسائل دینی ، تربیتی و سوادآموزی. دعوت از اولیای علاقه مند به منظور بهره مندی از خدمات و یاری آنها برای تهیه و تدارک و تکمیل امکانات آموزشی پرورشی مدرسه. همکاری و همفکری با مدیر و مربیان
ايـن شوراهـا علاوه بر ايجاد زمينه و تسهيلات در جهت تحقق اهداف انجمن‌هاي اوليا و مربيان مدارس منطبق با اساسنامه در راستاي اهداف ذيل نيز تلاش و برنامه‌ريزي خواهند نمود.
برقراری ارتباط بیشتر با دانش آموزان
دانش آموزان مشکل دار و چگونگی برخورد با آنها
تاريخ : سوم دی 1391 | نویسنده : مشاور مدرسه
1 – دانش آموز خجالتی
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – با صدای آرامی صحبت می کند .
2 – بیشتر اوقات ساکت و آرام می نشیند .
3 – در مقابل مشکلات عقب نشینی می کند .
4 – صحبت کردن برایش مشکل است .
5 – زیاد عرق می کند .
6 – تصمیم گیری برایش دشوار است .
7 – از روبه رویی با بزرگسالان هراسان است .
8 – برای اثبات عقیده اش پافشاری نمی کند .
9 – دوستان کمی دارد .
10 – گوشه گیر است و معمولاً آخر کلاس می نشیند .
ب) نحوه ی برخورد معلم :
1 – او را مورد توجه قرار دهید .
2 –کودک و رفتار مناسبش را تشویق کنید .
3 – مهارتهایش را افزایش دهید .
4 – اگر داوطلب کاری شد ، آناً کار را به او محول کنید .
5 – از او درخواست مشارکت در کارها کنید .
6 – برای هر موفقیت او را تشویق کنید .
7 – زمینه ی صحبت و اظهار نظر را برای او فراهم کنید .
8 – هیچ گاه او را وادار به انجام کاری نکنید .
9 - ...
2 – دانش آموز شلوغ
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – به چیزی معتقد نیست .
2 – بی اجازه صحبت می کند .
3 – غیر قابل تحمل و جاه طلب است .
4 – دوستان زیادی دارد .
5 – برای هر سؤالی ، جوابی دارد چه درست و چه غلط .
6 – دوست دارد مرکز توجه قرار گیرد .
7 – پرخاشگر و عصبانی است .
8 – به دیگران اجازه نمی دهد حرفشان تمام شود و صحبت می کند .
ب ) علل پیدایش :
1 – ممکن است مورد توجه و محبت والدین قرار نگرفته باشد .
2 – والدین در خانواده بین کودکانشان تبعیض قائل می شدند .
3 – ممکن است والدینش نیز افراد شلوغی بوده باشند .
4 – دائماً تحت فشار قرار گرفته بوده .
5 – رفتارش کنترل نمی شده است .
ج ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – مهارتهای اجتماعی به او آموخته شود .
2 – با اولیا اش مصاحبه و گفتگو کنید .
3 – وادار شود خارج از نوبت کاری را انجام ندهد .
4 – به او مسؤلیت بدهید .
5 – او را تنبیه نکنید .
6 – مهارت مطالعه در او تقویت شود .
7 – از تهدید و تهمت به او خود داری شود .
8 - ...
3 – دانش آموز ترسو
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – مضطرب و نگران است .
2 – ناگهان هراسان و مایوس می شود .
3 – برای انجام کار ثباتی نشان نمی دهد .
4 – به مسائل اخلاقی توجه زیادی دارد .
5 – کودک ساکت و آرامی است .
6 – هیچ گاه ریسک نمی کند .
7 – محتاط و محافظه کار است .
ب) نحوه ی برخورد معلم :
1 – به او توجهی بی ریا و صمیمانه ای معطوف کنید .
2 – کارهایی که علاقه دارد انجام دهد به او محول کنید .
3 – کودک را به نوشتن و صحبت کردن در مورد ترس هایش تشویق کنید .
4 – به هنگام ترس ، او را مورد حمایت قرار دهید .
5 – به او اعتماد به نفس بدهید .
6 – کارهایی به او محول شود که توانایی انجامش را داشته باشد .
7 - ...
4 – دانش آموز تنبل
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – از انجام تکالیف خود داری می کند .
2 – کارهایش را اکثراً نا تمام رها می سازد .
3 – منتظر دیگران می ماند و تلاشی برای حلّ مشکلاتش نمی کند .
4 – بی توجه و بی دقت است .
5 – برای عدم انجام کارهایش بهانه های متعددی پیدا می کند .
6 – به ندرت برای انجام کاری داوطلب می شود .
7 – قدرت تمرکز حواس ندارد .
ب) نحوه ی برخورد معلم :
1 – با والدینش صحبت کنید .
2 – برای رفتار مناسبش او را تشویق کنید .
3 – کارهایی به او محول شود که درخور تواناییش باشد .
4 – انجام و تکمیل کار و فعالیت های او پیگیری شوند .
5 – او را جریمه درسی نکنید .
6 – از او بخواهید هر کاری را در زمان تعیین شده انجام دهد .
7 - ...
5 – دانش آموز بی دقت
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – اغلب لوازم مدرسه اش را گم می کند .
2- تکالیفش نامنظم و نا مرتب است .
3 – به لباس پوشیدن و وضع ظاهریش اهمیت نمی دهد .
4 – برای خودش مشکلاتی به وجود می آورد .
5 – اغلب دیر به مدرسه می آید .
6 – بد خط می نویسد .
(در دوره ی ابتدایی اغلب دانش آموزان بی دقتی می کنند . که صبر و حوصله ی آموزگاران را می طلبد . )
ب ) نحوه برخورد معلم :
1 – تکالیف نا مرتب و سَر سَری از او پذیرفته نشود .
2 – قوانین کلاس و مدرسه با او در میان گذاشته شود .
3 – ضوابط مشخص و معین برای او در کلاس قرار دهید .
4 – وقتی در حالت عصبانیت است او را به حال خودش رها کنید .
5 – به او مسؤلیت بدهید .
6 - ...
6 – دانش آموز دزد
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – اشیا دیگران را بر می دارد و پنهان می کند .
2 – چیز هایی را می دزدد که حتی به آنها احتیاجی ندارد .
3 – دزدی و عمل خلاف خود را انکار می کند .
4 – در امتحانات تقلب می کند .
5 – به حقوق دیگران احترامی نمی گذارد .
6 – دوست دارد دیگران کارها را برایش انجام دهند .
7 – دروغ می گوید .
ب ) علل پیدایش :
1 – در خانواده احساس امنیت و اعتماد وجود نداشته است .
2 – از توجه و محبت کافی برخوردار نشده است .
3 – والدین و اطرافیان نسبت به او رفتار خشنی داشته اند .
4 – در خانواده ی فقیری بزرگ و تربیت شده که در آن به اندازه ی کافی وسایل و امکانات وجود نداشته است .
5 – والدین نادرست و دزد بوده اند .
6 – کنترل و نظارت کافی در رفتار کودک به عمل نیامده است .
ج ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – کودک در کلاس در معرض دید معلم قرار گیرد .
2 – داستانهای آموزنده از کار زشت دزدی در کلاس بیان کنید .
3 – وسایل و ابزاری که کودک را وسوسه می کند از دسترسش دور نگه دارید .
4 – مشکل او را آشکار نسازید .
5 – هنگام صحبت با او از کلمات «دزدی» و «دروغگویی» استفاده نکنید .
6 - ...
7 – دانش آموز پرخاشگر
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – ایجاد مزاحمت می کند و حالت دفاعی به خود می گیرد .
2 – دیگران را سرزنش می کند .
3 – با دانش آموزان دیگر به جنگ و ستیز می پردازد .
4 – نظم کلاس و مدرسه را برهم می زند .
5 – از معلم و مدرسه خاطره ی خوشی ندارد .
6 – از رابطه اش با دیگران رضایت ندارد .
7 – به دزدی و دروغگویی دست می زند .
8 – پر توقع با آمده است .
ب ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – او را همیشه به انجام کاری سرگرم کنید .
2 – به انجام فعالیت های ورزشی تشویق گردد .
3 – با او جر و بحث نکنید .
4 – به او مسؤلیت بدهید .
5 – با والدینش در حضور خودش صحبت کنید .
6 – با او رابطه ای دوستانه برقرار کنید .
7 – در گروه او را به عنوان رهبر تعیین کنید .
8 - ...
8 – دانش آموز کند آموز
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – دامنه ی توجهش محدود است و به زودی پریشان خاطر می شود .
2 – مسائل یاد گرفته شده را نمی تواند تعمیم دهد .
3 – وضع جسمی نا متعادلی دارد .
4 – مشکلات عاطفی دارد و احساس نا امنی می کند .
5 – پیشرفت تحصیلی او از میانگین کلاس پایین تر است .
6 – گوشه گیر است و در بحث های گروهی شرکت نمی کند .
ب ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – کارها و فعالیت های مناسب به کودک محول شود .
2 – موقعیتی فراهم کنید که او احساس موفقیت و پیروزی نماید .
3 – دانش آموزی قوی تر در انجام تکالیف مدرسه به او کمک کند .
4 – او را به شرکت در فعالیت های مکمل و فوق برنامه تشویق و ترغیب کنید .
5 – او را به مشاوره بفرستید .
6 – تکالیف کم ولی مناسب برای او در نظر بگیرید .
7 – از او در حد تواناییش انتظار پیشرفت داشته باشید .
8 – برای کندیش او را سرزنش و ملامت نکنید .
9 – دانش آموز ناسازگار
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – در گروه به ندرت حضور می یابد .
2 – از مدرسه و کار های مربوط به آن خوشش نمی آید .
3 – به درس و تحصیل بی علاقه و بی توجه است .
4 – حسود است و خود را انسان موفقی نمی داند .
5 – در جایی ساکت و آرام نمی نشیند .
6 – به خود می بالد و مغرور است .
7 – در ارتباط با هم بازی هایش مشکلاتی دارد .
ب ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – علت ناسازگاری او را معین کنید .
2 – او را تشویق کنید تا همبستگی ها و دوستی های خود را گسترش دهد .
3 – او را به بازی و فعالیت های گروهی تشویق کنید .
4 – به او کمک کنید تا رفتارش را ارزیابی کند .
5 – به او در گروه فرصت رهبری داده شود .
6 – او را به مشاوره بفرستید .
7 – به او کمک کنید تا بتواند با خانواده و همسالانش ارتباط برقرار کند .
8 -...
10 – دانش آموز گوشه گیر
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – اغلب عبوس ، غمگین و نگران است .
2 – سؤالات دیگران را نا دیده می انگارد .
3 – عقاید و نظرات خود را ارزنده نمی داند .
4 – به راحتی نمی تواند منظورش را بیان کند .
5 – بیشتر اوقات در رؤیا زندگی می کند .
6 – زود نا امید و مایوس می شود .
7 – با بزرگترها کمتر ارتباط برقرار می کند .
8 - شکست هایش بی شمار و موفقیت هایش اندک است .
ب ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – او را مورد دوستی و محبت قرار دهید .
2 – در کارهای گروهی او را شر کت دهید .
3 – با او جر و بحث نکنید .
4 – موقعیت هایی فراهم آورید که بیشتر در جمع قرار گیرد .
5 – در ورزش های گروهی حتماً او را شرکت دهید .
6 – او را به مشاوره و روان پزشک راهنمایی کنید .
7 – به او کمک نمایید تا بتواند با خانواده و همسالانش ارتباط برقرار کند .
پیشنهاد ها و توصیه هایی دیگر :
1 – برای احساس تمامی دانش آموزان ارزش و احترام قائل باشید .
2 – هیچگاه دانش آموز را طرد نکنید و همواره او را مورد توجه و محبت قرار دهید .
3 – در حضور دیگران از دانش آموز انتقاد نکنید .
4 – حتی الامکان از تنبیه به انواع مختلف خودداری کنید .
5 – عجولانه و زود به قضاوت در مورد بچه ها اقدام نکنید .
6 – باید به دانش آموز به طور دقیق گوش فرا داده شود .
7 – با دانش آموزان به آهستگی صحبت کنید ، بر سر بچه ها فریاد نزنید .
8 – بر اعمال و رفتار آنها تاکید کنید .
9 – محیط کلاس را برای آنها جالب توجه و دلیذیر گردانید .
10 – تشویق مناسب و به جا را همیشه مدّ نظر قرار دهید .
ساختار آموزشی مجتمع علامه طباطبایی به گونه ای طراحی شده است که دانش آموزان ممتاز و برگزیده را به سمت یادگیری خلاق و پایدار هدایت کند و توانایی و مهارت حل مساله های دشوار را به آنان آموزش دهد تا بتوانند در رقابت های علمی با استفاده از قدرت راه حل یاب ذهن خود به موفقیت های درخشان دست یابند که تاکنون به لطف الهی چنین بوده است.
توجه داریم که دانش آموزان ممتاز در دوره راهنمایی اغلب از یادگیری حافظه ای خود بهره می برند که در دوره دبیرستان کارآمدی خود را تا حدود زیادی (به ویژه در رشته ریاضی فیزیک) از دست می دهد.
آموزش مهارت حل مساله های دشوار و رسیدن به یادگیری خلاقیتی که برخلاف عادت دوران راهنمایی دانش آموزان است و همچنین شرکت در رقابت های سنگین می تواند اضطراب آور و استرس زا باشد و ممکن است به سلامت روان دانش آموز و خانواده اش آسیب برساند.
با توجه به این امر که دانش آموزان اول دبیرستان در اوج دوران نوجوانی و بلوغ اجتماعی قرار دارد و بحران ها و ناآرامی های ذهنی و روانی این دوران حساس را نیز می باید تجربه کند.
به این دو دلیل مهم مجتمع فرهنگی- آموزشی علامه طباطبایی برای مدیریت بحران های عاطفی و هدایت استرس ها و نگرانی های دانش آموزان به سمت خلاقیت بیش تر و حفظ سلامتی و آرامش و اعتماد به نفس در رقابت های سنگین و فشرده (که عامل اساسی موفقیت در کنکور نیز هست) نظام مشاوره روان شناختی را از ابتدای تاسیس این مجتمع تاکنون همواره مورد تایید و حمایت قرار داده است و استقبال اولیای محترم و دانش آموزان از فعالیت های مشاوره ای مجتمع ، مهر تاییدی بر این ایده و طرح ابتکاری مجتمع بوده و هست.
دفتر مشاوره مجتمع
مسوول دفتر مشاوره مجتمع آقای عبدالوهاب فیروزی است که از ابتدای تاسیس اولین واحد دبیرستانی علامه طباطبایی تاکنون ، در این سمت مشغول به فعالیت بوده اند.
ایشان سال هاست که با برگزاری دوره های مهندسی ذهن و N.L.P ، حافظ خوانی و مثنوی خوانی و . . . . تلاش کرده اند تا تلفیقی کارآمد میان داده های روان شناسی امروز و آموزه های عرفانی و دینی پدید آورند و زمینه ای فراهم کنند تا والدین و بزرگ ترها بتواند در دنیای نوجوان و جوان امروز نفوذی موثر داشته باشند.
در ضمن ایشان عضو هیئت موسس دبیرستان دخترانه بهپویان علامه نیز هستند که بر اساس سیستم آموزشی علامه طباطبایی به فعالیت موفق خود ادامه می دهد.
اهم فعالیت های دفتر مشاوره مجتمع
1- گزینش و معرفی مشاور
گزینش مشاور روان شناسی واحدهای مختلف مجتمع علامه طباطبایی بر اساس خط مشی کلی آموزشی و فرهنگی مجتمع و زیر نظر مدیر محترم مجتمع انجام می شود.
قابل ذکر است که در هر واحد آموزشی مجتمع یکی از همکاران مشاور ما حضور دارند تا دانش آموزان و اولیای محترم بتوانند در صورت نیاز ، مسایل اخلاقی ، آموزشی ، عاطفی و اجتماعی فرزندشان را با آنان در میان بگذارند و به تبادل نظر بپردازند.
معیارهای گزینش مشاورین و معرفی همکاران خوب مان در مشاوره در پی خواهد آمد.
2- مشاوره فردی با اولیاء
یکی از مهم ترین فعالیت های دفتر مشاوره مجتمع به والدین محترم همه واحدهای آموزشی مجتمع است. والدین گرامی برای گفت و گوی حضوری درباره شیوه های ارتباط موثر با فرزند نوجوان و روش های کمک به پیشرفت درسی و اجتماعی او با دفتر روابط عمومی واحد آبشناسان 1 هماهنگی لازم را ایجاد می کنند تا در زمان معین در یک فضای آرام و صمیمی به تبادل نظر بپردازند. خوشبختانه استقبال اولیای محترم از فرآیند مشاوره ی فردی بسیار قابل توجه بوده است به صورتی که صرفاً در دو ماه مهر و آبان 1386 تعداد 75 جلسه مشاوره فردی در دفتر مشاوره مجتمع واقع در واحد آبشناسان 1 برگزار گردیده است.
3- مشاوره فردی با دانش آموزان
دانش آموزان هم می توانند در زنگ های تفریح و یا زمان آزاد خود در واحد آبشناسان 1 برای گفت و گوی حضوری با مشاور مجتمع دیدار داشته باشند که با طرح مسایل خود در فضایی بسیار صمیمی در فرآیند راه حل یابی علمی مشارکت نمایند که خوشبختانه این طرح با استقبال بسیار خوب و دوستانه دانش آموزان روبه رو شده است به صورتی که فقط در ماه مهر و آبان 86 تعداد 90 جلسه مشاوره فردی با دانش آموزان برگزار گردیده است که لازم است از حسن اعتماد دانش آموزان کمال سپاسگزاری را داشته باشیم.( دانش آموزان در واحدهای آموزشی دیگر مجتمع هم می توانند در زنگ های تفریح و آزاد خود به دفتر مشاوره واحد آموزشی مراجعه و با مشاور خود به گفت وگو بپردازند.)
4- درس های روان شناسی (ذهن خلاق) ویژه دانش آموزان
در هر سال تحصیلی در هر هفته برای پایه های اول و دوم دبیرستان یک زنگ فرهنگی در برنامه پیش بینی شده است که در هر ماه یک زنگ آن ویژه مشاوره روان شناسی است. در این جلسات با استفاده از آموزه های مهندسی ذهن و روان شناسی خلاقیت روش هایی برای رهایی از حواس پرتی، بی حوصلگی، بی دقتی، اتلاف وقت و پاک سازی ذهن از امواج مزاحم آموزش داده می شود.
همچنین بحث هایی در زمینه افزایش اعتماد به نفس و شارژ روانی و عاطفی و مهارت های ارتباط اجتماعی به دانش آموزان ارایه می شود.
قابل ذکر است که همکاران مشاور ما در واحدهای آموزشی برای ارتباط بیش تر با دانش آموزان و ارایه برخی روش های مفید روان شناسانه در این کلاس ها حضور فعال دارند که جای قدردانی و سپاسگزاری دارد.
5- پیام های ویژه اولیاء
دفتر مشاوره مجتمع از شروع پایگاه تابستانی و سال تحصیلی به مناسبت های مختلف از طریق پیام های مکتوب (جزوه) با اولیا ارتباط برقرار می کند. محتوای این پیام های مکتوب شرح مفصل و کاربردی روش هایی است که به والدین محترم کمک کند تا به دنیای پر رمز و راز فرزند نوجوان خود وارد شوند و با برقرای ارتباط مثبت و موثر با نوجوان به او در رسیدن به خودکفایی و استقلال یاری نمایند.
6- پیام های ویژه ی دانش آموزان
دفتر مشاوره مجتمع برای برقرابر ارتباط بیش تر با دانش آموزان از پیام های مکتوب بهره می برد. در این نوشته ها و جزوه ها سعی شده است تا به زبانی ساده به سوال های واقعی دانش آموزان ، پاسخی کاربردی و مفید داده شود.
7- برگزاری جلسات آموزش خانواده
بر اساس مصوبه ی هیات موسس محترم و ارایه طریق مدیر محترم مجتمع هر ساله با ارسال یک تقویم اجرایی (5 جلسه ای) به اولیای گرامی در نیمه اول آبان ماه ، دوره آموزشی خانواده مجتمع با عنوان "همایش نوجوان امروز " آغاز می شود.
در این 5 جلسه اولیای محترم در نشستی صمیمانه با آقای فیروزی مشاور مجتمع با جدیدترین روش های ارتباط با نوجوان آشنا می شوند و سوال ها و پیشنهادهای خود را در این جلسات ارایه می دهند. در صفحه "تقویم اجرایی برنامه های واحد مشاوره"، جدول تقویم اجرایی همایش های برگزار شده را می توانید مشاهده نمایید.
8- نشریه اندیشه خانواده
بر اساس تصمیمات و رهنمودهای هیات موسس محترم ، نشریه ی اندیشه ی خانواده با همکاری دفتر مشاوره به جمع نشریات مختلف مجمع پیوست. این نشریه بر آن است تا پلی باشد میان خانواده و مدرسه و فرصتی برای داد وستد اندیشه ها که آقای علی پژوهنده مشاور واحد آبشناسان 2 سردبیری آن را برعهده دارند.
9- کتابخانه دفتر مشاوره
با عنایت ویژه هیات موسس و مدیر محترم مجتمع برای دفتر مشاوره هر واحد آموزشی کتابخانه ویژه ی کتب روان شناسی تدارک شده است تا مشاورین علاوه بر دسترسی آسان به منابع علمی و گسترش دانش و مهارت خود ، بتوانند کتاب های مفید و ضروری را به اولیای دانش آموزان معرفی نمایند.
10- تدوین بروشورهایی به مناسبت های مذهبی و فرهنگی جهت یادآوری و توجه بیش تر به دیدگاه های ارزشمند بزرگان دین و اهمیت به سنت های فرهنگی در حفاظت از ساختار سلامت خانواده.
راههای ارتباط مشاور مدرسه با دانش آموز
تاريخ : شنبه دوازدهم اسفند 1391 | 11:35 | نویسنده : جعفری
بدیهی است هر جامعه انسانی مسائل زیادی برای طرح و بررسی دارد. بویژه آنهایی که با طیف وسیعی از افراد متفاوت به لحاظ سنی، طبقه اجتماعی و خانوادگی سر وکار دارند. جامعه هر چقدر سالم هم باشد باز نمی توان آن را بدون مشکل تصور نمود. و اگر ما مشاوره و راهنمایی را به قول کهاس ( kehas) راهنمایی به عنوان رشد شخصی تلقی کنیم و باور داشته باشم که دانش آموز علاوه بر رشد ذهنی و فکری به رشد عاطفی و شخصی نظیر خودپنداری مثبت، اعتماد به نفس، خود کنترلی و هویت موفق ( شفیع آبادی 1390)* هم نیاز دارد در این صورت انتظار می رود اتاق کار مشاور مدرسه همواره پر رفت و آمد و در نتیجه وقتی برای بیکاری نخواهد داشت.
تا زمانيكه مشاور نتواند با دانش آموزان رابطه اي از نوع همدل برقرار كند قادر به راهنمايي و حل مسائل آنها نخواهد شد. رابطه هم راه حل است هم هدف. از آن لحاظ راه حل شمرده مي شود كه رسيدن به هدفهايي از قبيل درك متقابل، كسب اطلاعات، تخليه درون و ارضاي نيازهاي اجتماعي را امكان پذير مي سازد و به آن دليل هدف است كه تحققش مقدمات و راه حل نياز دارد و فعالیتهایی را معطوف خودش ساخته است و بارسیدن به آن نيازهايي تأمين و فوايدي نصیب فرد و جامعه می گردد.
به مشاوران محترم توصیه می شود فرصت را غنیمت شمارند، هم برای خدمت هم برای تقویت تجربه و مهارت آموزی. در کجای جامعه دفتر یا مرکز مشاوره ای پیدا می کنید که این همه مراجع داشته باشد. برقراری ارتباط مؤثر نیازمند مهارت یعنی آموزش و تجربه است که به تعدادی از آنها اشاره می شود:
1. دیدار در دفتر مشاوره که معمول ترین نوع رابطه است.
چون این کار در محیط مدرسه معمولاً در ساعات تنفس انجام می گیرد نمی تواند هدفهای دلخواه و مورد انتظار مشاوره را برآورده سازد. در صورت مقبولیت مشاور، با ازدحامی که در دفتر مشاور ایجاد می شود امکان ارتباط حرفه ای و انجام مصاحبه های شناختی دانش آموزان کمتر می شود. از طرف دیگر در گاهی مدارس مشاهده می شود به محض این که زنگ مدرسه به صدا در می آید مشاور هم مانند معلمان در دفتر معلمان حضور پیدا کرده و مشغول خوش وبش و صرف چایی می گردد و انگار که مدرسه آن قدر بدون مشکل است که دفتر مشاور خلوت ترین مکان مدرسه باشد.
دیدار دانش آموزان به منظور ارائه خدمات تخصصی در مواقع غیر ساعات تفریح با قرار قبلی و هماهنگی مدیریت و معلم مربوطه انجام می گیرد. این خدمات اجرای پرسشنامه ها و مصاحبه های تخصصی به منظور شناخت بیشتر، حل مشکلات، ارائه راه حل و تصمیم گیری و احتمالاً اجرای عملی روش درمان شامل می شود.
2. از طریق صندوق مشاور
با کدهایی که به دانش آموزان داده می شود می توان به نظرات، رازها و مشکلات آنها دسترسی پیدا کرد. این هدف زمانی میسر خواهد بود که اولاً به نامه ها هرچه سریعتر پاسخ داده شود پاسخی که برای دانش آموز قانع کننده باشد. فوت وقت، انگیزه ارتباط را تضعیف نموده و شخص را به سوی منابع دیگری سوق می دهد. جواب به موقع در چارچوب زمان مورد انتظار دانش آموز، نقش شفابخش و برانگیزاننده خواهد داشت. ثانیاً دانش آموز مطمئن باشد در هر شرایطی از نوشته های او محافظت شده و به هیچ وجه کد او رمزگذاری نشده و در اختیار افراد غیر مسؤل قرار داده نمی شود.
3. حضور در کلاس
بسیار مهم و سازنده است اگر مشاوران مدرسه حداقل ماهی یک بار در کلاس ها حضور پیدا کنند و نظرات، خواست ها و اطلاعات را به صورت گروهی در اختیار همه کلاس قرار دهند و متقابلاً پیشنهادات و انتقادات را از زبان آنها بشنوند. این حضور می تواند هم به عنوان مکمل کارهای قبلی مشاور تلقی شده و افراد خاصی را در محیط جمعی و از نزدیک مورد مشاهده قرار دهد، مثلاً فردی که نشانه هایی از گوشه گیری دارد نحوه قرار گرفتن او در چیدمان کلاسی و واکنش هایش به رفتار های مشاور و میزان مشارکت او در طرح مسائل و گفتگوها در نمایان کردن این اختلال به مشاور یاری می رساند، و هم فرصتی برای مشاور فراهم می شود که ضمن آشنا شدن با جوّ کلاس ها ارتباط رو در رویی با همه داشته باشد که در غیر این صورت امکان این ارتباط اساسی در مکان های دیگر مدرسه رخ نمی دهد. همچنین از این طریق به اطلاعات دست اول دسترسی پیدا می کند که شرایط گروهی امکان تولید آن را فراهم می نماید.
در مجموع در متن مدرسه جریان هایی وجود دارند که سردرآوردن از آنها، هوشیاری و مهارهایی ویژه ای نیاز دارد. در کلاس ها رفتارها و ارتباط هایی روی می دهند که سرنخی از آن جریان ها بوده و قابل مطالعه و بررسی می باشند.
4. حضور در مکان های عمومی مدرسه ( نظیر حیاط، بوفه، کتابخانه، سالن ورزشی و نمازخانه)
هر یک از این مکان ها افراد خاصی را جذب می کند و هر کدام نیازمند بررسی مسقلانه را دارد ولی برای رعایت اختصار از این کار خودداری می شود. مشاور با حضور فعال از همه آنها به نفع دانش آموز بهره لازم را می برد. هر چند صفات مشترکی را می توان به نوع انسان ها نسبت داد ولی افراد ویژگیها و مسائل منحصر به فردی دارند که آنها را در هر جایی بروز نمی دهند. مشاور با حضور در سالن های ورزشی قادر به تشخیص نوع و میزان هیجانات دانش آموزان می شود، به نقاط و قوت آنها پی برده و نحوه شرکت آنها را در فعالیت و بازیهای گروهی تشخیص می دهد و می تواند از آن مکان به عنوان وسیله ای برای اصلاح بعضی از کژکاری ها استفاده کند.
مشاور با حضور خود در مکان های یاد شده قادر خواهد بود به ویژگیهای شخصیتی و اختلالات احتمالی افراد پی ببرد. چرا فلانی معمولاً تنهاست؟ چرا زهرا نمی تواند هیجان خودش را کنترل نماید؟ کی با کی دوست است؟ چرا علی برخلاف روزهای قبل امروز بحرانی به نظر می رسد؟ اینها مکانهایی هستند برای برقراری ارتباط همدلانه با هر مدل دانش آموز. و جایی است که مشکلات خاص رفتاری تشخیص داده می شود.
5. حضور در منزل دانش آموزان
مشاور با توجه به مجموعه اطلاعات و بررسیهایی که از یک یک دانش آموزان به عمل آورده گاهی ضرورت ایجاب می کند برای کسب اطلاعات دقیق تر و کاربردی تر به منظور اصلاح رفتار یا رشد بیشتر بچه ها به خانه آنها مراجعه نماید. این کار اصولاً با هماهنگی قبلی مسئولان مدرسه و والدین صورت می گیرد و معمولاً از طرف والدین به گرمی استقبال می شود که در غیر این صورت می تواند غیر مفید باشد.
6. ارتباط الکترونیکی
استفاده از شبکه های اجتماعی و امکانات اینترنتی را می توان به طور شایسته ای در خدمت مشاوره و اطلاع رسانی قرار داد. به نظر می رسد در وضعیت حاضر مخصوصاً در شهرهای بزرگ، کمتر خانوداه و دانش آموزی می توان یافت که به این امکانات دسترسی نداشته باشد. این ارتباط فواید چندی همراه دارد: (1) ارتباط مشاور و دانش آموز 24 ساعته می شود و اگر افراد در مواقع غیر مدرسه ای با سؤالی مواجه شدند امید و منبع مطمئنی برای دریافت پاسخ و کمک دارند. (2) مشاوره به داخل خانواده ها کشیده شده و در صورت مشاهده ی حل مشکلات فرزندان، اهمیت آن برای والدین روشن تر می شود. (3) اغلب خانواده ها در مورد نوع کار با اینترنت و کامپیوتر با بچه های خود مشکل دارند و هنوز با کاربردهای آن آشنایی کافی نداشته و این سؤال را مطرح می کنند که « من نمی دانم فرزند من با کامپیوتر چه کار باید بکند؟» این ارتباط فقط یکی از جواب های پرسش اوست.
ارتباط معلم با دانش آموز
ارتباط معلم با دانش آموز
صندوق مکاتبه مشاوره
دمه:
یکی از عوامل مؤثر در ایجاد مشکلات بین فردی، مشکلات ارتباطی می باشد. ارتباط دارای شکل های مختلفی است: (کلامی- غیرکلامی- متقابل- یک سویه- مستقیم- غیرمستقیم) از آن جا که برقراری ارتباط متقابل و رو در رو همیشه میسر نیست و بسیاری از افراد بویژه نوجوانان با وجود اینکه می دانند مشکلشلان چیست، در بیان شفاهی نگرانی ها و مسایل خود مشکل دارند. در این شرایط استفاده از اشکال دیگر ارتباط (مانند: مکاتبه) می تواند مفید و مؤثر واقع شود.
صندوق ارتباط با مشاور فرصتی فراهم می آورد تا دانش آموزانی که مشکلات و نگرانی هایی دارند ولی به دلایل متعدد از بیان شفاهی و رو در روی آن ناتوان هستند بتوانند از طریق مکاتبه، با مشاور مدرسه رابطه برقرار نموده و مشکلات خود را با وی در میان گذاشته و پاسخ مناسب و مؤثری را دریافت کنند. استفاده از صندوق ارتباط با مشاور به لحاظ عدم تأکید بر حضور مراجع و حفظ محرمانه بودن مکاتبه این فرصت را به دانش آموز می دهد تا بدون نگرانی درباره ی شناخته شدن خود، مسایل و مشکلات خود را با مشاور در میان بگذارد. اگرچه این نوع ارتباط نمی تواند یک ارتباط کاملی باشد. با این حال می تواند زمینه را برای ایجاد رابطه ای همدلانه و مؤثر که در نهایت به رشد و حل مشکلات دانش آموز منجر می شود فراهم سازد.
اهداف صندوق ارتباط با مشاور:
الف) تأمین و ارتقای بهداشت روانی دانش آموزان از طریق فراهم ساختن زمینه ی طرح مشکلات و تخلیه هیجانی دانش آموزانی که در معرض فشارهای روانی قرار دارند.
ب) توسعه و تعمیق ارتباط صمیمانه و همدلانه با دانش آموزان به منظور شناخت بیشتر مسایل و مشکلات آنان.
ج) تسهیل فرایند رشد و شکوفایی همه جانبه ی دانش آموزان از طریق دفع موانع موجود.
د) پیشگیری از بروز ناهنجاری های روانی- اجتماعی در میان دانش آموزان.
ه) فراهم ساختن زمینه ی طرح سؤال و پاسخگویی به سؤال های دانش آموزان.
اصول اجرایی:
1. در هر واحد آموزشی که دارای مشاور است، صندوق مستقلی تحت عنوان «صندوق ارتباط با مشاور» در محل مناسبی نصب می گردد. لازم است صندوق در معرض دید مستقیم مسئولان مدرسه بویژه دفتر مدرسه نباشد. تا دانش آموزان به راحتی بتوانند نامه های خود را در صندوق قرار دهند.
2. مسئولیت صندوق با مشاور است و کلید آن نزد مشاور نگهداری می شود و مدیر مدرسه موظف است امکانات و شرایط لازم جهت فعال شدن صندوق را مهیا سازد.
3. مشاور، تابلویی که حاوی مطالب اطمینان بخش باشد بالای صندوق نصب می کند و درآن به نحوه ی ارتباط و مکاتبه، و نحوه ی پاسخگویی با تأکید بر رازداری اشاره می کند.
4. در ابتدای سال تحصیلی و در جلسات گروهی مشاور ضرورت و نتایج ارتباط با صندوق را برای دانش آموزان تبین می کند و در خصوص نحوه ی ارتباط و پاسخگویی و نیز محرمانه بودن مکاتبات به
دانش آموزان توضیح می دهد و در صورت امکان افرادی را که به سؤالات دانش آموزان پاسخ
می دهند با اشاره به موقعیت علمی و تخصصی آنان نظیر رشته ی دانشگاهی، مدارج علمی و غیره به آنان معرفی کند.
5. در مراکز آموزشی چند نوبت (صبح، بعد از ظهر یا شبانه) با هماهنگی مشاوران نوبت های مختلف به هر نوبت کد خاص اختصاص می یابد و در تابلوی موضوع بند (3) نیز به اطلاع دانش آموزان
می رسد.
6. حداقل هفته ای یکبار در صندوق جهت پاسخگویی گشوده می شود.
7. برای جلوگیری از تعدد کلید در صورتی که مشاوران دریک روز مشترک در مرکز آموزشی حضور دارند هماهنگی به عمل آید تا در همان روز صندوق گشوده و برای پاسخگویی برنامه ریزی شود و با موافقت سایر مشاوران یکی از آنان مسئولیت بازگشایی صندوق و توزیع نامه های دانش آموزان را برعهده گیرد.
8. تابلویی برای انعکاس پاسخ ها و سایر فعالیت های مشاوره ای اختصاص می یابد.
9. هسته ی مشاوره بر تمامی مراحل نظارت خواهد داشت و در رفع تنگناها و ارایه ی خدمت هرچه بهتر تلاش می کند.
10. نامه های دانش آموزان پس از بررسی و ثبت موضوع در پوشه ای به طور محرمانه جهت برخی کارهای پژوهشی نگهداری می شوند و هر شش ماه یکبار اصلاح می شوند.
اصول علمی و حرفه ای در پاسخ به سؤالات
1. رعایت اصل رازداری و محرمانه بودن مکاتبات دانش آموزان به عنوان اصل قطعی و لازم الاجرا مورد تأکید است جز در شرایط خاص که مسئولیت تشخیص آن با مشاور مدرسه است.
2. مشاور باید پاسخ تخصصی و علمی به شکل مطرح شده ارایه دهد و از توصیه و نصیحت کردن خودداری نماید تا اعتماد دانش آموز جهت ارتباط های بعدی و مراجعه حضوری جلب شود.
3. نامه ی دانش آموز در اختیار دیگران قرار نمی گیرد ولی در برخی موارد که نیاز به یاری سایرین (مدیر، معاون، مربی و ... ) وجود دارد بدون ذکر مشخصات فردی یا ارایه ی برگه ی دانش آموز مشکل با آنان در میان گذاشته می شود تا از ظرفیت های موجود برای حل شکل استفاده به عمل آید.
4. توجه به شرایط سنی و هنجارهای رشدی در پاسخ به شکل مطرح شده بسیار مهم است و اشاره به طبیعی بودن برخی رفتارها و حالات روانی در سنین نوجوانی موجب آرامش درونی در دانش آموز
می گردد.
5. پاسخ ها باید قابل فهم و متناسب با درک فرد باشد و از به کار بردن اصطلاحات فنی خودداری شود.
6. مشاوره می تواند برای پاسخ نامه با افراد متخصص و دارای صلاحیت علمی مشورت کند.
7. شیوه ارائه ی پاسخ به مکاتبات دانش آموزان از طریق صندوق ارتباط با مشاور مطرح شده است به
شکل های زیر می باشد:
الف) نصب در تابلوی اعلانات (تابلوی خاص امور مشاوره) که برای جلوگیری از شناخته شدن
دانش آموز توصیه می شود با اسم مستعار یا اسم رمز و یا کد پاسخ داده شود.
ب) شیوه های خاص مانند: ارسال پستی یا تحویل به نماینده نگارنده و ... در صورت لزوم
دانش آموز می تواند آدرس یا نشانی فرد مؤثقی را ذکر کند تا پاسخ نامه خود را از آن طریق دریافت کند.
ج) طرح در جلسات عمومی و کلاس.
تذکر(1): در تمامی روش های فوق تأکید بر حفظ فردی و رازداری است.
تذکر(2): استفاده از شیوه ی پیشنهادی دانش آموز ملاک عمل خواهد بود و در صورتی که دانش آموز روشی را پیشنهاد نکرده باشد، تشخیص استفاده از شیوه های (الف) و (ب) با مشاور است.
8. در مراکز آموزشی که بیش از یک مشاور حضور دارد، در صورتی که دانش آموز علاقمند باشد
می تواند با ذکر نام مشاور مورد نظر خویش با او مکاتبه کند و سایر مشاوران از نظر اخلاق حرفه ای ملزم به رعایت آن هستند.
9. در برخی موارد حاد و پیچیده که تصمیم گیری به موقع سرنوشت دانش آموز و حتی مسأله مرگ و زندگی او تأثیر قابل ملاحظه ای دارد، باید به طور سریع و جدی مورد بررسی و تصمیم گیری قرار گیرد. وگرنه جبران برخی از ضایعات احتمالی غیرممکن خواهد بود.
10. برای تسهیل پاسخ به مکاتبات لازم است مشکلات و مسایل مطرح شده در نامه به صورت روشن تفکیک شده و اولویت بندی شود و بر این اساس پاسخ داده شود.
11. در پایان خرداد ماه هرسال گزارش اجمالی از تعداد مکاتبات و اهم موضوعات مطرح شده در نامه ها به تفکیک نوع مشکل تهیه و اداره کل مشاوره و بهداشت مدارس ارسال شود.
راهنمای تکمیل فرم مکاتبات صندوق ارتباط با مشاور:
جهت سهولت در طبقه بندی مکاتبات دانش آموزان با صندوق و فراهم نمودن وحدت رویه و فعالیت های تحقیقی این راهنما تهیه شده است لذا تقسیم مکاتبات به دو سطح فردی و خانوادگی با توجه به نقش و اهمیت خانواده و بستر تربیتی آن و همچنین نقش تعیین کننده ی فرد در تغییر و رشد خود صورت گرفته است.
الف- سطح فردی:
1. تحصیلی: مکاتباتی که محتوای آن مربوط به شیوه های یادگیری، مطالعه، افت و پیشرفت تحصیلی، مسایل کنکور و درکل، اطلاعات تحصیلی و دانشگاهی و نحوه ی ارتقاء باشد در این طبقه بندی قرار می گیرد.
2. شغلی: آنچه راجع به شغل از جمله اطلاعات شغلی، نحوه ی گزینش، آموزش و اشتغال، هویت یابی- ترجیح و انتظارات شغلی است در این قسمت ذکر می شود.
3. اخلاقی و جنسی: این موضوع به دلیل طیف وسیع آن به دو دسته حاد و خفیف تقسیم شده است. واژه ی اخلاقی به نقش زیربنایی آن در مشکلات جنسی اشاره دارد. بنابراین: مشاوران از هرگونه برچسب زدن و قضاوت پرهیز می نماید. به عبارتی، اصلاح و بهبود مشکلات- رشد همه جانبه- متعادل و بلند مدت دانش آموزان و مراجعان از اهم اهداف مشاوران است. از این رو مشاوران به وظایف حرفه ای و قانونی خویش به لحاظ حساسیت موضوع، مساعی کامل خود را بر حفظ تمامیت فردی و رعایت اصل رازداری به کار
می گیرند. مکاتباتی که محتوای آن اختلال جنسی و هویت جنسی، ارتباط نامشروع، سوء استفاده های جنسی و خود ارضایی شدید باشد. در طبقه حاد و مکاتباتی که محتوای آن بیانگر ارتباط مکاتبه ای، تلفنی و یا
ملاقات های کوتاه مدت (در محیط بیرونی و مکان های عمومی) در طبقه ی خفیف قرار می گیرند.
4. اعتیاد: مصرف مشروبات الکلی، مواد مخدر و مواد توهم زا که نشانه ی اعتیاد و وابستگی فرد باشد در این قسمت ذکر می شود.
5. سیگار: از آن جا که کشیدن سیگار تسهیل کننده ی گرایش به انوع مواد و ناهنجارهای فردی و اجتماعی است. و از طرف دیگر برای سلامتی فرد و اجتماع مضر است . لذا آگاهی مسئولان ذی ربط در خصوص مصرف و نحوه ی گرایش به سیگار ضرورت برنامه ریزی و پیشگیری را فراهم می سازد.
6. عشق و ازدواج: مکاتبات مربوط به ازدواج، تنگناها- دشواری های مربوط به آن، علاقه و دوست داشتن یک طرفه یا دوطرفه که در چارچوب های اخلاقی در آن رعایت می شود در این قسمت ذکر می شود.
7. بین فردی (ارتباط): مواردی که به روابط اجتماعی نامطلوب، مشکلات و دشواری های دانش آموز با همسالان، معلمان و سایر اولیای مدرسه و به طور کلی به مهارت های فردی و اجتماعی مربوط
می شود در این طبقه آورده می شود.
8. عقیدتی و سیاسی: سؤالاتی را که محتوای موضوعات عقیدتی و ارزشی یا نگرش های سیاسی و یا کسب اطلاعات در این زمینه ها باشد شامل می شود.
9. اصلاح و بهبود فضای آموزشگاه: پیشنهادات- انتقادات و موضوعاتی که مربوط به فضای کلی یادگیری و آموزشگاه (آموزشی و تربیتی) باشد.
10. شخصی (روانی): مکاتباتی که محتوای ویژگیهای شخصیتی و روانی فرد از قبیل: اضطراب، کم رویی، خود کم بینی، عدم کفایت، خیال بافی، احساس گناه و ... باشد.
11. سایر: مواردی که در طبقات دیگر نمی گنجد، حتی الامکان با ذکر مهمترین عناوین در این طبقه ذکر
می شود.
ب) خانوادگی:
1. اختلاف بین اعضای خانواده: مواردی از قبیل: اختلاف والدین با یکدیگر ( یا یکی از آنان) با فرزندان یا برعکس و فرزندان با یکدیگر را شامل می شود.
2. اختلاف اعضای خانواده با دانش آموز: دراین طبقه یکی از طرفین اختلاف (برخلاف طبقه ی قبل)
دانش آموز می باشد.
3. اقتصادی: از آن جا که به طور معمول در سن دانش آموزی مسئولیت دخل و خروج بر عهده ی
دانش آموز نیست، بنابراین: محتوای مکاتباتی که مربوط به وضعیت و تنگناهای اقتصادی باشد. در این بخش ذکر می شود.
4. طلاق: در صورت جدایی و متارکه ی والدین در این قسمت منعکس گردد.
5. فوت والدین: در صورتی که محتوای نامه مربوط به فوت والدین یا یکی از آن دو باشد.
6. عقیدتی و سیاسی: سؤالاتی که حاوی موضوعات عقیدتی و یا سیاسی اعضای خانواده باشد. برای نگارنده چالش فکری ایجاد می کند و دانش آموز ترجیح می دهد با مشاور آن ها را در میان گذارد.
7. ناهنجاری های اخلاقی: مشکلات و ناهنجاری های اخلاقی اعضای خانواده (روابط غیراخلاقی والدین و سایر اعضای خانواده) که ذهن دانش آموز را به خود مشغول داشته و نیازمند راهنمایی مشاور می باشد. به عبارت دیگر محتوای نامه موضوعاتی از قبیل: انحرافات جنسی- روابط غیراخلاقی را که در سایر
زیربخش های خانوادگی ذکر نشده شامل می شود.
تذکرات مهم
الف) تقسیم بندی مذکور جنبه ی تحقیقاتی داشته و صرفاً جهت شناخت و سهولت در دسته بندی مکاتبات دانش آموزان «با صندوق ارتباط با مشاور» می باشد و درصورت نیاز، ضمن برنامه ریزی در آموزش مشاوران، مربیان و خانواده ها مورد استفاده قرار گیرد.
ب) این طبقه بندی به هیچ عنوان جنبه ی بیمار گونه نداشته و با دیدگاه رشدی به آن نگاه می شود تا ضمن آگاهی از موضوعاتی که ذهن دانش آموز به آن مشغول شده و یا مورد توجه اوست. با برنامه ریزی صحیح و استفاده از متخصصان آموزشی و تربیتی زمینه رشد همه جانبه دانش آموزان فراهم می شود.
ج) تهیه و تکمیل و ارسال فرم مذکور توسط مشاوران، هسته های مشاوره و کارشناسی مشاوره ی استان به طور خیلی محرمانه صورت می گیرد و مسئولیت آن در هر مرحله با افراد ذی ربط می باشد.
د) از آن جا که تمایز دقیق بین برخی موضوعات بسیار مشکل است. لذا هسته های مشاوره ضمن توجه به فرم ارسالی توسط مشاوران آموزشگاه (نام مشکل، شرح مشکل)، چنین موضوعاتی را در نزدیکترین طبقه که بیشترین نسخیت را دارد، قرار دارد.
آموزش مهارت های زندگی به دانش آموزان و خانواده ها
مهارت های زندگی چیست؟
ظرفيت روان شناختي يك فرد عبارت است از " توانايي شخص در مواجهه با انتظارات و دشواري‌هاي زندگي روزمره. " بالابودن ظرفيت روانشناختي ؛ اين امكان را به شخص مي‌دهد كه زندگي خود را در سطح مطلوب رواني نگه دارد و اين توانايي را به صورت رفتار سازگارانه و عمل مثبت و مؤثر متبلور سازد. يكي از راه‌هاي پيشگيري از بروز مشكلات رواني و رفتاري ارتقاء ظرفيت روانشناختي افراد مي‌باشد كه از طريق آموزش مهارتهاي زندگي جامه عمل مي‌پوشد.
مهارتهاي زندگي عبارت است از مجموعه‌اي از توانايي‌ها كه زمينه سازگاري و رفتار مثبت و مفيد را فراهم مي‌آورند. پژوهش‌هاي متعدد و گسترده‌اي تأثير مثبت آموزش مهارتهاي زندگي را در كاهش سوء مصرف مواد ، پيشگيري از رفتارهاي خشونت‌آميز ، تقويت اتكا به نفس ، افزايش مهارتهاي مقابله با فشارها و استرس‌ها ، برقراري روابط مثبت و مؤثر اجتماعي و ... نشان داده‌اند.
نيازهاي زندگي امروز ، تغييرات سريع اجتماعي فرهنگي ، تغيير ساختار خانواده ، شبكه گسترده و پيچيده ارتباطات انساني و تنوع ، گستردگي و هجوم منابع اطلاعاتي انسان ها را با چالشها ، استرس‌ها و فشارهاي متعددي روبرو نموده است كه مقابله مؤثر با آنها نيازمند توانمندي‌هاي رواني- اجتماعي مي باشد . فقدان مهارتها و تواناييهاي عاطفي ، رواني و اجتماعي افراد را در مواجهه با مسائل و مشكلات آسيب پذير نموده و آنها را در معرض انواع اختلالات رواني ، اجتماعي و رفتاري قرار مي‌دهد .
پژوهش‌هاي بي‌شمار نشان داده‌اند كه بسياري از مشكلات بهداشتي و اختلالات رواني عاطفي ريشه هاي رواني اجتماعي دارند از جمله پژوهش در زمينه سوء مصرف مواد نشان داده است كه سه عامل مهم با سوء مصرف مواد رابطه دارند كه عبارتند از عزت نفس ضعيف ، ناتواني در بيان احساسات و فقدان مهارتهاي ارتباطي ( مك دانالد و همكاران ، 1991) . همچنين زيمرمن و همكاران (1992) بين احساس خود كارآمدي شخصي و موفقيت تحصيلي همبستگي معنا داري يافتند . مطالعات زيادي دلالت بر آن دارند كه بين عزت نفس ضعيف و سوء مصرف الكل و دارو (سينگ و مصطفي ، 1994) ، بزهكاري ( دوكزو لورج ،1989) ، بي بندوباري جنسي ( كدي، 1992) و افكار خود كشي (چوكت ، 1993) رابطه وجود دارد . بنابراين با توجه به مدارك و شواهد علمي و به منظور پيشگيري از بروز آسيب‌هاي اجتماعي مانند خودكشي ، اعتياد ، خشونت ، رفتارهاي بزهكارانه و اختلالات رواني لازم است به موضوع بهداشت رواني و اهميت آن توجه بيشتري شود .
از طرفي ماهيت مشكلات رواني اجتماعي به گونه اي است كه مقابله با آن در سطوح بعدي مداخله ( پيشگيري ثانويه و ثالث ) نه تنها هزينه‌هاي قابل ملاحظه‌اي را از نظر نيروي انساني و مسايل مالي بر جوامع تحميل مي‌كند ، بلكه اثر بخشي و كارآمدي آن نيز بسيار محدود و حتي در مواردي ناچيز است . به عنوان مثال بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه وقتي يك شخص وابستگي دارويي ( اعتياد ) پيدا كرد ، در خوشبينانه‌ترين حالت 20 الي 30 درصد موارد احتمال بهبود وجود خواهد داشت و حتي تحت اين شرايط نيز احتمال عود مجدد مشكل وجود خواهد داشت ( كاپلان و سادوك ، 1988؛ تايلور ،1995) .
اين واقعيات باعث شده كه صاحب‌نظران و متخصصان حيطه بهداشت رواني در جهان تمام كوشش و توجه خود را حول محور برنامه‌هاي پيشگيري در سطح اول متمركز سازند . به همين منظور برنامه‌هاي پيشگيري هم در سطح عام و با هدف كاهش و كنترل انواع آسيب‌هاي رواني – اجتماعي و هم در سطح خاص و در رابطه با كاهش و كنترل مشكلات خاص ( از قبيل وابستگي دارويي ؛ افسردگي ؛ و ...) در نقاط مختلف جهان طراحي و به مورد اجرا گذاشته شده‌است.
مهارتهاي زندگي شامل مجموعه اي از توانايي‌ها هستند كه قدرت سازگاري و رفتار مثبت و كارآمد را افزايش مي‌دهند . در نتيجه شخص قادر ميشود بدون اين كه به خود يا ديگران صدمه بزند ، مسئوليت‌هاي مربوط به نقش اجتماعي خود را بپذيرد و با چالشها و مشكلات روزانه زندگي به شكل مؤثر روبه‌رو شود . محققان تأثير مثبت مهارتهاي زندگي را در كاهش سوء مصرف مواد ، استفاده از ظرفيت ها و توانمندي هاي هوشي و شناختي ، پيشگيري از رفتارهاي خشونت‌آميز ، افزايش خود اتكايي و اعتماد بنفس و ... مورد تأييد قرار داده‌اند. به ويژه در كاهش سوء مصرف مواد بر نقش كليدي مهارتهاي زندگي تأكيد مي شود . هم چنين آموزش اين مهارتها به عنوان يك روش عام پيشگيري از آسيب هاي فردي و اجتماعي مورد تأكيد بوده‌است. در مطالعه اسميت (2004) نشان داده شد كه آموزش مهارتهاي زندگي به‌طور قابل توجهي منجر به كاهش مصرف الكل و مواد مخدر در جوانان مي‌گردد. اسميت و گري (2005) نيز نشان دادند آموزش مهارتهاي زندگي اثر معني‌داري بر توانائيهاي رهبري و مديريت در جوانان دارد. فرايند نقش مهارتهاي زندگي در ارتقاي بهداشت روان را به شكل زير مي‌توان نشان داد :
يادگيري موفقيت آميز مهارتهاي زندگي ، احساس يادگيرنده را در مورد خود و ديگران تحت تأثير قرار مي دهد و علاوه بر اين كسب اين مهارتها نگرش ديگران را نيز در مورد فرد تغيير مي دهد . به همين خاطر كسب مهارت هاي زندگي هم شخص را تغيير مي دهد و هم محيط را ، و اين اصل دو سويه ، ارتقاي بهداشت روان را شتابي دوچندان مي بخشد .
موارد كاربرد مهارت هاي زندگي
الف ) افزايش سلامت رواني و جسماني
1- تقويت اعتماد به خويشتن و احترام به خود
2- تجهيز اشخاص به ابزار و روش‌هاي مقابله با فشارهاي محيطي و رواني
3- كمك به تقويت و توسعه ارتباطات دوستانه ، مفيد و سالم
4- ارتقاي سطح رفتارهاي سالم و مفيد اجتماعي.
ب) پيشگيري از مشكلات رواني ، رفتاري و اجتماعي شامل پيشگيري از :
1- مصرف سيگار و سوء مصرف مواد مخدر
2- بروز اختلالات رواني و مشكلات رواني – اجتماعي
3- خودكشي در نوجوانان و جوانان
4- رفتارهاي خشونت‌آميز
5- شيوع ايدز
6- بي‌بند و باري جنسي
7- افت و كاهش عملكرد تحصيلي
مهارتهاي 10 گانه زندگي عبارتند از:
خودآگاهي - روابط بين فردي -ارتباط -تفكر نقادانه -تفكر خلاق -تصميم‌گيري -حل مسئله - مقابله با فشار -مقابله با هيجان‌هاي ناخوشايند -هم‌دلي
مقدمه
شرايــط جهـان امـروز و پيچيـدگـي و توسعـه نيازهـا و ورود به عصر دانـايي و بهره‌منـدي از خرد جمعي، اقتضا مي‌كند تا دو نهاد مقدس خانواده و مدرسه به صورت هدفمند و سازمان يافته ، با شناخت كافي از مسائل تعليم و تربيت ، نقش و حقوق متقابل ، با بهره‌مندي از ظرفيت‌ها و توان يكديگر و جامعه و جهان ، زمينه مناسبتري را نسبت به تربيت صحيح انسان‌هاي متعالي فراهم نمايند. در مديريت مدارس امروز ضرورت حضور مؤثر اوليا در فرآيند تعليم و تربيت بر كسي پوشيده نيست و اهميت آن تا بدانجا است كه مقام معظم رهبري فرموده‌اند : « اگر ما خانه و مدرسه را از نظر تعليم و تربيت به يكديگر متصل كنيم ، پيوندي مبارك انجام داده‌ايم كه اگر به صورت كامل صورت گيرد كار مهمي است » اما عليرغم اينكه در اساسنامه يكي از وظائف سازمان مركزي انجمن اوليا و مربيان« ايجاد زمينه براي افزايش فعاليت‌هاي انجمن مدارس » و تشكيل شورايعالي انجمن به عنوان يكي از اركان نام برده شده است و در قانون تشكيل شوراهاي آموزش و پرورش و آئين نامه اجرايي ، ضرورت حضور نمايندگان اوليا در اين شورا مانند شورايعالي انجمـن تأكيـد گرديده است . اما برخي كاستي‌ها و نارسائي‌ها و نبود پشتوانه‌هاي قانوني و ساختار و رويكرد سيستمي جامع براي حضور اين نمايندگان در مراجع سياستگذاري و اتخاذ تصميم‌هاي محلي و ملي و پل ارتباطي بين انجمن مدرسه با منطقه و استان ، زمينه‌هاي پويايي و بالندگي و افزايش فعاليت‌هاي آنان را تحديد نموده است . خاستگاه ايـن افزايش در زمينه‌هاي علمي ، فرهنگي ، آموزشي ، اجتماعي و امور رفاهي جهت تحقق اهداف تعليم و تربيت و حلقه مفقوده راه ارتباطي با شوراها و شورايعالي انجمن ايجاب مي‌كند تا اصول چهارگانه تمركز زدايي ، جلب مشاركت، واگذاري اختيارات و انعطاف پذيري بعنوان يك سياست راهبردي تلقي گردد.
| | |||
|
انتخاب رشته علاقه و انگیزه و خودشناسی
دوره متوسطه مهمترین دوران تحصیلات مقدماتی است.انتخاب رشته و کنکور سراسری رویدادهای تحصیلی مهمی هستند که در این دوره اتفاق می افتند.در این میان از آنجا که دانش آموز در این دوره پس از انتخاب رشته،شروع به ساختن سرنوشت خود می کند و پایه کنکور خود را می سازد،انگیزه برای تلاش و فعالیت در این دوره از اهمیت ویژه ای برخوردار است.دانش آموزی که به رشته خود علاقه دارد و تصویر نسبتاً روشنی از آینده شغلی خود دارد،انگیزه بیشتری نسبت به دانش آموزی که بدون علاقه و اطلاع با اجبار و تحمیل رشته ای را می خواند خواهد داشت.دانش آموز باید به کمک مشاور،معلمان،والدین،کتابها و دیگر منابع،اطلاعات کافی را جمع آوری کند؛استعداد و رغبت خود را با مشورت مشاور یا والدین بشناسد و جهتگیری شغلی خود را معلوم نماید و سپس به انتخاب رشته بپردازد.
انتخاب رشته تحصیلی ( ویژه دانش آموزان اول دبیرستان)
هر كس در زندگي بارها دست به انتخاب مي‌زند. چرا كه انتخاب يكي از مهمترين فعاليت‌هاي انسان است. انسان با انتخاب‌هاي خود مسير زندگي‌اش را تعيين مي‌كند انسان آزاد آفريده شده است و به او اين اختيار داده شده است كه در بسياري از موارد آنچه را كه مناسب مي‌داند، برگزيند.به طور مثال كودك يا نوجوان از ميان همه دانش آموزان يا اطرافيان خود تنها عده‌اي را به عنوان دوست خود انتخاب مي‌كند. او براي اين انتخاب دلايل و ملاك‌هاي مختلفي دارد. برخي وقتي راه يا چيزي را انتخاب كردند از كار خود راضي هستند و ديگران به دلايل مختلف انتخاب خود را نادرست مي‌دانند. موارد ديگري هم وجود دارند كه در آنها دست به انتخاب مي‌زنيم. انتخاب شغل ، انتخاب همسر ، انتخاب تيم ورزشي و ... از دسته اند.
لحظات انتخاب لحظاتي حساس هستند. چرا كه با تصميم‌گيري درباره روش يا پديده‌اي خاص، فرد سرنوشت خود را رقم مي‌زند. انتخاب در زندگي از اهميت بالايي برخوردار است. با انتخاب درست مي‌توان از منابع (مادي ، مالي ، انساني و اطلاعاتي) به شيوه‌اي مناسب بهره‌برداري كرده و از اتلاف اين منابع جلوگيري نمود. انتخابي كه مبتني بر اطلاعات و بينش باشد مي‌تواند به تصميم‌گيرنده در جلوگيري از ضايع شدن منابع كمك كند. از طرف ديگر به خاطر آن كه فرد تصميم گيرنده ، بايد نسبت به انتخاب خود پاسخگو باشد ، بنابراين انتخاب صحيح مي‌تواند به او در پاسخگو بودن و مسئوليت پذيري كمك كند.
برخي مي‌پندارند براي آن كه بتوان به توسعه كشور و ايجاد پيشرفت‌هايي در آن كمك كرد، بايد تحصيلات دانشگاهي داشت. بهتر است بگوييم افرادي كه در دانشگاه تحصيل كرده‌اند تا اندازه‌اي به رشد و توسعه جامعه كمك مي‌كنند. افراد ديگر نيز مي‌توانند موجبات توسعه كشور را فراهم آورند. به طور مثال كارگران ساده، كشاورزان ،دامداران ، رانندگان و بسياري ديگر كه به دانشگاه نرفته‌اند نيز در صورتي كه كار خود را به درستي انجام دهند سهم بسيار بزرگي در آباداني و پيشرفت جامعه دارند. مهمترين مساله اي كه بايد مورد توجه قرار بگيرد آن است كه افراد در زمينه‌هايي مشغول به كار شوند كه مي‌توانند بيشترين بازده را داشته باشند. يك كشاورز خوب بهتر از يك پزشك بد است. عده‌اي هم بر اين باورند كه مي‌توان در كنار كسب مهارتهاي شغلي و حرفه اي به يادگيري موضوعات مورد علاقه پرداخت. به عنوان مثال ممكن است فردي به حرفه تراشكاري اشتغال داشته باشد و در همان حال كتابهاي مربوط به مواد و تركيبات آن را مطالعه كند يا حتي به مطالعه منابعي در زمينه روان شناسي بپردازد.
در دوره متوسطه يك بار دانشآموزان انتخاب رشته تحصيلي را تجربه مي‌كنند. در واقع اين انتخاب يكي از سرنوشت سازترين انتخاب‌هاي دانشآموزان است. با اين كار آنان در راهي قدم مي‌گذارند كه زمينه دانش و توانايي آنان را تعيين مي‌كند. فرصت بعدي براي انتخاب رشته تحصيلي هنگامي است كه دانشآموزان براي ورود به دانشگاه ثبت نام مي‌كنند. آنان پس از شركت در آزمون سراسري و در صورتي كه مجاز به انتخاب رشته شوند، رشته و دانشگاه محل تحصيل خود را بر مي‌گزينند و بدين شكل بار ديگر سرنوشت خود را با يك انتخاب رقم مي‌زنند.
انتخاب رشته تحصيلي اهميت فراواني دارد زيرا انتخاب نادرست رشته تحصيلي سبب افت علمي كشور، تضييع منابع اقتصادي و انساني، بي تفاوتي و بي انگيزه شدن دانشجو نسبت به مسائل اجتماعي و ايجاد اختلالات رواني در زندگي فردي و اجتماعي دانشجو مي گردد.
انتخاب رشته تحصيلي در هنگام پايان مقطع تحصيلي اول دبيرستان يکي از دغدغه هاي مهم دانش آموزان و والدين آن ها مي باشد زيرا انتخاب درست رشته تحصيلي يکي از دلايل موفقيت تحصيلي و شغلي دانش آموزان در آينده مي باشد.
براي يک انتخاب رشته درست بايد ويژگي هاي خود دانش آموز از جمله ميزان بهره هوشي ، نمرات تحصيلي او ، تعيين نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف ، بررسي علايق و استعدادهاي او در زمينه رشته‌ها و مشاغل مورد بررسي قرار گيرد و والدين در اين زمينه مي توانند با دادن اطلاعات فراوان و واقعي و همچنين ايجاد روحيه عالي و اعتماد به نفس قوي در فرزند خود اين توانايي را در او به وجود بياورند تا بتواند بهترين رشته مورد علاقه خود را انتخاب کند.
دانش آموزان براي انتخاب رشته بايد کاملا آزاد باشند و خودشان شخصا براساس استعداد و علاقه دروني خودشان تصميم بگيرند و طوري نباشد که دانش آموزي فقط براي رضايت والدين و يا اطرافيانشان رشته خود را انتخاب کنند.
نکته مهم در انتخاب رشته در دبيرستان علاقه و ميزان پيشرفت درسي و انگيزه خود جوش هر دانش آموز به درس هاي اصلي آن رشته تحصيلي است ، يعني دانش آموزان از خواندن و مطالعه درس هاي آن رشته شخصا لذت ببرد و احساس تسلط بر آن درس را در خود احساس کند.
رشته تحصيلي که مورد علاقه افراد نباشد باعث از بين رفتن بسياري از لذت ها و موفقيت ها در فرد مي شود و بسيار اتفاق افتاده است که دانش آموزان فعال و با استعداد به خاطر اينکه رشته تحصيلي مناسبي را در دبيرستان انتخاب نکردند در ادامه تحصيل و يا پيدا کردن شغل مرتبط با رشته خود ناکام ماندند.
شناخت رشته و سپس انتخاب رشته در هنگام انتخاب رشته تحصيلي بسيار مهم و موثر مي باشد و والدين ، دانش آموزان ، معلمان ، مشاوران و رسانه ها در شناخت و ارايه رشته هاي مختلف به دانش آموزان وظيفه سنگيني را بر عهده دارند.
داشتن علاقه از مهمترين مسائل انتخاب رشته تحصيلي مي باشد زيرا ميل و علاقه فرد به رشته مورد نظر باعث تلاش ، کوشش و صرف انرژي موثر مي شود.
يکي ديگر از عوامل مهم در انتخاب رشته را شناخت رشته تحصيلي و عاقبت انديشي در انتخاب آن است .توانايي علمي و استعداد فرد و همخواني آن با رشته مورد نظر گاهي مورد علاقه دانش آموز نيست و دانش آموز براي انتخاب رشته بايد تمامي جوانب از جمله علاقه ، استعداد ، آينده آن را مدنظر قرار دهد.
در انتخاب رشته بايد شرايط و توان اقتصادي فرد با شرايط و هزينه هاي رشته مورد نظر همخواني داشته باشد و همچنين مراکز آموزش بايد قابل دسترسي باشند.
در انتخاب رشته بايد شرايط و توان اقتصادي فرد با شرايط و هزينه هاي رشته مورد نظر همخواني داشته باشد و همچنين مراکز آموزش بايد قابل دسترسي باشند.
انتخاب رشته تحصيلي در دروه دبيرستان مقدمه اي براي انتخاب شغل مي باشد .
پدر و مادر بايد رقابت هاي ناسالم و سليقه و علاقه ناسالم خود را در انتخاب رشته تحصيلي فرزندشان کنار بگذارند و براي انتخاب رشته تحصيلي فرزندشان شيوه مشارکتي را پيش گيرند و از افراد صاحب نظر استفاده کنند.
انتخاب رشته نبايد براي دانش آموزان به صورت تحميلي باشد زيرا باعث عدم رضايت شغلي و ترک تحصيل دانش آموزان مي شود. ملاک اصلي در انتخاب رشته نمره ، سليقه و علاقه دانش آموزان مي باشد و والدين نبايد رشته اي را به فرزند خود تحميل کنند چون اگر دانش آموزي به اجبار وارد رشته اي شود در آينده دچار مشکل مي شود.
بهترين منبع براي هدايت دانش آموزان به سمت انتخاب رشته مشاوران تحصيلي مدارس هستند که در طول سال با برگزاري آزمون ها مختلف علاقه مندي و استعداد افراد را مي سنجند. مشاوران تحصيلي نظر دبيران ، نظر والدين و دانش آموزان را سوال مي کنند و شناختي که مشاوران تحصيلي از دانش آموزان دارند بهترين ملاک براي هدايت دانش آموزان به سمت انتخاب درست رشته تحصيلي مي باشد.
با دانلود،مطالعه و به کار بستن مطالب کتابچه وبلاگ ما،که براساس وضعیت کشور،آینده تحصیلی-شغلی و نیازهای حال و آیندۀ شنا نوجوانان نوشته شده است،می توانید این انتخاب مؤثر و مهم را با موفقیت و به طور صحیح پشت سربگذارید.
عوامل مؤثر در انتخاب رشته
1-علاقه:دانش آموز باید به رشته مورد نظر علاقه داشته باشد.یعنی به درس های تخصصی آن رشته علاقه داشته و به مطالعه آنها برای اهداف غیر درسی هم راغب باشد.2-استعداد و توانایی:هرکس در رشته ای موفق است که استعداد و توانایی ذهنی،روحی-شخصیتی و جسمی آن را داشته باشد.دانش آموزی که می تواند یک موسیقی دان خوب یا یک کشاورز موفق شود،دلیلی ندارد که یک پزشک بد یا مهندس ناموفق باشد.
3-خودپنداره:باید رشته و زمینه های تحصیلی و شغلی آینده آن را با شخصیت خود هماهنگ ببیند.
4-امکانات و شرایط اجتماعی:دانش آموز باید تاحدی امکانات تحصیلی محل زندگی و شهر،امکانات مالی در صورت نیاز به خود اشتغالی و شرایط منزلت اجتماعی رشته و به طبع آن شغلش را نیز در نظر بگیرد.
عوامل موثر در امر هدایت تحصیلی بسیارند که به مرور در فرصت های دیگر به معرفی و بررسی آنها می پردازیم.در کتابچه الکترونیک وبلاگ نیز می توانید اطلاعات کارشناسی و علمی بیشتری درباره ارزیابی عوامل انتخاب رشته پیدا کنید.دریافت آن را به شما توصیه می کنیم.
نکاتی در مورد اعتماد به نفس
مهارتهای بسیار زیادی وجود دارد که می توانید در زندگی خود کسب نمایید؛ اما هر کس فقط تعداد محدودی از آنها را فرا می گیرد. بنابراین اگر اعتماد به نفس تان به توانایی هایتان وابسته است، فقط زمان اندکی که مشغول انجام فعالیت خاصی هستید، احساس اعتماد به نفس می کنید.
اعتماد به نفس نیرویی است که باید فراتر از دانسته ها و اعمال ما باشد.
گاهی اوقات احساس می کنیم که انسان شیادی هستیم، در حالیکه در محیط خارج به موفقیتی دست یافته ایم که ظاهراً باید به ما اعتماد به نفس بدهد، اما در درونمان اصلاً چنین احساسی نداریم.
اعتماد به نفس واقعی هیچ ارتباطی با اتفاقات زندگی بیرونی تان ندارد. اعتماد به نفس واقعی نه فقط به خاطر آنچه انجام می دهید، بلکه به خاطر اعتقاد به توانایی درونی تان برای انجام هرچه اراده کنید، شکل می گیرد.
با ربط دادن اعتماد به نفس خود به پاسخ هایی که دنیای اطراف به اهداف و رؤیاهای مان می دهد، خودمان باعث از بین رفتن اعتماد به نفس مان می شویم.
من به توانایی ام برای انجام هرچه که بخواهم، ایمان دارم.
اگر به جای کاری که انجام داده اید، هویت خودتان را مبنای اعتماد به نفس تان قرار دهید، نیرویی در خودتان ایجاد کرده اید که هیچ کس و یا هیچ شرایطی نمی تواند آن را از شما بگیرد.
لحظه ای که در محقق کردن رویای تان وقفه ای ایجاد می کنید، همان لحظه ای است که به اعتماد به نفس تان ضربه می زنید و لحظه ای است که به خودتان اعتماد ندارید.
برای اینکه موفق شوید، باید کاری را شروع کنید و مدتی هم در آن ناموفق باشید. قبل از اینکه واقعاً موفق شوید، باید شکست بخورید.
اگر بخواهید تا رسیدن به اعتماد به نفس برای انجام کار یا دنبال کردن رویاهای تان صبر کنید، مطمئن باشید که تا ابد منتظر خواهید ماند.
هرچه بیشتر برای دنبال کردن آرزوهای تان صبر کنید، اعتماد به نفس کمتری خواهید داشت و هراس از نرسیدن به خواسته های تان بیشتر خواهد شد.
اگر تا رسیدن به موفقیت هایی خاص احساس خوبی که نسبت به خودتان باید داشته باشید را به تعویق می اندازید، مطمئن باشید که به خودتان صدمه می زنید.
این اندیشه را از خود دور کنید: «وقتی که فلان موفقیت و یا لحظه شاد به سرغ من بیاید، احساس بسیار خوبی نسبت به خودم خواهم داشت» و البته اندیشه بهتر و مثبتی را جایگزین کنید مثل: «همین حالا احساس بسیار خوبی نسبت به خودم دارم چون دارم یاد می گیرم که خودم را در همین لحظه و همین طور که هستم، دوست داشته باشم»
اگر فقط بخواهید کاری انجام دهید که از انجام آن مطمئن هستید، هیچگاه اعتماد به نفس واقعی را تجربه نخواهید کرد.
اعتماد به نفس واقعی از نداشتن ترس سرچشمه نمی گیرد؛ بلکه دلیل اصلی آن اعتقاد به خودتان است که علیرغم ترس به هدف تان می پردازید.
اعتماد به نفس با تکبر بیش از حد یکسان نیست. اعتماد به نفس یعنی خودتان را باور کنید. تکبر یعنی مجبورید که برتری تان را نسبت به دیگران اثبات کنید.
یکی از بزرگترین باج هایی که با فقدان اعتماد به نفس می گیرید، این است که بهانه ای دائمی برای تنبلی و کم کاری های تان دارید.
دست یابی به اعتماد به نفس بالا به معنای افزایش اعتماد به نفس تان در هر سه بخش رفتاری، عاطفی و روحی است تا زندگی متعادل و قدرتمندی داشته باشبد.
به یاد داشته باشید: مهم ترین چیز برای تقویت اعتماد به نفس رفتاری، ادامه حرکت است. هر چقدر بیشتر به حرکت تان به طرف جلو ادامه بدهید، اعتماد به نفس تان بیشتر می شود.
به یاد داشته باشید: اعتماد به نفس عاطفی، درونی است. هرچه بیشتر با دیگران در ارتباط باشید و به آنچه در قلب تان می گذرد بیشتر احترام بگذارید، احساس می کنید اعتماد به نفس عاطفی بیشتری دارید و قدرتمندتر می توانید با دیگران در ارتباط باشید.
به یاد داشته باشید: اعتماد به نفس روحی احساس آرامشی درونی و ملایم است. این اعتماد قلب شما را مملو از عشق و روح تان را می پروراند و همیشه باعث می شود که در مسیر زندگی تان با درک این که در مسیر درست هستید، سفر کنید و باور کنید که جایی که هستید همان جایی است که باید باشید.
نکاتی در مورد امتحان دادن
| چند نکته در امتحان دادن | |
| |
|
1. راهبردهايي استفاده شوندكه به يادگيرندگان امكان دريافت ، توجه و دقت كردن به اطلاعات را فراهم كند به طوري كه اطلاعات به حافظه فعال انتقال داده شود.
· اطلاعات مهم بايد در مركز توجه قرار داده شود .
· اطلاعات مهم بايد برجسته و نمايان شود تا موجب جلب توجه و تمركز دقت يادگيرنده شوند.
· به يادگيرندگان بايد گفته شود كه چرا بايد درس مورد نظر را ياد بگيرند تا بتوانند به تمامي اطلاعات ارائه شده در درس توجه كنند.
· سطح دشواري محتوا با سطح شناختي يادگيرنده هماهنگ باشد تا يادگيرنده بتواند به اطلاعات دقت كند و آنها را به هم ربط دهد.
2. راهبرد هايي استفاده شود كه يادگيرندگان را در بازيابي اطلاعات موجود از حافظه بلند مدت و فهم اطلاعات جديد كمك كند.
· از پيش سازمان دهنده ها براي فعال كردن ساختار شناختي موجود و پيوند جزئيات درس استفاده شود.
· الگوهاي مفهومي براي يادگيرندگان فراهم شود تا به آنها در بازيابي الگوهاي ذهني موجود كمك كنند و ساختار مورد نياز را براي آموختن جزئيات درس جديد فراهم كند.
· به منظور فعال كردن انتظارات و نيز فعال كردن ساختار دانش فعلي يادگيرنده از سوالات پيش آزمون استفاده شود.
· براي جلوگيري از بار اضافي در خلال پردازش حافظه ي فعال اطلاعات بايد قطعه قطعه شوند..
3. براي اينكه انتقال اطلاعات به حافظه بلند مدت تسهيل شود بايد از راهبردهاي ارتقاء پردازش عميق استفاده شود. اين راهبردها شامل تجزيه ، تركيب ، و ارزشيابي است.و از راهبردهاي انتقال اطلاعات به موقعيت هاي گوناگون زندگي از قبيل بازي و شبيه سازي استفاده شود.
4. محتواي يادگيري بايد در بر گيرنده حمايت هاي كافي و فعاليت هاي متناسب با سبك هاي گوناگون يادگيري باشد، به گونه اي كه يادگيرندگان فعاليت هاي مناسب را بر اساس سبك ترجيحي مورد نظرشان انتخاب كنند.
5. اطلاعات بايد به شيوه هاي گوناگون ارائه شوند تا با تفاوت هاي فردي افراد در پردازش اطلاعات سازگار شوند. تاحد امكان اطلاعات به اشكال متني ، شفاهي و ديداري ارائه شوند تا رمزگرداني بهتر انجام گيرد.
6. يادگيرندگان بايد براي يادگرفتن انگيخته شوند تا يادبگيرند. البته بايد از انگيزش دروني استفاده شود . و همچنين فراگيران را به استفاده از فرايندهاي فراشناختي تشويق كرد
پيشنهادهاي رويكرد ساخت گرايي برای يادگيري بهتر
- يادگيري فرايندي فعال است . فعال نگه داشتن يادگيرندگان و وادار كردن آنان به انجام دادن فعاليت هاي معنادار ، منجر به پردازش سطوح بالاي اطلاعات و تسهيل ايجاد معاني معاني شخصي مي شود. اينكه از يادگيرندگان خواسته شود تا اطلاعات را در موقعيت عملي به كار برند فرايندي فعال است و تفسير و ارتباط شخصي را آسان مي كند.
- يادگيرندگان خود بايد دانش را بسازند . در محيط مطالعه ، فراگيران به جاي كسب و دريافت اطلاعات پالايش شده از استاد كه ممكن است داراي سبك ، تجربه و آموخته هاي متفاوت با آنان باشد ، اطلاعات را بايد به صورت مستقيم و بدون واسطه تجربه و دريافت كنند.
- يادگيري مشاركتي و گروهي مورد حمايت قرار گيرد تا يادگيري ساختن گرايي تسهيل شود. كار كردن با ديگر يادگيرندگان تجربه زندگي واقعي در گروه را به يادگيرندگان اعطا مي كند .
- كنترل و نظارت بر فرايند يادگيري بايد به يادگيرندگان سپرده شود .شكلي از اكتشاف هدايت شده بايد وجود داشته باشد تا يادگيرندگان با راهنمايي كم استاد ، در مورد اهداف يادگيري تصميم گيري كنند.
- به يادگيرندگان بايد زمان و فرصت كافي داده شود تا به تامل و تفكر بپردازند . در يادگيري يادگيرندگان نيازمند زمان هستند تا در مورد اطلاعات فكر كنند و آنها را دروني سازند.از يادگيرندگان خواسته شود حين فرايند يادگيري ، فيش هايي را توليد كنند تا بدين وسيله به تفكر ، تامل و پردازش بپردازند.
- يادگيري براي ياگيرندگان بايد معنادار باشد . محتواي يادگيري بايد در برگيرنده مثال هاي باشد كه به يادگيرندگان مرتبط باشد .تكاليف و پروژه ها بايد به گونه اي باشند كه به يادگيرندگان اجازه دهند فعاليت هاي معنادار را خود انتخاب كنند و به آنان كمك كند تا اطلاعات را به كار گرفته و شخصي كنند.
- يادگيري بايد تعاملي باشد تا يادگيري در سطوح بالا و حضور اجتماعي را ارتقا بخشد و به توليد معناي فردي كمك كند.
مدرسه مهم ترين نهاد اجتماعي ، تربيتي وآموزشي ، و اصلي ترين ركن تعليم وتربيت است كه به منظور تربيت صحيح دانش آموزان درابعاد ديني ، اخلافي ، علمي ، آموزشي ، اجتماعي و كشف استعدادها وهدايت و رشد متوازن روحي و معنوي و جسماني آنان برابر ضوابط وزارت آموزش وپرورش تأسيس و اداره مي شود. اين نهاد با همكاري كليه ي كاركنان و با مشاركت دانش آموزان و اولياي آنان زير نظر مدير مدرسه اداره مي شود.
انجمن اوليا ومربيان هر مدرسه هيأت منتخبي است از اولياي دانش آموزان و مربيان همان مدرسه كه با تفاهم و صميميت م به منظور تقويت همكاري و مشاركت اولياي دانش آموزان جهت كمك به ارتقاي كيفيت فعاليت هاي آموزش وپرورش و گسترش ارتباط خانه ومدرسه ، برطبق مقررات و ضوابط وزارت آموزش وپرورش انجام وظيفه مي نمايد
الف – ترتيب اعضا
1- مدير مدرسه
2- يكي از معاونين و انتخاب مدير
3- نماينده ي شوراي معلمان
4- معاون پرورشي يا يكي ازمربيان امور تربيتي ، و در صورت نبود مربي ، يكي از معلمان آگاه به مسائل تربيتي به انتخاب مدير
5- برگزيدگان اولياي دانش آموزان
تبصره ي1:تعداد اولياي دانش آمو زان و نحوي انتخاب آنان جهت عضويت درانجمن و چگونگي وزمان تشكيل جلسات برابرماده ي
19 آيين نامه ي انجمن مركزي اوليا ومربيان خواهد بود. ( دربند 20 شرح وظايف ، به آن اشاره شده است .)
تبصره ي 2 : درصورت لزوم ، مدير مدرسه مي تواند ازنماينده ي شوراي دانش آموزان و برحسب موارد از افراد ذي ربط و صاحب نظر براي شركت درجلسات انجمن دعوت كند.
ب- شرح وظايف انجمن اوليا و مربيان آموزشگاه
1-تأمين مشاركت فكري ، فرهنگي ، عاطفي وآموزشي اوليا وتقويت ، هماهنگي و همسويي تربيتي و آموزشي خانه ومدرسه2-جلب همكاري اولياي دانش آموزان جهت مشاركت و كمك و ارتقاي كيفيت فعاليت هاي مربوط و ارائه ي پيش نهادهاي لازم به مدير مدرسه
3-مشاوره و برنامه ريزي درجهت تحقق هرچه بهتر اهداف انجمن
4-همكاري و مشاركت با شوراي معلمان دربرگزاري كلاس هاي فوق برنامه
5-برنامه ريزي و تصميم گيري جهت تشكيل جلسات آموزش خانواده
6- همكاري و مشاركت بامدير مدرسه دراجراي فعاليت هاي پرورشي ، برگزاري اردوهاي دانش آموزي و بازديد از مراكز علمي ،
آموزشي وفرهنگي
7- تلاش و همكاري براي جلب مشاركت اولياي دانش آموزان ، صاحبان ِحَرف ، افراد خير ومؤسسات خيريه درتأمين امكانات مورد
نياز و بهبود اداره ي امور مدرسه
8- تهيه ي برنامه ي بهداشتي و پزشكي با مشاوره ي افراد آگاه ، و كمك به مراقبان بهداشت ونظارت براجراي آن درمدرسه
9- همكاري م مشاركت درباره ي چگونگي قدرداني از كاركنان ، اولياي دانش آموزان و اعضاي شوراهاي مدرسه با رعايت ضوابط ومقررات مربوطه
10- برنامه ريزي و تشكيل جلسات عمومي اولياي دانش آموزان
11- نظارت برچگونگي اخذ كمك هاي مردمي با رعايت قوانين و مقررات مربوطه
12- تشكيل شوراي مالي مدرسه با عضويت مدير مدرسه ، رئيس انجمن ونماينده ي شوراي معلمان دراولين جلسه ي انجمن
13- مشاركت دراجراي برنامه هاي كارآموزي هنرجويان در هنرستان ها
14- نظارت برنحوي هزينه ي وجوه حاصل از كمك هاي مردمي ، خدمات فوق برنامه ، سرانه ي دانش آموزان وكمك هاي شوراهاي آموزش وپرورش از طريق شوراي مالي و مطابقت موارد هزينه با برنامه هاي مصوب شوراي مدرسه
15- بررسي و اتخاذ تصميم نسبت به سرويس رفت وبرگشت
16- انتخاب نماينده براي شركت در شواري مدرسه
هم چنين براساس موارد آيين نامه ي انجمن اوليا ومربيان واحدهاي آموزشي ، وظايف زير نيز بر عهده ي انجمن اوليا ومربيان مدرسه مي باشد :
ماده ي 16– مدير مدرسه موظف است حداكثرتا اخرمهرماه هرسال ( پايان هفته پيوند ) از تمام اولياي دانش آموزان دعوت به عمل آورد وپس از تشكيل جلسه ي عمومي اوليا ، با استفاده از آگاهي هاي خود مخصوصاً محتواي كتاب آشنايي با انجمن اوليا ومربيان ؛ لزوم تشكيل ، فوايد و وظايف انجمن امده است براي آنان تشريح كند.
ماده ي 19 – تعداد اعضاي اولياي منتخب براي عضويت درانجمن مدرسه برمبناي زير تعيين مي شود:
1- درمدارسي كه عده ي دانش آموزان آن ها كم تر از 300 نفرباشد، عده ي اولياي منتخب جمعاً هفت نفرخواهد بود كه چهار نفر عضو اصلي و 3 نفربقيه عضو علي البدل هستند.
2- در مدارسي كه عده ي دانش آموزان آن ها بيش از 300 نفرباشد، به ازاي هر 100 نفردانش آموز اضافي يك نفراز اوليا بر تعداد اعضاي اصلي افزوده مي شود . ولي عده ي اعضاي علي البدل هم چنان 3 نفرخواهد بود.
ماده ي 20- مدت زمان كار انجمن اوليا ومربيان هر مدرسه يك تحصيلي است ودر مهرماه هرسال انتخابات بايد تجديد شود . اعضاي انجمن سال گذشته در صورت برخورداري از شرايط انتخاب مي توانند دوباره خود را براي عضويت در انجمن نامزد كنند
گزارش انتخاب همیار مشاور در مدرسه مرحوم میر نصیری
1- کنترل دقیق نمرات دانش آموزان و ثبت آن دردفتر همیار مشاور و همچنین بررسی کامل نمرات و مشخص کردن دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی و افت تحصیلی و گزارش آن به مشاور آموزشگاه برای انجام اقدامات لازم
2- هماهنگ کردن روز و ساعت مشاوره دانش آموزان نیاز به مشاوره و ارجاع به مشاور مدرسه
3- نقش پیام رسانی از طرف مشاور مدرسه در کلاس و فعالیت در زمینه بهداشت روان و ارائه مطالب تهیه شده از طرف مشاور آموزشگاه به دانش آموزان در زنگ های پرورشی ( هماهنگی های لازم با دبیر پرورشی صورت گرفته است )
4- کلیه همیاران مشاور موظفند هر هفته دو مطلب کوتاه و مورد قبول برای برد مشاوره داشته باشند
5- شناسایی دانش آمزان نیاز به مشاوره و معرفی کردن آنها به مشاوره آموزشگاه
6- حفظ حریم خصوصی دانش آموزان در همه ی شرایط
ودر آخر به همیاران مشاور این مژده داده شد که ماهانه بهترین وفعال ترین همیار مشاور انتخاب وتشویق می شود و از طرف دبیر پرورشی نمره ای برای فعالیت هایشان در نظر گرفته می شود . هدیه و تقدیر نامه ای از طرف مشاور آموزشگاه و مدیر به این دانش آموز اهدا می گردد .
وبا کمال تشکر از مدیر محترم آموزشگاه سر کار خانم منظر منصوری و همچنین دبیران کوشا این آموزشگاه به ویژه سرکار خانم عباسی دبیر پرورشی وسرکار خانم شورانگیز میرانشاهی دبیر هنر که همواره در زمینه مشاور ودیگر فعالیتهای پرورشی یار ومددکار خوبی برای من بوده اند سرکار خانم فارسی معاون پرورشی که مانند مادری دلسوز مشوق مشاوره و سر کارخانم خانی معاون آموزشی که در زمینه های آموزشی دانش آموزان فعال می باشند
هماهنگی و هم سویی اولیا و مربیان
مهم ترین عامل در تربیت و رشد فکری و اخلاقی کودکان و نوجوانان، هماهنگی و هم سویی نظری و علمی میان مربیان و خانواده هاست.کودک در دنیای خانواده، از طریق رفتارها و موضع گیری های پدر و مادر، با دنیای بیرون آشنا می شود و همین رفتارها، شخصیت و ویژگی های اخلاقی و رفتاری او را شکل می دهد. او در هنگام ورود به محیط آموزشی، با مربیان تازه ای روبه رو می شود که به طور مستقیمْ در الگوی رفتار او تأثیر می گذارند. در نتیجه، هریک از دو کانون خانه و مدرسه، به تنهایی امکان عمل موفقیت آمیز نخواهد داشت؛ از این رو، وجود مرکزی مثل انجمن اولیاء و مربیان، برای یک سان سازی مسائل آموزشی و تربیتی کودکان ضروری است.
اهمیت ارتباط و تبادل نظر اولیا و مربیان
ممکن است رفتار و شیوه های تربیتی مربیان، با رفتار و روش های تربیتیِ اولیا در خانواده متفاوتْ یا احیانا متضاد باشد که در این صورت، تأثیرهای ویرانگری بر شخصیت کودک و نوجوان دارد؛ از این رو، یکی از اصول مسلّمِ تربیتی، ارتباط و تبادل نظر میان اولیا و مربیان است.در سیستم آموزشی و پرورشی ما، این ارتباط از طریق انجمن اولیا و مربیان صورت می گیرد. در واقع این انجمن، شیوه های گوناگون ارتباط و هماهنگی و همکاری اولیا را با مربیان مدارس، مشخص و معیّن می کند.انجمن اولیا و مربیان
انجمن اولیا و مربیان، هیأت مُنتخبی از پدران و مادران دانش آموزان، به همراه مربیان مدرسه است که با هدف تلاش و همکاری در راه پیشبرد امور آموزش و پرورش دانش آموزان تشکیل می شود. این هیأت، پیشنهادات و طرح های مفیدی را به مدیر و دیگر مسئولان مدرسه ارائه می دهد و در اداره بهتر امور، یاور صمیمی مدرسه به شمار می آید. در نظام آموزشی ما، برای فعالیت انجمن های اولیا و مربیان، آیین نامه ویژه ای تدوین و در آنْ اهداف و وظایف انجمن توضیح داده شده است.اهداف انجمن اولیا و مربیان
به طور کلی می توان اهداف عمده انجمن اولیا و مربیان را در موارد زیر خلاصه کرد:آگاه کردن اولیا به مسائل دینی، تربیتی، اخلاقی و مشاوره با آنان در هماهنگ کردن روش های تربیتی و آموزشی در محیط خانه و مدرسه؛ ایجاد و تحکیم پیوندهای عاطفی، اخلاقی و انسانی بین اولیای دانش آموزان و مربیان مدرسه؛ بهره مندی هرچه بیش تر از امکانات اولیا برای تهیه، تدارک و تکمیل امکانات آموزشی، پرورشی و بهداشتی مدرسه؛ و پیشرفت دانش آموزان در مسائل تربیتی و تحصیلی و برطرف کردن نقص های موجود در این زمینه.
بالا رفتن سطح آموزش و تربیت
یکی از راه های بسیار مؤثر در بالا بردن سطح آموزش و تربیت دانش آموزان، این است که معلمان و مربیانْ پی درپی از رفتار دانش آموزان در خارج از مدرسه، و نیز والدین از چگونگی پیشرفت تحصیلی واخلاقی دانش آموزان در مدرسه مطلع شوند. همین آگاهی و پی گیری از پیشرفت، افت تحصیلی و نیز مسائل تربیتی و اخلاقی دانش آموزان، موجب تلاش و کوشش در برطرف کردن واصلاح رفتار آن ها از سوی اولیا و مربیان می گردد که در نهایت، به بالا رفتن سطح آموزش و اخلاق دانش آموزان می انجامد.وظایف
مهم ترین وظایف انجمن اولیا و مربیان مدرسه، عبارت است از:مشاوره و برنامه ریزی به منظور تحقق یافتن اهداف انجمن؛ تهیه برنامه بهداشتی ـ پزشکی و نظارت بر اجرای آن در مدرسه؛ همکاری و هم فکری با مدیر مدرسه، به منظور برگزاری جلسات ماهیانه اولیا و مربیان برای آموزش مسائل تربیتی، دینی و سوادآموزی؛ همکاری و هم فکری با مدیر و مربیان مدرسه در مورد برنامه های اوقات فراغت دانش آموزان و انجام گردش های علمی ـ تفریحی؛ و دعوت از اولیای علاقه مند به منظور بهره مندی از خدمات و یاری های آنان برای تهیه و تدارک و تکمیل امکانات آموزشی و پرورشی مدرسه.
شناخت وظایف
مربیان و والدین نسبت به حقوق کودکان و نوجوانانْ مسئولیتی خطیر دارند و باید در راه شناخت و رعایت این وظیفه سعی و تلاش کنند.برخی از مهم ترین وظایف اولیا و مربیان بدین شرح است: شناخت کودکان و درک و تحلیل رفتار آنان؛ ایجاد ارتباطی گرم و جاذبه هایی صحیح در رفتار و واکنش های خود در مقابل کودکان؛ توجه به این مطلب که در برخوردها و ارتباط خود با کودکان، نهایت صبر و بردباری و تحمل و خویشتن داری را کنند؛ زیرا با این عمل، میزان نفوذ و تأثیر در کودکان و نوجوانان بیش تر می شود و ارتباط با آن ها قوی و محکم تر می گردد.
خانواده و اصول تربیتی
خانواده، پایگاه اصلی تربیت و رشد کودک و نوجوان است و شالوده شخصیتی آن ها در آن جا شکل می گیرد و به تکامل می رسد. در هر جامعه ای، خانواده به عنوان زیربنای مستحکم ساخت اجتماعی و عامل اصلی حفظ و حراست از ارزش های اخلاقی و اجتماعی است. از این رو، یکی از اهداف انجمن اولیا و مربیان، آموزشِ خانواده ها به منظور آشنا ساختن آنان با اصول تربیتی و نیز ایجاد زمینه های لازم برای مشاوره خانواده است که پیش زمینه ای در راه رشد خانواده ها و هم سویی آنان با نظام تربیتی است. اگر خانواده ها پیش از ورود کودکان به مدرسه، زمینه های لازم را برای آشنایی آنان با محیط مدرسه فراهم سازند، مشکلات بسیاری از دوش مربیان و معلمان مدرسه برداشته شده و زیربنای محکم و قابل اعتمادی برای کودکان ایجاد می گردد.هماهنگیِ رفتار و گفتار
تحقیقات نشان می دهد که هر اندازه والدین و مربیان در روابط با کودکان و نوجوانان صداقت وهماهنگی در رفتارو گفتار خویش داشته باشند، در شخصیت آن ها تأثیرات قابل ملاحظه ای بر جای خواهد گذاشت. از این رو، اولیا و مربیان شایسته است دقت کافی داشته باشند که اگر کودکان و نوجوانان را به کار خوبی راهنمایی می کنند. خودشان بر انجام آن عمل کوشا باشند. نیز اگر آن ها را از انجام کاری نهی می کنند، خودشان الگو و نمونه بارزی در پرهیز از آن عمل زشت باشند. در این صورت است که اولیا و مربیانْ نه تنها با گفتار، بلکه با عمل کودکان و نوجوانان را تربیت می کنند.آگاهی های لازم
به طور کلی می توان گفت که والدین و مربیان تنها با ایمان، تهذیب نفس، آشنایی با شخصیت کودکان و نوجوانان و نیز شناخت اصول و مبانی تعلیم و تربیت اسلامی، می توانند فعالیت های کودکان و نوجوانان را در زمینه های عاطفی، اخلاقی و آموزشی و نیزروابط صحیح با هم سالان و دیگر افراد جامعه رهبری و هدایت کنند.تنها در این صورت است که آن ها برای تحقق بخشیدن به آرمان های متعالی تعلیم و تربیت اسلامی در راه سازندگی شخصیت فرزندان اجتماع، گامی به پیش می نهند.
هفته پیوند اولیا و مربیان
خانواده، مهم ترین نقش را در پرورش و رشد فکری و روانی کودک و نوجوان ایفا می کند، ولی تا هنگامی که اهمیت ارتباط میان خانواده و مدرسه برای اولیا روشن نشود، نمی توان آن ها را در مسائل آموزشی و پرورشی دانش آموز مشارکت داد.هفته پیوند اولیا و مربیان، فرصت مناسبی برای نشان دادن ضرورت این ارتباط است. در این هفته که معمولاً پدران و مادران به مدارس دعوت می شوند، درباره مسائل تربیتی و تحصیلی بحث و تبادل نظر می گرددو نمایندگان اولیای دانش آموزان، برای یک سال انتخاب می شوند. هم چنین مقدمات برگزاری کلاس های آموزشی برای خانواده ها فراهم می آید و از اولیایی که همکاری خوبی با مدارس داشته و در راه بالا بردن سطح علمی و تربیتی فرزندان شان کوشیده اند، تقدیر می شود.
اهمیت ارتباط میان والدین با مربیان
دکتر لی سالک، یکی از استادان روان شناسی کودک در دانشگاه کوُرنِل آمریکا، درباره اهمیت ارتباط میان والدین و مربیان مدرسه چنین می نویسد: «وقتی کودک می بیند که شما مدرسه و فعالیت های مربوط به آن را آن قدر مهم می دانید که در آن شرکت می کنید، در نهان خود احساس رضایت می کند. شرکت در جلسات خانه و مدرسه، به فرزند شما می فهماند که اطلاعاتْ بی واسطه و آزادانه بین شما و آموزگار او رد و بدل می شود. اگر شما به مدرسه اهمیت بدهید، کودک نیز برای مدرسه و آموزگارش احترام بیش تری قایل می شود. متوجه شده ام کودکانی که والدین شان در فعالیت های مربوط به مدرسه شرکت می کنند، نوعی روحیه اجتماعی پیدا می کنند و نسبت به جامعه ومسائل مربوط به آن احساس مسئولیت بیش تری دارند».تشویق
تشویق، یکی از روش های بسیار مؤثر در تربیت دانش آموزان و نیز پیشرفت علمی آنان است که می تواند از طرف اولیا و مربیان صورت پذیرد. اصولاً تشویق در روح و نهاد دانش آموز اثر فوق العاده ای دارد و او را به انجام کارهای نیک ترغیب می کند. هرانسانی خودش را دوست دارد و می خواهد دیگران به شخصیت او احترام گذارند و از او قدرشناسی کنند، حال اگر دانش آموزی به دلیل موفقیت های تحصیلی و یا انجام کارهای نیک مورد تحسین و تشویق توسط اولیا و مربیان قرار گیرد، به آن کار متمایل می گردد و بالعکس، اگر مورد ناسپاسی و بی توجهی قرار گیرد، از آن امور دل سرد و دلزده می شود. امیرمؤمنان علی علیه السلام در نامه معروف خود به مالک اشتر می نویسد: «هرگز نیکوکار و بدکردار پیش تو یک سان نباشند؛ زیرا چنین روشی، نیکوکار را از کار نیک بی رغبت ساخته و بدکردار را به کار بد سوق می دهد».محیط خانواده
از آن جا که خانواده، اساسی ترین واحد اجتماع و نیز مؤثرترین عامل تربیت است، هماهنگی و تلاش والدین در خانه، بر تلاش و کوشش مربیان در مدرسه مقدّم است. احترام پدر و مادر نسبت به یکدیگر و نیز نسبت به فرزندان، باعث می شود که محیط خانواده، محیطی کاملاً صمیمی و مهربان شود که این خود در تربیت اخلاقی فرزندان و نیز تحصیلات آن ها بسیار مؤثر است. والدین باید شنوندگان خوبی برای فرزندان شان باشند تا آن ها بتوانند به راحتی نظرات، ابتکارات و نیز مشکلات خود را با آن ها در میان بگذارند و سپس مربیان نیز زمینه را برای باروری استعدادها و ابراز احساسات و عواطف آنان فراهم سازند.نکاتی برای برگزاری مفید جلسات انجمن اولیا و مربیان
1- انجمن اولیا بعد از صدا و سیما جزو مهمترین گروههای آموزش عمومی برای خانواده ها از نظر تعلیم و تربیت محسوب می شود در این راستا مدرسه می تواند اهداف آموزشی و تربیتی خود را دسته بندی کرده و در طی دوره های زمانی معین اجرا نماید :
الف: دعوت از کارشناس ارشد روانشناسی و مشاوره برای تشریح حالات و روحیات مختلف نوجوانان و دانش آموزان در سنین مختلف و مناسب مقطع تحصیلی و آموزش خانواده ها برای پیشگیری از ناهنجاریهای روانی و بیماری های مختلف روحی فرزندان و ارائه نکاتی برای بهداشت روانی دانش آموزان.
ب: دعوت از جامعه شناس برای تشریح وضعیت اجتماعی جامعه و ناهنجاریهای اجتماعی و خطراتی که دانش آموز را در محیط زندگی شهروندی به مخاطره می اندازد ؛ مانند ناهنجاریهای رفتاری موجود در زمینه بی حجابی یا بد حجابی ، اعتیاد به مواد مخدرهای جدیداعم از تزریق ،کراک وشیشه و کریستال و قرص های روانگردان، رسانه هایی مانند ماهواره و اینترنت و اهداف مثبت و منفی آن و اطلاع رسانی خانواده ها در این زمینه ، انضباط اجتماعی و توجه به مقررات گروه و جامعه.و تشریح خطرات در کمین دانش آموزان توسط دوستان ناباب یا گروههای همسال
ج: دعوت از پزشک برای اطلاع رسانی در مورد بیماریهای خطرناک و مسری و موجود در جامعه و تهدید کننده دانش آموزان به والدین
د: دعوت از کارشناس مذهبی مسلط به مسایل روز برای اطلاع رسانی و آموزش والدین با تاکید بر دانش آموزان آن دوره تحصیلی
ذ: دعوت از کارشناسان دیگر با توجه به نیازو درخواست والدین و دانش آموزان .
2- معمولا" جلسات انجمن اولیا برای شرکت کنندگان به جلسات تکراری مبدل شده که رغبت به شرکت از آن را از دست می دهند :
الف: سخنرانی های طولانی مسئولین اداره یا سایر سخنرانان از سطح شهر (که مدیران به صلاحدید خود از برخی افراد دعوت می کنند که سخنان و حضورشان برای حاضرین در آن جلسه سود زیادی ندارد ) که موجب خستگی والدین خواهد شد .وبعد از آن جلسه به پایان می رسد.
ب: درخواست مستقیم کمک های مالی بلا عوض از شرکت کنندگان
ج: یک پذیرایی بسیار جزیی برای به جا آوردن رسم موجود به ناچار !
د: نا امید کردن والدین و زیر سوال بردن کارایی خود و کارکنان آموزشگاه با بر شمردن مشکلات بیشمار پیش روی مدیر و ناتوانی از ادامه کار و یا شروع غیر مصمم کار در مدرسه.
3 - برنامه ریزی و مدیریت جلسه دقیق انجام شود ، حتی والدین هم مانند خیلی از دانش آموزان هنوز به داخل سالن یا مدرسه نیامده به جنب و جوش می افتند که:" باید زود برویم کار داریم !" انگار کار جزیی آنها مثلا " یک خرید ساده مهمتر از کسب اطلاعات از روحیه و سلامت فرزندشان است . بنابراین اگر والدین بدانند جلسه انجمن مفید است با کمال میل در آن خواهند نشست و استفاده می کنند . جا دارد مدیریت مدرسه زمان سخنرانی افراد و برنامه ها را مشخص نماید مثلا" سخنرانی فلان مسئول اداره نباید آنقدر طولانی شود که والدین به آرامی جلسه را ترک کنند بلکه قبلا" زمان مثلا" 20 دقیقه ای وقت سخنرانی به وی اعلام گردد .
4- برخی مدیران مدارس به اشتباه فکر می کنند جلسات انجمن اولیا با بعضی کارهای تکراری "پر ثمر و مفید" جلوه می کند و این را با چشم به هم چشمی سایر مدارس انجام می دهند و فکر می کنند اداره آموزش و پرورش منطقه یا مسئول انجمن اولیا ومربیان اداره از این کارهای تکراری آنان تقدیر خواهد کرد یا در صورت انجام ندادن برخی کارها ،مورد مواخذه قرار خواهد گرفت(وشاید اینچنین هم بشود!) در حالیکه هدف جلسه انجمن اولیا فقط این نیست مثال : - اجرای 40 دقیقه ای گروه نمایش مدرسه در جلسه انجمن اولیا فایده ای نخواهد داشت - اجرای 20 دقیقه ای گروه سرود مدرسه در جلسه انجمن ضروری به نظر نمی رسد - اجرای 15 دقیقه ای گروه تواشیح واجرای 15 دقیقه ای مراسم قرآن ابتدای جلسه با آن لباس های تکراری و رنگارنگ و شمع و گل و حرکت از ته سالن و خاموش کردن چراغ ها و غیره (که در جای خود بسیار گرانبها و عزیز است) ولی مردم نیامده اند که برنامه هنری و نمایشی ببینند ، آمده اند تا در مورد مسایل انجمن چیزهای تازه یاد بگیرند و مفید و موثر بوده ونظر و انتقاد یا پیشنهاد بدهند ، اجرای این برنامه ها را می توان به یک جلسه در تالار یا سالن مدرسه در مناسبت خاص یا با هدف معرفی توانمندیهای دانش آموزان در حضور والدین خودانجام داد.( دلیل ذکر این موارد اینکه ؛ بارها تجربه ی چنین جلسات خسته کننده ای را داشته ایم ولی اعتراض ما نتیجه ای نداد و ممکن است حتی غوغاگری شود که گفته اند نباید قرآن تلاوت شود ! یا نمی توان فعالیت های هنری دآنش اموز را حذف کرد! نه ، می توان قرائت قرآن را در چند دقیقه برای تبرک جلسه ،به همراه ترجمه آن انجام داد واز انجام قرائت قرآن با ورود دانش آموزان با لباسهای مخصوص و عموما"گران قیمت با شمع و موزیک مخصوص و غیره که زمان بیشتری را به خود اختصاص می دهد در سایر مراسم استفاده شود بهتر است.)
5- اگر والدین بدانند در جلسات انجمن اولیا ،آنان به صورت مطلوب مطرح می شوند ، موثر واقع می شوند ، از نظر یا تخصص و شغل آنها استفاده خواهد شد ، با رغبت بیشتری در آن حضور می یابند ولی اگر بدانند فقط در سخنرانی فلان مسئول به مناسبت مسایل سیاسی با سکوت مطلق ، فقط شنونده باشند ، جلسه برایشان جذاب و مفید نخواهد بود.
6- در جلسه اول یا جلسات عمومی دیگر به چند نفر از والدین به صورت کاملا" آزاد وقت داده شود تا در زمان محدود مثلا" 10 دقیقه در مورد انتظارات خود از کادر مدرسه صحبت کنند تا سایر شرکت کنندگان نیز از طرح خواسته های خود از مدرسه بیم و حراس نداشته باشند ،اگر برای این کار مهم حتی 30 دقیقه وقت جلسه (برای 3 یا 4 نفر از والدین) گرفته شود ، موجب خواهد شد والدین بعد از جلسه ضمن اظهار رضایت از کار مدیر و همکاران ، جلسات بعد با رغبت بیشتری حاضر شوند.وخواسته های خود را اعلام کنند
7- برخی از مدیران به صورت نا آگاهانه فکر می کنند مفید بودن و رسمی بودن حلسه فقط با حضور مهمانان رسمی اداری ، سیاسی ، مذهبی و مسئولین رسمی شهر حاصل می شود ، این افراد در جلسات تخصصی و کمیته های انجمن مفید خواهند بود ولی در جلسات عمومی باعث سکوت و انضباط خشک جلسه خواهد شد و والدین به عنوان تماشاچی در سالن حضور می یابند ! زیرا جو سالن و جلسه بسیار رسمی و منضبط و هیبت دار خواهد بود . معمولا" تجربه نشان می دهد جلساتی موثر بوده اند که در فضای دوستانه ،ساده و پر بحث و نظر و با تبادل تجربه بیشتر ، همراه بوده اند .
8- پیشنهاد می شود دبیران و کلیه کارکنان مدرسه(وهرشخص که به نوعی با مدرسه همکاری دارد) دراولین جلسه عمومی انجمن دعوت شوند و حتی اگر در مدرسه ای درس دارند (برای دبیران راهنمایی و دبیرستان) از آن مدرسه خواهش شود برای 2 ساعت با مرخصی دبیر موافت شود ، تا در جریان توقعات والدین از آموزشگاه قرار گرفته وممکن است انتقال این خواسته ها و توقعات ویا اعتراضات از طرف مدیر به دبیران با واکنش یا مقاومت روبرو شود . چنانچه دبیر روز جلسه در مدرسه نبود و اوقات بیکاری را در منزل می گذارند ، مدیر باید به نحوی حضور 2 ساعته وی را جبران نماید
9- چنانچه ممکن است نماینده ای از دبیران مدرسه ، انتظارات خود از والدین را طی یک صحبت 20 یا 15 دقیقه ای بیان کند ، و مواضع دبیران را به والدین اعلام نماید ، این کار بسیار مفید بوده و موجب خرسندی والدین خواهد شد .( مطالب نماینده دبیران باید بسیار مفید و موثر و بجا باشد ، تاکید به والدین جهت کنترل دقیق دانش آموزان برای آوردن نمرات 20 از نظر والدین آگاه یک طنز محسوب می شود تا توصیه ! و یا تذکر به والدین برای کمک به تکالیف نوجوان در منزل یک توصیه بیجا و سبک محسوب می شود ! ونیز توصیه جدی به بازدید مخفیانه کیف دانش آموزان و کمد و میز آنها در منزل برای اطمینان نداشتن از حمل موارد غیر مجاز ، یک دهن کجی به والدین محسوب شده و امروزه والدین آنقدر آگاه هستند که طرح این خواسته ها و انجام آنها را نشان از نظارت بر فرزند خود نمی دانند!)
10 - متاسفانه کارکنان مدرسه تعریف و شناخت درستی ازاهمیت و وظایف انجمن و کار کردها ی آن ندارند و فکر می کنند که لازم نیست در جلسه حضور داشته باشند و یا حضورشان موثر نیست و وظیفه آنان نیست و شاید تمرد هم داشته باشند ! و تصور دارند 3نفر باید الزاما" در جلسه شرکت کند ، یکی ، مدیر برای خوش آمد گویی و مربی پرورشی برای خواندن جملاتی از بزرگان و خدمتگزار برای "پذیرایی مختصر" ! درحالیکه تمام کارکنان مدرسه باید در انجمن فعال باشند ، چرا که بیشترین اعتراضات و درگیریها مربوط به شیوه های تدریس و برخورد دبیر و معاون با دانش آموز است پس ، حضور آنان در جلسه مهم و الزامی است .و باید فرهنگ منسوخ فرار از جلسات مهم در بین آنان ، حذف شود و مدیر می تواند در ارزشیابی پایان سال تاثیر دهد ( با توجه به اینکه به نوعی زحمت حضور وی را باید جبران کرد و این استاندارد و نحوه جبران باید به اطلاع آنها برسد مثال : یکی از معیار های دعوت به تدریس در این آموزشگاه(درمدارس خاص) در سال آتی ، شرکت موثردر جلسات شورای دبیران و انجمن اولیا در سال جاری خواهد بود )
11- اگر ممکن است با هماهنگی قبلی شماره تلفن مشاور یا روانشناس مدرسه یا مرکز مشاوره به اطلاع والدین برسد و یا اگر ممکن است ساعات حضور آنان در مدرسه برای پاسخ گویی تلفنی یا حضور وی در مدرسه به والدین اعلام شود و بدیهی است باید مشاور ملزم به پاسخگویی بوده و حق الزحمه آن به طور کامل پرداخت گردد و این کار را یک "بیگاری" نداند بلکه وظیفه و امر موثر تلقی کند .
12-شماره تماس نماینده های والدین یا کارشناسان دیگر (مذهبی ، جامعه شناس ،روانشناس) در جلسه به اطلاع والدین برسد تا بخشی از اعتراضات ، سوالات،پیشنهادات و ... به آنان منتقل شود و وقت و آسایش مدیر در مدرسه و اوقات بیکاری وی سلب نگردد .
13- هر آنچه که نوآوری و بدعت باشد برای والدین مفید و جذاب خواهد بود ، در جلسات باید روی این موضوع کار کرد تا علاقه به مشارکت را در مادران و پدران دانش آموزان افزایش داد
14- حتی الامکان در جلسات عمومی متذکر شد که از آوردن فرزندان دانش آموز خود داری شود (چرا که به سادگی و راحتی نمی توان مسایل را مطرح کرد ) و اگر ممکن است از آوردن کودکان خردسال برای حفظ نظم جلسه و عدم شلوغ کاری و شیطنت و در نتیجه حواس پرتی مادر کودک و دیگران جلوگیری شود.
15-تشکیل کارگاه در راستای جلسات انجمن اولیا بسیار مفید است و می توان مادران و پدران را در جلسات بعدی دسته بندی کرد و در گروههای مشاوره – جامعه شناسی – مذهبی – پزشکی برای ارائه مطالب و کلاس های آموزشی تقسیم کرد و طی 4 جلسه همه به نوبت در کلاس ها شرکت خواهند کرد ، دسته بندی والدین به خانم ها و آقایان فقط برای مسائل جنسی وبلوغ دختران مفید خواهد بود در بقیه موارد توجیه علمی ندارد چرا که جلسات مشترک معمولا" دارای تحرک و پویایی بیشتر است ،حتی می توان به عنوان یادبود درپایان دوره کارگاه به شرکت کنندگان لوح تقدیر یا یادبود داد .
16-اوقات مراجعه به مدرسه و ملاقات با دبیران طی یک برنامه موقتی مثلا" ماهیانه به والدین اعلام شود ، برای مراجعه والدین بقیه اوقات نیز باید درب مدرسه باز باشد و نباید والدین فکر کنند مزاحم کار مدرسه خواهد شد و یا مدرسه از حضور آنان ، به جهت مراجعه مکرر به عنوان مزاحم یاد خواهد کرد ( البته فقط برای ملاقات با دبیران به جهت حفظ اوقات ساعات درسی و رعایت حقوق دانش آموزان ، این برنامه ضروری است و نباید هر ساعت مزاحم کلاس شد)
17-جلسات هم اندیشی والدین در خیلی از مدارس برگزار نمی شود این جلسات بسیاری از اعتراضات و درگیریها را برای مدیر و کارکنان مدرسه کم خواهد کرد ، به عنوان مثال والدین دانش آموزان کلاس دوم الف در یک روز مشخص به مدرسه دعوت شوند و در یک کلاس خالی در مورد مسایل مدرسه با هم تبادل نظر کنند و انتقادات و پیشنهادات خود را به مدیر ارائه دهند و اگر لازم باشد مدیر یا نماینده دبیران در آن حضور یابد .در جلسه عمومی ابتدای سال می توان تاریخ اولین هم اندیشی والدین یک کلاس را اعلام کرد تا با آمادگی در آن حضور یابند .
18-در جلسات انجمن اولیا برگه هایی به والدین داده شود تا انتقادات و پیشنهادات خود را بدون نام ، نوشته و تحویل دهند تا در جلسات شورای معلمان بررسی شود و معمولا" والدین از طرح آن به صورت مستقیم از دبیران واهمه دارند .
19- شرکت برخی والدین در جلسات شورای دبیران خالی از لطف نیست چرا که می توانند نظرات خود را درمورد کار معلم به صورت غیر مستقیم مطرح نمایند تا مدیر مجبور نشود خود مواضع آنان را همیشه به دبیران و آموزگاران منتقل کند.
20- به عنوان نمونه به چند اصل از اساسنامه انجمن كه به آن توجه نمي شود اشاره می کنیم: 1 تقويت شخصيت فردي و اجتماعي كودكان و نوجوانان 2 تقويت حس وظيفه شناسي در كودكان 3 رعايت تقوي و تقويت معتقدات مذهبي 4 مساعد ساختن محيط خانواده براي رشد بهتر فرزندان 5 رعايت بهداشت كودكان و نوجوانان 6 ايجاد محيط امن براي رشد و حركت كودكان و نوجوانان 7 ايجاد امكانات آموزشي رايگان و عمومي براي كودكان و نوجوانان 8 ايجاد تفريحات سالم 9 كشف استعداد و شايستگي حرفه يي در دانش آموزان 10 ايجاد احساس مسووليت فردي و اجتماعي در كودكان و نوجوانان 11 ايجاد ادراك بين المللي و درك مسائل و غيره از اصول مترقي انجمن بوده كه آنچنان كه بايد و شايد به آنها توجه نمي شود.
21-برنامه های جلسات عمومی انجمن اولیا ، کتبا" به خانواده ها داده شود تابا اطلاع قبلی از برنامه ها در جلسه شرکت نموده و مفید واقع شوند .
22- امورات و موضوعات تکراری و رایج در جلسات به حداقل رسانده شود و در جلسات ، روی برنامه های نوآوری در خدمات مدرسه بیشتر کار شود به عنوان مثال : یک موضوع همیشگی برای جلسات ، تشکیل کلاس های فوق برنامه در شیفت مخالف و راههای تامین هزینه آن است که در شهر های بزرگ تحت فشار والدین به عنوان کلاس های پیش کنکوری ،تقویتی و غیره بر اساس چشم به هم چشمی ، برگزار می گردد که امروزه برگزاری این کلاسها به دلایل مختلف زیر سوال رفته و کارشناسان به غیر مفید بودن آن توسط مدرسه و بر اساس بودجه مدرسه ، اشاره دارند ، اگر قرار بود که دانش آموز فعال شیفت مخالف هم مدرسه بیاید و الزاما" کلاس فوق برنامه مثلا" کنکور برایش برگزار شود ، که آموزش و پرورش در ابتدا 2 نوع مدرسه رسمی تاسیس می کرد !... در جلسات انجمن ، بحث و گفتگو و تبادل نظر و تجربه والدین و همکاران مدرسه و همچنین ارائه آموزشهای جدید و مطالب داغ و مورد نیاز جزو جالبترین کارکرد های انجمن و جلسات خواهد بود . در عوض ، جلساتی که برای صرف هزینه مدرسه در امور مطلوب آموزشی و پرورشی ، بازدید ها ، استفاده از وسایل کمک آموزشی وجذاب کردن محیط مدرسه و غیره ، برگزار شود موجب رضایت خاطر والدین آگاه خواهد شد . برخی مدیران را مشاهده کرده ایم که در طی سال تحصیلی حتی یکبار هم دانش آموزان مدرسه اش به کارگاه و آزمایشگاه نرفته اند ، ولی حق به جانب است که در شیفت مخالف کلاس فوق برنامه تشکیل داده است !که در آن کلاس ها هم دقیقا" مطالب کلاس تدریس می شود نه چیزی کمتر و نه بیشتر !و درشیفت مدرسه مشاهده کرده ایم که درس بعدی تدریس می گردد !(شاید حضور در مدرسه در شیفت مخالف را یکی از عوامل دلزدگی از کلاس و درس دانست چرا که بدون برنامه و هدف برگزار می شود)
23- متاسفانه خصوصیت محافظه کاری و حالات حاکی از ترس برخی مدیران،معاونان ،مربیان پرورشی و غیره باعث می شود اقدامات نوآورانه ، شجاع ، جدید و مفید و موثر برای آموزش و تربیت ، صورت نگیرید و در زمان طرح اولیه آنها ، معمولا" با اما و اگر و شاید و ممکن است و عبارات توجیهی دیگر ، حتی مطرح کردن " اقدامات نو آور "را با شکست روبرو خواهند کرد .مشغول شدن مدیر در مدرسه به کارهای تکراری و همیشگی محیط غیر جذاب و خشک و کسل کننده ای ابتدا برای خود و سپس برای کارکنان و دانش آموزان بوجود می آورد .(قبلا" برخی مدیران مخصوصا" مدارس دخترانه ،که دلیلش را نمی دانیم ، جلسه اول یعنی انتخاب اعضا را طی دو جلسه تکراری جداگانه برای خانم ها و آقایان تشکیل می دادند! که وقت مدرسه را می گرفت وانتخابات بر اساس اجبار صورت می گرفت و حتی شنیده ایم در برخی شهرستانها ، مدیران مدارس جلسات اعضای اصلی انجمن را طی دو نوبت آقایان و خانم ها تشکیل می دادند و بعدا" صورتجلسات را امضا می کردند! )
24- در تصمیم گیری برای مطالب ارائه شده در کلاس های آموزشی والدین در جلسات انجمن اولیا ، علاوه بر نظر مدرسه و اداره برای محتویات ، باید به نظر خانواده ها هم در مورد نیازهای آنان ، توجه شود . می توان بااستفاده از نظرغیر مستقیم دانش آموزان در مورد جمع بندی مشکلاتشان توسط مربی پرورشی یا مشاور مدرسه نیز برای محتوای جلسات استفاده کرد مثال : استفاده مطلوب از اینترنت و آسیب شناسی استفاده از اینترنت توسط دختران نوجوان جهت آگاهی والدین . یا مضرات در دسترس بودن ریسور در منازل برای دانش آموزان دختر و آگاهی والدین از این آسیب ها ...، می تواند یک موضوع باشد که توسط کارشناس جامعه شناسی به والدین منتقل شود.
25-برخی مدیران مدارس یا کارشناسان انجمن اولیای ادارات در برخی مدارس یا ادارات شهر های کشور، جهت هر نوع موضوع برای ایراد سخنرانی ها در جلسات انجمن و یا آموزش خانواده ها فورا" سراغ مشاور رفته و تصور می کنند والدین را از همه جهات به سلاح های ایمنی و پیشگیری ، مسلح کرده اند و وظیفه خود را به نحو احسن انجام داده اند ، اما بدیهی است که فقط یک مشاور در تمام زمینه ها نمی تواند صاحبنظر باشد ، بله در موارد تربیتی و مشاوره این دسته بسیار مهمند ، ولی باید از وجود اساتید دانشگاه ، کارشناسان جامعه شناسی ، مدیریت ، مذهبی ، روحانیون و غیره نیز استفاده کرد مثلا" یک جامعه شناس در مورد آسیبهای اجتماعی می تواند مفید تر باشد تا دیگران ،یا کسی که مسلط به مباحث مدیریت خانواده است بسیار مفید تر از یک پزشک در مورد نحوه اداره خانواده و مجهز شدن خانواده به سلاحهایی در پیشگیری از اختلافات ، می باشد و کار یک پزشک را در مورد انتقال ایدز و بیماریهای واگیردار را، هیچ وقت یک روانشناس به خوبی انجام نخواهد داد ، ایضا" روانشناسی و روحانیون آگاه در تخصص خودشان بسیار مفید ترخواهند بود...
26_نقش مهم مدیر در فراخوانی اولیا و برگزاری انتخابات سالم وجلب اعتماد اولیا و انتخاب افراد با روحیه مسئولیت پذیری و توانمندی فکری و شخصیتی می باشد. در این خصوص مدیران آموزشگاه باید دارای تدبیر و برنامه باشند مواردی که مدیر بایددر انتخاب اولیا توجه نماید بشرح ذیل است.
1- کاملا دستورالعمل های مربوط به برگزاری انتخابات ازجمله انتخاب رئیس سنی و برگه ارای و ارایه گزارش کار فعالیتهای سال گذشته و تشویق انجمن سال قبل و برنامه مدرسه در سال تحصیلی جدید ... را بررسی و مطالعه نماید.
2- از قبل (هفته اول ودوم مهر) شناخت کاملی از اولیا داشته و نسبت به ترغیب وتشویق اولیای توانمند برای شرکت در انتخابات اقدام نماید.
3- طی فرمی اطلاعات خود را از توانمندی ها و علاقمندی های اولیا و نظرا آنان اگاه گردد.
4- رعایت موارد فوق الذکر در برگزاری جلسه ضروری است.
5- در جلسه عمومی هیچگونه مشارکت مالی از اولیا دریافت ننماید. ولی مشکلات و مسایل مختلف آموزشی وپرورشی را به اطلاع اولیا برساند.
6- قبل از گردهمایی جلساتی با کادر اداری وآموزشی برگزار و ازحضور آنان به نوعی در جلسات استفاده گردد.
7- مدیر آموزشگاه سعی نماید در انتخاب زمان و مکان دقت لازم را داشته باشد و حتما نباید جلسات را در راهرو یا حیاط آموزشگاه برگزار نماید بلکه می تواند جلسات عمومی را در سالن اجتماعات شهر نیز برگزار کند. علت توجه به زمان این است که در مناطق وشهرستانهای کوچک امکان برگزاری جلسات در مدارس دیگر نیز وجود دارد که تداخل جلسه مشکلاتی برای مدیر و جلسه انجمن ایجاد خواهد نمود. حمید رضا ترکمندی ،کارشناس ارشد مدیریت
شرکت فعال خانواده ها درجلسات انجمن اولیا و مربیان
والدين و معلمان همواره به کمک هم سعي داشته اند روابط جدي و موثري ميان خود برقرار کنند، زيرا اکثر والدين و اولياي مدرسه هدف هاي مشترکي را در قبال کودکان و نوجوانان دنبال مي کنند. آنها مي خواهند به نوجوانان کمک کنند تا افرادي مستقل بار بيايند، از تعليم و تربيت صحيح برخوردار شوند، انسان هاي بي تفاوتي در جامعه نباشند و از نظر اخلا قي احساس مسووليت کنند. پس چرا خانه و مدرسه نتوانسته اند به طور موفقيتآميزي با هم همکاري کنند و به اين هدف هاي والا ي انساني برسند؟ داشتن معلمان با کفايت، تدريس اصولي، ارتباط صحيح با خانه، برگزاري جلسات مشاوره با اوليا و ايجاد فرصت هايي براي والدين به منظور آشنايي با مشکلا ت و مسائل مدرسه، از جمله انتظارات والدين از يک مدرسه مطلوب است.
افزايش ارتباط نزديک بين خانه و مدرسه فوايد فراواني دارد از جمله اينکه هم والدين و هم معلمان نشان داده اند که احساس احترام متقابل بين خانه و مدرسه، رضايت بيشتري را به وجود ميآورد. با اين حال گاهي اوقات معلمان و کادر آموزشي مدرسه فراموش مي کنند که والدين نيازمند به آنان هستند، چون بعضي از والدين کوششي در امر تحصيل فرزندانشان نمي کنند و کمتر به اين موضوع مي انديشند که آيا عملکردشان در قبال وضع تحصيلي فرزندان مناسب است؟
به هنگام ارتباط رو در رو معلمان متناسب با موقعيت عمل مي کنند، بنابراين به وجود آوردن احساس مسووليت اوليه بر عهده مدرسه است. معلمان بايد احترام ويژه اي براي اوليا، نظريات آنان و شرکتشان در حل مسائل قائل شوند. يکي از متداول ترين و موثرترين روش ها براي جذب مشارکت والدين در امور مدرسه، توسعه انجمن هاي اوليا و مربيان در مدارس است. هدف از اين کار اين است که براي والدين و معلمان موقعيتي فراهم آيد تا با يکديگر ملا قات کرده و درباره مسائل تبادل نظر کنند. بنابراين معلمان مي توانند کمک کنند تا جلسه انجمن اوليا و مربيان براي والدين ارزشمند و مفيد باشد. به منظور، تسهيل مشارکت فعال و گسترده اوليا مدير آموزشگاه بايد امکان حضور تمام معلمان را فراهم نمايد و مطمئن شود که همه اعضا از هدف کلي جلسه برداشت مشترکي دارند معلمان و کادر آموزشي مدارس بايد براي برگزاري جلسه آمادگي لا زم را داشته باشند و مسائل مورد بحث را تعيين کنند و فضاي جلسه را به گونه اي مهيا سازند که اوليا احساس راحتي کامل نمايند، زيرا نقش انجمن به خصوص در حل و فصل مسائل تربيتي و آموزشي دانشآموزان حائز اهميت است. بنابراين معلمان بايد پيشينه گردآوري شده درباره يک کودک را به دقت مرور کنند و کارنامه اي از نتايج فعاليت هاي شاگرد را به اوليا ارائه دهند. روش هاي مشارکت والدين در مسائل مدرسه نبايد به گونه اي برنامه ريزي شود که فقط اوليا جواب گوي نيازهاي مدرسه باشند بدون آن که نيازهاي والدين در نظر گرفته شود. به منظور رفع اين مشکل و براي پاسخگويي بيشتر به نيازهاي اولياي علا قه مند به شرکت اوليا در جلساتي با حضور مسوولا ن مدرسه که در امور آموزشي کودکان موثر است، شرکت در برنامه هاي آموزشي که براي اوليا ارائه مي شود و نيز همکاري در حل مسائل شخصي کودکان، از جمله فعاليت هاي والدين در جهت موفقيت تحصيلي و تربيتي فرزندان است. براي والديني که با موقعيت هاي آموزشي راحت برخورد مي کنند و نيازشان اين است که در فرآيند تدريس شرکت فعال داشته باشند. فعاليت داوطلبانه ممکن است مناسب ترين راه حل باشد. به طور کلي مسوولا ن مدرسه نيازمند يافتن راه هايي هستند که جلسات اوليا و مربيان را به گونه اي برگزار کنند که مجالسي براي سهيم شدن در امر تصميم گيري و حل مشکلا ت مدرسه باشد.
پيشنهادها:
1- خانواده ها هنگام ثبت نام فرزند خود، ضعف ها و قابليت هاي او را مشخص کنند.
2- در پايان هر نوبت، از تک تک والدين درمورد مشکلا ت و پيشرفت هاي دانش آموزان نظر خواهي شود واين نظرات در جلسات انجمن اوليا و مربيان مدرسه جمع بندي گردد.
3- به مدارس امکان انتشار و فروش نشريات داخلي داده شود. در اين نشريات به جاي پرداختن به مسائلي کلي، مشکلا ت خاص مدرسه عنوان شود با دانش آموزان، خانواده ها و مربيان مصاحبه شود و دانش آموزان موفق و پدر و مادرهاي فعال مورد تشويق قرار بگيرند.
4- نقاطي براي اردوهاي تفريحي و آموزشي تعيين شود که دانشآموزان بتوانند همراه خانواده و آموزگاران خود از امکانات آن استفاده کنند.
5- درهر مدرسه يک مشاور خانواده معرفي شود تا اوليا بتوانند مشکلا ت خود را با او در ميان بگذارند.
6- نشرياتي که براي والدين منتشر مي شوند، تقويت شود و اوليا به مشترک شدن ترغيب گردند.
7- اولياي دانشآموزان هر کلا س، نماينده اي از بين خود تعيين کنند که بتوانند به صورت حضوري يا تلفني با اوتماس بگيرند.
8- براي والدين دانشآموزان هر پايه برنامه تلويزيوني خاصي تدارک شود.
9- کتاب هاي مناسب هر پايه برمنباي محتويات کتاب هاي درسي به اوليا معرفي شود تا بتوانند بر حسب لزوم اطلا عات جانبي فرزندان خود را در زمينه مورد نياز افزايش دهند.
10- مرکزي براي تهيه و فروش کتاب ها و وسايل و ابزارهاي مورد نياز دانشآموزان معرفي شود.
11- افراد جامعه دريابند که بايد براي افزايش کيفيت آموزش همياري کنند.
12- از طريق جلب مشارکت مردم و واگذاري پاره اي از خدمات آموزشي به بخش خصوصي، ترتيبي اتخاذ شود که مدارس، با توجه به ابتکارات و کمک هاي اوليا خدمات فوق برنامه اي ارائه دهند و هيچ يک از اين خدمات، بار اضافي بر دوش بودجه عمومي نگذارد.
13- با وضع قوانين خاص، به وزارتخانه ها و موسسات و شرکت هاي دولتي اجازه داده شود، اموال بلا استفاده يا اسقاط خود را در اختيار مدارس قرار دهند.
14- با تنظيم پرسشنامه، از والدين خواسته شود تخصص هاي خود را بيان کنند وبه صورت دقيق مشخص کنند که به چه صورت، در چه زماني و در کدام زمينه مي توانند به مدرسه کمک کنند.
15- کساني که در ساخت و تجهيز مدارس همکاري و کمک مي کنند، به جامعه معرفي شوند.
16- يک سيستم کارآمد براي پاسخ گويي و اطلا ع رساني به والدين در مورد فرزندان پي ريزي گردد.
17- از آنجايي که بي توجهي بعضي از والدين به وضعيت فرزندان معلول مشکلا ت اقتصادي والدين مي باشد، لذا ارائه خدمات حمايتي، رفاهي به خانواده ها امري اجتناب ناپذير است.
18- برنامه اي توسط رسانه هاي گروهي خصوصا راديو و تلويزيون براي آگاه سازي والدين نسبت به مسائل فرزندان در نظر گرفته شود.ليلا مومنيان
روش هاي برقراري ارتباط ميان خانه و مدرسه
آيا شما به عنوان والدين مي دانيد در قبال ارتباط با مدرسه فرزندتان چه وظايفي بر عهده داريد؟والدين وظيفه دارند به طور مرتب با مدرسه ارتباط داشته باشند و باکسب اطلاعات کافي از وضع درسي واخلاقي فرزندشان، تصميم معقولي براي مشارکت درتربيت آنها اتخاذکنند. دربرقراري ارتباط بايد به چند نکته اساسي توجه کنند.
1 -والدين زماني قادر خواهند بود نقش تربيتي خود را به نحو مطلوب ايفا کنند و با مدرسه ارتباطي صحيح برقرار نمايند که از وضع درسي و رفتاري فرزندشان اطلاع کافي داشته باشند.
2- والدين در موقع حضور در مدرسه، هميشه بايد حفظ آرامش را به عنوان يک اصل به خاطر داشته باشند. گاهي ممکن است پدر و مادر با مشاهد ه ضعف درسي در دانش آموز و يا گريه هاي او که مخصوصا در دوره ابتدايي یا راهنمایی بيش تر اتفاق مي افتد، احساساتي شوند و به صورت خشن و برافروخته با اولياي مدرسه برخورد کنند. قطعا چنين حالتي مخل برقراري ارتباط موثر با مسوولان مدرسه خواهد بود.
3- والدين بايد در مدرسه به عنوان ولي حضور پيدا کنند، نه به عنوان فردي که در يک جاي خاص، مسووليت دارد. اگر پدر يا مادر دانش آموز در وزارتخانه يا سازماني، مسووليت اجرايي سطح بالايي دارد و در آنجا به عنوان رئيس ايفاي نقش مي کند و به تناسب مسووليت، گاهي امر و نهي مي نمايد، نبايد با همان شاکله و با همان انتظارات و تصورات وارد مدرسه شوند.
4- ارتباط اوليا با مسوولان مدرسه بايد مستمر باشد. معناي استمرار اين نيست که هر روز سري به مدرسه بزنند، بلکه لازم است به طور مرتب در منزل به وضع درسي و رفتاري فرزند خود رسيدگي کنند و بر طبق اطلاعات به دست آمده، با مدرسه ارتباط برقرار نمايند.
همکاري خانه و مدرسه در امور آموزش دانش آموزان
همکاري والدين با مسوولان مدرسه، در دوره ابتدايي از اهميت و جايگاه خاصي برخوردار است. مي توان گفت بعد اصلي همکاري اين دو را همکاري در مسائل آموزشي و پرورشي تشکيل مي دهد. نخستين نکته اينکه والدين بايد نسبت به پايه تحصيلي و عناوين دروس فرزند خودشان اطلاع کافي داشته باشند و با مطالعه مقدمه و مطالب آغازين کتاب هاي درسي که مخصوص والدین نوشته شده است، آگاهي نسبي به دست آورند. گاهي در بحث هاي مقدماتي کتاب هاي درسي نکاتي درج مي گردد که مطالعه آنها براي والدين ضروري است. شناخت نقاط ضعف درسي دانش آموز و همفکري براي رفع آن، ضرورت ديگر ارتباط خانه و مدرسه است. پس از گذشت چند هفته از سال تحصيلي مي توان در وضع درسي دانش آموز تامل کرد و نقاط قوت و ضعف او را شناخت. مطلب ديگر، توجه والدين و معلمان به ويژگي هاي رواني کودکان و ارتباط آن با پيشرفت تحصيلي آنان است. به عنوان مثال کودکان نياز به جلب توجه و ابراز خود دارند. آنها علاقه مند هستند که حاصل کار خودشان را عرضه کنند و بدين وسيله اين نياز در آنان تامين و ارضا شود. اين نياز در دوران مدرسه، از طريق ارائه حاصل کارهاي خود در امور درسي جلوه گر مي شود. مثلا ممکن است کودکي نقاشي بکشد و آن را نزد پدر و يا مادر خود بياورد و ارائه دهد. در مقابل اين عمل، والدين بايد به آن توجه کنند و کودک را مورد تشويق قرار دهند. احتياج به هدف، نياز ديگر کودک است. اگر کودک بداند که درس را براي چه هدفي مي خواند و آثار و نتايج هريک از مواد درسي به او تفهيم شود، علاقه اش به درس خواندن افزايش پيدا مي کند.
همکاري خانه و مدرسه در امور رفتاري دانش آموزان
ترس از مدرسه يکي از رفتارهاي کودک در دوره دبستان، مخصوصا در پايه اول ابتدايي است. علل مختلفي ممکن است اين رفتار را به وجود آورند. گاهي ممکن است دورشدن از خانواده، به ويژه مادر باعث ترس شود، چون در دوره ابتدايي، رابطه عاطفي کودک با خانواده بسيار قوي است و او مايل نيست از پدر و مادر جدا شود. ترس از مدرسه و غيبت از مدرسه، هم معنا نيستند. ترس از مدرسه با نوعي دل زدگي و تنفر از مدرسه همراه است، ولي غيبت از مدرسه همراه با چنين حالت عاطفي نيست، بلکه به علل مختلف ممکن است کودک در طول سال تحصيلي چند دفعه در کلاس درس خود حضور پيدا نکند و اين امر باعث عقب ماندگي تحصيلي او شود. گاهي ممکن است بيماري کودک موجب غيبت شود. هرچند بيمار شدن دليل موجهي براي غيبت است، ولي بعضي از مادران به دليل يک سرما خوردگي يا سرفه و يا خس خس کردن خفيف، مانع از رفتن فرزندشان به مدرسه مي شوند، در حاليکه او را همراه با خود به بيرون مي برند!
در چنين خانواده هايي گاهي با يک سردرد جزئي، از رفتن کودک به مدرسه ممانعت مي شود و گاهي نيز تشويق مي گردد که وي علائم يک بيماري را بزرگ تر از آنچه هست، نشان دهد. علت ديگر غيبت از مدرسه، ممکن است کار کردن باشد. بعضي خانواده ها از اين بابت شکايت دارند که چرا فرزندشان در منزل، به پرسش ها به خوبي پاسخ مي دهد، ولي در مدرسه نمره کمي از معلم مي گيرد. به عبارت ديگر کودک توانايي هايي دارد و درس را نيز به خوبي خوانده است، ولي در اثر عواملي قادر به ابراز توانايي هاي خود نيست. گاهي شلوغي کلاس و زياد بودن عده دانش آموزان مانع از اين مي شود که معلم بتواند با آنها ارتباط کلامي و عاطفي برقرار کند و با شنيدن پاسخ هاي يک دانش آموز و ارائه توصيه هاي لازم، از توانايي هاي او آگاهي پيدا کند و در نتيجه درباره وي به نحو مطلوب داوري نمايد. گاهي هم شلوغي مانع نيست، بلکه معلم روابط انساني مناسبي با کودک برقرار نمي کند و در نتيجه فضاي مناسب براي ابراز وجود و ارائه پاسخ هاي لازم براي دانش آموز به وجود نمي آيد. به عبارت ديگر در اثر فقدان روابط عاطفي سالم، توانايي کودک پنهان مي ماند و ممکن است او را به عنوان شاگرد تنبل معرفي کند. ممکن است تحقير دانش آموز توسط همکلاسي ها موجب اختلال عاطفي در او شود و نتواند در يادگيري مطالب موفقيت به دست آورد و يا آموخته هاي خود را به خوبي عرضه کند. گاهي دانش آموزاني که با لهجه متفاوت از دانش آموزان ديگر صحبت مي کنند و يا لباس ويژه اي مي پوشند، در ميان دانش آموزان ديگر احساس غربت مي کنند و از جهت عاطفي امنيت خود را از دست مي دهند. هرجا که نيازهاي عاطفي کودک تامين گردد، براي مطالعه و يادگيري ترغيب مي شود و هرجا اختلالات عاطفي پيدا شود، علاقه به درس و يادگيري در او تضعيف مي گردد
شرح وظایف برخی کمیته ها ی فعال در انجمن اولیاومربیان
حوزه فعالیت : اولیاء- مربیان
هدف
الف)افزایش توانمندی های والدین در ایفای نقش های پدری و مادری برای فرزندان
ب )تامین مشارکت فکری ، فرهنگی ، عاطفی و آموزشی اولیاء و تقویت هماهنگی و همسویی تربیتی و آموزشی خانه و مدرسه
ج)تامین بهداشت روانی ،نشاط و رشد شخصیتی دانش آموزان
شرح وظایف
چگونگی جذب مشارکت اولیاء در زمینه های مرتبط با موضوع سایر کمیته ها
برنامه ریزی و تشکیل جلسات عمومی اولیای دانش آموزان
تصمیم گیری در خصوص اولویتهای مورد نیاز دوره های آموزش خانواده
برنامه ریزی و تصمیم گیری جهت تشکیل جلسات آموزش خانواده
افزایش توان مندی کادر آموزشی و تربیتی مدرسه
افزایش سطح اطلاع والدین از نحوه همیاری و همکاری با فرزند
تقویت بنیه برنامه ریزی جهت اوقات فراغت فرزندان
شناسایی دانش آموزان و خانواده های نیازمند به مشاوره جهت معرفی به مراکز راهنمایی و مشاوره
تهیه و تنظیم تقویم زمان بندی و تشکیل جلسات ملاقات اولیاء با معلمان
برنامه ریزی و ارائه راه حل جهت ارتباط با اولیای دانش آموزان از طریق سایت دبستان
برنامه ریزی و مشارکت جهت برگزاری جشنها
برگزاری اردوهای همگانی اولیاء با دانش آموزان برای کل مدرسه و کلاسی
نظارت بر سطح ارتقاء سطح بهداشتی آموزشگاه
برنامه ریزی جهت تشکیل جلسات پاسخ به سئوالات با اولیای دانش آموزان
حوزه فعالیت : مربیان – اولیاء - دانش آموزان
هدف : حمایت و پشتیبانی تخصصی در زمینه های مالی با مدرسه
شرح وظایف
تشکیل شورای مالی مدرسه
نحوه جمع آوری مشارکت و کسری بودجه از اولیاء
برنامه ریزی جهت تهیه تجهیزات اداری و آموزش و... مورد نیاز مدرسه
بودجه بندی عملیاتی یک سال تحصیلی ( پیش بینی هزینه ها و درآمدها ،براساس برنامه های اجرایی )
بررسی و رسیدگی به جنبه های مالی طرح های تصویب و ارائه شده از کمیته های دیگر
افتتاح حساب پس اندازجهت تامین هزینه های جانبی در مدرسه (وام والدین ، جمع آوری مشارکت ها ، وام به مربیان و.... )موضوع ماده 8 اساسنامه انجمن
کمیته فرهنگی ورزشی
حوزه فعالیت : مربیان – دانش آموزان
هدف : تامین طرح ها و برنامه های فرهنگی ،ورزشی مورد نیاز که منجر به افزایش رشد مهارتها و استعدادهای شناختی ،عاطفی ، اجتماعی و معنوی دانش آموزان شود.
شرح وظایف کمیته فرهنگی ،ورزشی
رشد و ارتقاء سطح توانمندی دانش آموزان
ایجاد نشاط روحی و شادابی
تقویت جسمی و توان ذهنی (تمرکز افکار و رشد ذهنی )
برنامه ریزی جهت اجرای برنامه هایی در رابطه با مناسبتهای مختلف
آموزش رسمی ،آموزش های فوق برنامه ای (فرهنگی ،ورزشی ، تقویتی و ..)
برنامه ریزی جهت تشکیل هسته ها ی ورزشی( همگانی، نیمه حرفه ای و قهرمانی )
برنامه ریزی جهت طرحها و برنامه های فرهنگی و اجتماعی در مدرسه
ارائه طرح در رابطه با آشنائی دانش آموزان با فعالیتهای مذهبی
چگونگی برگزاری کمی و کیفی اردوها و بازدیدها
برنامه ریزی جهت ترویج فرهنگ مطالعه وکتابخوانی
کمیته آموزشی
حوزه فعالیت : مربیان – دانش آموزان
هدف
الف)تامین طرح ها و برنامه های آموزشی مورد نیاز که منجر به افزایش رشد در مهارتها و استعدادهای شناختی دانش آموزان شود.
ب)حمایت و پشتیبانی تخصصی از مدیریت مدرسه در زمینه های آموزشی و تربیتی
ج ) برنامه ریزی و هماهنگی و نظارت در امر آموزش
شرح وظایف
تدوین برنامه های درسی
چگونگی کلاسهای تقویتی و بالابردن سطح علمی دانش آموزان
نظارت برعملکرد مربیان در امر آموزش
تقویت ارتباط علمی دانش آموز و مربی
ارتقاء سطح کارگاههای آموزشی و آزمایشگاهی دبستان
تجزیه و تحلیل وضعیت تحصیلی (افت و رشد )دانش آموزان در هرکلاس
برگزاری گردش های علمی مرتبط با دروس
برگزاری مسابقات علمی
برنامه ریزی جهت چگونگی استفاده از تجهیزات پیشرفته کمک آموزشی
پیگیری جهت معرفی وسایل کمک آموزشی ( کتاب و سی دی و ...) و بهره مندی از فناوریهای آموزشی در امر تدریس
تشکیل کلاس های مکمل و فوق برنامه در دروس از قبیل ( ریاضی ، علوم ، زبان ، کامپیوتر و ...)
ارائه طرحهای نوین آموزشی
چگونگی تشویق دانش آموزان فعال در زمینه آموزشی
ارائه راه حل برای پرورش و خلاقیت و نوآوری دانش آموزان و مربیان
اهداف انجمن اولیا و مربیان
اهداف عمده انجمن اولیا و مربیان همفکری ، تلاش ، یاری و همکاری برای بهبود و پیشرفت هر چه بهتر امر آموزش و پرورش دانش آموزان است از طریق :آگاه کردن اولیا به مسائل دینی ، تربیتی ، اخلاقی و مشاوره در هماهنگ کردن روشهای تربیتی و آموزشی در محیط خانه و مدرسه ایجاد و تحکیم پیوندهای عاطفی ، اخلاقی و انسانی بین اولیا و مربیان. بهره مندی هرچه بیشتر از امکانات اولیا برای تهیه ، تدارک و تکمیل امکانات آموزشی پرورشی و بهداشتی مدرسه.
وظایف انجمن های اولیا و مربیان
همچنین انجمن های اولیا و مربیان در مدارس نیز وظایفی به عهده دارند که از جمله آنهاست:
مشاوره و برنامه ریزی به منظور تحقق یافتن اهداف انجمن. تهیه برنامه بهداشتی پزشکی و نظارت بر اجرای آن در مدرسه. همکاری و همفکری با مدیر به منظور برگزاری جلسات ماهیانه اولیا و مربیان در جهت آموزش بهداشت ، مسائل دینی ، تربیتی و سوادآموزی. دعوت از اولیای علاقه مند به منظور بهره مندی از خدمات و یاری آنها برای تهیه و تدارک و تکمیل امکانات آموزشی پرورشی مدرسه. همکاری و همفکری با مدیر و مربیان
ايـن شوراهـا علاوه بر ايجاد زمينه و تسهيلات در جهت تحقق اهداف انجمن‌هاي اوليا و مربيان مدارس منطبق با اساسنامه در راستاي اهداف ذيل نيز تلاش و برنامه‌ريزي خواهند نمود.
برقراری ارتباط بیشتر با دانش آموزان
دانش آموزان مشکل دار و چگونگی برخورد با آنها
تاريخ : سوم دی 1391 | نویسنده : مشاور مدرسه
1 – دانش آموز خجالتی
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – با صدای آرامی صحبت می کند .
2 – بیشتر اوقات ساکت و آرام می نشیند .
3 – در مقابل مشکلات عقب نشینی می کند .
4 – صحبت کردن برایش مشکل است .
5 – زیاد عرق می کند .
6 – تصمیم گیری برایش دشوار است .
7 – از روبه رویی با بزرگسالان هراسان است .
8 – برای اثبات عقیده اش پافشاری نمی کند .
9 – دوستان کمی دارد .
10 – گوشه گیر است و معمولاً آخر کلاس می نشیند .
ب) نحوه ی برخورد معلم :
1 – او را مورد توجه قرار دهید .
2 –کودک و رفتار مناسبش را تشویق کنید .
3 – مهارتهایش را افزایش دهید .
4 – اگر داوطلب کاری شد ، آناً کار را به او محول کنید .
5 – از او درخواست مشارکت در کارها کنید .
6 – برای هر موفقیت او را تشویق کنید .
7 – زمینه ی صحبت و اظهار نظر را برای او فراهم کنید .
8 – هیچ گاه او را وادار به انجام کاری نکنید .
9 - ...
2 – دانش آموز شلوغ
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – به چیزی معتقد نیست .
2 – بی اجازه صحبت می کند .
3 – غیر قابل تحمل و جاه طلب است .
4 – دوستان زیادی دارد .
5 – برای هر سؤالی ، جوابی دارد چه درست و چه غلط .
6 – دوست دارد مرکز توجه قرار گیرد .
7 – پرخاشگر و عصبانی است .
8 – به دیگران اجازه نمی دهد حرفشان تمام شود و صحبت می کند .
ب ) علل پیدایش :
1 – ممکن است مورد توجه و محبت والدین قرار نگرفته باشد .
2 – والدین در خانواده بین کودکانشان تبعیض قائل می شدند .
3 – ممکن است والدینش نیز افراد شلوغی بوده باشند .
4 – دائماً تحت فشار قرار گرفته بوده .
5 – رفتارش کنترل نمی شده است .
ج ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – مهارتهای اجتماعی به او آموخته شود .
2 – با اولیا اش مصاحبه و گفتگو کنید .
3 – وادار شود خارج از نوبت کاری را انجام ندهد .
4 – به او مسؤلیت بدهید .
5 – او را تنبیه نکنید .
6 – مهارت مطالعه در او تقویت شود .
7 – از تهدید و تهمت به او خود داری شود .
8 - ...
3 – دانش آموز ترسو
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – مضطرب و نگران است .
2 – ناگهان هراسان و مایوس می شود .
3 – برای انجام کار ثباتی نشان نمی دهد .
4 – به مسائل اخلاقی توجه زیادی دارد .
5 – کودک ساکت و آرامی است .
6 – هیچ گاه ریسک نمی کند .
7 – محتاط و محافظه کار است .
ب) نحوه ی برخورد معلم :
1 – به او توجهی بی ریا و صمیمانه ای معطوف کنید .
2 – کارهایی که علاقه دارد انجام دهد به او محول کنید .
3 – کودک را به نوشتن و صحبت کردن در مورد ترس هایش تشویق کنید .
4 – به هنگام ترس ، او را مورد حمایت قرار دهید .
5 – به او اعتماد به نفس بدهید .
6 – کارهایی به او محول شود که توانایی انجامش را داشته باشد .
7 - ...
4 – دانش آموز تنبل
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – از انجام تکالیف خود داری می کند .
2 – کارهایش را اکثراً نا تمام رها می سازد .
3 – منتظر دیگران می ماند و تلاشی برای حلّ مشکلاتش نمی کند .
4 – بی توجه و بی دقت است .
5 – برای عدم انجام کارهایش بهانه های متعددی پیدا می کند .
6 – به ندرت برای انجام کاری داوطلب می شود .
7 – قدرت تمرکز حواس ندارد .
ب) نحوه ی برخورد معلم :
1 – با والدینش صحبت کنید .
2 – برای رفتار مناسبش او را تشویق کنید .
3 – کارهایی به او محول شود که درخور تواناییش باشد .
4 – انجام و تکمیل کار و فعالیت های او پیگیری شوند .
5 – او را جریمه درسی نکنید .
6 – از او بخواهید هر کاری را در زمان تعیین شده انجام دهد .
7 - ...
5 – دانش آموز بی دقت
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – اغلب لوازم مدرسه اش را گم می کند .
2- تکالیفش نامنظم و نا مرتب است .
3 – به لباس پوشیدن و وضع ظاهریش اهمیت نمی دهد .
4 – برای خودش مشکلاتی به وجود می آورد .
5 – اغلب دیر به مدرسه می آید .
6 – بد خط می نویسد .
(در دوره ی ابتدایی اغلب دانش آموزان بی دقتی می کنند . که صبر و حوصله ی آموزگاران را می طلبد . )
ب ) نحوه برخورد معلم :
1 – تکالیف نا مرتب و سَر سَری از او پذیرفته نشود .
2 – قوانین کلاس و مدرسه با او در میان گذاشته شود .
3 – ضوابط مشخص و معین برای او در کلاس قرار دهید .
4 – وقتی در حالت عصبانیت است او را به حال خودش رها کنید .
5 – به او مسؤلیت بدهید .
6 - ...
6 – دانش آموز دزد
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – اشیا دیگران را بر می دارد و پنهان می کند .
2 – چیز هایی را می دزدد که حتی به آنها احتیاجی ندارد .
3 – دزدی و عمل خلاف خود را انکار می کند .
4 – در امتحانات تقلب می کند .
5 – به حقوق دیگران احترامی نمی گذارد .
6 – دوست دارد دیگران کارها را برایش انجام دهند .
7 – دروغ می گوید .
ب ) علل پیدایش :
1 – در خانواده احساس امنیت و اعتماد وجود نداشته است .
2 – از توجه و محبت کافی برخوردار نشده است .
3 – والدین و اطرافیان نسبت به او رفتار خشنی داشته اند .
4 – در خانواده ی فقیری بزرگ و تربیت شده که در آن به اندازه ی کافی وسایل و امکانات وجود نداشته است .
5 – والدین نادرست و دزد بوده اند .
6 – کنترل و نظارت کافی در رفتار کودک به عمل نیامده است .
ج ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – کودک در کلاس در معرض دید معلم قرار گیرد .
2 – داستانهای آموزنده از کار زشت دزدی در کلاس بیان کنید .
3 – وسایل و ابزاری که کودک را وسوسه می کند از دسترسش دور نگه دارید .
4 – مشکل او را آشکار نسازید .
5 – هنگام صحبت با او از کلمات «دزدی» و «دروغگویی» استفاده نکنید .
6 - ...
7 – دانش آموز پرخاشگر
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – ایجاد مزاحمت می کند و حالت دفاعی به خود می گیرد .
2 – دیگران را سرزنش می کند .
3 – با دانش آموزان دیگر به جنگ و ستیز می پردازد .
4 – نظم کلاس و مدرسه را برهم می زند .
5 – از معلم و مدرسه خاطره ی خوشی ندارد .
6 – از رابطه اش با دیگران رضایت ندارد .
7 – به دزدی و دروغگویی دست می زند .
8 – پر توقع با آمده است .
ب ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – او را همیشه به انجام کاری سرگرم کنید .
2 – به انجام فعالیت های ورزشی تشویق گردد .
3 – با او جر و بحث نکنید .
4 – به او مسؤلیت بدهید .
5 – با والدینش در حضور خودش صحبت کنید .
6 – با او رابطه ای دوستانه برقرار کنید .
7 – در گروه او را به عنوان رهبر تعیین کنید .
8 - ...
8 – دانش آموز کند آموز
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – دامنه ی توجهش محدود است و به زودی پریشان خاطر می شود .
2 – مسائل یاد گرفته شده را نمی تواند تعمیم دهد .
3 – وضع جسمی نا متعادلی دارد .
4 – مشکلات عاطفی دارد و احساس نا امنی می کند .
5 – پیشرفت تحصیلی او از میانگین کلاس پایین تر است .
6 – گوشه گیر است و در بحث های گروهی شرکت نمی کند .
ب ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – کارها و فعالیت های مناسب به کودک محول شود .
2 – موقعیتی فراهم کنید که او احساس موفقیت و پیروزی نماید .
3 – دانش آموزی قوی تر در انجام تکالیف مدرسه به او کمک کند .
4 – او را به شرکت در فعالیت های مکمل و فوق برنامه تشویق و ترغیب کنید .
5 – او را به مشاوره بفرستید .
6 – تکالیف کم ولی مناسب برای او در نظر بگیرید .
7 – از او در حد تواناییش انتظار پیشرفت داشته باشید .
8 – برای کندیش او را سرزنش و ملامت نکنید .
9 – دانش آموز ناسازگار
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – در گروه به ندرت حضور می یابد .
2 – از مدرسه و کار های مربوط به آن خوشش نمی آید .
3 – به درس و تحصیل بی علاقه و بی توجه است .
4 – حسود است و خود را انسان موفقی نمی داند .
5 – در جایی ساکت و آرام نمی نشیند .
6 – به خود می بالد و مغرور است .
7 – در ارتباط با هم بازی هایش مشکلاتی دارد .
ب ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – علت ناسازگاری او را معین کنید .
2 – او را تشویق کنید تا همبستگی ها و دوستی های خود را گسترش دهد .
3 – او را به بازی و فعالیت های گروهی تشویق کنید .
4 – به او کمک کنید تا رفتارش را ارزیابی کند .
5 – به او در گروه فرصت رهبری داده شود .
6 – او را به مشاوره بفرستید .
7 – به او کمک کنید تا بتواند با خانواده و همسالانش ارتباط برقرار کند .
8 -...
10 – دانش آموز گوشه گیر
الف ) نشانه ها و ویژگی ها :
1 – اغلب عبوس ، غمگین و نگران است .
2 – سؤالات دیگران را نا دیده می انگارد .
3 – عقاید و نظرات خود را ارزنده نمی داند .
4 – به راحتی نمی تواند منظورش را بیان کند .
5 – بیشتر اوقات در رؤیا زندگی می کند .
6 – زود نا امید و مایوس می شود .
7 – با بزرگترها کمتر ارتباط برقرار می کند .
8 - شکست هایش بی شمار و موفقیت هایش اندک است .
ب ) نحوه ی برخورد معلم :
1 – او را مورد دوستی و محبت قرار دهید .
2 – در کارهای گروهی او را شر کت دهید .
3 – با او جر و بحث نکنید .
4 – موقعیت هایی فراهم آورید که بیشتر در جمع قرار گیرد .
5 – در ورزش های گروهی حتماً او را شرکت دهید .
6 – او را به مشاوره و روان پزشک راهنمایی کنید .
7 – به او کمک نمایید تا بتواند با خانواده و همسالانش ارتباط برقرار کند .
پیشنهاد ها و توصیه هایی دیگر :
1 – برای احساس تمامی دانش آموزان ارزش و احترام قائل باشید .
2 – هیچگاه دانش آموز را طرد نکنید و همواره او را مورد توجه و محبت قرار دهید .
3 – در حضور دیگران از دانش آموز انتقاد نکنید .
4 – حتی الامکان از تنبیه به انواع مختلف خودداری کنید .
5 – عجولانه و زود به قضاوت در مورد بچه ها اقدام نکنید .
6 – باید به دانش آموز به طور دقیق گوش فرا داده شود .
7 – با دانش آموزان به آهستگی صحبت کنید ، بر سر بچه ها فریاد نزنید .
8 – بر اعمال و رفتار آنها تاکید کنید .
9 – محیط کلاس را برای آنها جالب توجه و دلیذیر گردانید .
10 – تشویق مناسب و به جا را همیشه مدّ نظر قرار دهید .
ساختار آموزشی مجتمع علامه طباطبایی به گونه ای طراحی شده است که دانش آموزان ممتاز و برگزیده را به سمت یادگیری خلاق و پایدار هدایت کند و توانایی و مهارت حل مساله های دشوار را به آنان آموزش دهد تا بتوانند در رقابت های علمی با استفاده از قدرت راه حل یاب ذهن خود به موفقیت های درخشان دست یابند که تاکنون به لطف الهی چنین بوده است.
توجه داریم که دانش آموزان ممتاز در دوره راهنمایی اغلب از یادگیری حافظه ای خود بهره می برند که در دوره دبیرستان کارآمدی خود را تا حدود زیادی (به ویژه در رشته ریاضی فیزیک) از دست می دهد.
آموزش مهارت حل مساله های دشوار و رسیدن به یادگیری خلاقیتی که برخلاف عادت دوران راهنمایی دانش آموزان است و همچنین شرکت در رقابت های سنگین می تواند اضطراب آور و استرس زا باشد و ممکن است به سلامت روان دانش آموز و خانواده اش آسیب برساند.
با توجه به این امر که دانش آموزان اول دبیرستان در اوج دوران نوجوانی و بلوغ اجتماعی قرار دارد و بحران ها و ناآرامی های ذهنی و روانی این دوران حساس را نیز می باید تجربه کند.
به این دو دلیل مهم مجتمع فرهنگی- آموزشی علامه طباطبایی برای مدیریت بحران های عاطفی و هدایت استرس ها و نگرانی های دانش آموزان به سمت خلاقیت بیش تر و حفظ سلامتی و آرامش و اعتماد به نفس در رقابت های سنگین و فشرده (که عامل اساسی موفقیت در کنکور نیز هست) نظام مشاوره روان شناختی را از ابتدای تاسیس این مجتمع تاکنون همواره مورد تایید و حمایت قرار داده است و استقبال اولیای محترم و دانش آموزان از فعالیت های مشاوره ای مجتمع ، مهر تاییدی بر این ایده و طرح ابتکاری مجتمع بوده و هست.
دفتر مشاوره مجتمع
مسوول دفتر مشاوره مجتمع آقای عبدالوهاب فیروزی است که از ابتدای تاسیس اولین واحد دبیرستانی علامه طباطبایی تاکنون ، در این سمت مشغول به فعالیت بوده اند.
ایشان سال هاست که با برگزاری دوره های مهندسی ذهن و N.L.P ، حافظ خوانی و مثنوی خوانی و . . . . تلاش کرده اند تا تلفیقی کارآمد میان داده های روان شناسی امروز و آموزه های عرفانی و دینی پدید آورند و زمینه ای فراهم کنند تا والدین و بزرگ ترها بتواند در دنیای نوجوان و جوان امروز نفوذی موثر داشته باشند.
در ضمن ایشان عضو هیئت موسس دبیرستان دخترانه بهپویان علامه نیز هستند که بر اساس سیستم آموزشی علامه طباطبایی به فعالیت موفق خود ادامه می دهد.
اهم فعالیت های دفتر مشاوره مجتمع
1- گزینش و معرفی مشاور
گزینش مشاور روان شناسی واحدهای مختلف مجتمع علامه طباطبایی بر اساس خط مشی کلی آموزشی و فرهنگی مجتمع و زیر نظر مدیر محترم مجتمع انجام می شود.
قابل ذکر است که در هر واحد آموزشی مجتمع یکی از همکاران مشاور ما حضور دارند تا دانش آموزان و اولیای محترم بتوانند در صورت نیاز ، مسایل اخلاقی ، آموزشی ، عاطفی و اجتماعی فرزندشان را با آنان در میان بگذارند و به تبادل نظر بپردازند.
معیارهای گزینش مشاورین و معرفی همکاران خوب مان در مشاوره در پی خواهد آمد.
2- مشاوره فردی با اولیاء
یکی از مهم ترین فعالیت های دفتر مشاوره مجتمع به والدین محترم همه واحدهای آموزشی مجتمع است. والدین گرامی برای گفت و گوی حضوری درباره شیوه های ارتباط موثر با فرزند نوجوان و روش های کمک به پیشرفت درسی و اجتماعی او با دفتر روابط عمومی واحد آبشناسان 1 هماهنگی لازم را ایجاد می کنند تا در زمان معین در یک فضای آرام و صمیمی به تبادل نظر بپردازند. خوشبختانه استقبال اولیای محترم از فرآیند مشاوره ی فردی بسیار قابل توجه بوده است به صورتی که صرفاً در دو ماه مهر و آبان 1386 تعداد 75 جلسه مشاوره فردی در دفتر مشاوره مجتمع واقع در واحد آبشناسان 1 برگزار گردیده است.
3- مشاوره فردی با دانش آموزان
دانش آموزان هم می توانند در زنگ های تفریح و یا زمان آزاد خود در واحد آبشناسان 1 برای گفت و گوی حضوری با مشاور مجتمع دیدار داشته باشند که با طرح مسایل خود در فضایی بسیار صمیمی در فرآیند راه حل یابی علمی مشارکت نمایند که خوشبختانه این طرح با استقبال بسیار خوب و دوستانه دانش آموزان روبه رو شده است به صورتی که فقط در ماه مهر و آبان 86 تعداد 90 جلسه مشاوره فردی با دانش آموزان برگزار گردیده است که لازم است از حسن اعتماد دانش آموزان کمال سپاسگزاری را داشته باشیم.( دانش آموزان در واحدهای آموزشی دیگر مجتمع هم می توانند در زنگ های تفریح و آزاد خود به دفتر مشاوره واحد آموزشی مراجعه و با مشاور خود به گفت وگو بپردازند.)
4- درس های روان شناسی (ذهن خلاق) ویژه دانش آموزان
در هر سال تحصیلی در هر هفته برای پایه های اول و دوم دبیرستان یک زنگ فرهنگی در برنامه پیش بینی شده است که در هر ماه یک زنگ آن ویژه مشاوره روان شناسی است. در این جلسات با استفاده از آموزه های مهندسی ذهن و روان شناسی خلاقیت روش هایی برای رهایی از حواس پرتی، بی حوصلگی، بی دقتی، اتلاف وقت و پاک سازی ذهن از امواج مزاحم آموزش داده می شود.
همچنین بحث هایی در زمینه افزایش اعتماد به نفس و شارژ روانی و عاطفی و مهارت های ارتباط اجتماعی به دانش آموزان ارایه می شود.
قابل ذکر است که همکاران مشاور ما در واحدهای آموزشی برای ارتباط بیش تر با دانش آموزان و ارایه برخی روش های مفید روان شناسانه در این کلاس ها حضور فعال دارند که جای قدردانی و سپاسگزاری دارد.
5- پیام های ویژه اولیاء
دفتر مشاوره مجتمع از شروع پایگاه تابستانی و سال تحصیلی به مناسبت های مختلف از طریق پیام های مکتوب (جزوه) با اولیا ارتباط برقرار می کند. محتوای این پیام های مکتوب شرح مفصل و کاربردی روش هایی است که به والدین محترم کمک کند تا به دنیای پر رمز و راز فرزند نوجوان خود وارد شوند و با برقرای ارتباط مثبت و موثر با نوجوان به او در رسیدن به خودکفایی و استقلال یاری نمایند.
6- پیام های ویژه ی دانش آموزان
دفتر مشاوره مجتمع برای برقرابر ارتباط بیش تر با دانش آموزان از پیام های مکتوب بهره می برد. در این نوشته ها و جزوه ها سعی شده است تا به زبانی ساده به سوال های واقعی دانش آموزان ، پاسخی کاربردی و مفید داده شود.
7- برگزاری جلسات آموزش خانواده
بر اساس مصوبه ی هیات موسس محترم و ارایه طریق مدیر محترم مجتمع هر ساله با ارسال یک تقویم اجرایی (5 جلسه ای) به اولیای گرامی در نیمه اول آبان ماه ، دوره آموزشی خانواده مجتمع با عنوان "همایش نوجوان امروز " آغاز می شود.
در این 5 جلسه اولیای محترم در نشستی صمیمانه با آقای فیروزی مشاور مجتمع با جدیدترین روش های ارتباط با نوجوان آشنا می شوند و سوال ها و پیشنهادهای خود را در این جلسات ارایه می دهند. در صفحه "تقویم اجرایی برنامه های واحد مشاوره"، جدول تقویم اجرایی همایش های برگزار شده را می توانید مشاهده نمایید.
8- نشریه اندیشه خانواده
بر اساس تصمیمات و رهنمودهای هیات موسس محترم ، نشریه ی اندیشه ی خانواده با همکاری دفتر مشاوره به جمع نشریات مختلف مجمع پیوست. این نشریه بر آن است تا پلی باشد میان خانواده و مدرسه و فرصتی برای داد وستد اندیشه ها که آقای علی پژوهنده مشاور واحد آبشناسان 2 سردبیری آن را برعهده دارند.
9- کتابخانه دفتر مشاوره
با عنایت ویژه هیات موسس و مدیر محترم مجتمع برای دفتر مشاوره هر واحد آموزشی کتابخانه ویژه ی کتب روان شناسی تدارک شده است تا مشاورین علاوه بر دسترسی آسان به منابع علمی و گسترش دانش و مهارت خود ، بتوانند کتاب های مفید و ضروری را به اولیای دانش آموزان معرفی نمایند.
10- تدوین بروشورهایی به مناسبت های مذهبی و فرهنگی جهت یادآوری و توجه بیش تر به دیدگاه های ارزشمند بزرگان دین و اهمیت به سنت های فرهنگی در حفاظت از ساختار سلامت خانواده.
راههای ارتباط مشاور مدرسه با دانش آموز
تاريخ : شنبه دوازدهم اسفند 1391 | 11:35 | نویسنده : جعفری
بدیهی است هر جامعه انسانی مسائل زیادی برای طرح و بررسی دارد. بویژه آنهایی که با طیف وسیعی از افراد متفاوت به لحاظ سنی، طبقه اجتماعی و خانوادگی سر وکار دارند. جامعه هر چقدر سالم هم باشد باز نمی توان آن را بدون مشکل تصور نمود. و اگر ما مشاوره و راهنمایی را به قول کهاس ( kehas) راهنمایی به عنوان رشد شخصی تلقی کنیم و باور داشته باشم که دانش آموز علاوه بر رشد ذهنی و فکری به رشد عاطفی و شخصی نظیر خودپنداری مثبت، اعتماد به نفس، خود کنترلی و هویت موفق ( شفیع آبادی 1390)* هم نیاز دارد در این صورت انتظار می رود اتاق کار مشاور مدرسه همواره پر رفت و آمد و در نتیجه وقتی برای بیکاری نخواهد داشت.
تا زمانيكه مشاور نتواند با دانش آموزان رابطه اي از نوع همدل برقرار كند قادر به راهنمايي و حل مسائل آنها نخواهد شد. رابطه هم راه حل است هم هدف. از آن لحاظ راه حل شمرده مي شود كه رسيدن به هدفهايي از قبيل درك متقابل، كسب اطلاعات، تخليه درون و ارضاي نيازهاي اجتماعي را امكان پذير مي سازد و به آن دليل هدف است كه تحققش مقدمات و راه حل نياز دارد و فعالیتهایی را معطوف خودش ساخته است و بارسیدن به آن نيازهايي تأمين و فوايدي نصیب فرد و جامعه می گردد.
به مشاوران محترم توصیه می شود فرصت را غنیمت شمارند، هم برای خدمت هم برای تقویت تجربه و مهارت آموزی. در کجای جامعه دفتر یا مرکز مشاوره ای پیدا می کنید که این همه مراجع داشته باشد. برقراری ارتباط مؤثر نیازمند مهارت یعنی آموزش و تجربه است که به تعدادی از آنها اشاره می شود:
1. دیدار در دفتر مشاوره که معمول ترین نوع رابطه است.
چون این کار در محیط مدرسه معمولاً در ساعات تنفس انجام می گیرد نمی تواند هدفهای دلخواه و مورد انتظار مشاوره را برآورده سازد. در صورت مقبولیت مشاور، با ازدحامی که در دفتر مشاور ایجاد می شود امکان ارتباط حرفه ای و انجام مصاحبه های شناختی دانش آموزان کمتر می شود. از طرف دیگر در گاهی مدارس مشاهده می شود به محض این که زنگ مدرسه به صدا در می آید مشاور هم مانند معلمان در دفتر معلمان حضور پیدا کرده و مشغول خوش وبش و صرف چایی می گردد و انگار که مدرسه آن قدر بدون مشکل است که دفتر مشاور خلوت ترین مکان مدرسه باشد.
دیدار دانش آموزان به منظور ارائه خدمات تخصصی در مواقع غیر ساعات تفریح با قرار قبلی و هماهنگی مدیریت و معلم مربوطه انجام می گیرد. این خدمات اجرای پرسشنامه ها و مصاحبه های تخصصی به منظور شناخت بیشتر، حل مشکلات، ارائه راه حل و تصمیم گیری و احتمالاً اجرای عملی روش درمان شامل می شود.
2. از طریق صندوق مشاور
با کدهایی که به دانش آموزان داده می شود می توان به نظرات، رازها و مشکلات آنها دسترسی پیدا کرد. این هدف زمانی میسر خواهد بود که اولاً به نامه ها هرچه سریعتر پاسخ داده شود پاسخی که برای دانش آموز قانع کننده باشد. فوت وقت، انگیزه ارتباط را تضعیف نموده و شخص را به سوی منابع دیگری سوق می دهد. جواب به موقع در چارچوب زمان مورد انتظار دانش آموز، نقش شفابخش و برانگیزاننده خواهد داشت. ثانیاً دانش آموز مطمئن باشد در هر شرایطی از نوشته های او محافظت شده و به هیچ وجه کد او رمزگذاری نشده و در اختیار افراد غیر مسؤل قرار داده نمی شود.
3. حضور در کلاس
بسیار مهم و سازنده است اگر مشاوران مدرسه حداقل ماهی یک بار در کلاس ها حضور پیدا کنند و نظرات، خواست ها و اطلاعات را به صورت گروهی در اختیار همه کلاس قرار دهند و متقابلاً پیشنهادات و انتقادات را از زبان آنها بشنوند. این حضور می تواند هم به عنوان مکمل کارهای قبلی مشاور تلقی شده و افراد خاصی را در محیط جمعی و از نزدیک مورد مشاهده قرار دهد، مثلاً فردی که نشانه هایی از گوشه گیری دارد نحوه قرار گرفتن او در چیدمان کلاسی و واکنش هایش به رفتار های مشاور و میزان مشارکت او در طرح مسائل و گفتگوها در نمایان کردن این اختلال به مشاور یاری می رساند، و هم فرصتی برای مشاور فراهم می شود که ضمن آشنا شدن با جوّ کلاس ها ارتباط رو در رویی با همه داشته باشد که در غیر این صورت امکان این ارتباط اساسی در مکان های دیگر مدرسه رخ نمی دهد. همچنین از این طریق به اطلاعات دست اول دسترسی پیدا می کند که شرایط گروهی امکان تولید آن را فراهم می نماید.
در مجموع در متن مدرسه جریان هایی وجود دارند که سردرآوردن از آنها، هوشیاری و مهارهایی ویژه ای نیاز دارد. در کلاس ها رفتارها و ارتباط هایی روی می دهند که سرنخی از آن جریان ها بوده و قابل مطالعه و بررسی می باشند.
4. حضور در مکان های عمومی مدرسه ( نظیر حیاط، بوفه، کتابخانه، سالن ورزشی و نمازخانه)
هر یک از این مکان ها افراد خاصی را جذب می کند و هر کدام نیازمند بررسی مسقلانه را دارد ولی برای رعایت اختصار از این کار خودداری می شود. مشاور با حضور فعال از همه آنها به نفع دانش آموز بهره لازم را می برد. هر چند صفات مشترکی را می توان به نوع انسان ها نسبت داد ولی افراد ویژگیها و مسائل منحصر به فردی دارند که آنها را در هر جایی بروز نمی دهند. مشاور با حضور در سالن های ورزشی قادر به تشخیص نوع و میزان هیجانات دانش آموزان می شود، به نقاط و قوت آنها پی برده و نحوه شرکت آنها را در فعالیت و بازیهای گروهی تشخیص می دهد و می تواند از آن مکان به عنوان وسیله ای برای اصلاح بعضی از کژکاری ها استفاده کند.
مشاور با حضور خود در مکان های یاد شده قادر خواهد بود به ویژگیهای شخصیتی و اختلالات احتمالی افراد پی ببرد. چرا فلانی معمولاً تنهاست؟ چرا زهرا نمی تواند هیجان خودش را کنترل نماید؟ کی با کی دوست است؟ چرا علی برخلاف روزهای قبل امروز بحرانی به نظر می رسد؟ اینها مکانهایی هستند برای برقراری ارتباط همدلانه با هر مدل دانش آموز. و جایی است که مشکلات خاص رفتاری تشخیص داده می شود.
5. حضور در منزل دانش آموزان
مشاور با توجه به مجموعه اطلاعات و بررسیهایی که از یک یک دانش آموزان به عمل آورده گاهی ضرورت ایجاب می کند برای کسب اطلاعات دقیق تر و کاربردی تر به منظور اصلاح رفتار یا رشد بیشتر بچه ها به خانه آنها مراجعه نماید. این کار اصولاً با هماهنگی قبلی مسئولان مدرسه و والدین صورت می گیرد و معمولاً از طرف والدین به گرمی استقبال می شود که در غیر این صورت می تواند غیر مفید باشد.
6. ارتباط الکترونیکی
استفاده از شبکه های اجتماعی و امکانات اینترنتی را می توان به طور شایسته ای در خدمت مشاوره و اطلاع رسانی قرار داد. به نظر می رسد در وضعیت حاضر مخصوصاً در شهرهای بزرگ، کمتر خانوداه و دانش آموزی می توان یافت که به این امکانات دسترسی نداشته باشد. این ارتباط فواید چندی همراه دارد: (1) ارتباط مشاور و دانش آموز 24 ساعته می شود و اگر افراد در مواقع غیر مدرسه ای با سؤالی مواجه شدند امید و منبع مطمئنی برای دریافت پاسخ و کمک دارند. (2) مشاوره به داخل خانواده ها کشیده شده و در صورت مشاهده ی حل مشکلات فرزندان، اهمیت آن برای والدین روشن تر می شود. (3) اغلب خانواده ها در مورد نوع کار با اینترنت و کامپیوتر با بچه های خود مشکل دارند و هنوز با کاربردهای آن آشنایی کافی نداشته و این سؤال را مطرح می کنند که « من نمی دانم فرزند من با کامپیوتر چه کار باید بکند؟» این ارتباط فقط یکی از جواب های پرسش اوست.
ارتباط معلم با دانش آموز
ارتباط معلم با دانش آموز
| همه ما در هر سن و سالی که باشیم، هیچ گاه خاطره های خوشی را که از معلم های خوبمان در دوران تحصیل داشته ایم از یاد نمی بریم. در واقع همین قدر که این خاطره ها برای ما شیرین و به یادماندنی هستند، تأثیراتی هم که از خود به جای می گذارند قابل توجه و ماندگارند. بنابراین رابطه بین دانش آموز و معلم یکی از بهترین ارتباطاتی است که ما در طول زندگی خود تجربه خواهیم کرد. ● هنر تدریس بسیاری از دانشمندان تدریس را هنر می دانند و معتقدند تا زمانی که فردی علاقه و هنر علم آموزی را نداشته باشد نمی تواند مدرس موفقی باشد. اما بعضی دیگر عقیده دارند که معلمی علمی است که می توان اصول آن را پس از طی مراحل، کسب کرد و در کلاس درس به مرحله اجرا گذاشت. عده ای نیز معلمی را ترکیبی از هنر و علم می دانند؛ یعنی معلم از علم خود برای انتخاب مواد آموزشی و از هنر خود برای نحوه تدریس آن ماده آموزشی استفاده می کند. - معلم به عنوان کارشناس؛ معلم ها باید در مورد مواد و موضوعات آموزشی و همچنین در مورد شیوه های تدریس آنها تصمیم گیری کنند. در طول هفته صدها تصمیم به ذهن معلمان خطور می کند که انتظار دارند برای آنها جواب های مناسبی بیابند. - معلم به عنوان مشوق؛ معمولا معلمان از خود سؤال می کنند که چگونه می توانند دانش آموزان را به صورت فعال در خصوص یادگیری درگیر کنند؟ بسیاری از اعمال معلم در برانگیختن دانش آموزان و ارتقابخشیدن سطح فکر آنها مؤثر است .در واقع می توان گفت یکی از مهم ترین نقش هایی که معلم می پذیرد این است که خود را به عنوان عاملی محرک و مشوق بداند. - معلم به عنوان مدیر کلاس؛ نحوه مدیریت کلاس و برقراری ارتباط با تک تک دانش آموزان یکی از مهم ترین وظایف معلمان است؛ اینکه معلم بتواند به طریقی مطلوب از عهده اینگونه وظایف برآید، نقش مهمی در چگونگی انجام وظیفه او خواهد داشت. این مدیریت کلیه تصمیم گیری ها و اعمالی را که برای نظم بخشیدن به کلاس لازم است و تحت عنوان انضباط مطرح می شود، شامل می شود. منظور از اینگونه مدیریت، نگهداری یا فراهم آوردن محیطی است که در آن یادگیری صحیح همراه با کاهش مسائل و مشکلات برای دانش آموزان انجام می شود. - معلم به عنوان مشاور؛ دانش آموزان معمولا با ورود به مدرسه با مسائل جدیدی روبه رو می شوند که برای حل آنها نیاز به مشورت پیدا می کنند و در این راه بهترین کسی که می تواند به دانش آموز کمک کند معلم اوست. اگرچه نمی توان از معلمان انتظار داشت که مانند مشاور عمل کنند ولی باید نسبت به رفتار شاگردان خود مشاهده گران حساسی باشند. همچنین زمانی که احساسات دانش آموزان مانعی برای یادگیری آنهاست، باید پاسخ مناسب و راهکار مؤثری به آنان ارائه دهند و در صورت لزوم آنها را نزد مشاور و متخصص مربوط بفرستند. - معلم به عنوان الگو؛ بسیاری از دانش آموزان با ورود به فضای آموزشی سعی می کنند الگویی برای خود برگزینند؛ ولی معمولا معلم نخستین گزینه ای است که انتخاب می کنند. بنابراین معلم باید بتواند از هر نظر الگوی خوبی برای دانش آموز خود باشد. در واقع یک معلم علاقه مند که حتی خوب هم تدریس نمی کند، در مقایسه با معلمی که خوب تدریس می کند ولی با جدیت و اشتیاق موضوع را دنبال نمی کند، دانش آموزان را بیشتر به درس علاقه مند می سازد؛ زیرا معلمان در هر حال به عنوان الگویی برای دانش آموزان هستند. ● ● اصلاح ارتباط اگر خواهان اصلاح و بهبود روابط موجود در کلاس هستیم، باید از کجا شروع کنیم؟ باید بررسی کنیم و ببینیم چگونه به دانش آموزان پاسخ می دهیم. چگونگی ارتباط معلم با دانش آموز بسیار مهم است و نوع این ارتباط تأثیری مثبت یا منفی بر دانش آموز می گذارد. معلمانی که خواهان اصلاح روابط شان با دانش آموز هستند باید مکالمات آزاردهنده و توهین آمیز را کنار بگذارند و روش خود را عوض کنند. معلم برای آنکه بتواند به ذهن دانش آموز راه یابد، ابتدا باید به دل او راه پیدا کند. معلم فقط زمانی می تواند به ذهن دانش آموز راه پیدا کند که ابتدا بتواند به دل او راه یابد و دانش آموز نیز فقط زمانی می تواند درست فکر کند که بتواند درست هم احساس کند. والدین و معلمان در گفتار روزمره شان کلمات نادرستی بر زبان می آورند. این کلمات ناسالم که به طور مرموزی در گفتار متداول بزرگ ترها نهفته است، پیام های مخربی هستند که کودک تحت تاثیر آنها، دیگر به استعدادهای خود و فهم و درکش از محیط پیرامون اعتماد نخواهد کرد، منکر احساساتش می شود و نسبت به ارزش های خود دچار شک و تردید خواهد شد. والدین و معلمان باید این کلمات ناسالم را در گفتارشان از بین ببرند. رفتارهای نادرست و کلمات ناصحیح باعث پرخاشگری و لج بازی بیش از حد کودک می شود. در واقع سلامت روانی بستگی به این دارد که شخص به واقعیت های درون خویش اعتماد کند. چنین اعتمادی در فرایندهای خاصی به وجود می آیند که می توان آنها را شناخت و به کار بست. اغلب اوقات معلم از تاثیر زیاد حرف هایش بر زندگی دانش آموزان آگاه نیست. متأسفانه معلمان برخلاف خلبان ها یا پزشکان کمتر آموزش های فشرده ای در مورد مهارت های مربوط به ارتباط صحیح با دانش آموزان می بینند؛ حال آنکه کار آنها بسیار حساس است و تربیت ذهن پاک کسانی را برعهده دارند که رفتار آنها می تواند در آینده بر بسیاری از اطرافیانشان هم مؤثر باشد. معلمان باید بتوانند علاوه بر ایجاد انگیزه، مشوق خوبی برای یادگیری بیشتر دانش آموزان باشند، اعتماد به نفس آنها را بالا ببرند و مانع از ترس و خشم و هیجانات مخرب شوند. معلمان نیز مانند والدین باید برای برقراری ارتباط صحیح، مهارت داشته باشند و آموزش های لازم را در این خصوص دیده باشند. در واقع سازگاری داشتن در ارتباط نوعی موفقیت است و مستلزم تمرین و ممارست زیاد است. هر پیامی که دانش آموزی از سوی معلم خود دریافت می کند، بسیار مهم است. ● تشویق تشویق شامل دو بخش است؛ آنچه ما به دانش آموز می گوییم و آنچه او خودش به خود تلقین می کند و باور دارد. گفتار ما باید نشان دهد که از کوشش ها و کمک ها و موفقیت های دانش آموز، کدامیک را دوست داریم. آن وقت او کم کم خودش متوجه می شود چه توانایی ها و قابلیت هایی دارد.اگر اظهارنظرهای ما رویدادها و احساس ها را واقع بینانه و همراه با قدردانی توصیف کند؛ نتایجی که دانش آموز درباره خودش به دست می آورد نتایجی مثبت و سازنده خواهد بود. در فرایند تشویق باید از اعمال مشخص فرد قدردانی شود، نه اینکه فقط صفات او ارزیابی شود. ● ایجاد انگیزه . اغلب معلم ها خواهان آن هستند که بدانند چگونه می توان در دانش آموز انگیزه یادگیری ایجاد کرد. پاسخ این است که در او احساس اطمینان و اعتماد ایجاد کنید تا بتواند شکست را متحمل شود. زیرا مهم ترین مانع یادگیری ترس است؛ ترس از شکست، ترس از توبیخ و ترس از نادان به حساب آمدن. اما معلم موفق این امکان را برای هر دانش آموز فراهم می آورد که وقتی اشتباه می کند خودش را از تنبیه و مجازات در امان بداند. از میان بردن ترس در دانش آموز، زمینه ای برای تلاش و کوشش در او ایجاد می کند. پذیرفتن اشتباه دانش آموز با روی خوش، او را به یادگیری تشویق می کند . هنگامی که یک معلم به دانش آموز خود پیام می دهد که هوش و ذکاوت کافی برای پیشرفت تحصیلی ندارد، او نیز کم کم باور می کند که همین طور است واقعا هم نمی تواند به خوبی پیشرفت داشته باشد . گاهی یک تشویق کوچک باعث می شود فرد به موفقیت بسیار بزرگی دست پیدا کند، بنابراین شاید هیچ کس نتواند جایگزین نقش معلم در زندگی ما شود |
دمه:
یکی از عوامل مؤثر در ایجاد مشکلات بین فردی، مشکلات ارتباطی می باشد. ارتباط دارای شکل های مختلفی است: (کلامی- غیرکلامی- متقابل- یک سویه- مستقیم- غیرمستقیم) از آن جا که برقراری ارتباط متقابل و رو در رو همیشه میسر نیست و بسیاری از افراد بویژه نوجوانان با وجود اینکه می دانند مشکلشلان چیست، در بیان شفاهی نگرانی ها و مسایل خود مشکل دارند. در این شرایط استفاده از اشکال دیگر ارتباط (مانند: مکاتبه) می تواند مفید و مؤثر واقع شود.
صندوق ارتباط با مشاور فرصتی فراهم می آورد تا دانش آموزانی که مشکلات و نگرانی هایی دارند ولی به دلایل متعدد از بیان شفاهی و رو در روی آن ناتوان هستند بتوانند از طریق مکاتبه، با مشاور مدرسه رابطه برقرار نموده و مشکلات خود را با وی در میان گذاشته و پاسخ مناسب و مؤثری را دریافت کنند. استفاده از صندوق ارتباط با مشاور به لحاظ عدم تأکید بر حضور مراجع و حفظ محرمانه بودن مکاتبه این فرصت را به دانش آموز می دهد تا بدون نگرانی درباره ی شناخته شدن خود، مسایل و مشکلات خود را با مشاور در میان بگذارد. اگرچه این نوع ارتباط نمی تواند یک ارتباط کاملی باشد. با این حال می تواند زمینه را برای ایجاد رابطه ای همدلانه و مؤثر که در نهایت به رشد و حل مشکلات دانش آموز منجر می شود فراهم سازد.
اهداف صندوق ارتباط با مشاور:
الف) تأمین و ارتقای بهداشت روانی دانش آموزان از طریق فراهم ساختن زمینه ی طرح مشکلات و تخلیه هیجانی دانش آموزانی که در معرض فشارهای روانی قرار دارند.
ب) توسعه و تعمیق ارتباط صمیمانه و همدلانه با دانش آموزان به منظور شناخت بیشتر مسایل و مشکلات آنان.
ج) تسهیل فرایند رشد و شکوفایی همه جانبه ی دانش آموزان از طریق دفع موانع موجود.
د) پیشگیری از بروز ناهنجاری های روانی- اجتماعی در میان دانش آموزان.
ه) فراهم ساختن زمینه ی طرح سؤال و پاسخگویی به سؤال های دانش آموزان.
اصول اجرایی:
1. در هر واحد آموزشی که دارای مشاور است، صندوق مستقلی تحت عنوان «صندوق ارتباط با مشاور» در محل مناسبی نصب می گردد. لازم است صندوق در معرض دید مستقیم مسئولان مدرسه بویژه دفتر مدرسه نباشد. تا دانش آموزان به راحتی بتوانند نامه های خود را در صندوق قرار دهند.
2. مسئولیت صندوق با مشاور است و کلید آن نزد مشاور نگهداری می شود و مدیر مدرسه موظف است امکانات و شرایط لازم جهت فعال شدن صندوق را مهیا سازد.
3. مشاور، تابلویی که حاوی مطالب اطمینان بخش باشد بالای صندوق نصب می کند و درآن به نحوه ی ارتباط و مکاتبه، و نحوه ی پاسخگویی با تأکید بر رازداری اشاره می کند.
4. در ابتدای سال تحصیلی و در جلسات گروهی مشاور ضرورت و نتایج ارتباط با صندوق را برای دانش آموزان تبین می کند و در خصوص نحوه ی ارتباط و پاسخگویی و نیز محرمانه بودن مکاتبات به
دانش آموزان توضیح می دهد و در صورت امکان افرادی را که به سؤالات دانش آموزان پاسخ
می دهند با اشاره به موقعیت علمی و تخصصی آنان نظیر رشته ی دانشگاهی، مدارج علمی و غیره به آنان معرفی کند.
5. در مراکز آموزشی چند نوبت (صبح، بعد از ظهر یا شبانه) با هماهنگی مشاوران نوبت های مختلف به هر نوبت کد خاص اختصاص می یابد و در تابلوی موضوع بند (3) نیز به اطلاع دانش آموزان
می رسد.
6. حداقل هفته ای یکبار در صندوق جهت پاسخگویی گشوده می شود.
7. برای جلوگیری از تعدد کلید در صورتی که مشاوران دریک روز مشترک در مرکز آموزشی حضور دارند هماهنگی به عمل آید تا در همان روز صندوق گشوده و برای پاسخگویی برنامه ریزی شود و با موافقت سایر مشاوران یکی از آنان مسئولیت بازگشایی صندوق و توزیع نامه های دانش آموزان را برعهده گیرد.
8. تابلویی برای انعکاس پاسخ ها و سایر فعالیت های مشاوره ای اختصاص می یابد.
9. هسته ی مشاوره بر تمامی مراحل نظارت خواهد داشت و در رفع تنگناها و ارایه ی خدمت هرچه بهتر تلاش می کند.
10. نامه های دانش آموزان پس از بررسی و ثبت موضوع در پوشه ای به طور محرمانه جهت برخی کارهای پژوهشی نگهداری می شوند و هر شش ماه یکبار اصلاح می شوند.
اصول علمی و حرفه ای در پاسخ به سؤالات
1. رعایت اصل رازداری و محرمانه بودن مکاتبات دانش آموزان به عنوان اصل قطعی و لازم الاجرا مورد تأکید است جز در شرایط خاص که مسئولیت تشخیص آن با مشاور مدرسه است.
2. مشاور باید پاسخ تخصصی و علمی به شکل مطرح شده ارایه دهد و از توصیه و نصیحت کردن خودداری نماید تا اعتماد دانش آموز جهت ارتباط های بعدی و مراجعه حضوری جلب شود.
3. نامه ی دانش آموز در اختیار دیگران قرار نمی گیرد ولی در برخی موارد که نیاز به یاری سایرین (مدیر، معاون، مربی و ... ) وجود دارد بدون ذکر مشخصات فردی یا ارایه ی برگه ی دانش آموز مشکل با آنان در میان گذاشته می شود تا از ظرفیت های موجود برای حل شکل استفاده به عمل آید.
4. توجه به شرایط سنی و هنجارهای رشدی در پاسخ به شکل مطرح شده بسیار مهم است و اشاره به طبیعی بودن برخی رفتارها و حالات روانی در سنین نوجوانی موجب آرامش درونی در دانش آموز
می گردد.
5. پاسخ ها باید قابل فهم و متناسب با درک فرد باشد و از به کار بردن اصطلاحات فنی خودداری شود.
6. مشاوره می تواند برای پاسخ نامه با افراد متخصص و دارای صلاحیت علمی مشورت کند.
7. شیوه ارائه ی پاسخ به مکاتبات دانش آموزان از طریق صندوق ارتباط با مشاور مطرح شده است به
شکل های زیر می باشد:
الف) نصب در تابلوی اعلانات (تابلوی خاص امور مشاوره) که برای جلوگیری از شناخته شدن
دانش آموز توصیه می شود با اسم مستعار یا اسم رمز و یا کد پاسخ داده شود.
ب) شیوه های خاص مانند: ارسال پستی یا تحویل به نماینده نگارنده و ... در صورت لزوم
دانش آموز می تواند آدرس یا نشانی فرد مؤثقی را ذکر کند تا پاسخ نامه خود را از آن طریق دریافت کند.
ج) طرح در جلسات عمومی و کلاس.
تذکر(1): در تمامی روش های فوق تأکید بر حفظ فردی و رازداری است.
تذکر(2): استفاده از شیوه ی پیشنهادی دانش آموز ملاک عمل خواهد بود و در صورتی که دانش آموز روشی را پیشنهاد نکرده باشد، تشخیص استفاده از شیوه های (الف) و (ب) با مشاور است.
8. در مراکز آموزشی که بیش از یک مشاور حضور دارد، در صورتی که دانش آموز علاقمند باشد
می تواند با ذکر نام مشاور مورد نظر خویش با او مکاتبه کند و سایر مشاوران از نظر اخلاق حرفه ای ملزم به رعایت آن هستند.
9. در برخی موارد حاد و پیچیده که تصمیم گیری به موقع سرنوشت دانش آموز و حتی مسأله مرگ و زندگی او تأثیر قابل ملاحظه ای دارد، باید به طور سریع و جدی مورد بررسی و تصمیم گیری قرار گیرد. وگرنه جبران برخی از ضایعات احتمالی غیرممکن خواهد بود.
10. برای تسهیل پاسخ به مکاتبات لازم است مشکلات و مسایل مطرح شده در نامه به صورت روشن تفکیک شده و اولویت بندی شود و بر این اساس پاسخ داده شود.
11. در پایان خرداد ماه هرسال گزارش اجمالی از تعداد مکاتبات و اهم موضوعات مطرح شده در نامه ها به تفکیک نوع مشکل تهیه و اداره کل مشاوره و بهداشت مدارس ارسال شود.
راهنمای تکمیل فرم مکاتبات صندوق ارتباط با مشاور:
جهت سهولت در طبقه بندی مکاتبات دانش آموزان با صندوق و فراهم نمودن وحدت رویه و فعالیت های تحقیقی این راهنما تهیه شده است لذا تقسیم مکاتبات به دو سطح فردی و خانوادگی با توجه به نقش و اهمیت خانواده و بستر تربیتی آن و همچنین نقش تعیین کننده ی فرد در تغییر و رشد خود صورت گرفته است.
الف- سطح فردی:
1. تحصیلی: مکاتباتی که محتوای آن مربوط به شیوه های یادگیری، مطالعه، افت و پیشرفت تحصیلی، مسایل کنکور و درکل، اطلاعات تحصیلی و دانشگاهی و نحوه ی ارتقاء باشد در این طبقه بندی قرار می گیرد.
2. شغلی: آنچه راجع به شغل از جمله اطلاعات شغلی، نحوه ی گزینش، آموزش و اشتغال، هویت یابی- ترجیح و انتظارات شغلی است در این قسمت ذکر می شود.
3. اخلاقی و جنسی: این موضوع به دلیل طیف وسیع آن به دو دسته حاد و خفیف تقسیم شده است. واژه ی اخلاقی به نقش زیربنایی آن در مشکلات جنسی اشاره دارد. بنابراین: مشاوران از هرگونه برچسب زدن و قضاوت پرهیز می نماید. به عبارتی، اصلاح و بهبود مشکلات- رشد همه جانبه- متعادل و بلند مدت دانش آموزان و مراجعان از اهم اهداف مشاوران است. از این رو مشاوران به وظایف حرفه ای و قانونی خویش به لحاظ حساسیت موضوع، مساعی کامل خود را بر حفظ تمامیت فردی و رعایت اصل رازداری به کار
می گیرند. مکاتباتی که محتوای آن اختلال جنسی و هویت جنسی، ارتباط نامشروع، سوء استفاده های جنسی و خود ارضایی شدید باشد. در طبقه حاد و مکاتباتی که محتوای آن بیانگر ارتباط مکاتبه ای، تلفنی و یا
ملاقات های کوتاه مدت (در محیط بیرونی و مکان های عمومی) در طبقه ی خفیف قرار می گیرند.
4. اعتیاد: مصرف مشروبات الکلی، مواد مخدر و مواد توهم زا که نشانه ی اعتیاد و وابستگی فرد باشد در این قسمت ذکر می شود.
5. سیگار: از آن جا که کشیدن سیگار تسهیل کننده ی گرایش به انوع مواد و ناهنجارهای فردی و اجتماعی است. و از طرف دیگر برای سلامتی فرد و اجتماع مضر است . لذا آگاهی مسئولان ذی ربط در خصوص مصرف و نحوه ی گرایش به سیگار ضرورت برنامه ریزی و پیشگیری را فراهم می سازد.
6. عشق و ازدواج: مکاتبات مربوط به ازدواج، تنگناها- دشواری های مربوط به آن، علاقه و دوست داشتن یک طرفه یا دوطرفه که در چارچوب های اخلاقی در آن رعایت می شود در این قسمت ذکر می شود.
7. بین فردی (ارتباط): مواردی که به روابط اجتماعی نامطلوب، مشکلات و دشواری های دانش آموز با همسالان، معلمان و سایر اولیای مدرسه و به طور کلی به مهارت های فردی و اجتماعی مربوط
می شود در این طبقه آورده می شود.
8. عقیدتی و سیاسی: سؤالاتی را که محتوای موضوعات عقیدتی و ارزشی یا نگرش های سیاسی و یا کسب اطلاعات در این زمینه ها باشد شامل می شود.
9. اصلاح و بهبود فضای آموزشگاه: پیشنهادات- انتقادات و موضوعاتی که مربوط به فضای کلی یادگیری و آموزشگاه (آموزشی و تربیتی) باشد.
10. شخصی (روانی): مکاتباتی که محتوای ویژگیهای شخصیتی و روانی فرد از قبیل: اضطراب، کم رویی، خود کم بینی، عدم کفایت، خیال بافی، احساس گناه و ... باشد.
11. سایر: مواردی که در طبقات دیگر نمی گنجد، حتی الامکان با ذکر مهمترین عناوین در این طبقه ذکر
می شود.
ب) خانوادگی:
1. اختلاف بین اعضای خانواده: مواردی از قبیل: اختلاف والدین با یکدیگر ( یا یکی از آنان) با فرزندان یا برعکس و فرزندان با یکدیگر را شامل می شود.
2. اختلاف اعضای خانواده با دانش آموز: دراین طبقه یکی از طرفین اختلاف (برخلاف طبقه ی قبل)
دانش آموز می باشد.
3. اقتصادی: از آن جا که به طور معمول در سن دانش آموزی مسئولیت دخل و خروج بر عهده ی
دانش آموز نیست، بنابراین: محتوای مکاتباتی که مربوط به وضعیت و تنگناهای اقتصادی باشد. در این بخش ذکر می شود.
4. طلاق: در صورت جدایی و متارکه ی والدین در این قسمت منعکس گردد.
5. فوت والدین: در صورتی که محتوای نامه مربوط به فوت والدین یا یکی از آن دو باشد.
6. عقیدتی و سیاسی: سؤالاتی که حاوی موضوعات عقیدتی و یا سیاسی اعضای خانواده باشد. برای نگارنده چالش فکری ایجاد می کند و دانش آموز ترجیح می دهد با مشاور آن ها را در میان گذارد.
7. ناهنجاری های اخلاقی: مشکلات و ناهنجاری های اخلاقی اعضای خانواده (روابط غیراخلاقی والدین و سایر اعضای خانواده) که ذهن دانش آموز را به خود مشغول داشته و نیازمند راهنمایی مشاور می باشد. به عبارت دیگر محتوای نامه موضوعاتی از قبیل: انحرافات جنسی- روابط غیراخلاقی را که در سایر
زیربخش های خانوادگی ذکر نشده شامل می شود.
تذکرات مهم
الف) تقسیم بندی مذکور جنبه ی تحقیقاتی داشته و صرفاً جهت شناخت و سهولت در دسته بندی مکاتبات دانش آموزان «با صندوق ارتباط با مشاور» می باشد و درصورت نیاز، ضمن برنامه ریزی در آموزش مشاوران، مربیان و خانواده ها مورد استفاده قرار گیرد.
ب) این طبقه بندی به هیچ عنوان جنبه ی بیمار گونه نداشته و با دیدگاه رشدی به آن نگاه می شود تا ضمن آگاهی از موضوعاتی که ذهن دانش آموز به آن مشغول شده و یا مورد توجه اوست. با برنامه ریزی صحیح و استفاده از متخصصان آموزشی و تربیتی زمینه رشد همه جانبه دانش آموزان فراهم می شود.
ج) تهیه و تکمیل و ارسال فرم مذکور توسط مشاوران، هسته های مشاوره و کارشناسی مشاوره ی استان به طور خیلی محرمانه صورت می گیرد و مسئولیت آن در هر مرحله با افراد ذی ربط می باشد.
د) از آن جا که تمایز دقیق بین برخی موضوعات بسیار مشکل است. لذا هسته های مشاوره ضمن توجه به فرم ارسالی توسط مشاوران آموزشگاه (نام مشکل، شرح مشکل)، چنین موضوعاتی را در نزدیکترین طبقه که بیشترین نسخیت را دارد، قرار دارد.
آموزش مهارت های زندگی به دانش آموزان و خانواده ها
مهارت های زندگی چیست؟
ظرفيت روان شناختي يك فرد عبارت است از " توانايي شخص در مواجهه با انتظارات و دشواري‌هاي زندگي روزمره. " بالابودن ظرفيت روانشناختي ؛ اين امكان را به شخص مي‌دهد كه زندگي خود را در سطح مطلوب رواني نگه دارد و اين توانايي را به صورت رفتار سازگارانه و عمل مثبت و مؤثر متبلور سازد. يكي از راه‌هاي پيشگيري از بروز مشكلات رواني و رفتاري ارتقاء ظرفيت روانشناختي افراد مي‌باشد كه از طريق آموزش مهارتهاي زندگي جامه عمل مي‌پوشد.
مهارتهاي زندگي عبارت است از مجموعه‌اي از توانايي‌ها كه زمينه سازگاري و رفتار مثبت و مفيد را فراهم مي‌آورند. پژوهش‌هاي متعدد و گسترده‌اي تأثير مثبت آموزش مهارتهاي زندگي را در كاهش سوء مصرف مواد ، پيشگيري از رفتارهاي خشونت‌آميز ، تقويت اتكا به نفس ، افزايش مهارتهاي مقابله با فشارها و استرس‌ها ، برقراري روابط مثبت و مؤثر اجتماعي و ... نشان داده‌اند.
نيازهاي زندگي امروز ، تغييرات سريع اجتماعي فرهنگي ، تغيير ساختار خانواده ، شبكه گسترده و پيچيده ارتباطات انساني و تنوع ، گستردگي و هجوم منابع اطلاعاتي انسان ها را با چالشها ، استرس‌ها و فشارهاي متعددي روبرو نموده است كه مقابله مؤثر با آنها نيازمند توانمندي‌هاي رواني- اجتماعي مي باشد . فقدان مهارتها و تواناييهاي عاطفي ، رواني و اجتماعي افراد را در مواجهه با مسائل و مشكلات آسيب پذير نموده و آنها را در معرض انواع اختلالات رواني ، اجتماعي و رفتاري قرار مي‌دهد .
پژوهش‌هاي بي‌شمار نشان داده‌اند كه بسياري از مشكلات بهداشتي و اختلالات رواني عاطفي ريشه هاي رواني اجتماعي دارند از جمله پژوهش در زمينه سوء مصرف مواد نشان داده است كه سه عامل مهم با سوء مصرف مواد رابطه دارند كه عبارتند از عزت نفس ضعيف ، ناتواني در بيان احساسات و فقدان مهارتهاي ارتباطي ( مك دانالد و همكاران ، 1991) . همچنين زيمرمن و همكاران (1992) بين احساس خود كارآمدي شخصي و موفقيت تحصيلي همبستگي معنا داري يافتند . مطالعات زيادي دلالت بر آن دارند كه بين عزت نفس ضعيف و سوء مصرف الكل و دارو (سينگ و مصطفي ، 1994) ، بزهكاري ( دوكزو لورج ،1989) ، بي بندوباري جنسي ( كدي، 1992) و افكار خود كشي (چوكت ، 1993) رابطه وجود دارد . بنابراين با توجه به مدارك و شواهد علمي و به منظور پيشگيري از بروز آسيب‌هاي اجتماعي مانند خودكشي ، اعتياد ، خشونت ، رفتارهاي بزهكارانه و اختلالات رواني لازم است به موضوع بهداشت رواني و اهميت آن توجه بيشتري شود .
از طرفي ماهيت مشكلات رواني اجتماعي به گونه اي است كه مقابله با آن در سطوح بعدي مداخله ( پيشگيري ثانويه و ثالث ) نه تنها هزينه‌هاي قابل ملاحظه‌اي را از نظر نيروي انساني و مسايل مالي بر جوامع تحميل مي‌كند ، بلكه اثر بخشي و كارآمدي آن نيز بسيار محدود و حتي در مواردي ناچيز است . به عنوان مثال بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه وقتي يك شخص وابستگي دارويي ( اعتياد ) پيدا كرد ، در خوشبينانه‌ترين حالت 20 الي 30 درصد موارد احتمال بهبود وجود خواهد داشت و حتي تحت اين شرايط نيز احتمال عود مجدد مشكل وجود خواهد داشت ( كاپلان و سادوك ، 1988؛ تايلور ،1995) .
اين واقعيات باعث شده كه صاحب‌نظران و متخصصان حيطه بهداشت رواني در جهان تمام كوشش و توجه خود را حول محور برنامه‌هاي پيشگيري در سطح اول متمركز سازند . به همين منظور برنامه‌هاي پيشگيري هم در سطح عام و با هدف كاهش و كنترل انواع آسيب‌هاي رواني – اجتماعي و هم در سطح خاص و در رابطه با كاهش و كنترل مشكلات خاص ( از قبيل وابستگي دارويي ؛ افسردگي ؛ و ...) در نقاط مختلف جهان طراحي و به مورد اجرا گذاشته شده‌است.
مهارتهاي زندگي شامل مجموعه اي از توانايي‌ها هستند كه قدرت سازگاري و رفتار مثبت و كارآمد را افزايش مي‌دهند . در نتيجه شخص قادر ميشود بدون اين كه به خود يا ديگران صدمه بزند ، مسئوليت‌هاي مربوط به نقش اجتماعي خود را بپذيرد و با چالشها و مشكلات روزانه زندگي به شكل مؤثر روبه‌رو شود . محققان تأثير مثبت مهارتهاي زندگي را در كاهش سوء مصرف مواد ، استفاده از ظرفيت ها و توانمندي هاي هوشي و شناختي ، پيشگيري از رفتارهاي خشونت‌آميز ، افزايش خود اتكايي و اعتماد بنفس و ... مورد تأييد قرار داده‌اند. به ويژه در كاهش سوء مصرف مواد بر نقش كليدي مهارتهاي زندگي تأكيد مي شود . هم چنين آموزش اين مهارتها به عنوان يك روش عام پيشگيري از آسيب هاي فردي و اجتماعي مورد تأكيد بوده‌است. در مطالعه اسميت (2004) نشان داده شد كه آموزش مهارتهاي زندگي به‌طور قابل توجهي منجر به كاهش مصرف الكل و مواد مخدر در جوانان مي‌گردد. اسميت و گري (2005) نيز نشان دادند آموزش مهارتهاي زندگي اثر معني‌داري بر توانائيهاي رهبري و مديريت در جوانان دارد. فرايند نقش مهارتهاي زندگي در ارتقاي بهداشت روان را به شكل زير مي‌توان نشان داد :
يادگيري موفقيت آميز مهارتهاي زندگي ، احساس يادگيرنده را در مورد خود و ديگران تحت تأثير قرار مي دهد و علاوه بر اين كسب اين مهارتها نگرش ديگران را نيز در مورد فرد تغيير مي دهد . به همين خاطر كسب مهارت هاي زندگي هم شخص را تغيير مي دهد و هم محيط را ، و اين اصل دو سويه ، ارتقاي بهداشت روان را شتابي دوچندان مي بخشد .
موارد كاربرد مهارت هاي زندگي
الف ) افزايش سلامت رواني و جسماني
1- تقويت اعتماد به خويشتن و احترام به خود
2- تجهيز اشخاص به ابزار و روش‌هاي مقابله با فشارهاي محيطي و رواني
3- كمك به تقويت و توسعه ارتباطات دوستانه ، مفيد و سالم
4- ارتقاي سطح رفتارهاي سالم و مفيد اجتماعي.
ب) پيشگيري از مشكلات رواني ، رفتاري و اجتماعي شامل پيشگيري از :
1- مصرف سيگار و سوء مصرف مواد مخدر
2- بروز اختلالات رواني و مشكلات رواني – اجتماعي
3- خودكشي در نوجوانان و جوانان
4- رفتارهاي خشونت‌آميز
5- شيوع ايدز
6- بي‌بند و باري جنسي
7- افت و كاهش عملكرد تحصيلي
مهارتهاي 10 گانه زندگي عبارتند از:
خودآگاهي - روابط بين فردي -ارتباط -تفكر نقادانه -تفكر خلاق -تصميم‌گيري -حل مسئله - مقابله با فشار -مقابله با هيجان‌هاي ناخوشايند -هم‌دلي
| | |
|
- مشخصات
- دانلود
نظرات خود را اینجا بنویسید
