چرخ ریسک
چَرخریسَکها پرندگانی هستند ریزجثه و ظریف به وزن تقریبی یازده گرم، درختزی، بالارو، شاد، زیبا و فوق العاده فعال و پرجنبوجوش است و صدای بسیار زیبایی دارد. بالهایش کوتاه و قلبش بزرگ و قوی است. از حشرات تغذیه میکند؛ طعمه را میان پنجههای پا گرفته، با فشار آوردن روی شاخه له کرده و می خورد. در میان پرندگان نغمه خوان از همه پرانرژی تر و در مقابل گرسنگی از همه کم طاقت تر است، بهطوریکه بیش از ۲۴ ساعت نمیتواند گرسنه بماند؛ از این رو تلفات این پرنده در فصل زمستان قابل ملاحظه است.
در سوراخ تنه درخت آشیانه میسازد. اگر حفره درختی پیدا نکند، در سوراخ زمین، جعبه پست منازل و حتی در قوطی کنسرو خالی هم تخم می گذارد. در سال دو بار و در هر دفعه بین ۶ تا ۱۲ و گهگاه بیشتر تخمگذاری میکند. دهقانان گیلان آن را کولکاپیس یا یاکولکافیس را زاده بلبل می دانند و عقیده دارند بلبل ماده هفت عدد تخم می گذارد که از میان تخمها شش عدد بلبل و تنها یکی کولکاپیس به دنیا می آیند.
این پرنده از خانواده چرخریسکان(Paridae)است. بجز آمریکای جنوبی، چرخریسکها در جنگل ها، بیشه ها، پارکها و باغهای تمامی نقاط دنیا یافت میشود.
یک گونه پرنده میتواند نصحیتدهنده خوبی برای چگونگی جذب پدران در خانه و فعالیت بیشتر آنها در پرورش فرزندان باشد.
به گزارش سرویس پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، چرخریسک سر آبی مادهای که لانه زیباتر با دکوراسیون بهتر با گیاهان معطر بسازد، بهتر میتواند جفت نر خود را برای پرورش جوجهها به خانه بکشاند.
براساس پژوهش دانشمندان اسپانیایی در مجله Behavioral Ecology، یک لانه بزرگ با دکور زیبا ممکن است به پرندگان نر پیامی در مورد سلامت جفتهای آنها باشد.
مادههای بسیاری از حیوانات اغلب وسواس بیشتری در انتخاب جفت دارند چراکه معمولا آنها باید زمان و انرژی بیشتری را نسبت به نرها برای پرورش فرزندانشان صرف کنند.
یک چرخریسک سر آبی ماده که به اندازه یک دست انسان است، جفت خود را بر اساس رنگ آبی و زرد پرها و زیبایی آواز آن انتخاب میکند. هر چه قیافه و صدای نر بهتر باشد، شانس بهتری وجود دارد که انگل نداشته و جوجههای سالمی تولید خواهد شد.
این در حالیست که محققان اخیرا دریافتهاند نرها نیز ممکن است در مورد جفت خود قضاوت کنند. گونههای مختلف پرندگان کار لانه سازی را به شیوههای مختلف تقسیم میکنند. چرخریسک سر آبی ماده به تنهایی لانه ساخته و گونه نر ممکن است بعدها به آن پر اضافه کند. این امر بدین معنی است که لانه احتمالا نشانگر سلامت پرنده ماده است.پس از جفتگیری در فصل بهار، چرخریسک سر آبی ماده به جمعآوری شاخه و علف برای ساخت پی لانه درون سوراخ درختان یا جعبههای لانه مصنوعی میپردازد. مادهها سپس این لانهها را با پشم یا پر نرم پوشانده و گاهی گیاهان معطر مانند نعنا، اسطوخودوس و اکلیل کوهی را نیز برای زیباتر کردن خانه برای جوجههای آینده به آن میافزایند. اما کل این فرآیند انرژی ماده را تحلیل برده و آنرا در برابر حمله شکارچیان آسیبپذیر میسازد.
پس از پایان ساخت لانه، هر دو جفت به تغذیه و دفاع از جوجههایشان میپردازند.
محققان دریافتند که وجود ویژگیهایی مانند دکوراسیون بهتر بر مراقبتی که یک پرنده نر از جوجهها داشته و تعداد جوجههای باقیمانده تاثیر میگذارد.